Την πρόοδο στις διμερείς σχέσεις αλλά και την ευρωπαϊκή τροχιά της Βόρειας Μακεδονίας επιμένει να συνδέει ευθέως η Ελλάδα με «την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών» και ιδίως με τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας στον απόηχο του χαρακτηρισμού «Μακεδονία» που επέλεξε να χρησιμοποιήσει η νέα πρόεδρος Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα κατά την ορκωμοσία της. Η εξέλιξη προκάλεσε δυσαρέσκεια στην Αθήνα, η οποία σκοπεύει να κρατήσει ψηλά το θέμα και βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τις Βρυξέλλες, ενόσω προεξοφλεί συνέχεια στις αντιδράσεις εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έκανε λόγο για πράξη που «παραβιάζει κατάφωρα» τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και το Σύνταγμα της γείτονος χώρας, «το οποίο έχει εναρμονιστεί με τις διεθνείς της υποχρεώσεις», με την επισήμανση ότι η ελληνική κυβέρνηση, αν και ως αντιπολίτευση είχε εκφράσει αντιρρήσεις κατά την κύρωση της συμφωνίας, «τη σεβάστηκε ως επικυρωθείσα διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου»...

Από "ΤΑ ΝΕΑ" (κύριο θέμα+εσωτερικές σελίδες)

"ΤΑ ΝΕΑ", κύριο θέμα, 13/05/24

"ΤΑ ΝΕΑ", 13/05/24

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΥ

Σε μια κατάμεστη αίθουσα στο Γαλάτσι, ενώπιον ενός ενθουσιώδους κοινού περισσότερων από 7.000 μελών της αλβανικής διασποράς, ο Εντι Ράμα εγκαινίασε προχθές την ευρωπαϊκή του περιοδεία, με σύνθημα «Περήφανοι για την Αλβανία» και με ορίζοντα τις εθνικές αλβανικές εκλογές που θα διεξαχθούν σε έναν χρόνο από τώρα, τον Μάιο του 2025.

Πέραν των συμπατριωτών του στους οποίους κυρίως απευθύνθηκε επιδιώκοντας να τονώσει την εθνική τους υπερηφάνεια, ο αλβανός πρωθυπουργός με την ομιλία του έστειλε πολλαπλά μηνύματα σε αποδέκτες εντός της Ελλάδας: από τον Πρωθυπουργό και τα κόμματα της αντιπολίτευσης μέχρι τους εργοδότες και όποιον ακόμα έχει φερθεί, κατά τον ίδιο, απαξιωτικά, παλαιότερα αλλά και στον παρόντα χρόνο, στην αλβανική διασπορά.

«Αιώνια προβληματικές» σχέσεις

Από την αρχή της ομιλίας του, ο Ράμα έκανε ευθεία αναφορά στις αντιδράσεις που υπήρξαν από ελληνικής πλευράς για την επιλογή του να επισκεφθεί σε αυτό το μομέντουμ την Αθήνα, σε ημέρα που συνέπιπτε με την επέτειο από τον έναν χρόνο φυλάκισης του υποψήφιου πλέον με τη ΝΔ ευρωβουλευτή Φρέντι Μπελέρη και λίγες μόνο εβδομάδες πριν από την ευρωκάλπη της 9ης Ιουνίου.

ΧΟΡΟΣ
Το μήνυμα του Εντι Ράμα για τόνωση της εθνικής υπερηφάνειας της αλβανικής διασποράς πλαισιώθηκε από μια σειρά καλλιτεχνών που ανέλαβαν να κρατήσουν ζωηρό το ετερόκλητο ηλικιακά κοινό που προσήλθε κατά χιλιάδες στην εκδήλωση. Το μουσικό κομμάτι της επίσκεψης Ράμα – που διήρκεσε 8 ώρες με τον ίδιο να συναντά αργότερα αλβανούς επιχειρηματίες – περιλάμβανε λαϊκά συγκροτήματα και σύγχρονους αλβανούς τραγουδιστές όπως η Ερα Ρούσι και ο πολύ δημοφιλής τράπερ Νόιζι, ο οποίος λίγο έλειψε να επισκιάσει σε χειροκρότημα τον ίδιο τον Ράμα

«Κάποιοι εδώ στην Ελλάδα ξαφνιάστηκαν, άλλοι στενοχωρήθηκαν, κάποιοι είπαν μάλιστα ότι δεν πρέπει να έρθω να σας επισκεφθώ. Αλλά ίσως, όταν δουν αυτή την επίδειξη οικογενειακής χαράς, να καταλάβουν ότι δεν ήρθα για να συναντήσω τους παλιούς υπηρέτες τους, αλλά ήρθα να αγωνιστώ με τους ισάξιους αφέντες αυτού του σπιτιού» ανέφερε, ενώ λίγο αργότερα έκανε λόγο για «σουφλέ φολκλορικού εθνικισμού και κονιάκ λαϊκισμού» με τα οποία ορισμένοι «ζεσταίνουν την εκλογική τους κοιλιά και βάζουν για ύπνο το μυαλό των πολιτών» παρουσιάζοντας τη σχέση Αλβανίας – Ελλάδας «αιώνια προβληματική». «Εξω από το θορυβώδες καφενείο των βραχυπρόθεσμων πολιτικών συμφερόντων», όπως είπε ο αλβανός πρωθυπουργός, «η καθημερινότητα μεταξύ Αλβανών και Ελλήνων συνεχίζεται κανονικά, ενεργά και παραγωγικά».

Διαβεβαιώνοντας μάλιστα την αλβανική διασπορά πως η Ελλάδα έχει ανάγκη τους Αλβανούς όσο έχουν και οι ίδιοι οι Αλβανοί ανάγκη την Ελλάδα, έκανε λόγο για διαχωριστικά τείχη που είναι πολιτικής φύσεως και τα οποία κυρίως υψώνει η ακραία ρητορική που κάποιοι υιοθετούν προκειμένου να δείξουν ότι αγαπούν την πατρίδα τους χωρίς να λογαριάζουν τη ζημιά που προκαλεί αυτό στους ανθρώπους. «Τα φαντάσματα της προκατάληψης και οι σκιές της περιφρόνησης εμφανίζονται εδώ κι εκεί μέσα από κάποιο στόμα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ράμα.

Από την Μπουμπουλίνα στην… ειρωνεία

Σε μια απόπειρα περαιτέρω ενίσχυσης της εθνικής αυτοπεποίθησης των συμπατριωτών του, ο Εντι Ράμα επικαλέστηκε και τη Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, αναφέροντας πως ήταν μια ηρωίδα που συνέβαλε στην ελληνική επανάσταση και είχε καταγωγή αρβανίτικη. Στη συνέχεια της ομιλίας του και ζητώντας να ενισχυθεί η ελληνοαλβανική συνεργασία μακριά από εθνικιστικά συμπτώματα, αποκάλεσε «παρανοϊκό» το γεγονός ότι παραμένει σε ισχύ στην Ελλάδα το «εμπόλεμο» εναντίον της Αλβανίας, σημειώνοντας πως ο ίδιος έχει θέσει αυτό το ζήτημα στην ελληνική κυβέρνηση.

ΣΚΑΡΦΑΛΩΜΕΝΟΙ
Ασφυκτικά γεμάτος ήταν χθες στο Γαλάτσι ο χώρος που επέλεξε ο Ράμα για να απευθυνθεί στο κοινό της αλβανικής διασποράς της Αθήνας. Και καθώς η κεντρική σάλα γέμισε από νωρίς με κόσμο, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που άρχισαν να σκαρφαλώνουν σε υψηλότερα επίπεδα προκειμένου να έχουν καλύτερη θέα στη σκηνή, την ώρα που οι άνδρες της ασφάλειας του Ράμα τούς ζητούσαν να κατέβουν, καθώς επρόκειτο για ψευδοροφές από γυψοσανίδα και υπήρχε κίνδυνος ατυχήματος

Αναφερόμενος στον έλληνα πρωθυπουργό, για πολλούς κινήθηκε ανάμεσα στα όρια της υποκρισίας και της ειρωνείας, καθώς είπε πως «η αλήθεια είναι ότι στον Μητσοτάκη έχω βρει έναν πολύ ανοιχτό συνομιλητή», σε αντιδιαστολή, όπως σημείωσε, με τις προσεγγίσεις των «αδελφών αριστερών κομμάτων» της αντιπολίτευσης που είναι «δύσκολο να τις κατανοήσεις», ενώ συνέχισε λέγοντας πως ο Μητσοτάκης είναι πρόθυμος να συνομιλήσει για την επίλυση ζητημάτων, τα οποία ο ίδιος θεωρεί πρέπει να τα λύσουν οι δυο τους «ως Ευρωπαίοι και όχι ως Βαλκάνιοι μιας άλλης εποχής». Κλείνοντας την ομιλία του, επανήλθε στον έλληνα πρωθυπουργό, αφήνοντας ένα μήνυμα περί «συνύπαρξης σε αρμονία, χωρίς έχθρες και τσακωμούς».

Τι δεν είπε στην ομιλία του

Καμία ευθεία αναφορά δεν έγινε από τον Εντι Ράμα ούτε στην υπόθεση Μπελέρη – το κυρίως ζήτημα που πυροδότησε τις αντιδράσεις για τον χρονισμό της επίσκεψής του στην Αθήνα – αλλά ούτε και στις άλλες ανοιχτές διαφορές της Αλβανίας με την Ελλάδα. Ωστόσο, μιλώντας για τη συνεργασία των δύο χωρών σε οικονομικό επίπεδο, ο ίδιος τόνισε πως προτίθεται να κάνει περισσότερα για τους Ελληνες της Αλβανίας και απηύθυνε κάλεσμα τόσο στην αλβανική διασπορά για επενδύσεις όσο και στους Ελληνες, υπογραμμίζοντας ότι «θα είναι πάντα ευπρόσδεκτοι στην Αλβανία». Παράλληλα, σημείωσε ότι η Αλβανία αξιώνει από την Ελλάδα «αλληλοσεβασμό», επισημαίνοντας πως το αλβανικό κράτος δεν αρνήθηκε ποτέ σε Ελληνα «αυθαίρετα» την παροχή δικαιωμάτων όπως η εθνικότητα, η γλώσσα, η ιδιοκτησία.

ΣΗΜΑΙΕΣ
Με τον αλβανικό εθνικό ύμνο ξεκίνησε χθες στο Γαλάτσι το «ζέσταμα» του κοινού για να συνεχίσει ακολούθως με τον ύμνο της ΕΕ, την ώρα που στην αίθουσα ανέμιζαν πλάι-πλάι οι σημαίες Αλβανίας και Ευρώπης. «Η αλβανική σημαία θα σηκωθεί μαζί με τις υπόλοιπες σημαίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης» είπε λίγο αργότερα ο Εντι Ράμα προσθέτοντας: «Μαζί με τους Ελληνες, εσείς οι Αλβανοί είστε οι Ευρωπαίοι της Ελλάδας». Νωρίτερα, ο γενικός γραμματέας του αλβανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος είχε μιλήσει για την πρόθεση υιοθέτησης του ελληνικού μοντέλου επιστολικής ψήφου.

"ΤΑ ΝΕΑ", 13/05/24

Η νεοεκλεγείσα πρόεδρος στην ορκωμοσία της επέλεξε να αποκαλέσει «Μακεδονία» τη χώρα της, «ακυρώνοντας» τη Συμφωνία των Πρεσπών

ΤΗΣ ΝΑΤΑΣΑΣ ΜΠΑΣΤΕΑ

Με το «καλημέρα», την ορκωμοσία της δηλαδή, η νεοεκλεγείσα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα, επέλεξε να ναρκοθετήσει τις σχέσεις με την Ελλάδα αποκαλώντας τη χώρα της «Μακεδονία», παρά το γεγονός ότι στο κείμενο του όρκου αναφερόταν ως «Βόρεια Μακεδονία», και προκαλώντας πολύ έντονες αντιδράσεις. Η πρεσβετής της Ελλάδας στη Βόρεια Μακεδονία Σοφία Φιλιππίδου, η οποία είχε προσκληθεί στη συνεδρίαση της Βουλής για την ορκωμοσία της Σιλιάνοφσκα, αποχώρησε εις ένδειξη διαμαρτυρίας για την κίνηση αυτή που ουσιαστικά «ακυρώνει» τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία ήταν προϋπόθεση για την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ.

Ομως χθες το απόγευμα, ο υπουργός Δικαιοσύνης της Βόρειας Μακεδονίας Κρέναρ Λόγκα έθεσε θέμα ακυρότητας της ορκωμοσίας, γράφοντας στον λογαριασμό του στο Facebook ότι «η ασέβεια προς το συνταγματικό όνομα του κράτους καθιστά άκυρο τον όρκο της Σιλιάνοφσκα». Πρόσθεσε ότι «πρέπει είτε να επαναληφθεί η διαδικασία είτε τη θέση του προέδρου της χώρας να αναλάβει προσωρινά ο πρόεδρος του κοινοβουλίου Γιόβαν Μίτρεσκι», βάζοντας φωτιά στο πολιτικό σκηνικό.

Αμεση απάντηση

Η 71χρονη καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου εξελέγη πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών ως υποψήφια του εθνικιστικού κόμματος VMRO-DPMNE με ποσοστό 65%. Ταυτόχρονα το VMRO κατήγαγε μεγάλη νίκη, καταλαμβάνοντας 58 από τις 120 έδρες της Βουλής και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με συνασπισμό αλβανικών κομμάτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Πάντως, το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, το DUI του Αλί Αχμέτι, αντέδρασε έντονα, εκτιμώντας πως η νέα πρόεδρος της χώρας Σιλιάνοφσκα κατά την ορκωμοσία της παραβίασε το Σύνταγμα και δημιούργησε κρίση στις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας με την Ελλάδα. «Λυπούμαστε για την ομιλία της Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα. Με την πρώτη της κιόλας φράση παραβίασε το Σύνταγμα, μην αναφέροντας τη λέξη Δημοκρατία, ούτε την ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, με όλες τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο… Με την πρώτη της φράση προκάλεσε ήδη κρίση μεταξύ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας», δήλωσε ο Αρμπερ Αντέμι, βουλευτής του DUI.

Το θέμα έσπευσε να σχολιάσει η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ: «Προκειμένου η Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει την επιτυχημένη πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ, είναι υψίστης σημασίας η χώρα να συνεχίσει την πορεία των μεταρρυθμίσεων και τον πλήρη σεβασμό των δεσμευτικών συμφωνιών της, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών».

Οι έντονες αντιδράσεις προς τα Σκόπια δεν σταμάτησαν εκεί. «Πολύ απογοητευτικό» χαρακτήρισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ με ανάρτησή του το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά την τελετή ορκωμοσίας». Επισήμανε ότι «η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία της συνεχούς εφαρμογής των νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα». Αλλά και η εκπρόσωπος εξωτερικών υποθέσεων της Κομισιόν Μαμπίλα Μασράλι τόνισε ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωση εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά την τελετή ορκωμοσίας» και σημείωσε ότι η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού των υφιστάμενων, νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα.

Σε σκληρή γραμμή θα παραμείνει η Αθήνα

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΔΗΜΟΥ

Την πρόοδο στις διμερείς σχέσεις αλλά και την ευρωπαϊκή τροχιά της Βόρειας Μακεδονίας επιμένει να συνδέει ευθέως η Ελλάδα με «την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών» και ιδίως με τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας στον απόηχο του χαρακτηρισμού «Μακεδονία» που επέλεξε να χρησιμοποιήσει η νέα πρόεδρος Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα κατά την ορκωμοσία της. Η εξέλιξη προκάλεσε δυσαρέσκεια στην Αθήνα, η οποία σκοπεύει να κρατήσει ψηλά το θέμα και βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τις Βρυξέλλες, ενόσω προεξοφλεί συνέχεια στις αντιδράσεις εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έκανε λόγο για πράξη που «παραβιάζει κατάφωρα» τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και το Σύνταγμα της γείτονος χώρας, «το οποίο έχει εναρμονιστεί με τις διεθνείς της υποχρεώσεις», με την επισήμανση ότι η ελληνική κυβέρνηση, αν και ως αντιπολίτευση είχε εκφράσει αντιρρήσεις κατά την κύρωση της συμφωνίας, «τη σεβάστηκε ως επικυρωθείσα διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου». Με σχετική οδηγία από το υπουργείο Εξωτερικών, άλλωστε, η πρέσβειρα της Ελλάδας στη Βόρεια Μακεδονία, Σοφία Φιλιππίδου, η οποία είχε προσκληθεί και ήταν παρούσα στη συνεδρίαση της Βουλής, αποχώρησε από την αίθουσα σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Μία ημέρα πριν ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανιζόταν προβληματισμένος για δημόσιες δηλώσεις αξιωματούχων του VMRO το προηγούμενο διάστημα, εκτιμώντας χαρακτηριστικά ότι «θα έχουμε ζητήματα» με τη γειτονική χώρα εφόσον συνεχιστούν και μετεκλογικά όσα ακούστηκαν προεκλογικά. «Θα περιμένω την επίσημη τοποθέτηση του εντολοδόχου πρωθυπουργού για να δω πώς θα αναφερθεί στην ονομασία της χώρας του» σημείωσε ο ίδιος (Alpha). Η γραμμή της ελληνικής πλευράς είναι ότι υπάρχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις από τη Βόρεια Μακεδονία. «Προσωπικά είχα διαφωνήσει με τη Συμφωνία των Πρεσπών» σχολίασε ο Μητσοτάκης, «δέχθηκα, όμως, τη συμφωνία στο πλαίσιο της συνέχειας του κράτους και αναγνώρισα ότι, παρά τη διαφωνία μου, οφείλω να τη σεβαστώ».

Ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης εκτίμησε ότι πρόκειται για φραστικά «πυροτεχνήματα» που θα υποχωρήσουν και σημείωσε (ΣΚΑΪ) ότι εφόσον κάποιος αρνείται το αναγνωρισμένο όνομα μιας χώρας, τότε πρόκειται για «κράτος χωρίς όνομα και άρα ανύπαρκτο».
Η αντίδραση των κομμάτων

Σε υψηλούς τόνους και άμεση ήταν η αντίδραση και των κομμάτων. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασσελάκης σε ανάρτησή του έριξε ευθύνες και στη διαχείριση της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη ΝΔ, ενώ ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς κάλεσε τα κόμματα «που κατανοούν τη στρατηγική σημασία της» να φέρουν άμεσα προς ψήφιση τα μνημόνια συνεργασίας. Ο Κασσελάκης ζήτησε επιπλέον από τη νέα ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας «να συνετιστεί και να αναλογιστεί τις ευθύνες της απέναντι στην Ιστορία και το μέλλον του λαού της». Στη δική του ανακοίνωση το ΠΑΣΟΚ σχολίασε ότι πρόκειται για πρόκληση και επισήμανε ότι αναμένει πλέον «τις ενέργειες στις οποίες θα προχωρήσει η ελληνική κυβέρνηση για να αντιδράσει».

Σύμφωνα με τον Περισσό, «οι αναφορές της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας επιβεβαιώνουν την εκτίμηση του ΚΚΕ ότι η Συμφωνία των Πρεσπών δεν υπηρετούσε την πραγματική επίλυση των διαφορών των δυο χωρών, αλλά τελικά μόνο την είσοδο της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ».