"...Αμα δεν έχεις δει με τα μάτια σου, το 1993, τον γιο του διαπλεκόμενου μεγιστάνα να λαδώνει κοτζάμ διοικητή του στρατοπέδου με τραπέζι-πίστα στα μπουζούκια της Παραλιακής, τι ξέρεις για την Ελλάδα; Ο,τι διάβασες σε βαθυστόχαστες αναλύσεις; Η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία ξεκίνησε ως δημοκρατική καινοτομία. Παραμένει ακόμα και σήμερα μια εξαιρετικά διδακτική εμπειρία για όσους υπηρετούν. Εκείνοι που την απαξιώνουν, που εύχονται την κατάργησή της, υποστηρίζουν στην ουσία τα κοινωνικά στεγανά. Το δικαίωμα να γεννιούνται και να πεθαίνουν μέσα στις ροδαλές τους ψευδαισθήσεις...."

Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ" και 

την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 26-27/11/16

Υποχρεωτική θητεία για πάντα

 "ΑΣΤΑΘΜΗΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ", του Χρήστου Χωμενίδη

Στο σπαρακτικό ποίημα με τίτλο «Αποστρατευμένος», ο Ντίνος Χριστιανόπουλος μιλάει με τη φωνή ενός χωριατόπαιδου κατά τη δεκαετία του '50 ή του '60, το οποίο ολοκληρώνει ευδοκίμως τη θητεία του και ξαναγίνεται «καλός πολίτης»: «Αυτό που πέρασε δεν ήταν τίποτα μπροστά σ' αυτό που θα 'ρθει. Αναδουλειά, ξηρασίες, καταστροφή της σοδειάς, η καθημερινή αγωνία για το καρβέλι, και τα αδελφάκια να κλαίνε, κι η σύνταξη του πατέρα μικρή, κι ο θείος από την Αμερική μονάχα υποσχέσεις...». Πράγματι. Στη μεταπολεμική Ελλάδα πάρα πολλοί άνθρωποι διαβίωναν πιο υποφερτά ως φαντάροι - όπου ο επιούσιος τουλάχιστον ήταν εξασφαλισμένος, η σκουριασμένη καραβάνα μισογέμιζε μεσημέρι και βράδυ - παρά επανερχόμενοι στον μόχθο της κανονικής τους ζωής. Οταν τα αγόρια ντύνονταν στο χακί δεν θρηνούσαν τα ίδια, αλλά οι γονείς τους που θα στερούνταν επί δύο χρόνια τα εργατικά τους χέρια.

Μετά το 1974, με τη σκιά της χούντας να πέφτει πάνω στην κοινωνία, ο στρατός άρχισε να φαντάζει σαν ένας εφιάλτης, τον οποίον οι ελευθερόφρονες νέοι της εποχής μπορούσαν - ενδεχομένως και έπρεπε - να αποφύγουν. Δημιουργήθηκε ένας μηχανισμός παραγωγής «τρελόχαρτων». Δασκαλεμένοι από καλοπροαίρετους ή καλοπληρωμένους γιατρούς, εφοδιασμένοι με ψευδή πιστοποιητικά, μύριοι όσοι παρουσιάστηκαν εκείνον τον καιρό στις αρμόδιες επιτροπές και παριστάνοντας τους ψυχικά διαταραγμένους, εξασφάλισαν την ποθητή απαλλαγή. Και επέστρεψαν γραμμή στις μουσικές και στα βιβλία τους. Στην πλειονότητά τους το έχουν μετανιώσει.


Στην πορεία των χρόνων, παρά τα σκαμπανεβάσματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τα λουριά για τους στρατεύσιμους χαλάρωσαν εντυπωσιακά. Η θητεία περιορίστηκε στους εννέα μήνες, οι υπηρεσίες αυξημένης επικινδυνότητας ανετέθησαν σε επαγγελματίες οπλίτες, το μαλλί μάκρυνε, εφημερίδες, κινητά - σήμερα προφανώς και Ιντερνετ - μπήκαν στους κοιτώνες. Υστατο
ισχυρό επιχείρημα εναντίον της υποχρεωτικής στράτευσης των Ελλήνων παρέμεινε το ότι αποτελεί χάσιμο χρόνου. «Τα παιδιά έχουν σημαντικότερες δουλειές από το να αποψιλώνουν στρατόπεδα! Πού ακούστηκε πτυχιούχους να τους στέλνεις σε σκοπιές και σε αγγαρείες;». 

 
Το λέω ευθαρσώς: Ακόμα και εάν η χώρα μας υπέγραφε συνθήκη αιώνιας ειρήνης με όλους της τους γείτονες, η υποχρεωτική θητεία θα έπρεπε να διατηρηθεί, αλλάζοντας έστω περιεχόμενο, μετατρεπόμενη σε κοινωνική εργασία. Να επεκταθεί δε και στις γυναίκες.

Σκεφτείτε. Πόσες ευκαιρίες έχει ο μέσος Ελληνας να ξεφύγει από τον μικρόκοσμό του; Να βγει από το καβούκι της οικογένειας, της γειτονιάς, της παρέας και να έρθει σε επαφή με συμπατριώτες τελείως διαφορετικής ταξικής και γεωγραφικής προέλευσης; Να συναναστραφεί ο αγρότης με τον αστό, ο χειρώναξ με τον επιστήμονα, ο παθιασμένος παοκτζής με τον χίπστερ; Να κοιμηθούν σε πλαϊνά κρεβάτια, να ακούσουν τις ίδιες -παράλογες συχνά - διαταγές από αφιονισμένους λοχίες; Να μάθουν, θέλοντας και μη, να χρησιμοποιούν κοινά μπάνια και τουαλέτες; Να μην υπάρχει εκεί γύρω μια μαμά για να τους μαγειρέψει το αγαπημένο τους φαΐ; Φανταστείτε πόσο ευτράπελη, γόνιμη ωστόσο επί της ουσίας, θα ήταν η αναγκαστική συνύπαρξη μιας Γλυφαδιώτισσας με μια Πομάκα. Θα γκρέμιζε μύθους εκατέρωθεν...


Ξέρω, ξέρω τι θα μου πείτε. Ο ελληνικός στρατός αποτελεί την αυτοκρατορία του μέσου. Μετά τη βασική εκπαίδευση, καταιγισμοί τηλεφωνημάτων διαχωρίζουν την ήρα από το στάρι. Οι «τσάτσοι» βολεύονται στο «Πεντάγωνο», ενώ οι μη βυσματωμένοι στέλνονται στα ακριτικά φυλάκια. Ετσι όμως δεν λειτουργεί σύσσωμη η κοινωνία μας; Πώς να φιλοδοξείς να την αλλάξεις εάν πρώτα δεν την έχεις ζήσει στο πετσί σου; Αμα δεν έχεις δει με τα μάτια σου, το 1993, τον γιο του διαπλεκόμενου μεγιστάνα να λαδώνει κοτζάμ διοικητή του στρατοπέδου με τραπέζι-πίστα στα μπουζούκια της Παραλιακής, τι ξέρεις για την Ελλάδα; Ο,τι διάβασες σε βαθυστόχαστες αναλύσεις;
Η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία ξεκίνησε ως δημοκρατική καινοτομία. Παραμένει ακόμα και σήμερα μια εξαιρετικά διδακτική εμπειρία για όσους υπηρετούν. Εκείνοι που την απαξιώνουν, που εύχονται την κατάργησή της, υποστηρίζουν στην ουσία τα κοινωνικά στεγανά. Το δικαίωμα να γεννιούνται και να πεθαίνουν μέσα στις ροδαλές τους ψευδαισθήσεις.

                                                   "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 26/11/16


Στράτευση στα 18; Οχι, ευχαριστώ

Του Ηλία ΜαγκλίνηΗ όλη συζήτηση που προέκυψε περί υποχρεωτικής στράτευσης στα 18 θα ήταν πολύ κωμική αν δεν γινόταν σε καιρούς άκρως σοβαρούς. Σε επίπεδο τακτικής, εάν η Νέα Δημοκρατία επιθυμεί ψήφους κεντρώων ή και κεντροαριστερών, ας τις αποχαιρετήσει. Και μόνον η σύμπνοια με τον τωρινό υπουργό Αμυνας αρκεί για να της γυρίσουν την πλάτη ψηφοφόροι που το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει ανάγκη.

Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, ηθικό ή ουσίας αν θέλετε, η στράτευση στα 18 είναι εκτός τόπου και χρόνου. Αν μη τι άλλο, δείχνει πως πολιτικά πρόσωπα συνεχίζουν να μην έχουν επαφή με τον κόσμο και με την πραγματική ζωή. Διότι εάν είχαν θα ήξεραν πολύ καλά σε τι κατάσταση βρίσκεται το στράτευμα προκειμένου να αποτελέσει χώρο μύησης των εφήβων στην ενήλικη ζωή, όχι τώρα αλλά εδώ και χρόνια.

Κατ’ αρχάς, και μόνον το παρωχημένο στερεότυπο «Ο στρατός σε κάνει άνδρα» δεν αντέχει εν έτει 2016 σε οποιαδήποτε κριτική. Ανδρας ή γυναίκα (σε αντίθεση με το αγόρι ή το κορίτσι) γίνεσαι με τη συνειδητή ανάληψη προσωπικών, ατομικών ευθυνών. Δεν γίνεται με το να έρχεται σε επαφή ο κληρωτός με μια διαρκή και βαθύτατη ευθυνοφοβία, που διαχέεται σε όλη σχεδόν τη στρατιωτική ιεραρχία. Φωτεινή εξαίρεση αποτελούν συνήθως οι απόφοιτοι των τριών μεγάλων στρατιωτικών σχολών και οι μόνιμοι των μάχιμων ειδικοτήτων. Δυστυχώς όμως ακόμα και κάποιοι από τους άξιους, τον «αφρό» των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, υποκύπτουν από ένα σημείο κι έπειτα σε μια δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία του χειρίστου είδους.

Θυμάμαι ότι ακόμα και για να χρεωθούν έναν απλό φάκελο υπαξιωματικοί και ειδικά αξιωματικοί που δεν προέρχονταν από Ευελπίδων, Ναυτικών Δοκίμων και Ικάρων, γινόταν ολόκληρη φασαρία. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: παθολογική φοβία ευθύνης, έλλειψη πρωτοβουλίας και γενικά οι παθογένειες που συναντά κανείς στο ελληνικό Δημόσιο είναι η καθημερινή εμπειρία του στρατευσίμου, με λίγες εξαιρέσεις.

Σε αυτό το νοσηρό πνεύμα επιθυμεί η Νέα Δημοκρατία να σμιλεύσει τον 18χρονο Ελληνα; Το στράτευμα, ως τμήμα της ελληνικής πολιτείας και κοινωνίας, πάσχει και αυτό. Είναι πολύ λυπηρό αυτό, αλλά από εκεί πρέπει να ξεκινήσει όποιο κόμμα αποζητά την εξουσία με σοβαρότητα και όχι από λογικές ενός βαθέος παρελθόντος.