Aπό την "ΕΣΤΙΑ"
Eύλογες υπομνήσεις:
Του Χριστόφορου Χ. Ματιάτου*
OI ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΙΚΕΣ σχέσεις έχουν, ασφαλώς, περιθώρια βελτιώσεως. Πρόσφατες, όμως, δηλώσεις τοϋ πρωθυπουργού της γείτονος κυρίου Ράμα δέ φαίνεται νά βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Μπορούν νά χαρακτηρισθούν, όχι άδικα, αψυχολόγητες, ικανές νά μας προκαλέσουν κάποια δυσανασχέτηση, ακόμα καί σέ εποχές πού οι ευαισθησίες μας δέν είναι πλέον αυτές πού ήταν. Στά όσα μας είπε καί στά όσα θέλει νά καταλάβουμε ό κ. Ράμα, μοιραία, γεννάται ή διάθεση νά γίνουν ορισμένες υπομνήσεις, επισημάνσεις, παρατηρήσεις, άπλες αμυντικές αντιδράσεις καί μόνο. Καί πρώτα άπ' όλα, άς αναγνωρίσουν οι φίλοι Σκιπετάροι ότι άν ή χώρα τους κατέστη ανεξάρτητη, τό οφείλει κυρίως στην Ελλάδα καί σέ άλλες βαλκανικές χώρες πού, θέτοντας τέρμα στην οθωμανική εξουσία καί παρουσία στό μεγαλύτερο μέρος τής χερσονήσου τοϋ Αίμου, δημιούργησαν τίς προϋποθέσεις γιά νά υπάρξει αλβανικό κράτος. Αυτό, δέ, τό επέτυχαν μέ τίς θυσίες στις όποιες υποβλήθηκαν στή διάρκεια τοϋ Α' Βαλκανικού Πολέμου. Δέν ήταν ίσως στις προθέσεις τους, προέκυψε όμως άπό τίς ενέργειες τους.
Τή δοτή, τρόπον τινά, ανεξαρτησία τοϋ κράτους τους, οι γείτονες τήν υπερασπίστηκαν έναντι τών Ιταλών επί τριήμερον τόν Απρίλιο τοΰ 1939. Ή επίσημη ιταλική πολεμική έκθεση σημειώνει ότι ή επιχείρηση καταλήψεως τής Αλβανίας έγινε μέ «απόλυτη ευκολία». Αλβανική συντακτική συνέλευση, μέ άπάδουσα ταχύτητα, προσέφερε τό στέμμα τής χώρας στον Βίκτωρα Εμμανουήλ τόν Γ’ έπί τής κεφαλής τοϋ όποιου ήλθε νά προστεθεί σ’ εκείνα τοϋ βασιλείου τής Ιταλίας καί τής αυτοκρατορίας της Αιθιοπίας. Στέμματα πού όλα, άλλωστε, επρόκειτο νά αποδειχθούν εξαιρετικά επισφαλή. Ας σημειωθεί πώς ό κατά τήν ίταλική εισβολή εκθρονισθείς βασιλέας τής Αλβανίας, Ζώγ ό Α', προτίμησε νά καταφύγει, οικογενειακώς, σέ πρώτη φάση στην Ελλάδα, καί όχι αλλού, στην εξίσου γειτονική Νοτιοσλαύία άς πούμε.'Άν, όμως, δέ φαίνεται νά υπήρξε ιδιαίτερα εμπνευσμένη άμυνα τοϋ αλβανικού εδάφους άπό τους κατοίκους του κατά τής φασιστικής Ιταλίας, δέν τους έλειψε ή διάθεση νά τήν ακολουθήσουν σέ κάποια δική της εκστρατεία.
