Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" (φύλλο 25/05/24)
Οφείλω να σηµειώσω εν προκειµένω ότι η γιαγιά µου Παναγιώτα Κ. Σαλακά είχε έξι (6) αγόρια και από αυτά, τα τρία πρώτα, ο Γεώργιος Κ. Σαλακάς ως Σηµαιοφόρος, όπως ανέφερα, αφού έκαψε τη σηµαία, αυτοκτόνησε, ο Βασίλης Κ. Σαλακάς, µόλις επέστρεψε στη γενέτειρά µου από τη Μικρασιατική Καταστροφή, υπέκυψε την ενάτη ηµέρα από τις κακουχίες που είχε υποστεί, και ο Νικόλαος Κ. Σαλακάς, πατέρας του υποφαινόµενου, έπεσε θύµα στη δίνη του Εµφυλίου, την 30-11-1948, γιατί ήταν πρόεδρος της Κοινότητας και δεν προσχωρούσε στις απόψεις του ∆ΣΕ.
Στη µνήµη αυτών αφιερώνεται το παρόν σηµείωµά µου ως µνηµόσυνο, τώρα που διατρέχω τη δέκατη δεκαετία της ηλικίας µου.
ΒΑΣΙΛΗΣ Ν. ΣΑΛΑΚΑΣ,
Επίτιµος ∆ικηγόρος στον Α.Π. και στο ΣΤΕ
Κοιµητήρια-«µουσεία», πόλος έλξης τουριστών,
Γιά πολλούς η επίσκεψη στο Παρίσι είναι λειψή εάν δεν περιλαμβάνει μια έστω ολιγόωρη περιδιάβαση στο ιστορικό Κοιμητήριο του Père Lachaise (εύκολη η πρόσβαση, οι ενδιαφερόμενοι εξυπηρετούνται και από το μετρό) με τα μεγαλοπρεπή και αθάνατα ταφικά μνημεία – σαν να βρίσκεσαι σε μουσείο. Οπως μας πληροφορεί η επιστολογράφος της «Κ», το Père Lachaise επισκέπτονται ετησίως στο πλαίσιο Κοιμητηριακού τουρισμού τρία εκατομμύρια θνητοί για να κοντοσταθούν με δέος μπροστά στις τελευταίες κατοικίες επιφανών. Σε αυτό το δημοκρατικό βασίλειο του ανεξύπνητου συγκατοικούν μεταξύ άλλων: Προυστ, Πικάσο, Ελυάρ, Μπαλζάκ, Μολιέρος, ο δικός μας Ζαν Μορεάς, Οσκαρ Ουάιλντ, Εξιπερί, Μοντιλιάνι, Ντελακρουά, Γερτρούδη Στάιν, Σοπέν, Μπιζέ, Ροσίνι, Λεσέψ, Τζιμ Μόρισον, Ζορζ Μουστακί, Εντίθ Πιάφ, Σάρα Μπερνάρ, Σαμπολιόν, Φαβιέρος. Ο επισκέπτης, έχοντας αδικήσει αναρίθμητους, αποχωρεί πλήρης στοχασμών. Επάνω, ένα από τα πλέον εμβληματικά και γνωστά έργα ελληνικής τέχνης, «Η Κοιμωμένη» του Γιαννούλη Χαλεπά, που αναπαριστά την πρόωρα χαμένη κόρη Σοφία Αφεντάκη, μαρμάρινο γλυπτό φιλοτεχνημένο περί το 1880, που βρίσκεται στο Α΄ Κοιμητήριο Αθηνών, τη γενική εικόνα του οποίου περιγράφει μετά λύπης η αναγνώστρια.
καλλιτεχνών, φοιτητών και το χορτάριασµα της µνήµης
Κύριε διευθυντά
Ντροπή! Αυτός ο σχετλιαστικός χαρακτηρισµός εκφράζει τα συναισθήµατα που µε κυρίευσαν όταν επισκέφθηκα το Α΄ Κοιµητήριο Αθηνών. Η τιµή στους προγόνους εξελίχθηκε σε περιπέτεια ανάµεσα σε χαλάσµατα και τσαλαπατηµένες αναµνήσεις. Κατεστραµµένοι, χορταριασµένοι τάφοι, µάρµαρα σπασµένα, προτοµές πεσµένες στα χόρτα, φωτογραφίες πεταµένες, κάγκελα σκουριασµένα, χάρτινα ποτήρια καφέ, γόπες. Τα µνήµατα όπως και τα σηµαντικά γλυπτά υπό άλλες συνθήκες θα δηµιουργούσαν µια πραγµατική γλυπτοθήκη αθανάτων, τώρα καταδικάζονται στην... αδιαφορία.
Μια σύγχρονη τάση στον τουρισµό είναι ο «κοιµητηριακός τουρισµός», µόνο το 2021 το Père Lachaise (Παρίσι) προσείλκυσε 3.000.000 επισκέπτες, άλλωστε τα µνήµατα των Μόρισον, Προυστ, Πικάσο αναδεικνύουν τον χώρο σε µοναδικό πόλο έλξης!
Στον «χάρτη» θα µπορούσε να βρεθεί και το Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, δεν είναι λίγοι οι ξένοι τουρίστες όπως φοιτητές (Καλών Τεχνών ή Ιστορικών Σχολών) και καλλιτέχνες που απαθανατίζουν µε σεβασµό τα µνηµεία - γλυπτά. Αναζητούν τις σωστές οπτικές γωνίες όχι για το φως αλλά για να αποφύγουν τους σωρούς από σκουπίδια και γκρεµίδια!
Ο∆ήµος Αθηναίων θα µπορούσε:
1. Να εντοπίσει συγγενείς και δικαιούχους ρηµαγµένων τάφων.
2. Να προσλάβει προσωπικό µε απασχόληση τον καθαρισµό τουλάχιστον των εµβληµατικών µνηµείων.
3. Να κυκλοφορήσει επιµεληµένη έκδοση µε την ιστορία του χώρου, στα ελληνικά και στα αγγλικά.
Θα ήθελα να µοιραστώ το πικρό αστείο που κυκλοφορεί ανάµεσα στους συγγενείς που έχουµε οικογενειακό µνήµα: «ευτυχώς που η Κοιµωµένη του Χαλεπά δεν ξυπνάει για να δει τα χάλια». Ελπίζοντας πως για να σβηστεί η λέξη «ντροπή» δεν θα πρέπει να περιµένουµε τόσο, µέχρι να συναντήσουµε... τους αποθανόντες συγγενείς!
ΛΟΛΑ ΝΤΑΪΦΑ,
Κύριε διευθυντά
Ντροπή! Αυτός ο σχετλιαστικός χαρακτηρισµός εκφράζει τα συναισθήµατα που µε κυρίευσαν όταν επισκέφθηκα το Α΄ Κοιµητήριο Αθηνών. Η τιµή στους προγόνους εξελίχθηκε σε περιπέτεια ανάµεσα σε χαλάσµατα και τσαλαπατηµένες αναµνήσεις. Κατεστραµµένοι, χορταριασµένοι τάφοι, µάρµαρα σπασµένα, προτοµές πεσµένες στα χόρτα, φωτογραφίες πεταµένες, κάγκελα σκουριασµένα, χάρτινα ποτήρια καφέ, γόπες. Τα µνήµατα όπως και τα σηµαντικά γλυπτά υπό άλλες συνθήκες θα δηµιουργούσαν µια πραγµατική γλυπτοθήκη αθανάτων, τώρα καταδικάζονται στην... αδιαφορία.
Μια σύγχρονη τάση στον τουρισµό είναι ο «κοιµητηριακός τουρισµός», µόνο το 2021 το Père Lachaise (Παρίσι) προσείλκυσε 3.000.000 επισκέπτες, άλλωστε τα µνήµατα των Μόρισον, Προυστ, Πικάσο αναδεικνύουν τον χώρο σε µοναδικό πόλο έλξης!
Στον «χάρτη» θα µπορούσε να βρεθεί και το Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, δεν είναι λίγοι οι ξένοι τουρίστες όπως φοιτητές (Καλών Τεχνών ή Ιστορικών Σχολών) και καλλιτέχνες που απαθανατίζουν µε σεβασµό τα µνηµεία - γλυπτά. Αναζητούν τις σωστές οπτικές γωνίες όχι για το φως αλλά για να αποφύγουν τους σωρούς από σκουπίδια και γκρεµίδια!
Ο∆ήµος Αθηναίων θα µπορούσε:
1. Να εντοπίσει συγγενείς και δικαιούχους ρηµαγµένων τάφων.
2. Να προσλάβει προσωπικό µε απασχόληση τον καθαρισµό τουλάχιστον των εµβληµατικών µνηµείων.
3. Να κυκλοφορήσει επιµεληµένη έκδοση µε την ιστορία του χώρου, στα ελληνικά και στα αγγλικά.
Θα ήθελα να µοιραστώ το πικρό αστείο που κυκλοφορεί ανάµεσα στους συγγενείς που έχουµε οικογενειακό µνήµα: «ευτυχώς που η Κοιµωµένη του Χαλεπά δεν ξυπνάει για να δει τα χάλια». Ελπίζοντας πως για να σβηστεί η λέξη «ντροπή» δεν θα πρέπει να περιµένουµε τόσο, µέχρι να συναντήσουµε... τους αποθανόντες συγγενείς!
ΛΟΛΑ ΝΤΑΪΦΑ,
Σύµβουλος Επικοινωνίας και ∆ηµοσίων Σχέσεων
τη στιγµή µάλιστα που η αγγλική γλώσσα διδάσκεται από το Νηπιαγωγείο(!) –παγκόσµια πρωτοτυπία– προκαλώντας, ως εικός, σύγχυση στους µαθητές. Παράλληλα, απαραίτητη κρίνεται η συστηµατική διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στις τρεις τάξεις του Γυµνασίου –η οποία για ένα χρονικό διάστηµα είχε παράλογα εξοβελιστεί– µε κατάλληλα διδακτικά εγχειρίδια, δεδοµένου ότι τα εν ισχύι είναι παντελώς απρόσφορα.
Στο εξαίρετο δηµοσίευµα του κ. Θεοδωρόπουλου θα ήθελα να προσθέσω, µε την εµπειρία ενός παλαιού εκπαιδευτικού, ότι στη δεκαετία του 1980 διδασκόταν στη Γ΄ Γυµνασίου το βιβλίο του αείµνηστου Συµβούλου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, γλωσσολόγου ∆ηµητρίου Τοµπαΐδη, «Επιτοµή της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας». Σε ειδικό κεφάλαιο του εγχειριδίου, «Η καθαρεύουσα», ο συγγραφέας αναφέρεται στην ιστορική ερµηνεία της γλώσσας, που πρωτοεµφανίζεται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ως συµβιβαστική µορφή ανάµεσα στον βυζαντινό αρχαϊσµό και στην οµιλούµενη γλώσσα. Επισηµαίνεται, ιδιαίτερα, η συµβολή της καθαρεύουσας στον εξελληνισµό του λεξιλογίου από αρκετές ξένες λέξεις, κυρίως ιταλικές και τουρκικές, µε αντίστοιχες ελληνικές. Ενδεικτικά, αναφέρονται: ιταλικές: γαζέτα – εφηµερίδα, σπετσέρης – σπετσαρία, φαρµακοποιός – φαρµακείο, ρετσέτα – συνταγή, µπαρµπέρης – κουρέας, τουρκικές: µεϊντάνι – αγορά, αµανέτι – ενέχυρο, νταµάρι – λατοµείο, πεχλιβάνης – παλαιστής, τσαµπάζης – ζωέµπορος, µινίστρος – µινιστέριο, υπουργός – υπουργείο (λατ.) κ.ά.
Ο συγγραφέας, εξετάζοντας γενικά την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας, από την αρχαιότητα ώς τις µέρες µας, αξιολογεί ως θετικό στοιχείο τον εξελληνισµό αυτόν του λεξιλογίου, αντλώντας από το ιστορικό παρελθόν όλα τα ωφέλιµα, για την προαγωγή της γλώσσας, στοιχεία.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΑΓΓ. ΣΤΕΦΟΣ,
Στο εξαίρετο δηµοσίευµα του κ. Θεοδωρόπουλου θα ήθελα να προσθέσω, µε την εµπειρία ενός παλαιού εκπαιδευτικού, ότι στη δεκαετία του 1980 διδασκόταν στη Γ΄ Γυµνασίου το βιβλίο του αείµνηστου Συµβούλου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, γλωσσολόγου ∆ηµητρίου Τοµπαΐδη, «Επιτοµή της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας». Σε ειδικό κεφάλαιο του εγχειριδίου, «Η καθαρεύουσα», ο συγγραφέας αναφέρεται στην ιστορική ερµηνεία της γλώσσας, που πρωτοεµφανίζεται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ως συµβιβαστική µορφή ανάµεσα στον βυζαντινό αρχαϊσµό και στην οµιλούµενη γλώσσα. Επισηµαίνεται, ιδιαίτερα, η συµβολή της καθαρεύουσας στον εξελληνισµό του λεξιλογίου από αρκετές ξένες λέξεις, κυρίως ιταλικές και τουρκικές, µε αντίστοιχες ελληνικές. Ενδεικτικά, αναφέρονται: ιταλικές: γαζέτα – εφηµερίδα, σπετσέρης – σπετσαρία, φαρµακοποιός – φαρµακείο, ρετσέτα – συνταγή, µπαρµπέρης – κουρέας, τουρκικές: µεϊντάνι – αγορά, αµανέτι – ενέχυρο, νταµάρι – λατοµείο, πεχλιβάνης – παλαιστής, τσαµπάζης – ζωέµπορος, µινίστρος – µινιστέριο, υπουργός – υπουργείο (λατ.) κ.ά.
Ο συγγραφέας, εξετάζοντας γενικά την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας, από την αρχαιότητα ώς τις µέρες µας, αξιολογεί ως θετικό στοιχείο τον εξελληνισµό αυτόν του λεξιλογίου, αντλώντας από το ιστορικό παρελθόν όλα τα ωφέλιµα, για την προαγωγή της γλώσσας, στοιχεία.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΑΓΓ. ΣΤΕΦΟΣ,
∆.Φ. Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων
και του Συλλόγου «Οι Φίλοι του Μουσείου Γ. ∆ροσίνη»
«Αρχηγέ, είναι κοινός ανθρώπινος κλήρος ο θάνατος, αλλά είναι προνόµιον η δικαίωσις της ζωής. Και αυτό το προνόµιον, σου είχεν επιφυλάξει η Μοίρα, αδελφέ φίλε...
Εγεννήθης ταπεινός, όπως ο Κύριος, εις την φάτνην των αλόγων. Αλλά έφερες εις το µέτωπον την σφραγίδα της δωρεάς. Μεταξύ των πρώτων χριστιανών υπάρχουν οι όµοιοί σου: Ανθρωποι οι οποίοι έχουν καταργήσει την ύλην και ασκητεύουν εις τον Ναόν της Ιδέας. Ως στρατιώτης ησκήτευσες εις τον Ναόν της Πατρίδος. Και ως Πολίτης εις τον Βωµόν του Λαού.
Ολοι ενόµιζον ότι η παρουσία σου εις τον πολιτικόν βίον επρόκειτο να αναρριπήσει τα πάθη. Οτι θα εισήρχεσο ως φορεύς του παλαιού διχασµού. Και όµως υπήρξες ο κήρυξ της ειρηνεύσεως! Με την απλότητα, την καλωσύνην, την ευγένειαν της ψυχής σου έκαµες περισσότερον ήµερον τον πολιτικόν ανταγωνισµόν. Και τα πολιτικά σου συνθήµατα ήντλεις πλέον από την Καινήν ∆ιαθήκην: Την Ειρήνην και την Αγάπην. Τον αγωνιστήν είχε διαδεχθεί ο Απόστολος...».
Πόσο χρειάζεται σήµερα η ελληνική κοινωνία πρότυπα λιτότητας, απλότητας, ανιδιοτέλειας, τύπου Πλαστήρα! Πόσο ο τόπος µας θα πήγαινε µπροστά και ψηλά εάν όλοι µας και ιδιαίτερα οι πολιτικοί µας είχαν λίγα µόνο στοιχεία από αυτά!
Ο επικήδειος λόγος µοιάζει να εκφωνείται από κάποιον ιερωµένο και µάλιστα «αυστηρά Χριστοκεντρικό»... Πόσο άλλαξαν τα πράγµατα σε λίγες δεκαετίες! Ο αείµνηστος «Γέρος της ∆ηµοκρατίας» δεν δίσταζε στον δηµόσιο λόγο του να µιλάει ενίοτε σαν... χαρισµατικός ιεροκήρυκας!..
ΜΙΧΑΛΗΣ ΙΩ. ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γιατρός Σάµουελ Χάου προσκάλεσε στην Αµερική τον Μιχαήλ Αναγνωστόπουλο, όπου επέστρεψαν µαζί το 1867. Το 1870 ο Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος ή Ανάγνος επί το αµερικανικώτερον, παντρεύτηκε την κόρη του Σάµουελ Χάου, Ιουλία (+1886). Μετά τον θάνατο του πεθερού του το 1876, ο Μιχάλης (Μάικλ) Ανάγνος ανέλαβε τη διεύθυνση της διασηµότερης Σχολής Τυφλών, γνωστής ως Ινστιτούτο Πέρκινς, η οποία εξακολουθεί να λειτουργεί αδιαλείπτως µέχρι σήµερα, την οποία είχε ιδρύσει στη Μασαχουσέτη ο αείµνηστος πεθερός του. Ετσι, ο Ηπειρώτης Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος ήταν ο πρώτος δάσκαλος της περιώνυµης τυφλής και κωφής Ελεν Κέλερ (1880-1968), πασίγνωστης συγγραφέως και ακτιβίστριας, η οποία εξέµαθε την αρχαία ελληνική γλώσσα, για την οποία είπε: «Αν είναι αλήθεια ότι το βιολί είναι το τελειότερο µουσικό όργανο, τότε τα ελληνικά είναι το βιολί της σκέψης». Το 1890 ο Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος επεσκέφθη την Ελλάδα, εγένετο δεκτός από τη βασίλισσα Ολγα και κατά την εφηµερίδα «Νέα Εφηµερίς», της 15-3-1890, προκάλεσε µε τη διάλεξή του στον «Παρνασσό», βαθείας εντυπώσεις. Αλλά κυρίως και προεχόντως σας γράφω για την αγαπηµένη σύζυγο του Μιχαήλ Αναγνωστόπουλου, η οποία εκτός από ένθερµη φιλελληνίδα, υπήρξε και διακεκριµένη ποιήτρια.
Ετσι ξεφυλλίζοντας στην Παπαχαραλάµπειο Βιβλιοθήκη της Ναυπάκτου την ίδια ως άνω εφηµερίδα, βρήκα µια είδηση, αναφερόµενη στην Ιουλία ΧάουΑνάγνου, κατά την οποία: «Νέα Εφηµερίς», 17-7-1884. Εκ Βοστώνης της Αµερικής ελάβοµεν πρότινος, τόµον εξ εβδοµήκοντα πέντε ποιηµάτων της µουσοτραφούς Ιουλίας Ανάγνου, φέροντα επιγραφήν «Αι πλανήτιδες χορδαί». Η κυρία Ανάγνου είναι η πρωτότοκος θυγάτηρ του πρώτου των Αµερικανών φιλελλήνων, Σάµουελ Χάου, όστις διετήρησεν από των πρώτων της νεότητός του ηµερών άσβεστον το πυρ τής προς την Ελλάδα λατρείας του, µέχρι τέλους του βίου του, ότε εξέδιδε και εφηµερίδα εν Βοστώνη φέρουσα το σεπτόν όνοµα «Κρήτη» [...]
Ιδού µεθ’ οποίας αληθώς γυναικείας περιπαθείας αρχίζει το πρώτον των ποιηµάτων της επιγραφόµενον «Ελλάς».
«Ω! Μη λέγε ότι η Ελλάς εβυθίσθη εν τω ωκεανώ και δεν άφησεν ειµή αφρόν επί του ατέρµονος Πόντου. Οχι! Ακόµη ζει εν κάλλει, ρώµη και πίστει. Ακόµη η Ελλάς αναπνέει παντού, όπου τα ελεύθερα τέκνα της υπάρχουν» [...].
ΑΝΤΩΝΗΣ Ν. ΒΕΝΕΤΗΣ,
«Αρχηγέ, είναι κοινός ανθρώπινος κλήρος ο θάνατος, αλλά είναι προνόµιον η δικαίωσις της ζωής. Και αυτό το προνόµιον, σου είχεν επιφυλάξει η Μοίρα, αδελφέ φίλε...
Εγεννήθης ταπεινός, όπως ο Κύριος, εις την φάτνην των αλόγων. Αλλά έφερες εις το µέτωπον την σφραγίδα της δωρεάς. Μεταξύ των πρώτων χριστιανών υπάρχουν οι όµοιοί σου: Ανθρωποι οι οποίοι έχουν καταργήσει την ύλην και ασκητεύουν εις τον Ναόν της Ιδέας. Ως στρατιώτης ησκήτευσες εις τον Ναόν της Πατρίδος. Και ως Πολίτης εις τον Βωµόν του Λαού.
Ολοι ενόµιζον ότι η παρουσία σου εις τον πολιτικόν βίον επρόκειτο να αναρριπήσει τα πάθη. Οτι θα εισήρχεσο ως φορεύς του παλαιού διχασµού. Και όµως υπήρξες ο κήρυξ της ειρηνεύσεως! Με την απλότητα, την καλωσύνην, την ευγένειαν της ψυχής σου έκαµες περισσότερον ήµερον τον πολιτικόν ανταγωνισµόν. Και τα πολιτικά σου συνθήµατα ήντλεις πλέον από την Καινήν ∆ιαθήκην: Την Ειρήνην και την Αγάπην. Τον αγωνιστήν είχε διαδεχθεί ο Απόστολος...».
Πόσο χρειάζεται σήµερα η ελληνική κοινωνία πρότυπα λιτότητας, απλότητας, ανιδιοτέλειας, τύπου Πλαστήρα! Πόσο ο τόπος µας θα πήγαινε µπροστά και ψηλά εάν όλοι µας και ιδιαίτερα οι πολιτικοί µας είχαν λίγα µόνο στοιχεία από αυτά!
Ο επικήδειος λόγος µοιάζει να εκφωνείται από κάποιον ιερωµένο και µάλιστα «αυστηρά Χριστοκεντρικό»... Πόσο άλλαξαν τα πράγµατα σε λίγες δεκαετίες! Ο αείµνηστος «Γέρος της ∆ηµοκρατίας» δεν δίσταζε στον δηµόσιο λόγο του να µιλάει ενίοτε σαν... χαρισµατικός ιεροκήρυκας!..
ΜΙΧΑΛΗΣ ΙΩ. ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γιατρός Σάµουελ Χάου προσκάλεσε στην Αµερική τον Μιχαήλ Αναγνωστόπουλο, όπου επέστρεψαν µαζί το 1867. Το 1870 ο Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος ή Ανάγνος επί το αµερικανικώτερον, παντρεύτηκε την κόρη του Σάµουελ Χάου, Ιουλία (+1886). Μετά τον θάνατο του πεθερού του το 1876, ο Μιχάλης (Μάικλ) Ανάγνος ανέλαβε τη διεύθυνση της διασηµότερης Σχολής Τυφλών, γνωστής ως Ινστιτούτο Πέρκινς, η οποία εξακολουθεί να λειτουργεί αδιαλείπτως µέχρι σήµερα, την οποία είχε ιδρύσει στη Μασαχουσέτη ο αείµνηστος πεθερός του. Ετσι, ο Ηπειρώτης Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος ήταν ο πρώτος δάσκαλος της περιώνυµης τυφλής και κωφής Ελεν Κέλερ (1880-1968), πασίγνωστης συγγραφέως και ακτιβίστριας, η οποία εξέµαθε την αρχαία ελληνική γλώσσα, για την οποία είπε: «Αν είναι αλήθεια ότι το βιολί είναι το τελειότερο µουσικό όργανο, τότε τα ελληνικά είναι το βιολί της σκέψης». Το 1890 ο Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος επεσκέφθη την Ελλάδα, εγένετο δεκτός από τη βασίλισσα Ολγα και κατά την εφηµερίδα «Νέα Εφηµερίς», της 15-3-1890, προκάλεσε µε τη διάλεξή του στον «Παρνασσό», βαθείας εντυπώσεις. Αλλά κυρίως και προεχόντως σας γράφω για την αγαπηµένη σύζυγο του Μιχαήλ Αναγνωστόπουλου, η οποία εκτός από ένθερµη φιλελληνίδα, υπήρξε και διακεκριµένη ποιήτρια.
Ετσι ξεφυλλίζοντας στην Παπαχαραλάµπειο Βιβλιοθήκη της Ναυπάκτου την ίδια ως άνω εφηµερίδα, βρήκα µια είδηση, αναφερόµενη στην Ιουλία ΧάουΑνάγνου, κατά την οποία: «Νέα Εφηµερίς», 17-7-1884. Εκ Βοστώνης της Αµερικής ελάβοµεν πρότινος, τόµον εξ εβδοµήκοντα πέντε ποιηµάτων της µουσοτραφούς Ιουλίας Ανάγνου, φέροντα επιγραφήν «Αι πλανήτιδες χορδαί». Η κυρία Ανάγνου είναι η πρωτότοκος θυγάτηρ του πρώτου των Αµερικανών φιλελλήνων, Σάµουελ Χάου, όστις διετήρησεν από των πρώτων της νεότητός του ηµερών άσβεστον το πυρ τής προς την Ελλάδα λατρείας του, µέχρι τέλους του βίου του, ότε εξέδιδε και εφηµερίδα εν Βοστώνη φέρουσα το σεπτόν όνοµα «Κρήτη» [...]
Ιδού µεθ’ οποίας αληθώς γυναικείας περιπαθείας αρχίζει το πρώτον των ποιηµάτων της επιγραφόµενον «Ελλάς».
«Ω! Μη λέγε ότι η Ελλάς εβυθίσθη εν τω ωκεανώ και δεν άφησεν ειµή αφρόν επί του ατέρµονος Πόντου. Οχι! Ακόµη ζει εν κάλλει, ρώµη και πίστει. Ακόµη η Ελλάς αναπνέει παντού, όπου τα ελεύθερα τέκνα της υπάρχουν» [...].
ΑΝΤΩΝΗΣ Ν. ΒΕΝΕΤΗΣ,
Μοναστηράκι ∆ωρίδος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου