«Εχουμε μία ισχυρή δημοκρατία, με ισχυρά θεσμικά αντίβαρα. Το πολιτικό σύστημα έτσι όπως έχει διαμορφωθεί θεωρώ ότι δεν είναι η γενεσιουργός αιτία των προβλημάτων της χώρας. Σε έναν απολογισμό 50ετίας δεν θα εστίαζα στις πιθανές αδυναμίες του κοινοβουλευτικού συστήματος για να αναδείξω τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα. Σε αυτή την περίοδο η χώρα μας προόδευσε ως προς την ισχυροποίηση των θεσμών μέσα από μία σειρά συνταγματικών παρεμβάσεων και σίγουρα έχει την καλύτερη δημοκρατία από συστάσεως ελληνικού κράτους»

 Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

Κυρ. Μητσοτάκης: 

Οι χρόνιες παθογένειες και 

οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας

Για την τραγωδία στα Τέμπη, τον Ανδρέα Παπανδρέου, την εξωτερική πολιτική από το 1974 μέχρι σήμερα, τις χαμένες ευκαιρίες του παρελθόντος, αλλά και τις προκλήσεις της επόμενης ημέρας για τη χώρα μίλησε ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο του συνεδρίου «Μεταπολίτευση: 50 χρόνια μετά»

Για την τραγωδία στα Τέμπη, τον Ανδρέα Παπανδρέου, την εξωτερική πολιτική από το 1974 μέχρι σήμερα, τις χαμένες ευκαιρίες του παρελθόντος, αλλά και τις προκλήσεις της επόμενης ημέρας για τη χώρα μίλησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συζήτηση με τον διευθυντή της Καθημερινής, Αλέξη Παπαχελά και τον καθηγητή Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας του ΕΚΠΑ και διευθυντή του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, Κώστα Κωστή στο πλαίσιο του συνεδρίου «Μεταπολίτευση: 50 χρόνια μετά» που ξεκίνησε σήμερα τις εργασίες του.

«Εχουμε μία ισχυρή δημοκρατία, με ισχυρά θεσμικά αντίβαρα. Το πολιτικό σύστημα έτσι όπως έχει διαμορφωθεί θεωρώ ότι δεν είναι η γενεσιουργός αιτία των προβλημάτων της χώρας. Σε έναν απολογισμό 50ετίας δεν θα εστίαζα στις πιθανές αδυναμίες του κοινοβουλευτικού συστήματος για να αναδείξω τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα. Σε αυτή την περίοδο η χώρα μας προόδευσε ως προς την ισχυροποίηση των θεσμών μέσα από μία σειρά συνταγματικών παρεμβάσεων και σίγουρα έχει την καλύτερη δημοκρατία από συστάσεως ελληνικού κράτους», είπε χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «τα προβλήματα που πρέπει να αναδείξουμε είναι κυρίως στην οικονομική μας αδυναμία να εκμεταλλευτούμε σημαντικές ευκαιρίες προόδου, όπως η ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Κάνοντας συνολικό απολογισμό της οικονομικής πορείας της χώρας, συγκρίνοντάς τη με αντίστοιχες άλλων χωρών, διαπιστώνουμε πως η πρόοδός μας δεν ήταν επιθυμητή».

Λουκάς Παπαδήμος: Η ένταξη στο ευρώ ήταν η σωστή απόφαση – Το PSI ήταν αναγκαίο και αναπόφευκτο

Η απόφαση το 1993 να μην ασχοληθεί με την πολιτική

Σε άλλο σημείο, ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε πως «το 1993 όταν ο πατέρας μου έχασε τις εκλογές, τότε πήρα την προσωπική απόφαση να μην ασχοληθώ με την πολιτική και πέρασα δέκα χρόνια στον ιδιωτικό τομέα μέχρι να αποφασίσω τελικά να πολιτευθώ».

«Ηταν πλεονέκτημα, γιατί μου επέτρεψε για δέκα χρόνια να παρακολουθώ την Ελλάδα από το εξωτερικό και για ακόμα δέκα χρόνια να μην ασχολούμαι με την ενεργή πολιτική και να βιώνω τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εθνικής οικονομίας μέσα από την ενασχόλησή μου με τον ιδιωτικό τομέα», πρόσθεσε.
«Ο Ανδρέας Παπανδρέου καλλιέργησε τον πρώιμο λαϊκισμό»

Αναφερόμενος στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αποκατέστησε τη δημοκρατία και έβαλε την Ελλάδα στην Ευρώπη. Αυτή και μόνο η παρακαταθήκη τον καθιστά κατά την άποψή μου τον σημαντικότερο πολιτικό της Μεταπολίτευσης».

«Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν μία πολύ ιδιαίτερη προσωπικότητα, χαρισματική αναντίρρητα, εξέφραζε τις προσδοκίες αυτών που αποκαλούσε μη προνομιούχους εκείνη την εποχή. Κατά την άποψή μου όμως ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το γεγονός πως η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώθηκε σημαντικά τη δεκαετία του 1980. Και βέβαια πιστεύω ότι ευθύνεται και για το γεγονός ότι καλλιέργησε μια νοοτροπία που έδινε πολύ μεγαλύτερη έμφαση στα δικαιώματα και όχι στις υποχρεώσεις», είπε και πρόσθεσε:

«Αυτή η βασική ανισορροπία μεταξύ δικαιωμάτων και υποχρεώσεων αποτελεί μία ατέλεια του πολιτικού μας συστήματος. Για αυτήν ευθύνεται, πιστεύω, σε μεγάλο βαθμό ο πρώιμος λαϊκισμός τον οποίο καλλιέργησε. Σε επίπεδο κοινωνικών πολιτικών –οικογενειακό δίκαιο– αλλά και σε ζητήματα όπως η εγκαθίδρυση του ΕΣΥ, η παρακαταθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν αναντίρρητα σημαντική».

Ενας συνεχής αγώνας για την ποιότητα της Δημοκρατίας

«Επικράτησε ο ρεαλισμός στην εξωτερική πολιτική»

Ο κ. Μητσοτάκης έκρινε ότι «συνολικά η εξωτερική πολιτική της χώρας από το 1974 και μετά, με κάποιες διακυμάνσεις επέδειξε μία βασική συνέπεια και συνέχεια και όταν κληθήκαμε να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις, επικράτησε ο ρεαλισμός έναντι του λαϊκισμού».

«Και ο Ανδρέας Παπανδρέου εκλέχθηκε με το σύνθημα “Εξω οι βάσεις του θανάτου” και τελικά κράτησε τις βάσεις κάνοντας μία πολύ έξυπνη “πιρουέτα”. Μέχρι και το 2015, όταν φτάσαμε στα πρόθυρα της απόλυτης καταστροφής και ο Αλέξης Τσίπρας έκανε την περιβόητη “κωλοτούμπα” και η Ελλάδα κρατήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Επομένως, συνολικά ο ρεαλισμός και η προσήλωση στον δυτικό προσανατολισμό της χώρας τελικά επικράτησε», σημείωσε.
Το κεφάλαιο των ελληνοτουρκικών

Αναφερόμενος στις σχέσεις με την Αγκυρα, ο πρωθυπουργός είπε ότι «καμία κυβέρνηση δεν μπόρεσε να λύσει τη βασική μας διαφορά, τη διευθέτηση των θαλασσίων ζωνών, υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ με την Τουρκία».

«Η κυβερνησιμότητα δηλαδή, αυτή από μόνη της, η αναμέτρηση με την ευθύνη της εξουσίας και της διαχείρισης σημαντικών εθνικών θεμάτων, υποχρέωσε τους κυβερνώντες να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα με μία μεγάλη δόση ρεαλισμού. Η Τουρκία, πιεσμένη ενδεχομένως και από κινήσεις που μπορεί και εμείς να έχουμε κάνει, έχει “προσαρμόσει” την επιθετικότητά της, σε τέτοιο βαθμό που να μην έχουμε καθόλου εναέριες

 παραβιάσεις», πρόσθεσε.

«Μέση ανάπτυξη 1,3% τα τελευταία 50 χρόνια – Η οικονομία υποτάχθηκε στην πολιτική»

«Θα συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις με τον ίδιο ρυθμό»

Ο πρωθυπουργός δήλωσε επίσης σε άλλο σημείο ότι «στη δεύτερη τετραετία δεν εκπλήσσουμε κανέναν, όταν κάνουμε αυτό που είχαμε πει: ότι θέλουμε να υλοποιήσουμε πολλές μεταρρυθμίσεις, ειδικά στην αρχή της τετραετίας».

«H παράμετρος των ευρωεκλογών ουδέποτε προσδιόρισε τον χρονισμό υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων. Θα συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό», σημείωσε ο πρωθυπουργός, τονίζοντας πως πρέπει να δοθεί βάρος στις χαμένες ευκαιρίες της Μεταπολίτευσης. Τα άλματα πρέπει να γίνουν. Είκοσι χρόνια μετά ακόμα συζητάμε για τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια. Θα γίνουν τώρα. Πού είναι τελικά το περιβόητο πολιτικό κόστος; Απέδειξε η κοινωνία ότι είναι πολύ πιο έτοιμη για μεγάλες αλλαγές, για τις οποίες κάποιοι πίστευαν ότι ήταν πολύ δύσκολο να υλοποιηθούν».

«Στα Τέμπη συγκρούστηκαν ανθρώπινα λάθη με χρόνιες παθογένειες»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην πολύνεκρη τραγωδία στα Τέμπη πριν από ένα χρόνο, λέγοντας ότι «εκεί συσσωρεύθηκε η κακή πλευρά του τρόπου λειτουργίας του κράτους».

«Τις απαντήσεις μπορεί να τις δώσει μόνο η δικαιοσύνη. Μην έχουμε αυταπάτες για αυτό, από τη στιγμή που το ζήτημα μπαίνει στη μυλόπετρα της κομματικής αντιπαράθεσης. Πολύ μεγάλη σημασία έχει, έστω και αν πάρει η δικαιοσύνη λίγο παραπάνω χρόνο, να απαντηθούν και όλες οι φήμες που μπορεί να κυκλοφορούν σήμερα. Γιατί αυτές οι φήμες μπορεί να είναι και τοξικές, διαβρωτικές».

Ο κ. Μητσοτάκης παραδέχτηκε ότι «οι σιδηρόδρομοι ήταν το πιο προβληματικό κομμάτι των ελληνικών, δημόσιων οργανισμών» και εκτίμησε ότι «στα Τέμπη συγκρούστηκαν ανθρώπινα λάθη με χρόνιες παθογένειες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης».

«Σκύβουμε το κεφάλι με σεβασμό απέναντι στον πόνο ανθρώπων που δεν ξαναείδαν ποτέ τα παιδιά τους. Η κομματική εργαλειοποίηση αυτής της τραγωδίας είναι εξοργιστική. Είχαμε κι άλλες τραγωδίες στο παρελθόν. Με νεκρούς, με ευθύνες του κρατικού μηχανισμού. Δεν διανοήθηκα ποτέ να τις εργαλειοποίησω για οποιαδήποτε πρόσκαιρα κομματικά οφέλη», πρόσθεσε.

«Μεταπολίτευση: 50 Χρόνια μετά» – Η πρώτη ημέρα των εργασιών του Συνεδρίου

Η αναφορά στο κράτος δικαίου και την ελευθερία του Τύπου

Ο κ. Μητσοτάκης ισχυρίστηκε πως «είμαι ο πρώτος που έχει αναγνωρίσει λάθη που έχουν γίνει και έχουμε προσπαθήσει να τα διορθώσουμε. Με νομοθετικές παρεμβάσεις που διόρθωναν αδυναμίες».

«Το να παρουσιάζεται μία Ελλάδα η οποία περίπου προσομοιάζει με άλλα αυταρχικά καθεστώτα είναι αστείο, άδικο, προσβλητικό για τη χώρα και δεν ανταποκρίνεται καθόλου στην πραγματικότητα. Ο τελικός κριτής του κράτους δικαίου, σύμφωνα με τους κανόνες της ευρωπαϊκής οικογένειας στην οποία συμμετέχουμε, είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γιατί είναι πιο αποπολιτικοποιημένη από το Ευρωκοινοβούλιο», τόνισε ο πρωθυπουργός.

Αναφερόμενος στην ελευθερία του Τύπου, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η Ελλάδα «είναι μία χώρα που ο καθένας μπορεί να γράψει ό,τι θέλει, όπου θέλει, όπως θέλει και αν υπάρχει ένα ζήτημα είναι μάλλον η άμυνα αυτού που μπορεί να θίγεται από τα δημοσιεύματα».

«Αφήνω στην άκρη όλη αυτή τη συζήτηση περί SLAPP που την καταλαβαίνω και την κατανοώ. Υπάρχουν εφημερίδες σήμερα στην Ελλάδα που δεν θα τυπωνόντουσαν σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα», πρόσθεσε.

«Ευκαιρία η πολιτική μας ισχύς»

Για το πολιτικό σκηνικό της χώρας ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι «η αντιπολίτευση δεν μπορεί να τακτοποιήσει τα του οίκου της αλλά δεν είναι δικό μου πρόβλημα αυτό».

«Ομως ταυτόχρονα είναι μια ευκαιρία. Από τη στιγμή που είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις, η πολιτική μας ισχύς μας δίνει τη νομιμοποίηση να το κάνουμε. Για αυτό θα ήμασταν ασυγχώρητοι αν δεν το κάναμε. Είναι μία ευκαιρία να προχωρήσουμε στις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχουμε λάβει νομιμοποίηση. Τίποτα από όσα έχουμε κάνει δεν είναι έξω από το πρόγραμμά μας. Δεν αιφνιδιάσαμε κανένα, ούτε και σε δύσκολα ζητήματα, όπως η ισότητα στον πολιτικό γάμο», είπε χαρακτηριστικά.

«Η ευθύνη μου είναι να καταστήσω τις αλλαγές μη αναστρέψιμες και αυτό έχει να κάνει όχι μόνο με δομικές, θεσμικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας, αλλά και με νοοτροπίες, το πώς αντιλαμβανόμαστε τη σχέση μας με το κράτος, μεταξύ δικαιωμάτων και διεκδικήσεων και ευθύνης, η οποία σε μεγάλο βαθμό είναι η γενεσιουργός αιτία και του λαϊκισμού και των προβλημάτων που αυτός προκάλεσε. Τι θα ήθελα να αφήσω πίσω μου; Αλλαγές οι οποίες να μην μπορούν να ξεριζωθούν την επόμενη μέρα από κάποιον». Εν κατακλείδι, επισήμανε ότι η κατεύθυνση δεν μπορεί να αλλάξει, «και η κατεύθυνση είναι η πολύ γρήγορη σύγκλιση με την Ευρώπη», πρόσθεσε.

Στο επίκεντρο οι γεωπολιτικές προκλήσεις

Η τελευταία ερώτηση προς τον πρωθυπουργό, από τον Αλέξη Παπαχελά, ήταν: «Τι πραγματικά σας κρατάει ξύπνιο τη νύχτα; Εάν κοιτάξετε τη μεγάλη “σκακιέρα”. Εχουμε Ουκρανία, Τραμπ, Ισραήλ, μεταναστευτικές ροές. Εχουμε πάρα πολλά πράγματα. Είναι κάτι από αυτά ή ένα μείγμα από αυτά που σας κρατάει ξύπνιο τη νύχτα;»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε: «Εχει ενδιαφέρον ότι την τελευταία δεκαετία, η προσοχή μας ειδικά στην Ελλάδα, και αυτό που μας κρατούσε ξύπνιους, ήταν τα ζητήματα της οικονομίας. Τώρα μας απασχολούν τα μεγάλα γεωπολιτικά ζητήματα. Εκεί έχει υπάρξει μία σημαντική αλλαγή.

Η οικονομία, με τις δυσκολίες της, με τα προβλήματά της, προχωρά και πιστεύω πως θα προχωρήσει σε έναν, πιστεύω, διατηρήσιμο ρυθμό ανάπτυξης. Ομως οι γεωπολιτικές προκλήσεις πια, ξεπερνούν αυτό που μπορούσαμε να φανταστούμε πριν από κάποια χρόνια.

Ενας πόλεμος στην Ουκρανία, ένας δεύτερος πόλεμος στη Μέση Ανατολή. Μια μεγάλη αναταραχή στο Σαχέλ, η οποία μπορεί να δημιουργήσει πάρα πολύ δύσκολες καταστάσεις σε όλη τη βόρεια Αφρική.

Πιστεύω ότι αναδεικνύουν την ανάγκη της Ευρώπης, για τον επόμενο κύκλο, να στρέψει πολύ περισσότερο την προσοχή της σε ζητήματα αμυντικής πολιτικής, τη μεγαλύτερη συνεργασία στον τομέα αυτό. Λαμβάνοντας υπόψη και τις όποιες αβεβαιότητες μπορούν να προκύψουν από τις αμερικανικές εκλογές.

Και στα ζητήματα της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, γιατί η γεωπολιτική συνδέεται πια με την οικονομία. Οταν και οι ΗΠΑ και η Κίνα κάνουν βαθιά παρεμβατική πολιτική, ουσιαστικά επιδοτώντας με πολύ σημαντικά ποσά κλάδους της οικονομίας που θεωρούν ανταγωνιστικούς, εμείς δεν μπορούμε στην Ευρώπη να λέμε ότι θέλουμε και την πράσινη μετάβαση, και την ανταγωνιστική οικονομία και να μην έχουμε στο μυαλό μας ποιος θα τα πληρώσει όλα αυτά.

Ευχής έργον θα ήταν να τα συζητήσουμε αυτά πριν τις ευρωεκλογές γιατί τελικά για αυτά ψηφίζουμε, δεν ψηφίζουμε για κυβέρνηση. Για ευρωβουλευτές ψηφίζουμε και για ευρωπαϊκές πολιτικές. Οπως το ζήτημα των αγροτών. Υπήρξε μία πολύ γρήγορη μετάβαση για έναν τομέα που ευθύνεται για το 10% των εκπομπών ρύπων. Θέσαμε μεγάλες πιέσεις στους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Είναι μία πολιτική με ξεκάθαρο ιδεολογικό πρόσημο από τους σοσιαλιστές και τους πράσινους – αυτοί έσπρωξαν σε αυτή την κατεύθυνση την οποία πρέπει να αναθεωρήσουμε.

Οταν θα σκεφτούμε την επόμενη ημέρα, ποιες θα είναι οι πολιτικές δυνάμεις που θα επηρεάσουν την ταχύτητα της πράσινης μετάβασης, και τον τρόπο που θα γίνει; Αυτά είναι ζητήματα που θα πρέπει να τα συνυπολογίσουν οι πολίτες, ειδικά οι αγρότες μας, όταν θα πάνε να ψηφίσουν».

Χαιρόταν καθώς έβλεπε τη βάρδια των υπαλλήλων να μπαίνει στο εργοστάσιο γιατί έδινε ζωή στον τόπο του και δεν σήκωνε κουβέντα όταν διάφοροι «τεχνοκράτες» τού επεσήμαιναν τα μειονεκτήματα που είχε η λειτουργία ενός εργοστασίου σε μια τόσο απομακρυσμένη πόλη. Οσο μακριά και αν έφτασε η παρουσία της εταιρείας, στην Αμερική και στη Γερμανία, ο Αποστολίδης γυρνούσε πάντοτε στη Δράμα. Οταν κάποιος συμπολίτης του πέθανε από ανακοπή, φρόντισε να γεμίσει την πόλη με απινιδωτές. Είχε σχέδια και φιλοδοξίες για την πόλη του και προσέλαβε ένα μεγάλο γραφείο του Λονδίνου για να κάνει ένα νέο πολεοδομικό σχεδιασμό....

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", πρωτοσέλιδο, 28/02/24

                                "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 28/02/24

Του Αλεξη Παπαχελά

Η Ελλάδα έχασε χθες έναν πολύ σπάνιο άνθρωπο. Ο Κώστας Αποστολίδης ήταν ο δημιουργός της εταιρείας Raycap, αλλά για όσους τον γνωρίσαμε ήταν κάτι πολύ παραπάνω από αυτό. Αυτοδημιούργητος, σεμνός, σχεδόν ντροπαλός, ένιωθε την ανάγκη να προσφέρει. Πρώτα απ’ όλα στην πόλη του, τη Δράμα. Ηταν τόση η περηφάνια του όταν έκανε την ξενάγηση στο εργοστάσιο της Raycap! Σου έδειχνε τον άνθρωπο που επέβλεπε μηχανήματα πολύ προηγμένης τεχνολογίας, επισημαίνοντας πως είναι ο γιος του παλιού τορναδόρου της πόλης. Χαιρόταν καθώς έβλεπε τη βάρδια των υπαλλήλων να μπαίνει στο εργοστάσιο γιατί έδινε ζωή στον τόπο του και δεν σήκωνε κουβέντα όταν διάφοροι «τεχνοκράτες» τού επεσήμαιναν τα μειονεκτήματα που είχε η λειτουργία ενός εργοστασίου σε μια τόσο απομακρυσμένη πόλη. Οσο μακριά και αν έφτασε η παρουσία της εταιρείας, στην Αμερική και στη Γερμανία, ο Αποστολίδης γυρνούσε πάντοτε στη Δράμα. Οταν κάποιος συμπολίτης του πέθανε από ανακοπή, φρόντισε να γεμίσει την πόλη με απινιδωτές. Είχε σχέδια και φιλοδοξίες για την πόλη του και προσέλαβε ένα μεγάλο γραφείο του Λονδίνου για να κάνει ένα νέο πολεοδομικό σχεδιασμό.

Και η πόλη τον τιμούσε, όμως, και του έδινε χαρά. Οταν το δημοτικό θέατρο γέμισε από κόσμο σε μια εκδήλωση στην οποία ήταν ομιλητής, έχασε τα λόγια του, βούρκωσε.

Ο Αποστολίδης είχε ένα δικό του τρόπο να σε εμπνέει. Σου μιλούσε πάντοτε θετικά και εξηγούσε το όραμά του, όχι μόνο για την επιχείρησή του αλλά και για τον τόπο μας. Το έκανε με αστείρευτο ενθουσιασμό αλλά και με σεμνότητα, που μερικές φορές ήταν αμήχανη. Ηταν πάντοτε αθόρυβος· είχε αυτή την ήσυχη δύναμη της δημιουργίας και της προσφοράς που λειτουργούσε σαν το καλύτερο αντίδοτο την εποχή της απόλυτης τοξικότητας. Εκτός από όσα δημιούργησε, εκτός από όλους τους ανθρώπους που άγγιξε με τον δικό του τρόπο, αφήνει πίσω του μια επίσης σπάνια και πολύ δεμένη οικογένεια και ξεχωριστούς συνεργάτες, που είναι βέβαιο ότι θα κρατήσουν ανοιχτά τα μονοπάτια που άνοιξε.

Για ένα πράγμα, πάντως, είμαι βέβαιος και το γράφω χωρίς ίχνος υπερβολής: Αν η Ελλάδα είχε μερικούς ακόμη σαν τον Κώστα Αποστολίδη, θα ήταν μια πολύ διαφορετική χώρα.
 

Δημιουργός και πρωτοπόρος

Εφυγε από τη ζωή ο ιδρυτής της Raycap Κώστας Αποστολίδης

Της ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

Σε ηλικία 76 ετών, έφυγε από τη ζωή ο Κώστας Αποστολίδης, ιδρυτής και πρόεδρος της Raycap, της εταιρείας από τη Δράμα που κατάφερε να κατακτήσει τις διεθνείς αγορές.

Στο εργοστάσιο της Raycap στη Δράμα, την εταιρεία που ίδρυσε ο Κώστας Αποστολίδης και παράγει τεχνολογία αιχμής, υπάρχει το πιο εντυπωσιακό μηχάνημα που έχω δει. Προκαλεί –ανά μερικά δευτερόλεπτα– τεχνητούς κεραυνούς ώστε να δοκιμάσει τις αντοχές των συσκευών ηλεκτρονικής προστασίας συστημάτων που φτιάχνει η εταιρεία και πουλάει σε ομίλους - κολοσσούς σε όλο τον κόσμο. Οταν ακούστηκε η είδηση του απροσδόκητου θανάτου του ένιωσα ότι ένα τέτοιο αστροπελέκι ξέφυγε από εκείνο το μικρό θωρακισμένο δωμάτιο. Ηρθε να χτυπήσει εμάς, για να δει τις δικές μας αντοχές. Αδύνατον να χωρέσει ο νους πως πριν από δέκα ημέρες προγραμματίζαμε γεύματα και ταξίδια και τώρα γράφω ένα αποχαιρετιστήριο κομμάτι για τον άνθρωπο αυτό.

Για όσους δεν είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν –ήταν άλλωστε και εξαιρετικά χαμηλών τόνων, φύσει σεμνός– ο Αποστολίδης ήταν ο πιο σημαντικός αυτοδημιούργητος σύγχρονος Ελληνας επιχειρηματίας. Γεμάτος θέληση και ασίγαστο όραμα προόδου, με ήθος που σπάνια έχω δει σε άτομα που δραστηριοποιούνται σε επιχειρείν. Είχε τέτοια ικμάδα και ενέργεια που όλοι αδυνατούν να χωνέψουν πως από τη μια μέρα στην άλλη δεν είναι ανάμεσά μας, πλάι στην αγαπημένη του σύζυγο Πέννυ, τη θυγατέρα του Καλίσσα και τα εγγόνια του. Η πάλη με τον καρκίνο κράτησε ελάχιστα, δίχως περιθώρια να αμυνθεί. Είμαι σίγουρη πως αν του είχαν δοθεί θα είχε νικήσει. Είχε τρομερά ψυχικά και σωματικά αποθέματα.

Η περίπτωσή του ορίζει το ελληνικό επιχειρηματικό όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Γεννημένος στη Δράμα το 1948, σε οικογένεια με ρίζες προσφυγικές, σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, κατόπιν στον Καναδά και ύστερα στο Χάρβαρντ. «Απλά παιδιά είμαστε από σπίτια φτωχά αλλά όλοι μπορούν να τα καταφέρουν», έλεγε και πίστευε στη σκληρή δουλειά που συνδυάζεται με ηθικές αξίες. Μυαλό τετραπέρατο έπιασε εξαρχής ότι οι ευρεσιτεχνίες σε δύσκολα τεχνικά θέματα θα του άνοιγαν μια επιχειρηματική δίοδο. Ιδρύοντας το 1987 τη Raycap έγινε σταδιακά ένας από τους πιο καταξιωμένους διεθνώς «παίκτες» στον τομέα της ηλεκτρικής προστασίας συστημάτων από απότομες αυξομειώσεις τάσης, όπως λ.χ. μετά τη ρίψη ενός κεραυνού.

Ετσι ξεκίνησε και έφτασε να δημιουργήσει την πρώτη μεγάλη πατέντα, το Strikesorb, για τη θωράκιση ηλεκτρικού εξοπλισμού από κρουστικές υπερτάσεις. Υστερα ανέπτυξε συστηματικά αυτήν την τεχνολογία με σειρά προϊόντων που του έφεραν συνεργασίες με την FAA για τη θωράκιση των ραντάρ όλων των αμερικανικών αεροδρομίων, τη Vestas για όλες τις ανεμογεννήτριές της, τον τηλεπικοινωνιακό γίγαντα AT&T για τους σταθμούς κινητής τηλεφωνίας και δεκάδες άλλους πανίσχυρους ομίλους. Συνέχισε και με άλλες πατέντες, που είχαν την αρχική τους έμπνευση στα θέματα που απασχολούσαν τους πελάτες του.

Παρά την τεράστια καταξίωσή του στο εξωτερικό, ως αξιόπιστος συνεργάτης σε εταιρείες τεράστιου βεληνεκούς του διεθνούς στερεώματος, η φιλοσοφία του ιδρυτή της Raycap δεν άλλαξε ποτέ: η προτεραιότητα δεν είναι το κέρδος αλλά να βρεις τη λύση που ψάχνει ο πελάτης σου. Επένδυσε στην έρευνα, την καινοτομία και τη σταθερά υψηλή ποιότητα, τα προϊόντα του δεν είχαν ημερομηνία λήξης. 

Με αυτήν τη συνταγή κατάφερε από τους τρεις εργάτες που είχε προσλάβει το 1987 να φτάσει σε εκατοντάδες εργαζόμενους σε επτά μονάδες σήμερα, στην Αττική, τη Δράμα, το Αϊνταχο, τη Νότια Καρολίνα και το Νιου Τζέρσεϊ στις ΗΠΑ, το Μόναχο και τη Σλοβενία. Για να βρίσκεται πρωτοπόρος επένδυσε στα καλύτερα μυαλά «και τα καλύτερα παιδιά» ώστε οι εργαζόμενοι να εστιάζουν στη δουλειά και όχι στις προσωπικές τους φιλοδοξίες ή τα χρήματα. 

Σε μια ομιλία του στο Tedx το έκανε πιο λιανά: «Να έχουν τον νου της στην μπάλα όχι στην κερκίδα». Αυτό συνετέλεσε στη δημιουργία ενός εξαιρετικού ανθρώπινου δυναμικού, δεμένου και μονοιασμένου. Το κλίμα στο εργοστάσιο της Δράμας που επισκέφτηκα πολλές φορές το μαρτυρούσε αυτό. 

Πυλώνας σταθερότητας στη ζωή του η Πέννυ. Κεφαλονίτικης καταγωγής, από τον ελληνισμό της Αφρικής, στάθηκε δίπλα του σε κάθε βήμα και κάθε απόφαση. Την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Δράμα, την αγάπησε όσο κανείς. Δεν ήταν απλή σύζυγος, ήταν συνοδοιπόρος. 

Εκανε σπουδαία έργα όπως το να αποκαταστήσει το Σαντιρβάν Τζαμί, αγοράζοντας και απαλλοτριώνοντας δύο πολυκατοικίες που είχαν κτιστεί μέσα στον περιβάλλοντα χώρο του τεμένους. Πριν από λίγο καιρό ξεκίνησε ένα πρόγραμμα συνεργασίας με το Μπενάκη ώστε να φιλοξενούνται εκεί εκθέσεις από τις συλλογές αντικειμένων του Μουσείου. Η τελευταία αφορούσε την αυτοκρατορική Κίνα. Είχε καλέσει το αρχιτεκτονικό γραφείο του Νόρμαν Φόστερ να κάνει μια μελέτη για την κεντρική πλατεία της πόλης ώστε να γίνει μια ριζική ανάπλαση. Χρηματοδοτούσε ανασκαφές και μαζί με την Πέννυ επισκεπτόταν αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία στην Ελλάδα, έτοιμος να στηρίξει αξιόλογες προσπάθειες. Ποιος θα φανταζόταν πως δεν θα είναι μαζί μας να καμαρώσει τα αποτελέσματα.

Αυτοδημιούργητος και με σπάνιο ήθος, η περίπτωσή του ορίζει το ελληνικό επιχειρηματικό όνειρο που έγινε πραγματικότητα.

Δημήτρης Παπαλεξόπουλος Πρόεδρος ΣΕΒ

Ο Κώστας Αποστολίδης ήταν το είδος του επιχειρηματία και του ενεργού πολίτη που η Ελλάδα θα ήταν ευτυχής να είχε περισσότερους. Αυτοδημιούργητος, γνήσιος, έχτισε από το μηδέν έναν οργανισμό εξωστρεφή και καινοτόμο κι ακολούθησε το πρότυπο των επιχειρηματιών μιας άλλης εποχής, αυτό της προσφοράς στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Δράμα και στην Ελλάδα. Εγώ, κρατώ πάνω απ’ όλα τον ρόλο του ως ενεργού πολίτη, που προσφέρει στην κοινωνία.

Συμβολή ουσιαστική, ένθερμη και βαθιά τιμητική

Toυ ΓΙΩΡΓΗ ΜΑΓΓΙΝΗ*

Το καλοκαίρι του 2022, ο Κώστας και η Πέννυ Αποστολίδη κάλεσαν το Μουσείο Μπενάκη να δώσει ζωή σε ένα ιστορικό κτίριο που η Raycap είχε διασώσει στο κέντρο της Δράμας. Στριμωγμένο ανάμεσα σε πολυκατοικίες και παραμελημένο μετά από χρόνια αχρησίας, το

Σαντιρβάν αναγεννήθηκε με την προσωπική τους φροντίδα και με σεβασμό σε κάθε λεπτομέρεια του μνημείου – οικοδομική, διακοσμητική και ιστορική. Εχοντας ήδη στηρίξει το έργο του Μουσείου Μπενάκη με την ανακαίνιση της Νηματουργίας Μέντης-αντωνόπουλος και με τη συμμετοχή τους στην έκθεση «Μικρά Ασία: Λάμψη– Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία», ο Κώστας και η Πέννυ Αποστολίδη πρότειναν τη διοργάνωση μιας σειράς εκθέσεων και διαλέξεων για το Σαντιρβάν, ώστε να μοιραστούμε με το κοινό της Δράμας, γενέτειρας πόλης του Κώστα Αποστολίδη, τους θησαυρούς του μουσείου. 

Η συνεργασία μας ακολούθησε προδιαγραφές που θα ζήλευε κάθε μουσείο. Τέτοια είναι η αφοσίωση της οικογένειας Αποστολίδη στον πολιτισμό και το όραμα όλων τους για τον τόπο μας. Σε μόλις δεκαπέντε μήνες έχει αναπτυχθεί μια δυναμική και αμοιβαία ικανοποιητική συνεργασία, που αποτυπώθηκε σε τρεις εκθέσεις με καταλόγους και πέντε διαλέξεις. 

Η συμβολή του Κώστα Αποστολίδη σε κάθε ημέρα εγκαινίων, σε κάθε εκδήλωση, ήταν ουσιαστική, ένθερμη και βαθιά τιμητική για το μουσείο. Είναι σπάνιο για έναν πολιτιστικό οργανισμό να βρει έναν συνοδοιπόρο και φίλο σαν εκείνον.

* Επιστημονικός διευθυντής Μουσείου Μπενάκη.

Ενας Δραμινός με βαθιές ρίζες

στον τόπο και τις αρχές του

Του Μιχάλη Λυχούνα* 

Πώς είναι δυνατόν να πονάς τόσο στο άκουσμα της απώλειας ενός ανθρώπου που δεν είναι μέλος της οικογένειάς σου, ούτε φίλος της καθημερινότητας; Πώς περιοδικές συναντήσεις δημιουργούν τόσο βαθιά αισθήματα, που τα σκληρά νέα να προκαλούν κατά κυριολεξία οδύνη; Δεν υπάρχει άλλη απάντηση παρά μόνο η φυσιογνωμία, η προσωπικότητα του ανθρώπου που χάθηκε.

Ο Κώστας Αποστολίδης θα βρει βιογράφους για τις πολλές του ταυτότητες, ως οικογενειάρχης (δεν έχω λόγια, χαζοπαππούς), επιχειρηματίας, συμπαραστάτης και δημιουργός των καλών έργων (όχι χορηγός, ευεργέτης, και... philanthropist), μέλος σε σειρά σημαντικών φορέων του δημόσιου βίου (ΕΛΙΑΜΕΠ, ΙΟΒΕ κ.λπ.). Ολοι θα έχουν να πουν για τη θετική του συμβολή, την ενέργεια και την ισχυρή του προσωπικότητα. Πίσω από όλα αυτά βρισκόταν η αυθεντικότητά του. Ο Κώστας παρέμεινε ένας Δραμινός που καζάντισε στην Αθήνα και τον κόσμο με βαθιές ρίζες στον τόπο και τις αρχές του. Ενας εκπρόσωπος της δημιουργικής Ελλάδας. 

Ηταν ο επιτυχημένος και μεγάλος πια επιχειρηματίας, που αγκαλιαζόταν με τους συμμαθητές του στη Δράμα στα εγκαίνια των ωραίων εκθέσεων που οργάνωνε με το Μουσείο Μπενάκη ως να είχαν αποφοιτήσει χθες, οι γεννηθέντες το 1948, όπως τον άκουσα να λέει σε μία από τις συμμαθήτριές του, όπως συνδιαλεγόταν με τη διεθνή επιχειρηματική τάξη. Ηταν ο στιβαρός επενδυτής, που όμως δάκρυσε συγκινημένος όταν αναφέρθηκε στους νέους επιστήμονες και εργαζόμενους στη συνεχώς αναπτυσσόμενη μονάδα της Raycap, λέγοντας πως εκείνος τους είναι ευγνώμων, όχι εκείνοι σε αυτόν. 

Είναι ο άνθρωπος που έβρισκε τις όμορφες όψεις του πατρογονικού του τόπου για να τις προσφέρει γενναιόδωρα και περήφανα στους επισκέπτες που έφερνε στην περιοχή. Είναι αυτός που στάθηκε δίπλα στις ανάγκες πολιτιστικών και αρχαιολογικών δράσεων της περιοχής (και βάζω μέσα βεβαίως και τους Φιλίππους) με ενδιαφέρον που ξεπερνούσε κατά πολύ τη χρηματοδότηση. Ηταν η αισιόδοξη και αγωνιστική πλευρά της χώρας, αλλά και της περιφέρειας και κατά τούτο η απώλειά του είναι ιδιαίτερα σκληρή για εμάς στη Ανατολική Μακεδονία. 

Σε μια περίοδο εταιρικής υπερσυγκέντρωσης στην Αθήνα και αποξένωσης των διοικήσεων, η παρουσία του Κώστα Αποστολίδη στη Δράμα αποτελεί νεοελληνικό παράδοξο και λαμπρό παράδειγμα. Δεν μπορούσα να φανταστώ τόσο γρήγορο αποχαιρετισμό! Είμαι όμως βέβαιος πως η σπορά του σε τόσους τομείς θα συνεχίσει να φέρει πλούσιους καρπούς. Η σκέψη μου στους αγαπημένους του.

*Αρχαιολόγος

Μια άλλη Ελλάδα, αθόρυβη και εργατική

ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗ*

Στις αρχές κάθε χρόνου, ο Μπάιρον Βίεν της Blackstone δημοσιεύει έναν κατάλογο με τις 10 πιο ακραίες, κατά τη γνώμη του, εκπλήξεις της επερχόμενης χρονιάς. Αν σε έναν τέτοιο κατάλογο είχε συμπεριλάβει μια πανδημία, όλοι μας θα περιμέναμε τη χώρα μας να είναι από τις πιο απροετοίμαστες και πιο ευάλωτες στην Ευρώπη.

Και όμως, η Ελλάδα αποτέλεσε την έκπληξη. Απορρίπτοντας την πολυτέλεια της αδράνειας, αναγκαστικά στηρίχτηκε στις δικές της δυνάμεις και πέτυχε. Ανέδειξε μια «άλλη» Ελλάδα, που είναι πάντα εκεί, αθόρυβη, σοβαρή, εργατική, αλλά αθέατη, καλυμμένη από τη βαβυλωνία και την κακοφωνία της περιρρέουσας σύγχυσης. Μια παρόμοια αντίστοιχη έκπληξη πιστεύουμε πως θα συμβεί με την επανεκκίνηση της οικονομίας από εταιρείες που είχαν σταθερή εξέλιξη ακόμη και μέσα στην κρίση, δουλεύοντας μεθοδικά και αθόρυβα, περνώντας απαρατήρητες μέσα στον τοξικό αποπροσανατολισμό εκείνης της περιόδου.

Αλήθεια, πόσες τέτοιες εταιρείες υπάρχουν στην Ελλάδα; Η απάντηση είναι... πολλές. Στη δική μας μόνο περιοχή, στον νομό Δράμας, που κατά το ΙΟΒΕ είναι ο φτωχότερος της Ελλάδος, μπορεί κανείς να αναφέρει εύκολα 5 τέτοιες εταιρείες σε ακτίνα 3 χλμ. μεταξύ τους! Δύο, οι μαρμαροβιομηχανίες «Παυλίδης» και «Κυριακίδης», με τις πρωτοποριακές μεθόδους εξόρυξης και την αριστουργηματική επεξεργασία των μαρμάρων τους, εξάγουν το 90% της παραγωγής τους, επιτυγχάνοντας επίπεδα κερδοφορίας άξια θαυμασμού. 

Η Raycap, με τις περισσότερες πατέντες στην Ελλάδα, με καινοτόμα τεχνολογικά προϊόντα κυρίως για τα δίκτυα 5G, για τις ανεμογεννήτριες, τα φωτοβολταϊκά, εξάγει το 95% της παραγωγής της, ενώ η Arivia, με ιδιαίτερες συνταγές και τεχνικές διαδικασίες, παράγει τυροκομικά είδη από φυτικά έλαια, με τις εξαγωγές να υπερβαίνουν το 90%. Τέλος, η Wonderplant, με το πιο αυτοματοποιημένο εργοστάσιο στην Ελλάδα, παράγει το 1% της ντομάτας που καταναλώνει η χώρα, μειώνοντας τις εισαγωγές. Η σπουδαιότητα και η αξία τέτοιου είδους εταιρειών που σίγουρα βρίσκονται σε κάθε περιοχή της Ελλάδος και εργάζονται με τον ίδιο συστηματικό τρόπο είναι ανεκτίμητη και είναι αυτές που θα δώσουν το έναυσμα στην οικονομία. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, το ότι παγκόσμιοι κολοσσοί είδαν την αξία και κυρίως την προοπτική τέτοιου είδους εταιρειών. Ισως με αυτό το σκεπτικό, η KKR εξαγόρασε την Arivia με 495 εκατ. πριν από 6 μήνες και η CVC πριν από 2 μήνες το 45% της Skroutz, αποτιμώντας τη συνολική αξία της στα 280 εκατ.

Πιστεύουμε ότι η φορολογική προσαύξηση των δαπανών έρευνας που ανακοινώθηκε πρόσφατα, από 30% σε 100%, θα βοηθήσει εκθετικά τέτοιες εταιρείες με παγκόσμιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ομοια και η πιστοποίηση αυτών των εξόδων από ανεξάρτητους αξιολογητές, που θα μειώσει δραστικά τη γραφειοκρατία.

Οπως είδαμε στην περίπτωση της πανδημίας, η ειλικρινής, πλήρης και συνεχής ενημέρωση μπορεί να έχει σαρωτικά αποτελέσματα. Αν υιοθετήσουμε την ίδια στρατηγική και στην ενημέρωση των νέων οικονομικών μέτρων που θα ανακοινώνονται, η κατανόηση του κόσμου, που τώρα συγχέει βασικά οικονομικά μεγέθη, θα βελτιωθεί θεαματικά. Ετσι, και ο τελευταίος πολίτης θα καταλαβαίνει τη σημασία, την αναγκαιότητα και τα οφέλη τους, ώστε να μην παρασύρεται από απλοϊκούς μύθους του κάθε πολιτικού ή του κάθε Σώρρα με τα απίθανα 600 δισ.

Συνοψίζοντας, όπως με την πανδημία, έτσι και με την επανεκκίνηση της οικονομίας να βασιστούμε χωρίς ευχολόγια πάνω σε αυτά που έχουμε –και όχι σε αυτά που θα θέλαμε να είχαμε– προσπαθώντας να πείσουμε όλους ότι η προσπάθεια αυτή αφορά όλους μας και όχι μόνο μερικούς.

*Αρθρο του Κώστα Αποστολίδη στην ειδική έκδοση 

της «Κ» Πρωταγωνιστές το 2020.

Είναι να διερωτάται κανείς πού και πώς μπορεί να στηρίζει ο Χ. Δούκας την προσδοκία «μεγάλης ανατροπής» στο συνέδριο της ΚΕΔΕ, επικεφαλής ενός ψηφοδελτίου, απέναντι σε αυτό του σημερινού Προέδρου της ΚΕΔΕ Λάζαρου Κυρίζογλου, Δημάρχου Αμπελοκήπων-Μενεμένης, στο οποίο, από το σύνολο των 66 Δήμων που απαρτίζουν την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής, μεγαλύτερης της χώρας, ουδείς εκ των Δημάρχων προελεύσεως ΠΑΣΟΚ σε αυτή, πλην του εαυτού του, προσεφέρθη ή απεδέχθη να τον τιμήσει, μετέχοντας στο ψηφοδέλτιό του…

Η «μεγάλη ανατροπή» για…αξιοπρεπή ήττα
του Δημάρχου Αθηναίων στο συνέδριο ΚΕΔΕ

Διαβάζω ότι ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, αιχμή του δόρατος του Κόμματός του, του ΠΑΣΟΚ, στην Αυτοδιοίκηση, μίλησε χθες σε Ημερίδα στην Πάτρα, που οργάνωσε το ίδρυμα «Ανδρέας Παπανδρέου», με ομιλητή επίσης και τον πρώην πρωθυπουργό και βουλευτή Αχαΐας του ΠΑΣΟΚ - ΚΙΝΑΛ, Γιώργο Παπανδρέου. Δηλαδή σε μία εκδήλωση αμειγώς κομματική.

Εκεί, ανεφέρθη μεταξύ άλλων και στο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) που πραγματοποιείται μεθαύριο Σάββατο, 2 Μαρτίου 2024, γιά την εκλογή νέου ΔΣ, σε συνέχεια του συσχετισμού δυνάμεων, όπως διαμορφώθηκε από τα αποτελέσματα των τελευταίων περιφερειακών/δημοτικών εκλογών του περασμένου Οκτωβρίου.

Από το βήμα, λοιπόν, ενός κομματικού σώματος, ο Δήμαρχος Αθηναίων, που αρέσκεται να αποσυνδέει εαυτόν από τη-δεδομένη- κομματική εξάρτησή του από το ΠΑΣΟΚ/Κιν.Αλλ. ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Επιδιώκουμε την μεγάλη ανατροπή και δίνουμε την μάχη για αλλαγή γραμμή πλεύσης, διότι είναι μια μάχη για τους πολίτες και για την Δημοκρατία, για το δικαίωμα των πολιτών στις πόλεις τους, για να μην παίρνονται οι αποφάσεις για την ζωή τους, ελέω υπουργού».

Παράλληλα, ο Χ. Δούκας σημείωσε ότι «η εκπροσώπηση των αιρετών στην ΚΕΔΕ δεν μπορεί να αποφασίζεται στα υπόγεια του Μαξίμου, δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα συναλλαγής» συμπληρώνοντας ότι: «Κομματικό χρίσμα για τον επικεφαλής της ΚΕΔΕ, σημαίνει επιταγή που πρέπει να εξαργυρωθεί. Δεν προδιαγράφει ισχυρή φωνή διεκδίκησης, υπεύθυνο συνομιλητή και συνεργάτη με την κεντρική διοίκηση».

Δεν παρέλειψε επίσης να ασκήσει κριτική στον απερχόμενο πρόεδρο της ΚΕΔΕ, Λάζαρο Κυρίζογλου, καταλογίζοντάς του: «Κατάφερε μήπως να παίρνουν υπόψη τους οι κυβερνώντες τις προτάσεις της αυτοδιοίκησης, υιοθέτησαν τα αιτήματα της; Πολυδιαφημίζει την μακράν εμπειρία του στον θεσμό. Μα είναι μια πορεία που ταυτίζεται με αποδυνάμωση του θεσμού.Και αναρωτιέμαι, έχουμε να περιμένουμε κάτι διαφορετικό, κάτι καλύτερο;»(…)

Ισχυριζόμενος τα προηγούμενα ο Δήμαρχος Αθηναίων, θα έπρεπε να σκέπτεται προηγουμένως για την στοιχειώδη αξιοπιστία όσων ισχυρίζεται δημοσίως, εάν αυτό για το οποίο αφεύκτως πείθει, ασχέτως εάν τού αρέσει ή όχι, πλην όμως πασχίζει να το προβάλλει με κάθε ευκαιρία, είναι ότι αποτελεί σάρκα εκ της σαρκός του ΠΑΣΟΚ/Κιν.Αλλ, πιστό παρακολούθημα του Προέδρου του, Νίκου Ανδρουλάκη. Όπως, επίσης, συχνός συνομιλητής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, κοπής Κασσελάκη, με τον οποίο κάθησε δίπλα-δίπλα στο τελευταίο συνέδριο-παρωδία τους και φωτογραφήθηκε με ιδιαίτερη χαρά. Αν αυτό δεν λέγεται πρόδηλη εξάρτηση, αντιπολιτευτική έστω σε επίπεδο ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ, τότε οι λέξεις χάνουν τη σημασία τους…

Αλλά και πέραν αυτών, είναι να διερωτάται κανείς πού και πώς μπορεί να στηρίζει ο Χ. Δούκας την προσδοκία «μεγάλης ανατροπής» στο συνέδριο της ΚΕΔΕ, επικεφαλής ενός ψηφοδελτίου, απέναντι σε αυτό του σημερινού Προέδρου της ΚΕΔΕ Λάζαρου Κυρίζογλου, Δημάρχου Αμπελοκήπων-Μενεμένης, στο οποίο, από το σύνολο των Δημάρχων, που απαρτίζουν την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής, μεγαλύτερης της χώρας, ουδείς εκ των 66 Δημάρχων αυτής, πλην του εαυτού του *, προσεφέρθη ή απεδέχθη να τον τιμήσει, μετέχοντας στο ψηφοδέλτιό του…

Πώς, λοιπόν, υπό τέτοιες συνθήκες σε τοπικό επίπεδο ΠΕΔΑ, ο Δήμαρχος Αθηναίων μπορεί να εκτιμά, με σοβαρότητα και αξιοπιστία, ότι θα μπορούσε να κατισχύσει του ανθυποψηφίου του Δημάρχου Μενεμένης-Αμπελοκήπων, ο οποίος, συμφώνως με τα δεδομένα των αριθμών, εμφανίζεται να στηρίζεται από ποσοστό περί το 60% του σώματος του συνεδρίου της ΚΕΔΕ, των 332 Δημάρχων από όλη τη χώρα και των μετεχόντων εκλεκτόρων, συνολικώς περί τους 550 συνέδρους;

Βεβαίως δεν παύει να ισχύει το περιεχόμενο του γνωστού ρητού «η ελπίδα πεθαίνει τελευταία»…

Αλλά και η ορθή ανάγνωση των αντικειμενικών δεδομένων της πραγματικότητας, όπου ακριβώς ανάλογη εικόνα προέκυψε και από το προηγηθέν συνέδριο της ΠΕΔΑ, όπου επανεξελέγη πανηγυρικά ο Δήμαρχος Μοσχάτου Γ. Μαρκόπουλος, αν και με καλύτερο συσχετισμό δυνάμεων σε επίπεδο αντιπολίτευσης (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ,ΚΚΕ), θα έπρεπε να τον κάνει πιο προσεκτικό έστω, εάν και πασχίζει, όπως λέγεται, να αναζητήσει «προθύμους» υπέρ του ψηφοδελτίου του, ώστε να εξασφαλίσει τουλάχιστον «αξιοπρεπή ήττα».

Και βεβαίως να συνεκτιμηθεί, πλέον των προηγουμένων, και η πανηγυρική επανεκλογή του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστ. Τζιτζικώστα, ως Προέδρου της ΕΝ(ώσεως)Π(εριφερειών)Ε(λλάδος), με απόλυτη πλειοψηφία 9 εδρών του ψηφοδελτίου του στο 13μελές ΔΣ της ΚΕΔΕ.

Υπομονή, λοιπόν, για το λογαριασμό του ερχόμενου Σαββάτου…

Σεραφείμ Χ. Μηχιώτης

*Μόνη εξαίρεση αποτελούν η ΣΥΡΙΖΑία Δήμαρχος Ζωγράφου, Τίνα Καφατσάκη και ο Κώστας Ζαχαριάδης, ως υποψήφιος γιά εκλέκτωρ, ο οποίος και "προξένεψε" την στήριξή του  στον Δούκα, στο δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών του 2023.

ΠΟΙΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΝΑΡΧΙΚΟΙ ΣΕ ΑΓΑΣΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΜΑΛΟΥ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΥ ΒΙΟΥ. μΕ ΤΗΝ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΧΕΙ ΣΤΑ ¨ΒΗΜΑΤΑ" ΤΟΥΣ...

Από "ΤΑ ΝΕΑ"

 

Αντίο, φίλε Δημήτρη. Πέθανες με τον καλό θάνατο. Χωρίς το βάσανο της αρρώστιας που ταπεινώνει το σώμα και καταρρακώνει το ηθικό. Σε ζηλεύω γι’ αυτό. Και εύχομαι, τώρα που η παρουσία σου δεν ενοχλεί τον κομφορμισμό της δημοκρατίας των γραμμάτων μας, το έργο σου να βρει τη θέση όπου του αξίζει. Ελπίζω η «Πλατεία Λένιν» να ξαναζωντανέψει και να βρει τους αναγνώστες που την περιμένουν χωρίς να το ξέρουν. Οσο για τον χαρακτήρα σου, την ντομπροσύνη και την ειλικρίνειά σου, ας μείνουν ως αποτύπωμα σε όσους είχαν την τύχη να σε γνωρίσουν όπως εγώ...

Aπό την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

ξεκινά με τη μεγάλη γιορτή –εν είδει πολεμικής αρετής– στο Παναθηναϊκό Στάδιο με κεντρικό ομιλητή τον «Ποιητή». Παρά τη ζέστη, ο ίδιος φοράει την αγαπημένη του γούνα και μιλάει «για όλα». «Για όλα;» Ναι, «για όλα». Η φυσιογνωμία του Γιάννη Ρίτσου διαγράφεται σαν υδατογράφημα στο χαρτονόμισμα της αφήγησης. Ενα μυθιστόρημα που αδικήθηκε από τον κομφορμισμό της λογοτεχνικής δημοσιότητας. Συναντηθήκαμε και γίναμε φίλοι. Οχι με τον τρόπο της καταναγκαστικής φιλίας, που απαιτεί παρουσία και συνεχή επικοινωνία. Μπορεί να είχαν περάσει δύο χρόνια από την τελευταία μας συνομιλία, όμως, η επόμενη ήταν σαν να τη συνεχίζαμε.

Αφού τον γνώρισα έμαθα για το παρελθόν του. Ηταν διάσημος για τη φοιτητική του θητεία στις τάξεις της ΚΝΕ. Δεν το ήξερα, όμως, δεν με ενδιέφερε κιόλας. Με τον Δημήτρη, απ’ ό,τι θυμάμαι, δεν είχαμε μιλήσει ποτέ πολιτικά. Μοιραζόμασταν την αγάπη και το ενδιαφέρον μας για τη λογοτεχνία. Ηταν δεινός αναγνώστης. Το λέω από προσωπική πείρα. Στο πεδίο εμπεδώθηκαν η φιλία μας και ο αλληλοσεβασμός. Τίποτε ιδιαίτερο θα μου πείτε, όμως, τόσο σπάνιο στους καιρούς μας. Θαύμαζα την αμεσότητά του, την ντομπροσύνη του και την άνεση με την οποία αντιμετώπιζε τα προβλήματα της ζωής του. Φιλόλογος φροντιστής; Γιατί όχι; Εβγαλε στο παζάρι την απέραντη βιβλιοθήκη του; Μακάρι να είχα το κουράγιο να το κάνω. Ακουγα την εκπομπή του «Το Φελέκι» στον 9,84 και πάντα διάβαζα τα άρθρα του στην Athens Voice. Ενας Αθηναίος που μπορεί να κυκλοφορούσε με Τ-shirt και ποδήλατο, αλλά ήξερε να αναγνωρίζει την ομορφιά της ζωής στην πόλη του. Ποιος άλλος θα μπορούσε να γράψει βιβλίο για όλους τους κινηματογράφους της Αθήνας; Χρειαζόταν ο ευπατρίδης από τα Πατήσια.

Αντίο, φίλε Δημήτρη. Πέθανες με τον καλό θάνατο. Χωρίς το βάσανο της αρρώστιας που ταπεινώνει το σώμα και καταρρακώνει το ηθικό. Σε ζηλεύω γι’ αυτό. Και εύχομαι, τώρα που η παρουσία σου δεν ενοχλεί τον κομφορμισμό της δημοκρατίας των γραμμάτων μας, το έργο σου να βρει τη θέση όπου του αξίζει. Ελπίζω η «Πλατεία Λένιν» να ξαναζωντανέψει και να βρει τους αναγνώστες που την περιμένουν χωρίς να το ξέρουν. Οσο για τον χαρακτήρα σου, την ντομπροσύνη και την ειλικρίνειά σου, ας μείνουν ως αποτύπωμα σε όσους είχαν την τύχη να σε γνωρίσουν όπως εγώ.

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ",28/02/24

Μπροστά στη δυστοπική αυτή προοπτική ένας μόνο τρόπος αντίδρασης υπάρχει. «Να εκτιναχθεί» η Ευρώπη με φυγή προς τα εμπρός (relaunch Europe) με ένα νέο μεγάλο σχέδιο / bargain οικοδόμησης της Πολιτικής και Αμυντικής Ενωσης, υπερεθνικής, δημοκρατικής, ομοσπονδιακής λογικής. Η χρονική πολιτική συγκυρία είναι ευνοϊκή (με τον Εμ. Μακρόν στην προεδρία της Γαλλίας, την Πολωνία, Ισπανία και άλλες χώρες με φιλευρωπαϊκές ηγεσίες, κ.λπ.). Οι χώρες – μέλη (πρόθυμες) οφείλουν να συμπράξουν σ’ αυτό το νέο ευρωπαϊκό σχέδιο που θα εστιάσει, πέρα από τη θεσμική διάσταση και την αμυντική ένωση, στη διαμόρφωση γνήσιας κοινής εξωτερικής πολιτικής αλλά και σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για τους ευρωπαίους πολίτες και την προστασία τους σ’ έναν κόσμο πολλαπλών προκλήσεων. Και αυτό το σχέδιο θα πρέπει να δρομολογηθεί από τώρα από τις φιλευρωπαϊκές δυνάμεις....

Από "ΤΑ ΝΕΑ", και...

"ΤΑ ΝΕΑ", 28/02/24

ΤΟΥ Π.Κ. ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΗ*

Η δήλωση του προέδρου Μακρόν ότι η Ευρώπη εξετάζει την αποστολή χερσαίων στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου δημιουργεί μια εντελώς νέα πραγματικότητα. Εάν τελικά συμβεί, θα φέρει την Ευρώπη / ΝΑΤΟ ενδεχομένως σε απευθείας σύγκρουση με τη Ρωσία. Και αυτός ήταν ο λόγος που η Ευρώπη απέφευγε μέχρι σήμερα να εξετάσει το σενάριο αυτό. Τώρα το εξετάζει καθώς, όπως λέγει ο πρόεδρος Μακρόν, «το μέλλον της Ευρώπης κινδυνεύει από τη ρωσική επιθετικότητα και το ενδεχόμενο ήττας της Ουκρανίας». Και για να αποτρέψει την εφιαλτική αυτή εξέλιξη «ο Μακρόν αναλαμβάνει την ηγεσία της αντι-ρωσικής εκστρατείας στην Ευρώπη» («Le Monde», 27/2), με τη Γερμανία όμως και άλλες χώρες να διστάζουν να τον ακολουθήσουν ιδιαίτερα ενόψει ευρωεκλογών.

Η Ευρώπη δεν είναι καθόλου έτοιμη αυτή τη στιγμή να διεξαγάγει έναν πόλεμο με τη Ρωσία μόνη της, χωρίς ολοκληρωμένη αμυντική πολιτική και τη σύμπραξη των ΗΠΑ που όμως με την προοπτική επιστροφής του Ντ. Τραμπ στον Λευκό Οίκο απειλούν να αποσυρθούν από την Ευρώπη. Ενώ από την άλλη μεριά οι ευρωεκλογές δεν αποκλείεται να καταλήξουν στην ενίσχυση των ακροδεξιών, αντιευρωπαϊκών, φιλορωσικών εν πολλοίς, πολιτικών δυνάμεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Σε εννέα κράτη – μέλη της ΕΕ ακροδεξιά κόμματα εκτιμάται ότι θα καταλάβουν την πρώτη θέση και σε άλλες εννέα τη δεύτερη ή τρίτη. Μπορεί να αλλοιώσουν έτσι τους πολιτικούς συσχετισμούς εντός Ευρωκοινοβουλίου που οδηγούν την ευρωπαϊκή ενοποίηση εδώ και δεκαετίες, την πρωτοκαθεδρία δηλαδή των φιλευρωπαϊκών συντηρητικών (ΕΛΚ), σοσιαλιστών (S&D) και κεντρώων / φιλελεύθερων δυνάμεων (Renew). Η Ακροδεξιά (με την εξαίρεση του γερμανικού AfD) δεν επιδιώκει τώρα έξοδο από την Ευρώπη αλλά την επανεθνικοποίηση της Ενωσης, θεσμών και πολιτικών, και το φρενάρισμα της βαθύτερης ενοποίησης. Μείζων ήττα της «Ευρώπης της στενότερης ένωσης». Τη στιγμή ακριβώς που υποτίθεται ότι η Ρωσία του Πούτιν σχεδιάζει γενικευμένη πολεμική επίθεση.

Μπροστά στη δυστοπική αυτή προοπτική ένας μόνο τρόπος αντίδρασης υπάρχει. «Να εκτιναχθεί» η Ευρώπη με φυγή προς τα εμπρός (relaunch Europe) με ένα νέο μεγάλο σχέδιο / bargain οικοδόμησης της Πολιτικής και Αμυντικής Ενωσης, υπερεθνικής, δημοκρατικής, ομοσπονδιακής λογικής. Η χρονική πολιτική συγκυρία είναι ευνοϊκή (με τον Εμ. Μακρόν στην προεδρία της Γαλλίας, την Πολωνία, Ισπανία και άλλες χώρες με φιλευρωπαϊκές ηγεσίες, κ.λπ.). Οι χώρες – μέλη (πρόθυμες) οφείλουν να συμπράξουν σ’ αυτό το νέο ευρωπαϊκό σχέδιο που θα εστιάσει, πέρα από τη θεσμική διάσταση και την αμυντική ένωση, στη διαμόρφωση γνήσιας κοινής εξωτερικής πολιτικής αλλά και σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για τους ευρωπαίους πολίτες και την προστασία τους σ’ έναν κόσμο πολλαπλών προκλήσεων. Και αυτό το σχέδιο θα πρέπει να δρομολογηθεί από τώρα από τις φιλευρωπαϊκές δυνάμεις.

Το εθνολαϊκιστικό αφήγημα της Ακροδεξιάς (με τις φιλορωσικές του εκδοχές) δεν θα πρέπει να κυριαρχήσει. Η Ελλάδα οφείλει να πρωταγωνιστήσει στην προώθηση αυτού του σχεδίου. Η ενδεχόμενη αποσύνθεση του ευρωπαϊκού συστήματος θα πλήξει πρώτα απ’ όλα τη χώρα μας.

*Πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ

"ΤΑ ΝΕΑ", 28/02/24

ΤΗΣ ΚΙΤΤΥΣ ΞΕΝΑΚΗ

Επειτα από δύο χρόνια προσεκτικών κινήσεων από τους δυτικούς συμμάχους της Ουκρανίας, και ειδικά της Γαλλίας, στο πλαίσιο της προσπάθειας να αποφευχθεί μία κλιμάκωση με τη Ρωσία, αναμενόμενο ήταν να προκαλέσει μεγάλη αίσθηση η δήλωση που έκανε ο Εμανουέλ Μακρόν, μετά το πέρας της διεθνούς διάσκεψης την οποία οργάνωσε στο Παρίσι για την υποστήριξη της Ουκρανίας, ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί μία μελλοντική ανάπτυξη δυτικών στρατευμάτων στην εμπόλεμη χώρα. Ο γάλλος πρόεδρος, βέβαια, αναγνώρισε πως σε αυτό το στάδιο «δεν υπάρχει συναίνεση» επ’ αυτού. «Ομως τίποτα δεν πρέπει να αποκλειστεί. Θα κάνουμε ό,τι απαιτείται ώστε η Ρωσία να μην μπορέσει να κερδίσει τον πόλεμο αυτόν», διαβεβαίωσε.

Με τις ΗΠΑ «αγνοούμενες πολέμου», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει το Politico, η ομιλία του Μακρόν αποσκοπούσε ξεκάθαρα στην κάλυψη του κενού ηγεσίας που κάνει τη δυτική υποστήριξη προς το Κίεβο να παραπαίει. Το μήνυμα που έστειλε, ωστόσο, εμμέσως πλην σαφώς, στη Ρωσία κινδυνεύει να ενταχθεί στην ίδια κατηγορία με εκείνη την πρόταση που είχε κάνει από το Ισραήλ στα τέλη Οκτωβρίου να διευρυνθεί ο διεθνής συνασπισμός που έχει αναπτυχθεί στο Ιράκ και τη Συρία κατά του ISIS ώστε να συμπεριλάβει τον πόλεμο κατά της Χαμάς στη Γάζα – μία κατηγορία με τίτλο: «Παιχνίδια εντυπώσεων».
Απέκλεισε το ενδεχόμενο

Το ότι «δεν υπάρχει συναίνεση» για την αποστολή δυτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία είναι σαφές. Ο γερμανός καγκελάριος, Ολαφ Σολτς, απέκλεισε ρητά το ενδεχόμενο αυτό το βράδυ της Δευτέρας. Από την πλευρά του, ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, ο οποίος προαλείφεται για τη θέση του επόμενου γ.γ. του ΝΑΤΟ, διαβεβαίωσε πως το θέμα δεν ήταν στην ημερήσια διάταξη – αν και ο Μακρόν δήλωσε πως «αναφέρθηκε μεταξύ των εναλλακτικών επιλογών» στη διάσκεψη του Παρισιού, στην οποία συμμετείχαν κάπου 20 ευρωπαίοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Τσεχία, Πολωνία, Ισπανία, Βρετανία, Σουηδία, ανακοίνωσαν χθες πως δεν εξετάζουν αυτό το ενδεχόμενο.

Το ΝΑΤΟ «δεν έχει κανένα σχέδιο» να στείλει στρατεύματα μάχης στην Ουκρανία, δήλωσε ένας αξιωματούχος της Συμμαχίας στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Πολύς κόσμος που λέει σήμερα «ποτέ»», είχε επισημάνει ο Μακρόν μετά το πέρας της διάσκεψης, «είναι ο ίδιος που έλεγε «ποτέ άρματα μάχης, ποτέ αεροσκάφη, ποτέ πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς» πριν από δύο χρόνια. Ας έχουμε την ταπεινότητα να αναγνωρίσουμε πως συχνά δρούμε με έξι έως δώδεκα μήνες καθυστέρηση». Και αν δεν ήταν αρκετά ξεκάθαρη η σπόντα για το Βερολίνο, ο Μακρόν πρόσθεσε: «Σας θυμίζω ότι πριν από δύο χρόνια, πολλοί γύρω από αυτό το τραπέζι είπαν: «Θα προσφέρουμε υπνόσακους και κράνη»».

Οπως ήταν αναμενόμενο, βέβαια, οι δηλώσεις του γάλλου προέδρου περί πιθανής αποστολής δυτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία χαιρετίστηκαν από το Κίεβο και καταδικάστηκαν από τη Μόσχα. «Αν αυτό συμβεί, η συζήτηση θα πρέπει να μετατοπιστεί στο «αναπόφευκτο» μιας σύγκρουσης με το ΝΑΤΟ», έσπευσε να προειδοποιήσει χθες το Κρεμλίνο.
Συμφωνία σε πέντε σημεία

Για να περάσουμε όμως στα πιο απτά αποτελέσματα της διάσκεψης για την Ουκρανία, οι συμμετέχοντες συμφώνησαν να προχωρήσουν σε πέντε κατευθύνσεις, αν και δεν ανέλαβαν λεπτομερείς δεσμεύσεις: την ασφάλεια του κυβερνοχώρου, τη συμπαραγωγή οπλικών συστημάτων, την υπεράσπιση των χωρών που απειλούνται άμεσα από την επίθεση στην Ουκρανία, όπως η Μολδαβία, τη «στήριξη της Ουκρανίας στα σύνορά της με τη Λευκορωσία με μη στρατιωτικές δυνάμεις», καθώς και την παροχή βοήθειας στο Κίεβο για επιχειρήσεις αποναρκοθέτησης.

«Εάν αυτά τα σημεία εφαρμοστούν πλήρως, δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να χρειαστεί η διασφάλισή τους, γεγονός που θα δικαιολογούσε στη συνέχεια ορισμένα στοιχεία ανάπτυξης», σημείωσε ο γάλλος πρόεδρος – με το Politico να βλέπει στην αόριστη αυτή δήλωση μία έμμεση επισήμανση πως τόσο η διασφάλιση των συνόρων της Ουκρανίας με τη Λευκορωσία όσο και οι επιχειρήσεις αποναρκοθέτησης ενδεχομένως να απαιτήσουν την ανάπτυξη κάποιων στρατευμάτων στην Ουκρανία.

Ο Μακρόν ανακοίνωσε επίσης τη συγκρότηση μιας νέας «συμμαχίας προθύμων» για την παράδοση περισσότερων όπλων μέσου και μεγάλου βεληνεκούς στο Κίεβο – ένας έμμεσος τρόπος να ασκηθεί πίεση στη Γερμανία, που αρνείται πάντα να στείλει πυραύλους Taurus στην Ουκρανία. Δήλωσε, τέλος, έτοιμος να στηρίξει (το «ναι» έχουν ήδη πει περίπου 15 χώρες) την πρόταση της Τσεχίας να αγοραστούν από κοινού πυρομαχικά εκτός Ευρώπης για λογαριασμό της Ουκρανίας: μία μεγάλη αλλαγή στη στάση του Παρισιού, που μέχρι πρότινος δεχόταν μόνο αγορές από ευρωπαίους προμηθευτές.

...από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

Ο άγνωστος ρόλος της CIA στην Ουκρανία

Οι μυστικές βάσεις και η συνεργασία

Των ΑΝΤΑΜ ΕΝΤΟΥΣ και ΜΑΪΚΛ ΣΟΥΙΡΤΣ


Τη στενή συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών ΗΠΑ - Ουκρανίας αποκαλύπτει δημοσίευμα των New York Times, που περιγράφει τον ρόλο 12 μυστικών βάσεων κατά μήκος των συνόρων με τη Ρωσία. Η συνδρομή της CIA στον αγώνα της Ουκρανίας κατά του Κρεμλίνου δεν είναι απόρροια του πολέμου, αλλά χρονολογείται επί δέκα χρόνια. Αποδεικνύεται ζωτικής σημασίας σήμερα, αφού εξασφαλίζει στο Κίεβο πληροφορίες για στοχευμένα πυραυλικά πλήγματα και τις κινήσεις των ρωσικών στρατευμάτων.

Σκαρφαλωµένη σε ένα πυκνό δάσος, η ουκρανική στρατιωτική βάση µοιάζει εγκαταλελειµµένη και κατεστραµµένη. Το διοικητικό της κέντρο είναι ένα απανθρακωµένο κέλυφος, θύµα µιας σειράς ρωσικών πυραυλικών επιθέσεων στην αρχή του πολέµου. Αυτό όµως συµβαίνει πάνω από τη Γη. Οχι πολύ µακριά, ένα διακριτικό µονοπάτι κατεβαίνει σε ένα υπόγειο µπούνκερ, όπου οµάδες Ουκρανών στρατιωτών παρακολουθούν ρωσικούς κατασκοπευτικούς δορυφόρους και συνοµιλίες µεταξύ Ρώσων διοικητών. Στην οθόνη, µία κόκκινη γραµµή ανιχνεύει την πορεία ενός εκρηκτικού drone, το οποίο ξεκινά από ένα σηµείο στην κεντρική Ουκρανία, περνάει µέσα από τα ρωσικά συστήµατα αεράµυνας για να πλήξει ένα στόχο στη ρωσική πόλη Ροστόφ.

Το υπόγειο µπούνκερ χτίστηκε για να αντικαταστήσει το κατεστραµµένο κέντρο διοίκησης τους µήνες µετά τη ρωσική εισβολή. Τώρα είναι ένα µυστικό νευραλγικό σηµείο για τον ουκρανικό στρατό. Υπάρχει ένα ακόµη µυστικό: η βάση χρηµατοδοτήθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου και εξοπλίστηκε µερικώς από τη CIA. «Εκατόν δέκα τοις εκατό», είπε ο στρατηγός Σέρχι Ντβορέτσκι, ανώτατος διοικητής στον τοµέα της συγκέντρωσης πληροφοριών.

Στον πόλεµο που µπαίνει στον τρίτο του χρόνο και έχει στοιχίσει τη ζωή σε εκατοντάδες χιλιάδες ζωές, αυτή η συνεργασία ΗΠΑ Ουκρανίας είναι ακρογωνιαίος λίθος για την αµυντική ικανότητα της Ουκρανίας. Η CIA και άλλες αµερικανικές µυστικές υπηρεσίες παρέχουν πληροφορίες για στοχευµένα πυραυλικά πλήγµατα, παρακολουθούν τις κινήσεις των ρωσικών στρατευµάτων και βοηθούν στην υποστήριξη κατασκοπευτικών δικτύων.

∆εκαετής συνεργασία

Η συνεργασία αυτή, πάντως, δεν είναι δηµιούργηµα του πολέµου, ούτε είναι η Ουκρανία η µοναδική χώρα που ωφελείται. Ξεκίνησε πριν από µία δεκαετία και συνεχίστηκε επί προεδρίας τριών διαφορετικών προέδρων των ΗΠΑ, ενώ προωθήθηκε από πρόσωπα σε θέσεις-κλειδιά που ανέλαβαν τεράστιο ρίσκο. Μεταµόρφωσε την Ουκρανία, των οποίων οι µυστικές υπηρεσίες θεωρούνταν επί µακρόν διάτρητες από Ρώσους κατασκόπους, σε έναν από τους σηµαντικότερους εταίρους της Ουάσιγκτον στην ανταλλαγή πληροφοριών κατά του Κρεµλίνου.

Το κέντρο παρακολουθήσεων µέσα στο ουκρανικό δάσος είναι µέρος του δικτύου κατασκοπευτικών βάσεων που υποστηρίζονται από τη CIA και κατασκευάστηκαν τα τελευταία οκτώ χρόνια. Το δίκτυο αυτό περιλαµβάνει 12 µυστικές τοποθεσίες κατά µήκος των ρωσικών συνόρων. Πριν από τον πόλεµο, οι Ουκρανοί απέδειξαν τις δυνατότητές τους στους Αµερικανούς, συγκεντρώνοντας συνοµιλίες που αποδείκνυαν την ανάµειξη της Ρωσίας στην κατάρριψη του αεροσκάφους της Malaysia Airlines το 2014. Επιπλέον, βοήθησαν τους Αµερικανούς να εντοπίσουν Ρώσους κατασκόπους που αναµείχθηκαν στις αµερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016.

Γύρω στο 2016, η CIA άρχισε να εκπαιδεύει µια επίλεκτη ουκρανική µονάδα ειδικών δυνάµεων, γνωστή ως 2245, η οποία κατέσχε ρωσικά drones και εξοπλισµό επικοινωνιών ώστε να µπορέσουν οι τεχνικοί της CIA να αποκωδικοποιήσουν τα κρυπτογραφηµένα συστήµατα της Μόσχας. (Ενας αξιωµατούχος της µονάδας ήταν ο Κιρίλο Μπουντάνοφ, ο στρατηγός που ηγείται των µυστικών υπηρεσιών της Ουκρανίας σήµερα.)

Η CIA βοήθησε επίσης στην εκπαίδευση µιας νέας γενιάς Ουκρανών κατασκόπων που έδρασαν µέσα στη Ρωσία, στην Ευρώπη, στην Κούβα και σε άλλες περιοχές όπου οι Ρώσοι έχουν ισχυρή παρουσία.

Η σχέση είναι τόσο εδραιωµένη, ώστε οι άνδρες της CIA παρέµειναν σε ένα αποµακρυσµένο σηµείο στη δυτική Ουκρανία όταν η κυβέρνηση Μπάιντεν αποµάκρυνε όλο το προσωπικό των ΗΠΑ µερικές εβδοµάδες πριν από την εισβολή, τον Φεβρουάριο του 2022. Στη διάρκεια της εισβολής, οι αξιωµατούχοι αυτοί παρείχαν ζωτικής σηµασίας πληροφορίες, π.χ. πού ακριβώς σχεδίαζαν να επιτεθούν οι Ρώσοι και ποια οπλικά συστήµατα σκόπευαν να χρησιµοποιήσουν. «Χωρίς αυτούς θα ήταν αδύνατο να αντισταθούµε στους Ρώσους ή να τους νικήσουµε», ανέφερε ο Ιβάν Μπακάνοφ, ο οποίος τότε ήταν επικεφαλής της αντικατασκοπείας. Λεπτοµέρειες αυτής της συνεργασίας, πολλές εκ των οποίων δηµοσιοποιούνται για πρώτη φορά από τους New York Times, κρατούνταν µυστικές επί µία δεκαετία.

Τα δίκτυα αυτά είναι σηµαντικότερα από ποτέ, καθώς η Ρωσία είναι στην επίθεση και η Ουκρανία εξαρτάται από τις δολιοφθορές και τα χτυπήµατα µε πυραύλους µεγάλου βεληνεκούς, που προϋποθέτουν κατασκόπους βαθιά στις γραµµές του εχθρού. Επίσης κινδυνεύουν σοβαρά, αφού σε περίπτωση που οι Ρεπουµπλικανοί σταµατήσουν τη χρηµατοδότηση προς το Κίεβο, η CIA ίσως υποχρεωθεί να προβεί σε περικοπές των δραστηριοτήτων της στη χώρα.

Προς το τέλος του 2021, ο Πούτιν σκεφτόταν αν θα εξαπολύσει µια ολοµέτωπη εισβολή στην Ουκρανία, όταν συνάντησε τον επικεφαλής µιας από τις ρωσικές µυστικές υπηρεσίες. Εκείνος του είπε ότι η CIA, µαζί µε τη βρετανική MI6 ελέγχουν την Ουκρανία, µετατρέποντάς τη σε ορµητήριο επιχειρήσεων κατά της Μόσχας. Η έρευνα των Times δείχνει ότι ο Πούτιν και οι σύµβουλοί του διάβασαν λανθασµένα την κατάσταση: η CIA δεν βιάστηκε να διεισδύσει στην Ουκρανία. Αντίθετα, οι ΗΠΑ ήταν αρκετά διστακτικές επειδή φοβόνταν ότι οι Ουκρανοί αξιωµατούχοι ήταν αναξιόπιστοι και επειδή ανησυχούσαν µήπως προκαλέσουν το Κρεµλίνο.

Ενας στενός κύκλος Ουκρανών αξιωµατούχων κατάφερε σταδιακά να γίνει απαραίτητος στους Αµερικανούς. Το 2015, ο στρατηγός Βαλερί Κοντρατιούκ, επικεφαλής των µυστικών υπηρεσιών, έφτασε σε µια συνάντηση µε τον αναπληρωτή σταθµάρχη της CIA και χωρίς καµία προειδοποίηση του έδωσε ένα πακέτο άκρως διαβαθµισµένων αρχείων. Περιείχε µυστικά για τον βόρειο στόλο του ρωσικού ναυτικού, συµπεριλαµβανοµένων λεπτοµερειών για τα σχέδια του τελευταίου ρωσικού πυρηνικού υποβρυχίου. Λίγο αργότερα, αξιωµατούχοι της CIA αναχωρούσαν συστηµατικά από το γραφείο του µε σακίδια γεµάτα έγγραφα. «Καταλάβαµε ότι έπρεπε να οικοδοµήσουµε συνθήκες εµπιστοσύνης», εξήγησε ο Κοντρατιούκ.

Σύννεφα που διαλύθηκαν

Οταν το 2016 οι Ουκρανοί άρχισαν να γίνονται ανυπόµονοι και ξεκίνησαν τις απόπειρες δολοφονίας και άλλες φονικές επιχειρήσεις, που παραβίαζαν τους όρους στους οποίους νόµιζε ο Λευκός Οίκος ότι είχαν συµφωνήσει, η Ουάσιγκτον απείλησε να διακόψει την υποστήριξη. ∆εν υλοποίησε, όµως, ποτέ την απειλή.

Ολα άρχισαν µε δύο τηλεφωνήµατα, στις 24 Φεβρουαρίου 2014, ακριβώς οκτώ χρόνια πριν από την εισβολή. Ο νέος διοικητής των µυστικών υπηρεσιών, Βάλεντιν Ναλιβαϊτσένκο, έφτασε στα κεντρικά γραφεία και βρήκε µια στοίβα καµένων αρχείων στην αυλή. Υπολογιστές είχαν µολυνθεί µε ρωσικό κακόβουλο λογισµικό, κάποιοι σκληροί δίσκοι είχαν διαγραφεί πλήρως. Πήγε στο γραφείο του και κάλεσε τον σταθµάρχη της CIA και τον τοπικό διοικητή της MI6. Ηταν σχεδόν µεσάνυχτα, τους ζήτησε να έρθουν στο κτίριο και ζήτησε τη συνδροµή τους, προτείνοντας µια τριµερή συνεργασία. Η κατάσταση έγινε γρήγορα πιο επικίνδυνη. Ενα αεροσκάφος µε τον Τζον Μπρέναν, τότε διευθυντή της CIA, προσγειώθηκε στο Κίεβο. Ζήτησε η σχέση να ακολουθήσει τον ρυθµό που ταιριάζει στην υπηρεσία, αφού η CIA δεν ήξερε πόσο θα παραµείνει στην εξουσία η φιλοδυτική κυβέρνηση στην Ουκρανία.

Στην Ουάσιγκτον, οι σύµβουλοι του τότε προέδρου Μπαράκ Οµπάµα ανησυχούσαν σφόδρα µήπως προκαλέσουν την οργή της Μόσχας. Ετσι εκπόνησαν µυστικούς κανόνες, τους οποίους ορισµένοι µέσα στην υπηρεσία έβλεπαν σαν «χειροπέδες». Το αποτέλεσµα ήταν µια ευαίσθητη ισορροπία, που πυροδοτούσε διαρκείς εντάσεις.

Από κοινού µε τον Κοντρατιούκ ο Ναλιβαϊτσένκο σύστησαν µια παραστρατιωτική µονάδα που διενεργούσε επιχειρήσεις και συγκέντρωνε πληροφορίες, τις οποίες δεν παρείχαν η CIA και η MI6. Γνωστή ως πέµπτο διευθυντήριο, η µονάδα αποτελείτο από αξιωµατούχους γεννηµένους µετά την ανεξαρτησία της Ουκρανία. «∆εν ήξεραν καν τι είναι η Σοβιετική Ενωση», επισήµανε ο Κοντρατιούκ. Εντυπωσίασαν τη CIA όταν παρείχαν ακριβείς πληροφορίες για την κατάρριψη του µαλαισιανού αεροσκάφους. Κι εκείνη µε τη σειρά της αποφάσισε να εξοπλίσει και εκπαιδεύσει τη µονάδα. «Οι Ουκρανοί ήθελαν ψάρι κι εµείς για πολιτικούς λόγους δεν µπορούσαµε να τους το φέρουµε. Είχαµε όµως τη χαρά να τους µάθουµε να ψαρεύουν και τους δώσαµε εξοπλισµό για ψάρεµα», ανέφερε Αµερικανός αξιωµατούχος.

Ο «Αγιος Βασίλης»

Το 2015, στο πλαίσιο ανασχηµατισµού στις µυστικές υπηρεσίες, ο Κοντρατιούκ τοποθετήθηκε επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, HUR, που είχε την αρµοδιότητα να συγκεντρώνει πληροφορίες στο εξωτερικό, άρα και στη Ρωσία. Λίγο πριν από τον διορισµό του είχε επισκεφθεί το αρχηγείο της CIA στο Λάνγκλεϊ της Βιρτζίνια, όπου γνωρίστηκε µε έναν αξιωµατούχο της υπηρεσίας, διασκεδαστικό µε ένα θαµνώδες µούσι, ο οποίος έµελλε να γίνει ο επόµενος σταθµάρχης στο Κίεβο. Ο νέος σταθµάρχης άρχισε να τον συναντά συχνά στο γραφείο του, που ήταν διακοσµηµένο µε ένα ενυδρείο µε κίτρινα και µπλε ψάρια (στα εθνικά χρώµατα της Ουκρανίας), τα οποία κολυµπούσαν γύρω από ένα αντίγραφο ρωσικού υποβρυχίου. Οι δύο άνδρες έγιναν στενοί φίλοι, γεγονός που οδήγησε σε σύσφιγξη των δύο υπηρεσιών. Οι Ουκρανοί έδωσαν στον νέο σταθµάρχη ένα χαϊδευτικό παρατσούκλι: Αγιος Βασίλης.

Σήµερα ο στενός δρόµος προς τη µυστική βάση είναι περικυκλωµένος µε ναρκοπέδια. Με χρήµατα και εξοπλισµό της CIA ξεκίνησε η ανοικοδόµηση της βάσης, που είχε καταστραφεί από ρωσικούς πυραύλους. Για να αποφευχθεί, όµως, ο εντοπισµός των δραστηριοτήτων της, εκείνες συνεχίστηκαν υπόγεια. Οι Ουκρανοί υπάλληλοι αποφάσισαν να εργάζονται µόνο τις νύχτες και όταν οι ρωσικοί δορυφόροι δεν ήταν πάνω από τα κεφάλια τους. Οι εργαζόµενοι πάρκαραν τα αυτοκίνητά τους σε µεγάλη απόσταση.

Η CIA επέβλεπε επίσης εκπαιδευτικό πρόγραµµα που είχε στόχο να µάθει στους Ουκρανούς πώς να χρησιµοποιούν ψεύτικες ταυτότητες για να κλέψουν µυστικά από τη Ρωσία. Το πρόγραµµα µε την ονοµασία «Επιχείρηση Χρυσόψαρο» αντλεί το όνοµά του από ένα ανέκδοτο, στο οποίο ένα ρωσόφωνο χρυσόψαρο προσφέρει σε δύο Εσθονούς ευχές µε αντάλλαγµα την ελευθερία του. Το ανέκδοτο τελειώνει όταν ο ένας Εσθονός λιώνει το κεφάλι του ψαριού µε µια πέτρα, εξηγώντας ότι οτιδήποτε µιλάει ρωσικά δεν είναι έµπιστο. Οι αξιωµατούχοι της επιχείρησης αναπτύχθηκαν τελικά σε 12 νέες βάσεις, που κατασκευάστηκαν κατά µήκος των ρωσικών συνόρων. Από κάθε µία εξ αυτών, Ουκρανοί αξιωµατούχοι διοικούσαν δίκτυα πρακτόρων, που συγκέντρωναν πληροφορίες µέσα στη Ρωσία.

ΤΙ ΕΙΔΕ ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΠΕ Ο ΥΕΘΑ, ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΡΙΗΜΕΡΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΚΡΗΤΗ, ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΑ ΣΤΡΑΜΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΚΑΛΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΟΕΚΛΟΓΩΝ...

Από την "ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ"

 

Ανάλογα με την εκπαίδευση, η στρατιωτική θητεία διαρκεί 165, 255 ή 347 ημέρες. Οι απλοί στρατεύσιμοι υπηρετούν για 165 ημέρες. Οσοι ολοκληρώνουν άοπλη υπηρεσία υπηρετούν για 255 ημέρες. Οι στρατεύσιμοι που εκπαιδεύονται για να γίνουν αξιωματικοί, υπαξιωματικοί υπηρετούν για 347 ημέρες. Τέλος, η μη στρατιωτική (πολιτική) θητεία διαρκεί 347 ημέρες. Μετά το πέρας της στρατιωτικής θητείας, οι αποστρατευθέντες καθίστανται έφεδροι. Οι απλοί στρατιώτες παραμένουν στην εφεδρεία έως ότου γίνουν 50 ετών και υπόκεινται σε επανεκπαίδευση διάρκειας 80 ή 150 ημερών επανεκπαίδευσης κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην εφεδρεία....

Από "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 28/02/24

ΤΟΥ ΜΑΡΙΝΟΥ ΓΚΑΣΙΑΜΗ

Η εικόνα του στρατιώτη κατά τη διάρκεια της θητείας του να καθαρίζει πατάτες και κρεμμύδια ή να φυλάει ατελείωτες ώρες σκοπιάς, αλλά κατά τη διάρκεια αυτών των μηνών να μην αποκτά καμία ουσιαστική δεξιότητα για τη μετέπειτα ζωή του ως πολίτης και φυσικά καμία γνώση ως προς το στρατιωτικό αντικείμενο, το πώς δηλαδή, αν χρειαστεί, να λειτουργήσει ως μαχητής, έχει μπει στο στόχαστρο της ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Τόσο της πολιτικής όσο και της στρατιωτικής.

Ο λόγος είναι απλός και διπλός. Από τη μία πρέπει να πάψει στο μυαλό των νέων η απαξίωση της θητείας ως «αγγαρείας» και να εντυπωθεί ως «ευκαιρία» μάθησης και από την άλλη η μέγιστη ανάγκη για ρεαλιστική στρατιωτική εκπαίδευση καθώς, όπως αναφέρουν ανώτατες στρατιωτικές πηγές στα «ΝΕΑ», η «περιοχή μας βράζει, οι κίνδυνοι πλησιάζουν ολοένα και περισσότερο και βέβαια υπάρχει πάντα ένα casus belli πάνω από τα κεφάλια μας και ένας αναθεωρητισμός εξ ανατολών, τον οποίο πρέπει απορροφώντας τα διδάγματα των συγκρούσεων και τα σύγχρονα δόγματα και τεχνολογίες που σχετίζονται με πολεμικές επιχειρήσεις, να είμαστε έτοιμοι να τον αντιμετωπίσουμε».

Τα παραδείγματα

Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας έχει τονίσει πως οι αλλαγές δεν συνεπάγονται αύξηση της θητείας: «Οχι, δεν σημαίνει αύξηση στον χρόνο θητείας. Ξέρετε, αν αυξάνεις τον μη παραγωγικό χρόνο, απλώς δεν κερδίζεις τίποτα. Και επειδή δεν χρειάζεται να επανεφεύρουμε τον τροχό, επιλέγουμε επιτυχημένα παραδείγματα από το εξωτερικό, προσαρμόζοντάς τα στα δικά μας δεδομένα».

Σε αυτό το πλαίσιο, άλλωστε, ο έλληνας υπουργός βρέθηκε χθες στη Φινλανδία – μια χώρα 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων με μια τεράστια συνοριογραμμή με μία υπαρκτή πλέον απειλή από τη Ρωσία. Το μοντέλο θητείας – εφεδρείας της φαίνεται πως έχει προτιμηθεί έναντι άλλων, λόγω κυρίως των ομοιοτήτων που υπάρχουν με την Ελλάδα ως προς το θέμα της απειλής και των δυνατοτήτων αντιμετώπισής της που υπάρχουν.

Αυτό φάνηκε και στις δηλώσεις του Νίκου Δένδια από το Ελσίνκι, στις οποίες τόνισε μεταξύ άλλων: «Η Ελλάδα και η Φινλανδία έχουν πολλές ομοιότητες. Είναι χώρες μεσαίου μεγέθους, βρίσκονται όμως και οι δύο δίπλα σε μεγάλους γείτονες που έχουν αναθεωρητικές φιλοδοξίες. Και οι δύο χώρες βρίσκονται επίσης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Και οι δύο χώρες είναι χώρες που πιστεύουν στο Διεθνές Δίκαιο και που πιστεύουν στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας έχοντας μεγάλο αριθμό νησιών».

Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας επεσήμανε πως η αντιγραφή του φινλανδικού μοντέλου εφεδρείας ήταν ένας από τους κύριους λόγους της επίσκεψής του στο Ελσίνκι. Σε αυτό το πλαίσιο πέρα από τη συζήτηση με τον ομόλογό του επισκέφτηκε και μονάδα του φινλανδικού στρατού.
Κλιμακωτή θητεία

Το φινλανδικό μοντέλο είναι στη βάση του ένα μοντέλο κλιμακωτής θητείας – εφεδρείας με βάση την ουσία της εκπαίδευσης του στρατεύσιμου, ενώ προβλέπεται και επανεκπαίδευση. Κάθε άνδρας ηλικίας 18-60 ετών είναι υπόχρεος στρατιωτικής θητείας, οι δε γυναίκες μπορούν να υποβάλουν αίτηση για στρατιωτική θητεία σε εθελοντική βάση.

Ανάλογα με την εκπαίδευση, η στρατιωτική θητεία διαρκεί 165, 255 ή 347 ημέρες. Οι απλοί στρατεύσιμοι υπηρετούν για 165 ημέρες. Οσοι ολοκληρώνουν άοπλη υπηρεσία υπηρετούν για 255 ημέρες. Οι στρατεύσιμοι που εκπαιδεύονται για να γίνουν αξιωματικοί, υπαξιωματικοί υπηρετούν για 347 ημέρες. Τέλος, η μη στρατιωτική (πολιτική) θητεία διαρκεί 347 ημέρες.

Μετά το πέρας της στρατιωτικής θητείας, οι αποστρατευθέντες καθίστανται έφεδροι. Οι απλοί στρατιώτες παραμένουν στην εφεδρεία έως ότου γίνουν 50 ετών και υπόκεινται σε επανεκπαίδευση διάρκειας 80 ή 150 ημερών επανεκπαίδευσης κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην εφεδρεία. Αξιωματικοί και υπαξιωματικοί παραμένουν στην εφεδρεία μέχρις ότου συμπληρώσουν τα 60 τους χρόνια, διάστημα κατά το οποίο θα πρέπει να λάβουν – το μέγιστο – 200 ημέρες επανεκπαίδευσης

 

Στο υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας και στο Ταµείο Ανάκαµψης δίνουν «καθηµερινή µάχη», όπως αναφέρουν, για να ολοκληρωθούν εγκαίρως τα ορόσηµα, χωρίς βέβαιο αποτέλεσµα. Η µεγαλύτερη ανησυχία αφορά το ενδεχόµενο προσφυγής σε κάποια σύµβαση, κάτι που µοιραία οδηγεί σε καθυστέρηση της ανάθεσης, αλλά και της δόσης, για την οποία αποτελεί προαπαιτούµενο. Η µόνη εναλλακτική είναι να ζητήσει η κυβέρνηση µερική πληρωµή της δόσης, κάτι που δεν έχει συµβεί µέχρι στιγµής.

Από την "ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 28/02/24

∆υσκολεύει η απορρόφηση πόρων 

από Ταµείο Ανάκαµψης

Πλέον δεν αρκούν µεταρρυθµίσεις, αλλά απαιτούνται

 οι συµβάσεις για τα έργα

Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Οι αναθέσεις των συµβάσεων τριών µεγάλων έργων, αλλά και η επίτευξη προόδου στο «Εξοικονοµώ» είναι οι µεγαλύτερες εκκρεµότητες για την υποβολή του 4ου αιτήµατος πληρωµών από το Ταµείο Ανάκαµψης, που τοποθετείται πλέον από την κυβέρνηση τον Απρίλιο. Οι µεγάλες εκκρεµότητες εντοπίζονται σε έργα στον Βοτανικό, στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, στον οδικό άξονα βόρειας Κρήτης, αλλά και στην πρόοδο του προγράµµατος «Eξοικονοµώ». Οι εκκρεµότητες αυτές –που δεν είναι οι µόνες– επιβεβαιώνουν την ανησυχία ότι µε την πάροδο του χρόνου θα γίνεται όλο και δυσκολότερη η απορρόφηση των πόρων του Ταµείου Ανάκαµψης. Πλέον τα ορόσηµα περιλαµβάνουν και αναθέσεις έργων, κάτι που σκοντάφτει στην ανεπάρκεια των Αρχών του ∆ηµοσίου.

Οι αναθέσεις των συµβάσεων τριών µεγάλων έργων, αλλά και η επίτευξη προόδου στο «Εξοικονοµώ» είναι οι µεγαλύτερες εκκρεµότητες για την υποβολή του 4ου αιτήµατος πληρωµών από το Ταµείο Ανάκαµψης, που τοποθετείται πλέον από την κυβέρνηση τον Απρίλιο.

Τα έργα αυτά περιλαµβάνονται στα λεγόµενα ορόσηµα, δηλαδή στα προαπαιτούµενα για την 4η δόση και είναι τα εξής:

• Η ανάπλαση στον Βοτανικό, που αφορά τον χώρο πρασίνου και την οδοποιΐα, που αναµένεται να ανατεθεί τον Μάρτιο.

• Ο πεζόδροµος στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, που αναµένεται επίσης να ανατεθεί τον Μάρτιο. Τα παραπάνω δύο έργα αποτελούν ένα ορόσηµο, αυτό που αφορά τις αστικές αναπλάσεις.

• Ο ΒΟΑΚ και συγκεκριµένα η ανακήρυξη του προσωρινού αναδόχου για την παραχώρηση του τµήµατος Χανίων - Ηρακλείου, που ελπίζεται να γίνει επίσης τον Μάρτιο.

• Το «Εξοικονοµώ» για τις επιχειρήσεις, για το οποίο δηµοσιεύθηκε η πρόσκληση για τον πρωτογενή τοµέα και το «Αλλάζω συσκευή», για το οποίο επίσης δηµοσιεύθηκε η πρόσκληση την προηγούµενη εβδοµάδα. Είναι από τα πιο δύσκολα ορόσηµα γιατί απαιτούνται 9.700 εγκρίσεις αιτήσεων.

Οι σηµαντικές παραπάνω εκκρεµότητες –δεν είναι οι µόνες– επιβεβαιώνουν την ανησυχία ότι µε την πάροδο του χρόνου θα γίνεται όλο και δυσκολότερη η απορρόφηση των πόρων του Ταµείου Ανάκαµψης. Κι αυτό γιατί τα ορόσηµα δεν είναι πλέον µόνο µεταρρυθµίσεις και ψήφιση νόµων, αλλά περιλαµβάνουν και αναθέσεις έργων, κάτι που σκοντάφτει στην ανεπάρκεια των Αρχών του ∆ηµοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης και στην παθογένεια, εν γένει, του ελληνικού συστήµατος δηµοσίων έργων.

Ετσι, στο υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας και στο Ταµείο Ανάκαµψης δίνουν «καθηµερινή µάχη», όπως αναφέρουν, για να ολοκληρωθούν εγκαίρως τα ορόσηµα, χωρίς βέβαιο αποτέλεσµα. Η µεγαλύτερη ανησυχία αφορά το ενδεχόµενο προσφυγής σε κάποια σύµβαση, κάτι που µοιραία οδηγεί σε καθυστέρηση της ανάθεσης, αλλά και της δόσης, για την οποία αποτελεί προαπαιτούµενο. Η µόνη εναλλακτική είναι να ζητήσει η κυβέρνηση µερική πληρωµή της δόσης, κάτι που δεν έχει συµβεί µέχρι στιγµής.

Η 4η δόση, για την οποία αρχικά είχε αναφερθεί ότι το αίτηµα θα υποβαλλόταν το α΄ τρίµηνο φέτος, αφορά ποσό 3,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 1 δισ. επιχορηγήσεις και τα 2,3 δισ. δάνεια.

Για τα δάνεια, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, έχει εκπληρωθεί το ορόσηµο που αφορά τη συµβασιοποίηση δανείων 4,5 δισ. ευρώ. Γενικώς, τα δάνεια είναι το πιο επιτυχηµένο κοµµάτι, αφού δίνει δυνατότητα γρήγορης και χαµηλότοκης χρηµατοδότησης επιχειρήσεων, αλλά βεβαίως είναι χρέος.

Μέχρι στιγµής από το Ταµείο Ανάκαµψης έχουν εισρεύσει 14,7 δισ. ευρώ, σε σύνολο 36 δισ. ευρώ που δικαιούται η χώρα. Σύµφωνα µε την ενδιάµεση έκθεση για το Ταµείο Ανάκαµψης, που δηµοσιεύθηκε την περασµένη εβδοµάδα, η Ελλάδα περιλαµβάνεται στις 8 χώρες που έχουν υποβάλει και εισπράξει και την τρίτη δόση, δηλαδή µέχρι στιγµής έχει σχετικά καλή θέση.

Μόνο µία χώρα έχει υποβάλει 5 αιτήµατα και έχει εισπράξει ήδη 4 δόσεις, ενώ άλλες 3 χώρες έχουν υποβάλει 4ο αίτηµα, αλλά ακόµη δεν έχουν εισπράξει τη δόση.

Συνολικά, για το 4ο αίτηµα που ετοιµάζεται να υποβάλει η Ελλάδα, πρέπει να εκπληρώσει 20 ορόσηµα. Εκτός από τα 3 που προαναφέρθηκαν, πολλά έχουν ήδη ικανοποιηθεί και κάποια άλλα θεωρούνται αρκετά ασφαλή. Ανάµεσά τους είναι τα εξής:

• Τα νέα δικαστικά κτίρια, που υπεγράφησαν προχθές από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

• Η ανάθεση συµβάσεων για την οδική ασφάλεια σε 2.300 σηµεία.

• Συµβάσεις για έργα αποθήκευσης

σε µπαταρίες 700 MW. Οι δύο σχετικές προσκλήσεις έχουν δηµοσιευθεί.

• Η ανάθεση της σύµβασης για το έργο ενεργειακής αναβάθµισης του Ολυµπιακού Αθλητικού Κέντρου Αθηνών (ΟΑΚΑ).

• Η κωδικοποίηση του Κώδικα ∆ιοικητικής ∆ιαδικασίας, που αναµένεται να ψηφιστεί µε κυβερνητικό νοµοσχέδιο τον Μάρτιο.

Εφόσον όλα πάνε καλά µε την 4η δόση, το πρόγραµµα προβλέπει ένα ακόµη αίτηµα, για την 5η δόση, εντός του 2024. Αυτή θα αφορά ποσό ύψους 3,6 δισ., εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ θα αφορούν δάνεια και 1,3 δισ. επιχορηγήσεις. Η δόση προϋποθέτει την ικανοποίηση 30 οροσήµων και στόχων.

Επενδύσεις

Εκτός όµως από την απορρόφηση των δόσεων, το ζητούµενο για τον προϋπολογισµό και την ανάπτυξη είναι και η υλοποίηση των επενδύσεων. Για φέτος προβλέπονται επενδύσεις 3,6 δισ. ευρώ από το Ταµείο Ανάκαµψης και ήδη στο υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας υπολογίζουν ότι έχουν διατεθεί περίπου τα 400 εκατ. ευρώ.