Στή σύσκεψη πού έγινε στην Ρώμη στίς 15 "Οκτωβρίου 1940, κατά τήν οποία ή ιταλική ηγεσία καθόρισε τά τής επιθέσεως εναντίον τής Ελλάδας, ό γενικός τοποτηρητής τής Ιταλίας στην Αλβανία Ίακμόνι ντί Σάν Σαβίνο θά δηλώσει: «Στην Αλβανία αναμένουν μέ αγωνία τήν επιχείρησή μας. Ή χώρα είναι ανυπόμονη καί γεμάτη ενθουσιασμό. Μπορεί μάλιστα νά ισχυρισθεί κανείς ότι ό ενθουσιασμός είναι τόσο ζωηρός, πού τόν τελευταίο καιρό έσημειώθη κάποια απογοήτευση γιατί ή επιχείρηση δεν άρχισε ακόμα». Σέ ερώτηση τοϋ Μουσσολίνι: «Ποία ή αλβανική συμβολή σέ τακτικά στρατεύματα καί συμμορίες, στίς οποίες δίδω κάποια σημασία», ό ίδιος ό Ίακομόνι θά απαντήσει: «Οι αιτήσεις είναι άπειρες. Δέν συμφέρει νά στείλουμε πολλούς Μουσουλμάνους γιά νά αποφευχθούν πολλές πράξεις έκδικήσεως έκ μέρους τους», θα πληροφορήσει δέ τόν Ντούτσε: «Στην Αλβανία υπάρχει ή επιθυμία να κληθούν ύπό τά όπλα μερικές κλάσεις». Ή τόση αλβανική προθυμία φέρνει σέ κάποια αμηχανία τόν Μουσσολίνι, πού θά παρατηρήσει ότι ο αλβανικές δυνάμεις «[...] δέν πρέπει νά αποτελέσουν μία υπερβολική συμβολή γιά νά μήν νομισθεί ότι ή Ήπειρος κατεκτήθη άπ' αυτές».
Προστίθεται ότι αρνητικές σκέψεις καί κρίσεις γιά τήν τότε στάση τών Αλβανών έκαναν καί οι σήμερα τόσο εγκάρδιοι, ενθουσιώδεις καί επιστήθιοι φίλοι τους Τούρκοι. Στίς 10/11 Σεπτεμβρίσυ 1939, βρίσκεται στην Άγκυρα γιά υπηρεσιακούς λόγους ό τότε αντισυνταγματάρχης πεζικού Κωνσταντίνος Δόβας. Επρόκειτο νά συναντήσει τόν Γάλλο στρατηγό Βεϋγκάν, αρχιστράτηγο τών γαλλικών δυνάμεων στή Μέση Ανατολή. (Ή Συρία καί ό Λίβανος ήταν τότε ύπό γαλλική εντολή.) Αυτό στά πλαίσια συνεννοήσεων γιά τή δημιουργία αμυντικού βαλκανικού μετώπου κατάτοϋ Άξονα. Ό αντισυνταγματάρχης Δόβας, όμως, θά γίνει δεκτός καί άπότόν αρχηγό τοϋ Τουρκικοϋ, Γενικοϋ Επιτελείου στρατάρχη Φεβζή Τσακμάκ. Θά ρωτήσει τόνΈλληνα αξιωματικό «[...] άν οι Αλβανοί θά πολεμήσουν μέ τους Ιταλούς». Μέ τακτ καί διπλωματία ό Δόβας θά απαντήσει «[...] ότι δέν υπάρχουν στοιχεία περί τοϋ εναντίου [...]». Τό σχόλιο τοϋ Τούρκου στρατάρχη ήταν ελάχιστα διπλωματικό: «Αυτοί πληρώνονται».
Παρ' όλα τά παραπάνω, άλλα καί τά όσα ακολούθησαν, όπως ή συμμετοχή αλβανικών δυνάμεων στον έλληνοϊταλικό πόλεμο εναντίον μας, ή τότε στάση τής Ελλάδας καί της ηγεσίας της απέναντι τών γειτόνων έδωσε όχι συνήθη δείγματα μεγαθυμίας, διορατικότητας, ευρύτητας πνεύματος. Οι γείτονες θά έπρεπε νά τά εκτιμήσουν καί νά μήν τά ξεχνούν. Ένα άπό τά δείγματα αυτά είναι καί κάποια λόγια άπό τή ραδιοφωνική ομιλία τοϋ Ιωάννου Μεταξά στίς 22 Νοεμβρίου 1940, τήν ήμερα της εισόδου τών ελληνικών στρατευμάτων στην Κορυτσά. Ό ομιλητής θά πει: «Άγωνιζόμεθα όχι μόνον διά τήν ΰπαρξίν μας, αλλά καί υπέρ τών άλλων βαλκανικών λαών καί διά τήν άπελευθέρωσιν τής Αλβανίας. Άγωνιζόμεθα δι' αγαθά τών οποίων ή σημασία υπερβαίνει τά σύνορα μας καί τά σύνορα τά βαλκανικά καί επεκτείνεται έφ' όλης τής άνθρωπότητος». Πρόκειται γιά μιά διάσταση τοϋ αγώνα τοϋ '40 πού δέν πρέπει νά αφεθεί στή λησμονιά.
*Νομικός
 |
| "ΕΣΤΙΑ", 23/11/16 |
Του Χριστόφορου Χ. Ματιάτου*
OI ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΙΚΕΣ σχέσεις έχουν, ασφαλώς, περιθώρια βελτιώσεως. Πρόσφατες, όμως, δηλώσεις τοϋ πρωθυπουργού της γείτονος κυρίου Ράμα δέ φαίνεται νά βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Μπορούν νά χαρακτηρισθούν, όχι άδικα, αψυχολόγητες, ικανές νά μας προκαλέσουν κάποια δυσανασχέτηση, ακόμα καί σέ εποχές πού οι ευαισθησίες μας δέν είναι πλέον αυτές πού ήταν. Στά όσα μας είπε καί στά όσα θέλει νά καταλάβουμε ό κ. Ράμα, μοιραία, γεννάται ή διάθεση νά γίνουν ορισμένες υπομνήσεις, επισημάνσεις, παρατηρήσεις, άπλες αμυντικές αντιδράσεις καί μόνο. Καί πρώτα άπ' όλα, άς αναγνωρίσουν οι φίλοι Σκιπετάροι ότι άν ή χώρα τους κατέστη ανεξάρτητη, τό οφείλει κυρίως στην Ελλάδα καί σέ άλλες βαλκανικές χώρες πού, θέτοντας τέρμα στην οθωμανική εξουσία καί παρουσία στό μεγαλύτερο μέρος τής χερσονήσου τοϋ Αίμου, δημιούργησαν τίς προϋποθέσεις γιά νά υπάρξει αλβανικό κράτος. Αυτό, δέ, τό επέτυχαν μέ τίς θυσίες στις όποιες υποβλήθηκαν στή διάρκεια τοϋ Α' Βαλκανικού Πολέμου. Δέν ήταν ίσως στις προθέσεις τους, προέκυψε όμως άπό τίς ενέργειες τους.
Τή δοτή, τρόπον τινά, ανεξαρτησία τοϋ κράτους τους, οι γείτονες τήν υπερασπίστηκαν έναντι τών Ιταλών επί τριήμερον τόν Απρίλιο τοΰ 1939. Ή επίσημη ιταλική πολεμική έκθεση σημειώνει ότι ή επιχείρηση καταλήψεως τής Αλβανίας έγινε μέ «απόλυτη ευκολία». Αλβανική συντακτική συνέλευση, μέ άπάδουσα ταχύτητα, προσέφερε τό στέμμα τής χώρας στον Βίκτωρα Εμμανουήλ τόν Γ’ έπί τής κεφαλής τοϋ όποιου ήλθε νά προστεθεί σ’ εκείνα τοϋ βασιλείου τής Ιταλίας καί τής αυτοκρατορίας της Αιθιοπίας. Στέμματα πού όλα, άλλωστε, επρόκειτο νά αποδειχθούν εξαιρετικά επισφαλή. Ας σημειωθεί πώς ό κατά τήν ίταλική εισβολή εκθρονισθείς βασιλέας τής Αλβανίας, Ζώγ ό Α', προτίμησε νά καταφύγει, οικογενειακώς, σέ πρώτη φάση στην Ελλάδα, καί όχι αλλού, στην εξίσου γειτονική Νοτιοσλαύία άς πούμε.'Άν, όμως, δέ φαίνεται νά υπήρξε ιδιαίτερα εμπνευσμένη άμυνα τοϋ αλβανικού εδάφους άπό τους κατοίκους του κατά τής φασιστικής Ιταλίας, δέν τους έλειψε ή διάθεση νά τήν ακολουθήσουν σέ κάποια δική της εκστρατεία.
Στή σύσκεψη πού έγινε στην Ρώμη στίς 15 "Οκτωβρίου 1940, κατά τήν οποία ή ιταλική ηγεσία καθόρισε τά τής επιθέσεως εναντίον τής Ελλάδας, ό γενικός τοποτηρητής τής Ιταλίας στην Αλβανία Ίακμόνι ντί Σάν Σαβίνο θά δηλώσει: «Στην Αλβανία αναμένουν μέ αγωνία τήν επιχείρησή μας. Ή χώρα είναι ανυπόμονη καί γεμάτη ενθουσιασμό. Μπορεί μάλιστα νά ισχυρισθεί κανείς ότι ό ενθουσιασμός είναι τόσο ζωηρός, πού τόν τελευταίο καιρό έσημειώθη κάποια απογοήτευση γιατί ή επιχείρηση δεν άρχισε ακόμα». Σέ ερώτηση τοϋ Μουσσολίνι: «Ποία ή αλβανική συμβολή σέ τακτικά στρατεύματα καί συμμορίες, στίς οποίες δίδω κάποια σημασία», ό ίδιος ό Ίακομόνι θά απαντήσει: «Οι αιτήσεις είναι άπειρες. Δέν συμφέρει νά στείλουμε πολλούς Μουσουλμάνους γιά νά αποφευχθούν πολλές πράξεις έκδικήσεως έκ μέρους τους», θα πληροφορήσει δέ τόν Ντούτσε: «Στην Αλβανία υπάρχει ή επιθυμία να κληθούν ύπό τά όπλα μερικές κλάσεις». Ή τόση αλβανική προθυμία φέρνει σέ κάποια αμηχανία τόν Μουσσολίνι, πού θά παρατηρήσει ότι ο αλβανικές δυνάμεις «[...] δέν πρέπει νά αποτελέσουν μία υπερβολική συμβολή γιά νά μήν νομισθεί ότι ή Ήπειρος κατεκτήθη άπ' αυτές».
Προστίθεται ότι αρνητικές σκέψεις καί κρίσεις γιά τήν τότε στάση τών Αλβανών έκαναν καί οι σήμερα τόσο εγκάρδιοι, ενθουσιώδεις καί επιστήθιοι φίλοι τους Τούρκοι. Στίς 10/11 Σεπτεμβρίσυ 1939, βρίσκεται στην Άγκυρα γιά υπηρεσιακούς λόγους ό τότε αντισυνταγματάρχης πεζικού Κωνσταντίνος Δόβας. Επρόκειτο νά συναντήσει τόν Γάλλο στρατηγό Βεϋγκάν, αρχιστράτηγο τών γαλλικών δυνάμεων στή Μέση Ανατολή. (Ή Συρία καί ό Λίβανος ήταν τότε ύπό γαλλική εντολή.) Αυτό στά πλαίσια συνεννοήσεων γιά τή δημιουργία αμυντικού βαλκανικού μετώπου κατάτοϋ Άξονα. Ό αντισυνταγματάρχης Δόβας, όμως, θά γίνει δεκτός καί άπότόν αρχηγό τοϋ Τουρκικοϋ, Γενικοϋ Επιτελείου στρατάρχη Φεβζή Τσακμάκ. Θά ρωτήσει τόνΈλληνα αξιωματικό «[...] άν οι Αλβανοί θά πολεμήσουν μέ τους Ιταλούς». Μέ τακτ καί διπλωματία ό Δόβας θά απαντήσει «[...] ότι δέν υπάρχουν στοιχεία περί τοϋ εναντίου [...]». Τό σχόλιο τοϋ Τούρκου στρατάρχη ήταν ελάχιστα διπλωματικό: «Αυτοί πληρώνονται».
Παρ' όλα τά παραπάνω, άλλα καί τά όσα ακολούθησαν, όπως ή συμμετοχή αλβανικών δυνάμεων στον έλληνοϊταλικό πόλεμο εναντίον μας, ή τότε στάση τής Ελλάδας καί της ηγεσίας της απέναντι τών γειτόνων έδωσε όχι συνήθη δείγματα μεγαθυμίας, διορατικότητας, ευρύτητας πνεύματος. Οι γείτονες θά έπρεπε νά τά εκτιμήσουν καί νά μήν τά ξεχνούν. Ένα άπό τά δείγματα αυτά είναι καί κάποια λόγια άπό τή ραδιοφωνική ομιλία τοϋ Ιωάννου Μεταξά στίς 22 Νοεμβρίου 1940, τήν ήμερα της εισόδου τών ελληνικών στρατευμάτων στην Κορυτσά. Ό ομιλητής θά πει: «Άγωνιζόμεθα όχι μόνον διά τήν ΰπαρξίν μας, αλλά καί υπέρ τών άλλων βαλκανικών λαών καί διά τήν άπελευθέρωσιν τής Αλβανίας. Άγωνιζόμεθα δι' αγαθά τών οποίων ή σημασία υπερβαίνει τά σύνορα μας καί τά σύνορα τά βαλκανικά καί επεκτείνεται έφ' όλης τής άνθρωπότητος». Πρόκειται γιά μιά διάσταση τοϋ αγώνα τοϋ '40 πού δέν πρέπει νά αφεθεί στή λησμονιά.
*Νομικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου