οι κηπουροι τησ αυγησ

Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2016

"...Η στάση αυτή αποτυπώθηκε κατά το διήμερο των συνομιλιών σε εμπρηστικό έγγραφο με το οποίο η Ελλάδα, προκειμένου να συμμετάσχει στην πολυμερή διάσκεψη για το ζήτημα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, απαιτούσε να έχει υπάρξει προηγουμένως συμφωνία για αυτά τα ζητήματα. Δήλωνε, δηλαδή, ότι η συμφωνία πρέπει να υπάρξει πριν από τη διάσκεψη που θα τη διαπραγματευθεί! Η αποτυχία των συνομιλιών φαίνεται ότι οφείλεται και στο γεγονός ότι ο κύπριος πρόεδρος εγκλωβίστηκε (προσωρινά;) σε αυτή την εσκεμμένα αδιέξοδη στάση. Ο έλληνας Πρωθυπουργός έχει υποχρέωση να αποτρέψει την ανάφλεξη του εκρηκτικού αυτού μείγματος. Η μόνη ιστορική, πολιτική και ηθική υποχρέωση που έχει η Αθήνα είναι να συμπαρασταθεί σε ό,τι αποφασίσει να αποδεχθεί η Λευκωσία. Ακόμη και αν αυτό είναι π.χ. μια συμφωνία στο κεφάλαιο της ασφάλειας για εγκατάσταση στο νησί μιας πολυεθνικής δύναμης, η οποία για συμβολικούς λόγους θα περιελάμβανε και λίγες εκατοντάδες τούρκους και έλληνες στρατιώτες...."

Aπό "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"
"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ",
26-27/11/16
Ο επικίνδυνος παροξυσμός Ερντογάν και η «ουδετερότητα»
Ποιο μήνυμα πρέπει να στείλουν Αθήνα και Λευκωσία στο παιχνίδι της μετακύλισης ευθυνών από τον θύτη στο θύμα που παίζει η Αγκυρα

Του Άνθου ΛυκαύγηΘέμα κοινής λογικής: ο εθνικιστικός παροξυσμός Ερντογάν (που εκδηλώνεται με κατά συρροήν παραληρήματα εδαφικής διαστολής της τουρκικής επικράτειας) είναι παντελώς ασύμβατος με τις έωλες προσδοκίες αποδόσεως κατακτημένων (και κατεχόμενων) κυπριακών εδαφών. Και όταν μάλιστα από πουθενά δεν πιέζεται να το πράξει. Τόσο απλό. Παρόλο που αυτό μπορεί να καλλιεργείται στο πλαίσιο ευδιάκριτου τακτικισμού. Κάτι που αποτελεί άλλωστε πάγια συνταγή για μετακύλιση ευθυνών από τον θύτη στο θύμα. Και που αιτιολογεί πολιτικά την κλασική στρατηγική των αδιεξόδων, που στην προκειμένη περίπτωση εφαρμόζεται από την Αγκυρα εδώ και μισό κυριολεκτικώς αιώνα σε ό,τι αφορά την Κύπρο.


Οι δύο προκλήσεις
Το ανησυχητικότερο στην προκειμένη περίπτωση όμως είναι ότι τώρα:

1. Η εκδήλωση των επεκτατικών αυτών συνδρόμων προεκτείνεται σε όλο το περιφερειακό εύρος. Προς κάθε δηλαδή κατεύθυνση. Και ως προς τον Ελληνισμό ειδικότερα, καλύπτει κρίσιμες παραμέτρους της εθνικής επικράτειας, τις οποίες και ορέγεται ο ανατασσόμενος νεοοθωμανικός μεγαλοϊδεατισμός.

2. Ενώ για πρώτη φορά (και τόσο απροκάλυπτα) μια χώρα που θέλει να διασκελίσει την πύλη της ευρωπαϊκής ενοποιήσεως για να ενσωματωθεί στους κοινοτικούς θεσμούς εγείρει ευθέως θέμα επαναγεωγραφήσεως συνόρων, ουδείς εξεγείρεται! Ούτε η Ευρώπη. Που την αφορά πιο άμεσα. Ούτε η Ουάσιγκτον ως ηγέτις της Συμμαχίας, στην οποία ενσωματώνονται και οι απειλούντες και οι απειλούμενοι.


Ενδοσυμμαχική θύελλα
Παρόλο που σε περίπτωση ενεργοποιήσεως ακόμη και μέρους όσων ο Ερντογάν εξυπονοεί, τότε αφεύκτως η Δύση θ' αντιμετωπίσει ενδοσυμμαχική θύελλα. Με δυναμικές αδυσώπητων αποδομήσεων και ανάλογων συνεπειών. Τις οποίες καθόλου δύσκολα μπορεί κάποιος επακριβώς να προϋπολογίσει. Οπόταν και το κόστος τής έως και περίεργης ανοχής θα είναι ασύμμετρο. Αλλά οπωσδήποτε βαρύ. Ανοχής που αποβαίνει προδήλως ενθαρρυντική των τουρκικών αλαζονικών συμπεριφορών.

Αυτές οι έως και καταθλιπτικές - προπαντός όμως επικίνδυνες - υποτροπές αφορούν πρωταρχικά και αμεσότερα την Αθήνα. Γιατί ελληνικές είναι κατά πρώτο λόγο οι εδαφικές παράμετροι που βρίσκονται στο στόχαστρο των τουρκικών εμμονών. Επώνυμες. Από Θράκη έως Καστελλόριζο. Σε μια όχι νοητή, αλλά σαφώς προσδιορισμένη γραμμή. Με συγκεκριμένες περιοχές. Τις οποίες «νοερώς» (προς το παρόν) ο Ερντογάν συνεντάσσει στα πολυδιατυμπανιζόμενα «σύνορα της καρδιάς» του! Η κατάσταση όπως τείνει να διαμορφωθεί (μετά και την ανώμαλη προσγείωση των κυπριακών προσδοκιών) απαιτεί ασφαλώς ψυχραιμία κι επιβάλλει συνετή οπωσδήποτε διαχείριση. Κυρίως για να μην οπλισθούν τουρκικές αιτιάσεις. Να μη δοθούν επιζητούμενες αφορμές. Αλλά και για ν' αποφευχθούν άστοχες αποφάσεις και σπασμωδικές αντιδράσεις. Πρέπει όμως ταυτόχρονα να δοθεί εξ υπαρχής και με απόλυτη σαφήνεια το μήνυμα της ελληνικής αποφασιστικότητας. Οτι δηλαδή: χωρίς εθνικιστικά σύνδρομα, και η Αθήνα και η Λευκωσία (ως τα υπό τις περιστάσεις κρατικά κέντρα του Ελληνισμού) δεν θα ενδώσουν και δεν θα δώσουν ποτέ «γην και ύδωρ». Οσον αφορά δηλαδή την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική κυριαρχία. Μήνυμα και προς την Αγκυρα. Και ειδικότερα προς τρίτους που επιλέγουν επιτηδείως ουδετερότητα.
"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ",26-27/11/16

Κυπριακή ασφάλεια, ελλαδικά παίγνια

Του Παναγιώτη Θανασά

Η ματιά στον χάρτη τρομάζει: ένα νησί στο μέσον της Ανατολικής Μεσογείου, περιβαλλόμενο σε απόσταση λίγων δεκάδων ναυτικών μιλίων από εστίες πολεμικών συρράξεων που έχουν ήδη ξεσπάσει ή μπορεί να ξεσπάσουν ανά πάσα στιγμή. Και το ίδιο το νησί χαρακωμένο από μια γραμμή αντιπαράταξης, με στρατούς, φυλάκια και σχισμένους σάκους άμμου που υποτίθεται ότι θα παράσχουν κάλυψη, αν χρειαστεί να ξαναρχίσει το πολεμικό πανηγύρι.

Η περιγραφή αυτή περιέχει ήδη τους λόγους που καθιστούν τη λύση του Κυπριακού απαραίτητη. Η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει τη μοναδική νησίδα ασφάλειας και ειρήνης σε μια ταλαιπωρημένη περιοχή. Να καταστεί οικονομικό και ενεργειακό κέντρο. Να ωθήσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε μια φάση συνεργασίας και καλής γειτονίας. Η αντιστροφή τρομάζει: χωρίς λύση, αυτό που αναμένεται είναι η οριστική διχοτόμηση· η προσάρτηση των κατεχομένων στην Τουρκία· η εκβιαστική ακύρωση των δυνατοτήτων εκμετάλλευσης των σημαντικών ενεργειακών αποθεμάτων του νησιού· και ο διαρκής κίνδυνος μιας ελληνοτουρκικής σύρραξης.

Βάση των συνομιλιών είναι εδώ και τέσσερις δεκαετίες η δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία. Πρόκειται για ένα μοντέλο που θα διασφαλίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλη την επικράτεια της προς ίδρυση νέας Κυπριακής Δημοκρατίας, αποδίδοντας στις δύο κοινότητες μέγιστο βαθμό αυτονομίας στη ρύθμιση των εσωτερικών τους υποθέσεων και επιτρέποντας τόση συνύπαρξη όση σήμερα αυτές θέλουν και μπορούν να στηρίξουν. Σε μια επόμενη γενιά, οι κοινότητες αυτές μπορούν να αγαπηθούν ακόμη περισσότερο και - γιατί όχι; - να ενωθούν εις σάρκα μίαν.

Στις συνομιλίες των δύο τελευταίων ετών έχουν ήδη επιτευχθεί σημαντικές συγκλίσεις σε πολλά κεφάλαια της διαπραγμάτευσης. Οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων έχουν κατανοήσει ότι πρόκειται για την τελευταία ευκαιρία λύσης ενός προβλήματος που απασχολεί Κυπρίους και διεθνή κοινότητα από το 1963 (και όχι, όπως πολλοί νομίζουν, από την τουρκική εισβολή του 1974). Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για την πρώτη διαπραγμάτευση στην ιστορία του Κυπριακού που παρέμεινε - έως και τον Οκτώβριο του 2016 - «κυπριακής ιδιοκτησίας». Δεν χειραγωγήθηκε από τις μητέρες-πατρίδες ή από τις λεγόμενες μεγάλες δυνάμεις. Δεν υπήρξε καν ουσιώδης εμπλοκή του ΟΗΕ, ο οποίος περιορίστηκε αποκλειστικά σε υπηρεσίες τεχνικής διευκόλυνσης της διαδικασίας. Η διαπραγμάτευση είχε πάντως την αμέριστη διακριτική υποστήριξη του συνόλου της διεθνούς κοινότητας - πλην του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, που διαρκώς εξέφραζε τους ενδοιασμούς του.


Σκηνικό σύγκρουσης
Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πληροφορηθούμε τα ακριβή αίτια της αποτυχίας των συνομιλιών στο Μον Πελεράν. Βέβαιο είναι ότι η αποτυχία αυτή δεν σημαίνει πλήρη και οριστική κατάρρευση της διαδικασίας. Εξίσου βέβαιο είναι ότι, τις τελευταίες εβδομάδες, η διαδικασία επιβαρύνθηκε από ένα σκηνικό σύγκρουσης στο οποίο συνεισέφεραν τόσο η Αγκυρα όσο και η Αθήνα - με την τελευταία να θέτει αφ' εαυτής και αυτοβούλως κόκκινες γραμμές στη διαπραγμάτευση. Η πτυχή της ασφάλειας σε ένα μελλοντικό ομοσπονδιακό κράτος είναι πολλαπλώς επιβαρημένη: κάποιοι Ελληνοκύπριοι νιώθουν (δικαίως) απειλούμενοι από τον τουρκικό στρατό κατοχής. Κάποιοι Τουρκοκύπριοι νιώθουν (επίσης δικαίως) απειλούμενοι από τους Ελληνοκυπρίους, αναλογιζόμενοι όσα υπέστησαν την περίοδο 1963-74 αλλά και τα πολλά μικρής κλίμακας επεισόδια που προκάλεσαν εναντίον τους τα τελευταία χρόνια ελληνοκύπριοι εθνικιστές και που στο σύνολό τους έμειναν ατιμώρητα. Ενόψει τούτων, οι δύο ηγέτες επαναλαμβάνουν δημοσίως ότι η όποια συμφωνία πρέπει να εδραιώνει το αίσθημα ασφάλειας της κάθε κοινότητας, χωρίς να γεννά φόβους στην άλλη. Αυτή η αφετηρία είναι επαρκής για την αναζήτηση ρυθμίσεων αμοιβαία αποδεκτών, ώστε να οδηγηθούμε σε οριστική λύση.
Δεν συμβάλλει, αντίθετα, η πρόσθετη διατύπωση αυτόνομων ελλαδικών αξιώσεων. Εννοώ, 
ενδεικτικά, την αναγόρευση, σε επίσημο έγγραφο του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών που αφέθηκε να διαρρεύσει τον Οκτώβριο, των ζητημάτων που αφορούν την ασφάλεια της υπό μετεξέλιξη Κυπριακής Δημοκρατίας σε «βασικό πυλώνα του ελληνικού [sic] δόγματος για την ασφάλεια». Θέλοντας να εμποδίσει την υποβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε τουρκικό «προτεκτοράτο», το υπουργείο Εξωτερικών την ανακηρύσσει έτσι εκ προοιμίου σε ελληνικό προτεκτοράτο. Ιστορικώς ειπείν, η αξίωση είναι προκλητική: έχοντας προκαλέσει το πραξικόπημα του 1974 και έχοντας αντιδράσει με μικρής κλίμακας συμβολικές κινήσεις στην τουρκική εισβολή που αυτό προκάλεσε, η κυβέρνηση της Αθήνας επιχειρεί τώρα να υποτάξει την Κύπρο στο δικό της «δόγμα για την ασφάλεια».


Φιλοδοξίες και ιδεοληψίες
Υπάρχουν ενδείξεις ότι στην επικράτεια των Αθηνών επιχειρείται να στηθεί ένα πολιτικό παίγνιο με τραγικές ιστορικές επιπτώσεις. Πρωταγωνιστούν αντιπρόσωποι κύπριων πολιτικών που βλέπουν στη λύση του Κυπριακού την ακύρωση των προσωπικών τους φιλοδοξιών να γίνουν πρόεδροι της σημερινής, ακρωτηριασμένης Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι επιδιώξεις αυτές συναντώνται με αντιιμπεριαλιστικές ιδεοληψίες και εμμονές πρώην και νυν κομμουνιστών, περιλαμβανομένου και του έλληνα υπουργού Εξωτερικών. Συναντώνται επίσης με την αναζήτηση πεδίων επίδειξης ενός ανέξοδου (για την ελληνική κυβέρνηση) πνεύματος αντίστασης, αλλά και με τον ακροδεξιό εθνικισμό των ανεξέλεγκτων κυβερνητικών συνεταίρων. Συναντώνται, τέλος, με τις στρατηγικές επιδιώξεις της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής.

Η στάση αυτή αποτυπώθηκε κατά το διήμερο των συνομιλιών σε εμπρηστικό έγγραφο με το οποίο η Ελλάδα, προκειμένου να συμμετάσχει στην πολυμερή διάσκεψη για το ζήτημα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, απαιτούσε να έχει υπάρξει προηγουμένως συμφωνία για αυτά τα ζητήματα. Δήλωνε, δηλαδή, ότι η συμφωνία πρέπει να υπάρξει πριν από τη διάσκεψη που θα τη διαπραγματευθεί! Η αποτυχία των συνομιλιών φαίνεται ότι οφείλεται και στο γεγονός ότι ο κύπριος πρόεδρος εγκλωβίστηκε (προσωρινά;) σε αυτή την εσκεμμένα αδιέξοδη στάση.

Ο έλληνας Πρωθυπουργός έχει υποχρέωση να αποτρέψει την ανάφλεξη του εκρηκτικού αυτού μείγματος. Η μόνη ιστορική, πολιτική και ηθική υποχρέωση που έχει η Αθήνα είναι να συμπαρασταθεί σε ό,τι αποφασίσει να αποδεχθεί η Λευκωσία. Ακόμη και αν αυτό είναι π.χ. μια συμφωνία στο κεφάλαιο της ασφάλειας για εγκατάσταση στο νησί μιας πολυεθνικής δύναμης, η οποία για συμβολικούς λόγους θα περιελάμβανε και λίγες εκατοντάδες τούρκους και έλληνες στρατιώτες.


-Ο Παναγιώτης Θανασάς διδάσκει Φιλοσοφία στο ΑΠΘ και είναι πολίτης της Ελληνικής και της Κυπριακής Δημοκρατίας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου