Τα άναρχα σταθµευµένα τουριστικά λεωφορεία σε µερικά από τα πιο κεντρικά σηµεία της Αθήνας αποτελούν βασική αιτία για το κυκλοφοριακό κοµφούζιο στους δρόµους της πόλης. Με ελάχιστες υποδοµές στάθµευσης και χωρίς σχέδιο εδώ και χρόνια, η κατάσταση επαναλαµβάνεται µε την ίδια ένταση τους µήνες που οι ξένοι επισκέπτες κατακλύζουν το κέντρο, ιδιαίτερα τις µέρες που τα κρουζιερόπλοια στον Πειραιά «στέλνουν» χιλιάδες τουρίστες στην Ακρόπολη, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Μοναστηράκι. Σύµφωνα µε τους επαγγελµατίες του χώρου, σε µόνιµη βάση στο ιστορικό κέντρο της πόλης κυκλοφορούν περίπου 250-300 τουριστικά λεωφορεία.....

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 30/05/24

Το κέντρο ασφυκτιά από τα τουριστικά
λεωφορεία- Το πρόβληµα και
οι λύσεις που προτείνουν οι ειδικοί

Tης ∆ΕΣΠΟΙΝΑΣ ΚΟΝΤΗ

Την ανάγκη δηµιουργίας χώρων στάθµευσης των τουριστικών λεωφορείων υπογραµµίζουν στην «Κ» επαγγελµατίες του κλάδου και άνθρωποι του τουρισµού. Τα άναρχα σταθµευµένα πούλµαν πνίγουν το κέντρο της Αθήνας, καθώς καθηµερινά τους καλοκαιρινούς µήνες κυκλοφορούν περίπου 250-300 τουριστικά λεωφορεία, τα οποία συχνά σταθµεύουν σε ακατάλληλα σηµεία. Το πρόβληµα θα µεγαλώσει ακόµη περισσότερο όσο η κρουαζιέρα στον Πειραιά αναπτύσσεται ραγδαία – διότι οι επιβάτες της κρουαζιέρας ως επί το πλείστον µεταφέρονται µε λεωφορεία από τον Πειραιά σε σηµεία ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Ποιες προτάσεις έχουν πέσει στο τραπέζι και τι υποστηρίζουν συγκοινωνιολόγοι, οδηγοί και εκπρόσωποι επιχειρήσεων τουρισµού.

Τα άναρχα σταθµευµένα τουριστικά λεωφορεία σε µερικά από τα πιο κεντρικά σηµεία της Αθήνας αποτελούν βασική αιτία για το κυκλοφοριακό κοµφούζιο στους δρόµους της πόλης. Με ελάχιστες υποδοµές στάθµευσης και χωρίς σχέδιο εδώ και χρόνια, η κατάσταση επαναλαµβάνεται µε την ίδια ένταση τους µήνες που οι ξένοι επισκέπτες κατακλύζουν το κέντρο, ιδιαίτερα τις µέρες που τα κρουζιερόπλοια στον Πειραιά «στέλνουν» χιλιάδες τουρίστες στην Ακρόπολη, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Μοναστηράκι. Σύµφωνα µε τους επαγγελµατίες του χώρου, σε µόνιµη βάση στο ιστορικό κέντρο της πόλης κυκλοφορούν περίπου 250-300 τουριστικά λεωφορεία.

«∆εν έχουν οριοθετηθεί χώροι στάθµευσης για τα τουριστικά λεωφορεία. Τα µεγαλύτερα προβλήµατα εντοπίζονται στη λεωφόρο Αµαλίας, στη Βασιλέως Κωνσταντίνου µπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο, στην άνοδο και κάθοδο της λεωφόρου Συγγρού. Γενικά, από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης µέχρι τους στύλους του Ολυµπίου ∆ιός και στα δύο ρεύµατα, η επιβάρυνση στην κυκλοφορία είναι µεγάλη», εξηγεί στην «Κ» ο Κίµων Λογοθέτης, σύµβουλος διαχείρισης κυκλοφορίας. «Το µήκος ενός τουριστικού λεωφορείου αντιστοιχεί περίπου σε 4 Ι.Χ. και σε σχεδόν 1,5-2 Ι.Χ. το πλάτος», σηµειώνει, εξηγώντας παράλληλα τις δυσκολίες που αντιµετωπίζουν και οι οδηγοί των τουριστικών λεωφορείων.

Μέτρα της Τροχαίας

Tο τελευταίο διάστηµα περιπολικό της Τροχαίας βρίσκεται καθηµερινά στη λεωφόρο Αµαλίας, µε εντολή από τον διοικητή της υπηρεσίας να διώχνει άµεσα τουριστικά πούλµαν που επιχειρούν να σταθµεύσουν εκεί. «Η προηγούµενη διοίκηση του ∆ήµου Αθηναίων είχε οριοθετήσει κάποια σηµεία στάσης - στάθµευσης στη λεωφόρο Αµαλίας, στον περιφερειακό στο θέατρο ∆ώρας Στράτου, στην Υµηττού, στη Βασιλίσσης Σοφίας, στη λεωφόρο Αθηνών στο ύψος του Γεωπονικού Πανεπιστηµίου, τα οποία όµως καταλαµβάνουν λωρίδες κυκλοφορίας. Είναι προσωρινή λύση που δηµιουργεί προβλήµατα στην κυκλοφορία.

Αυτή τη στιγµή η µόνη ενδεδειγµένη θέση για στάθµευση είναι το πάρκινγκ της Ακρόπολης στον ∆ιόνυσο, που όµως χωράει 11 λεωφορεία. ∆εν επαρκεί. Είναι επιτακτική ανάγκη να δηµιουργηθούν υποδοµές στάθµευσης τουριστικών λεωφορείων. Μιλάµε πλέον για άλωση του κέντρου της Αθήνας διότι τα τουριστικά λεωφορεία µαζί µε τα υπόλοιπα (σχολικά, αστικά, minibus, VIP, κ.ά.) αριθµούν σχεδόν τα µισά οχήµατα από αυτά που βγαίνουν το πρωί σε κυκλοφορία», καταλήγει ο κ. Λογοθέτης, τονίζοντας επίσης πως όταν φτάνουν και κρουαζιερόπλοια στο λιµάνι του Πειραιά µε επισκέπτες που εξυπηρετούνται µε τουριστικά λεωφορεία, το πρόβληµα γίνεται τεράστιο. «Ενα και µόνο κρουαζιερόπλοιο µπορεί να χρειαστεί 15-20 λεωφορεία».

Η τωρινή δηµοτική αρχή έχει ετοιµάσει πρόταση για την αξιοποίηση της πλατείας Νερού και την επόµενη εβδοµάδα είναι προγραµµατισµένη σύσκεψη µε όλους τους εµπλεκόµενους φορείς. Ολοι πάντως, από τους οδηγούς µέχρι τους συγκοινωνιολόγους και τους ανθρώπους του τουρισµού, υπογραµµίζουν την ανάγκη να γίνουν µελέτες µε κατεπείγουσες διαδικασίες. «Τα οχήµατα αυτά σταθµεύουν σε ακατάλληλα σηµεία ή σε σηµεία που ενοχλούν», επισηµαίνει ο Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, αναπληρωτής καθηγητής Σχεδιασµού Μεταφορών στο ΕΜΠ. «Πρέπει να υπάρξει οργανωµένος σχεδιασµός για τη στάση στάθµευση των πούλµαν και να οργανωθεί το πώς κινούνται µέσα στην πόλη, να είναι συγκεκριµένες οι διαδροµές». Κατά τον ίδιο, «χρειάζεται κεντρική οργάνωση, κατά πάσα πιθανότητα από τον ∆ήµο Αθηναίων που να δίνει κατευθύνσεις πώς να κινηθούν αυτά τα οχήµατα. Είναι ένα θέµα που αφορά τις ζωές των κατοίκων, τα έσοδα του δήµου, τις τουριστικές επιχειρήσεις, τους οδηγούς, τους επισκέπτες κ.λπ.». Ως προσωρινή λύση ο κ. Λογοθέτης δείχνει το Ζάππειο. «Εχει µεγάλη έξοδο στην Αµαλίας που εξυπηρετεί και επίσης είναι σηµείο που θα µπορούσε να γίνει µία υπόγεια, ενδεχοµένως, υποδοµή».

Τι λένε όµως οι ίδιοι οι οδηγοί, που συχνά τα «ακούνε» στον δρόµο από τους άλλους οδηγούς; «Εχουµε διαρκώς άγχος σε ποιο σηµείο θα σταµατήσουµε να επιβιβάσουµε και να αποβιβάσουµε τον κόσµο, διότι δεν θέλουµε να κλείνουµε τον δρόµο και να δηµιουργούµε προβλήµατα», λέει στην «Κ» ο ∆ηµήτρης Κατσαρής, που διατηρεί επιχείρηση τουριστικών λεωφορείων, κάνοντας αυτή τη δουλειά εδώ και πολλά χρόνια. «Ετσι όπως έχει διαµορφωθεί το Σύνταγµα τώρα, η κατάσταση είναι δύσκολη. Εάν πάµε 3-4 πούλµαν να σταθµεύσουµε για να παραλάβουµε τον κόσµο και ένας πελάτης καθυστερήσει, γίνεται το αδιαχώρητο στον δρόµο». Η απουσία υποδοµών στάσης - στάθµευσης των τουριστικών λεωφορείων αφορά και τα ίδια τα ξενοδοχεία. «Σε πολλές µονάδες δεν υπάρχει διαθέσιµος χώρος στάθµευσης. Εχουν χτιστεί πολλά ξενοδοχεία που δεν έχουν καθόλου προδιαγραφές», συµπληρώνει και συµφωνεί ότι το κλείσιµο της Βασ. Ολγας περιόρισε τις επιλογές των τουριστικών λεωφορείων, αφού άτυπα ο δρόµος χρησιµοποιούνταν για τη στάθµευση οχηµάτων. «Υπήρχαν µέχρι πρότινος κάποιοι εναλλακτικοί χώροι. Ο ένας ήταν στις εγκαταστάσεις του Τάε Kβον Nτο. Τώρα όµως γίνονται έργα ανάπλασης. Ο άλλος ήταν η λεωφόρος Βασ. Oλγας, τώρα γίνονται έργα πεζοδρόµησης».

Με την εκρηκτική αύξηση του τουρισµού τα επόµενα χρόνια η εικόνα θα είναι χειρότερη, προαναγγέλλουν επαγγελµατίες του κλάδου. «Εδώ και 30 χρόνια υπάρχει το ζήτηµα της οργανωµένης υποδοµής πάρκινγκ σε µια πόλη που είναι όλη κι όλη 4-5 δρόµοι: Σταδίου, Πανεπιστηµίου, Φιλελλήνων, Καλλιµάρµαρο», υποστηρίζει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Πραχάλης, αντιπρόεδρος της Οµοσπονδίας Επιχειρηµατιών Ελλάδος Τουριστικών Γραφείων και Λεωφορείων. Κατά τον ίδιο, «σε πολλά µέρη του κόσµου αυτό έχει λυθεί. Για παράδειγµα στο Παρίσι, κάτω από το Λούβρο υπάρχει υπόγειο γκαράζ για τα λεωφορεία».

Η βέλτιστη λύση

Ο ίδιος προκρίνει σαν βέλτιστη λύση τη δηµιουργία υποδοµής πάρκινγκ για την εξυπηρέτηση µεγάλου όγκου τουριστικών λεωφορείων στα ακίνητα των ολυµπιακών εγκαταστάσεων στο Φάληρο. «Από το ΣΕΦ µέχρι το “Νιάρχος” θα µπορούσε να αξιοποιηθεί ένας τέτοιος χώρος», αναφέρει, τονίζοντας παράλληλα πως το όχηµα µπορεί να αφήνει τους επισκέπτες στο άγαλµα Μελίνας Μερκούρη, στους στύλους του Ολυµπίου ∆ιός, και έπειτα αυτοί να περπατούν στη ∆ιονυσίου Αρεοπαγίτου για να φτάσουν µέχρι την Ακρόπολη. Η επιβίβαση και η αποβίβαση θα διαρκεί 5 λεπτά, δεν θα αναµένει το όχηµα εκεί. «Αυτό είναι πιο λειτουργικό», εκτιµά, επισηµαίνοντας πως το τουριστικό λεωφορείο είναι βασικός κρίκος της όλης διαδικασίας. «∆εν γίνεται να µη σκέφτονται το τουριστικό λεωφορείο, διότι αυτό πάει τον κόσµο στο λιµάνι, αυτό τον µεταφέρει στο αεροδρόµιο και µε αυτό κάνει city tour».

Ποια σηµεία προκρίνονται ως κατάλληλα 

για τη δηµιουργία πάρκινγκ

Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ

Εξι-επτά σηµεία κοντά στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και προορισµούς όπως η Ακρόπολη έχουν µπει στο τραπέζι ως κατάλληλα για τη διαµόρφωση χώρων στάθµευσης τουριστικών λεωφορείων, προκειµένου να διευκολύνονται οι περιηγήσεις στα σηµεία ενδιαφέροντος χωρίς να επιβαρύνεται η καθηµερινότητα της πόλης. Το ένα είναι το πάρκινγκ που βρίσκεται στο θέατρο ∆ώρας Στράτου στον περιφερειακό πίσω από την Ακρόπολη. Θα µπορούσε να φιλοξενήσει περί τα 40 λεωφορεία. 

Ενα άλλο είναι το πάρκινγκ του Ζαππείου, που έχει όµως παραχωρηθεί σε ιδιώτη, αλλά ακόµη κι έτσι θα µπορούσε να λειτουργεί για συγκεκριµένες ώρες της ηµέρας αποκλειστικά για τουριστικά λεωφορεία µε δυναµικότητα για άλλα 40-50 οχήµατα. Πρόκειται βεβαίως για σταγόνα στον ωκεανό, καθώς απαιτείται συνολικότερη και πιο µακροπρόθεσµη λύση. Αυτά επισηµαίνει, µεταξύ άλλων, απαντώντας σε σχετικό ερώτηµα της «Κ» ο Αρης Μαρίνης, πρόεδρος της ΓΕΠΟΕΤ (Γενική Πανελλαδική Οµοσπονδία Επιχειρήσεων Τουρισµού), αποκαλύπτοντας πως βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις µε τους αρµόδιους αντιδηµάρχους του ∆ήµου Αθηναίων για το θέµα.

Το πρόβληµα έχει επιδεινωθεί από το κλείσιµο της λεωφόρου Βασ. Ολγας, που αποτελούσε άτυπο χώρο στάθµευσης για τα τουριστικά λεωφορεία. Για να λυθεί όµως µόνιµα απαιτείται µια πιο µακροπρόθεσµη λύση και γι’ αυτό ο ίδιος προτείνει τη δηµιουργία υπόγειων χώρων στάθµευσης – για παράδειγµα είτε στο Ζάππειο είτε στο Φιξ. Το πρόβληµα που προκύπτει σε όλους τους χώρους που δυνητικά θα µπορούσαν να γίνουν υπόγειο πάρκινγκ είναι οι αρχαιότητες, που κατά πάσα βεβαιότητα θα ανακαλυφθούν. 

Εκπροσωπώντας µεταξύ άλλων και τον κλάδο των τουριστικών λεωφορείων, ο Αρης Μαρίνης θεωρεί δύσκολα εφαρµόσιµες προτάσεις που βρίσκονται επίσης πάνω στο τραπέζι λόγω της απόστασης. Μια από αυτές, όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Ινστιτούτου του Συνδέσµου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Ηλίας Κικίλιας, είναι η προοπτική διαµόρφωσης κατάλληλου υπογείου χώρου στάθµευσης τουριστικών λεωφορείων µεγάλης δυναµικότητας στο γήπεδο του Τάε Κβον Ντο στο Φάληρο, ειδικά καθώς την περίοδο αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για την προκήρυξη διαγωνισµού αξιοποίησής του ως συνεδριακού κέντρου από το ΤΑΙΠΕ∆ και την ΕΤΑ∆. 

Κύκλοι της αγοράς εκτιµούν πως σε κάθε δεδοµένη χρονική στιγµή κατά τη διάρκεια της ηµέρας στο κέντρο της Αθήνας βρίσκονται περί τα 250 µε 300 τουριστικά λεωφορεία. Εποµένως είναι εφικτή η εξεύρεση λύσης εάν αυτά µοιραστούν σε πέντε ή έξι χώρους στάθµευσης των 40-50 θέσεων. Το πρόβληµα µεγαλώνει ωστόσο σηµαντικά, όπως συνέβη προχθές Τετάρτη, όταν υπάρχει –λόγω κακής διαχείρισης– ταυτόχρονη άφιξη πολλών κρουαζιερόπλοιων στον Πειραιά. Η αποβίβαση 10.000 ή και 15.000 επιβατών µέσα σε λίγες ώρες προκαλεί ασφυξία στην κυκλοφορία τόσο του Πειραιά όσο και της Αθήνας και επιβαρύνει και τις ίδιες τις επιχειρήσεις των τουριστικών λεωφορείων.

Το πρότζεκτ της εξεύρεσης κατάλληλων εκτάσεων και διαµόρφωσης χώρων στάθµευσης για τα τουριστικά λεωφορεία είναι χαρακτηριστικό παράδειγµα της πολυδιάσπασης αρµοδιοτήτων µεταξύ τοπικής αυτοδιοίκησης, κεντρικής κυβέρνησης και περιφέρειας. Καθώς η κρουαζιέρα στον Πειραιά αναπτύσσεται ραγδαία –διότι οι επιβάτες της κρουαζιέρας ως επί το πλείστον µεταφέρονται µε λεωφορεία από τον Πειραιά σε σηµεία ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος της πρωτεύουσας– µεγαλώνει και το πρόβληµα. Το ζήτηµα έχει αποτελέσει κεντρικό σηµείο των προτάσεων του Συνδέσµου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, ήδη από τον Αύγουστο του 2021.

Η µέλετη

Είναι ένα από τα βασικά ζητήµατα ανεπάρκειας υποδοµών που ανέδειξε µεγάλη µελέτη της Deloitte η οποία έγινε για λογαριασµό του Συνδέσµου και η οποία κοινοποιήθηκε κατόπιν και στο Mέγαρο Μαξίµου και ενσωµατώθηκε στο εθνικό σχέδιο δράσης. Πρόκειται για µια «δεξαµενή» µε 700 περίπου έργα που απαιτούνται για να µπορέσει ο τουρισµός, όχι µόνο να διασφαλίσει τη βιωσιµότητα των προορισµών, αλλά και να συνεχίσει να αναπτύσσεται επωφελώς για την οικονοµία.

Στη µελέτη αναφέρεται ως προτεραιότητα η «προώθηση των βιώσιµων µεταφορών και της εναλλακτικής κινητικότητας στους τουριστικούς προορισµούς: σχέδια βιώσιµης αστικής κινητικότητας, µελέτη και κατασκευή υπαίθριων χώρων στάθµευσης και βελτιστοποίηση του συστήµατος ελεγχόµενης στάθµευσης σε σηµεία υψηλής τουριστικής κίνησης, εκσυγχρονισµός δηµόσιων συγκοινωνιών, προώθηση χρήσης ηλεκτροκίνητων οχηµάτων και εγκατάστασης σηµείων φόρτισης κ.ά.». Εν συνεχεία, το υπουργείο Τουρισµού επί Βασίλη Κικίλια, σε συνεργασία µε το Μέγαρο Μαξίµου και, αυτή τη φορά, την PWC, προχώρησε στην επεξεργασία των επιµέρους προτάσεων και ξεχώρισε 39 έργα άµεσης προτεραιότητας, µε πρώτο και καλύτερο την ανάπτυξη «χώρων στάθµευσης τουριστικών λεωφορείων στην Αθήνα». Ακολούθησαν διαβουλεύσεις µεταξύ του υπουργείου, του ∆ήµου Αθηναίων και της Περιφέρειας Αττικής, και οι τρεις από τις προηγούµενες διοικήσεις τους, χωρίς ωστόσο να ξεκινήσει κάποιο έργο.