"...Παρά την ανοχή των ευρωπαϊκών αρχών απέναντι στην επίμονη παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων από τη Ρώμη, τις επιθέσεις του κατά της Γερμανίας και τη στήριξη του Μπαράκ Ομπάμα, ο Ματέο Ρέντσι δείχνει ότι είναι καθ’ οδόν προς την ήττα στο δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που έχει προτείνει η κυβέρνησή του. Η ανησυχία έχει αρχίσει να εξαπλώνεται στη Γηραιά Ηπειρο ότι οι πολιτικές εξελίξεις που θα πυροδοτηθούν από το ιταλικό «όχι» μπορεί να φτάσουν έως και στην αποχώρηση της χώρας από το κοινό νόμισμα...."

Από"ΤΑ ΝΕΑ" και την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 28/11/16

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 27/11/16

Τι θα γίνει στη Ρώμη αν ηττηθεί ο Ρέντσι

Του Γιάννη Παλαιολόγου
Επόμενη στάση στο δρομολόγιο του τρόμου για την Ευρωπαϊκή Ενωση, ύστερα από μία διετία έντονων αναταράξεων, είναι η Ιταλία. Παρά την ανοχή των ευρωπαϊκών αρχών απέναντι στην επίμονη παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων από τη Ρώμη, τις επιθέσεις του κατά της Γερμανίας και τη στήριξη του Μπαράκ Ομπάμα, ο Ματέο Ρέντσι δείχνει ότι είναι καθ’ οδόν προς την ήττα στο δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που έχει προτείνει η κυβέρνησή του. Η ανησυχία έχει αρχίσει να εξαπλώνεται στη Γηραιά Ηπειρο ότι οι πολιτικές εξελίξεις που θα πυροδοτηθούν από το ιταλικό «όχι» μπορεί να φτάσουν έως και στην αποχώρηση της χώρας από το κοινό νόμισμα.

Ο φόβος αυτός κρύβεται πίσω από τη δήλωση στην «Κ» της Εμα Μαρσεγκάλια, προέδρου της Business Europe (του πανευρωπαϊκού ΣΕΒ) και επικεφαλής της χαλυβουργικής αυτοκρατορίας Marcegaglia Holding.

«Το δημοψήφισμα στην Ιταλία είναι μία σημαντική δημοκρατική διαδικασία που θα έχει αντίκτυπο στη διακυβέρνηση της χώρας», σημειώνει η κ. Μαρσεγκάλια. «Αλλά πρέπει να είμαστε σαφείς: Δεν έχει καμία σχέση με το ευρώ ή το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Δεν μιλάμε για την ιταλική εκδοχή του Brexit».

Βασικός υποστηρικτής της θεωρίας της επερχόμενης ιταλικής εξόδου είναι ο Βόλφγκανγκ Μίνχαου, ιδρυτής της συνδρομητικής υπηρεσίας Eurointelligence και σφοδρός επικριτής της γερμανικής συνταγής για τη διαχείριση της ευρω-κρίσης. Ο Γερμανός αναλυτής, στη στήλη του στους Financial Times την περασμένη Δευτέρα, έγραφε ότι η Ευρώπη «μπορεί στις 5 Δεκεμβρίου να ξυπνήσει αντιμέτωπη με την άμεση απειλή διάλυσης». Η στήλη αναδείκνυε τις τραγικές επιδόσεις της ιταλικής οικονομίας από την αρχή της συμμετοχής της στο ευρώ και σημείωνε ότι το τρία κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης στη χώρα (Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, το Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και η ξενοφοβική Λέγκα του Βορρά) τάσσονται όλα κατά του ευρώ.

Γράφοντας στο Eurointelligence τη Δευτέρα, ο Μίνχαου εξηγούσε: «Αυτό που κρατάει την Ιταλία μακριά από την άβυσσο, προς το παρόν, είναι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ. Αυτό όμως δεν μπορεί να διαρκέσει επ’ αόριστον. Η κρίσιμη στιγμή θα έλθει όχι όταν οι αγορές ομολόγων [από την κεντρική τράπεζα] σταματήσουν, αλλά όταν οι επενδυτές πειστούν ότι ξεκινά η διαδικασία τερματισμού του προγράμματος. Σε αυτό το σημείο είναι λογικό να περιμένουμε ότι θα υπάρξει αύξηση των αποδόσεων των ιταλικών ομολόγων».

Ο Βολφάνγκο Πικολί, ο Ιταλός συν-πρόεδρος της Teneo Intelligence, διαφωνεί με τις συστάσεις πανικού. Η εταιρεία του προβλέπει ότι οι προτάσεις συνταγματικής αναθεώρησης του κ. Ρέντσι όντως θα απορριφθούν από τους Ιταλούς ψηφοφόρους. Ωστόσο, «αυτό δεν θα αλλάξει σημαντικά την πολιτική πορεία της Ιταλίας» και «σίγουρα δεν θα θέσει σε κίνδυνο τη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωζώνη».

Η ήττα του κ. Ρέντσι και η ενδεχόμενη παραίτησή του από την πρωθυπουργία «δεν θα ανοίξουν τον δρόμο για την ανάδυση κυβέρνησης που θα ταχθεί κατά του ευρώ και που θα μπορούσε να προκηρύξει δημοψήφισμα για την αποχώρηση της Ιταλίας από την Ευρωζώνη», εξηγεί ο Πικολί. Ο έμπειρος αναλυτής υπενθυμίζει ότι το άρθρο 75 του ιταλικού Συντάγματος δεν επιτρέπει τη διενέργεια δημοψηφισμάτων για διεθνείς συνθήκες, όπως η προσχώρηση της Ιταλίας στο ευρώ.

Βραχυπρόθεσμα, σύμφωνα με τον Πικολί, «θα σχηματιστεί μία υπηρεσιακή κυβέρνηση –πιθανότατα υπό την προεδρία κάποιου έμπιστου του κ. Ρέντσι– με αποκλειστική εντολή την ψήφιση ενός νέου εκλογικού νόμου για τα δύο σώματα του κοινοβουλίου και την προκήρυξη εκλογών στα τέλη του 2017 ή τις αρχές του 2018». Σε αυτό το σενάριο, «το νέο εκλογικό σύστημα αναμένεται να είναι κοντά στην απλή αναλογική, καθιστώντας αδύνατη την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία». Αυτή η εξέλιξη, εξηγεί ο επικεφαλής της Teneo Intelligence, είναι προς όφελος των παραδοσιακών κομμάτων. Αντιθέτως, σημειώνει, θα δημιουργούσε πρόβλημα στο Κίνημα των Πέντε Αστέρων, το οποίο, πιστό στα αντι-συστημικά του διαπιστευτήρια, έχει φανεί απρόθυμο έως τώρα να συνεργαστεί με άλλα κόμματα.

Κινδυνολογική θεωρεί την ανάλυση Μίνχαου και ο Αλεσάντρο Λέιπολντ, επικεφαλής οικονομολόγος του Lisbon Council και πρώην διευθυντής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ. «Θα υπάρξει αναταραχή και διορθώσεις στις αγορές», λέει στην «Κ» ο Λέιπολντ, «αλλά η κατάσταση θα είναι διαχειρίσιμη, δεν θα είναι συγκρίσιμη με τον Νοέμβριο του 2011».

Η νίκη του «όχι», σημειώνει ο Λέιπολντ, σε αντίθεση με την επικράτηση του Brexit και του Ντόναλντ Τραμπ, «δεν θα αποτελέσει έκπληξη» και είναι πιθανό να έχει ήδη απορροφηθεί από τις αγορές. Επιπλέον, προσθέτει, αν υπήρχε οξεία αντίδραση από τους επενδυτές, η Ε.Ε. θα λάμβανε όλα τα απαραίτητα έκτακτα μέτρα σχετικά με στήριξη από την ΕΚΤ, εξαιρέσεις από την οδηγία για την εξυγίανση των τραπεζών κ.ο.κ.

Η μόνη οδός εξόδου, συνεπώς, κατά τον Ιταλό οικονομολόγο, είναι μέσω πολιτικής απόφασης. «Παρότι υπάρχουν πολλοί ευρωσκεπτικιστές μεταξύ των υποστηρικτών του “όχι”, παραμένουν μια ετερόκλητη συμμαχία», τονίζει. «Δεν υπάρχει πλειοψηφία στη χώρα υπέρ της εξόδου από το ευρώ και όποιο κόμμα υιοθετήσει αυτή τη θέση χωρίς περιστροφές στην προεκλογική του πλατφόρμα θα αντιμετωπίσει εκλογικές δυσκολίες».Έντυπη