Σίγουρα ξάφνιασε αρκετούς η αντίδραση του για πολλά χρόνια συνοδοιπόρου της Σταμάτη Κραουνάκη σχετικά με την εν κινήσει συναυλία της και αν έπρεπε «Τα πιο ωραία λαϊκά» ν' ακουστούν έξω από το Μαξίμου. «Αυτό που έγινε είναι πολύ σιχαμερό, δεν πρόκειται να το αφήσω έτσι, έγινε βιασμός του πνευματικού μου δικαιώματος». Το δημιούργημα όμως δεν ανήκει μόνο στον δημιουργό του. Αν ήταν έτσι, δεν έπρεπε να απευθύνεται στο κοινό. Απαξ και εκδοθεί, παύει πια να του ανήκει. Το κοινό τού δίνει τη ζωντάνια, το εύρος και τη διαχρονικότητα, αν την αξίζει. Παρ' όλ' αυτά, ο δημιουργός πάντα οφείλει να έχει λόγο για τη χρήση του, δεν μπορεί όμως να την απαγορεύσει, τουλάχιστον αν μιλάμε με ουσιαστικούς όρους και όχι με νομικούς. Η διαμάχη Πρωτοψάλτη - Κραουνάκη αποκρύβει το σημαντικό. Προφανώς η Πρωτοψάλτη έχει δικαίωμα να τραγουδήσει στο Μαξίμου, όπως και ο Κραουνάκης να την αποδοκιμάζει. Ομως στις δύσκολες εποχές που ζούμε αυτά δεν αφορούν κανέναν. Δεν εκφράζουν ούτε την εποχή ούτε τις αγωνίες των ανθρώπων. Ούτε καν παρηγορούν. Ας ελπίσουμε ότι μέσα από τα σκοτάδια που μας περιβάλλουν να αναβλύσει επιτέλους μια τέχνη που να αγγίξει τις ψυχές των ανθρώπων. Και να υπενθυμίσει ότι η μουσική θα είναι ο τρόπος για να συμμετέχουμε στη ζωή....

Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"

"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 02-03/05/20

ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΛΙΑΚΑ

Όταν ο Ναπολέων ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας της Γαλλίας, ο Μπετόβεν απέσυρε την αφιέρωση που του είχε κάνει στην «Ηρωική Συμφωνία». Ο Μπετόβεν που δεν καταδέχτηκε ποτέ να διασκεδάσει τις αυλές των βασιλιάδων δεν συγχώρησε την προδοσία της δημοκρατίας από τον Ναπολέοντα. Τι σχέση μπορεί να έχουν όλα αυτά και αυτοί οι δύο σπουδαίοι άνδρες με ό,τι βιώνουμε σήμερα; Καμία. Αλλά το ερώτημα «σε ποιον ανήκει η τέχνη;» επανέρχεται συχνά στον δημόσιο διάλογο. Τελευταία αφορμή η κόντρα που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στον Σταμάτη Κραουνάκη και στην Αλκηστη Πρωτοψάλτη. Η ιστορία είναι γνωστή: η δημοφιλής ερμηνεύτρια πριν από λίγες ημέρες - έπειτα από δική της πρόταση και πρωτοβουλία - ανέβηκε στην καρότσα ενός φορτηγού με λίγους μουσικούς και ξεκινώντας από την Τεχνόπολη περιδιάβασε στους δρόμους της Αθήνας και τραγούδησε στους κατοίκους της πόλης που είχαν βγει στα μπαλκόνια για να την επευφημήσουν. Το ίδιο έκανε και ο Πρωθυπουργός όταν πέρασε έξω από το Μαξίμου, πραγματοποιώντας τη συναυλία της με τίτλο «Από τον δρόμο με αγάπη». Αυτή η κίνηση προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις τόσο από τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και από τον δημιουργό των πολλών επιτυχιών Σταμάτη Κραουνάκη. Μαζί με τη Λίνα Νικολακοπούλου αποτέλεσαν ισχυρή τριάδα στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού.

Ενα μέρος των δηλώσεων του συνθέτη δίνει το περίγραμμα της καλλιτέχνιδος που έχει ερμηνεύσει πολλές επιτυχίες του: «Η Αλκηστις σε όλη την πορεία της ήταν άνθρωπος της περιπέτειας, δραστήριος, πρωτοστάτησε στη δημιουργία μιας νέας παρουσίασης για τα τραγούδια, με ρίσκο και κόστος, για να ανοίξει η ομπρέλα των συνεργατών, να υπάρξει μια νέα αισθητική». Πράγματι, αυτό το αποδέχονται ακόμη και εκείνοι που δεν τους αφορά το ρεπερτόριο αυτό. Αγωνίζεται σχεδόν πέντε δεκαετίες, με πάθος και ενέργεια 20χρονου κοριτσιού. Ηταν 21 ετών όταν την ανακάλυψε ο Δήμος Μούτσης μετά από οντισιόν. Μέχρι τα επτά της χρόνια έζησε στην Αλεξάνδρεια και λίγο στο Σουέζ. Ο πατέρας της, Σταύρος, ήταν οδοντίατρος και η μητέρα της, Μαρίκα, δασκάλα. Αυστηροί και τρυφεροί γονείς μαζί. Πολλές φορές η μικρή Αλκηστις υποχρέωνε τον πατέρα της να δουν για δεύτερη φορά την ίδια ταινία στο σινεμά. Αεικίνητη, νευρώδης και ζωηρή, τους είχε αναγκάσει να φτιάξουν ένα φίδι από πανί, να το κουνάνε στο παράθυρο για να μένει ήσυχη στο σπίτι. Οι παιδικές περιπετειώδεις αναμνήσεις σταματούν στα επτά της χρόνια όταν αναγκάζονται οι γονείς της να εγκαταλείψουν τα πάντα για να έρθουν στην Ελλάδα. Το πρώτο σοκ της μετανάστευσης το έπαθε στο τελωνείο που της πήραν την κούκλα που κρατούσε, της έσπασαν το κεφάλι, μη τυχόν και έκρυβαν εκεί τιμαλφή. Ηταν ένα μικρό τραύμα και όπως έχει πει η ίδια: «Από τότε δεν ξανάπαιξα με κούκλες. Μου άρεσε να παίζω με τ' αγόρια ποδόσφαιρο, ασχολήθηκα με τον αθλητισμό. Ετρεχα 100 και 400 μέτρα μετ' εμποδίων στον Πανιώνιο και αργότερα έπαιζα βόλεϊ στην ομάδα του Μίλωνα της Νέας Σμύρνης. Ο αθλητισμός ήταν στο αίμα μου». Μέχρι τα 21 της χρόνια ήταν μέσα στα γήπεδα. Ομως μετά από παρότρυνση φίλων της κάνει ακρόαση στον Δήμο Μούτση. Από αυτόν ξεκίνησαν όλα. Παρά τις αντιρρήσεις της μητέρας της, ήρθε ο πρώτος δίσκος, «Τετραλογία», σε ποίηση Κ. Καβάφη, Γ. Σεφέρη, Γ. Ρίτσου, Κ. Καρυωτάκη και φυσικά σε μουσική Δήμου Μούτση. Ο ταλαντούχος συνθέτης υπήρξε, όπως έχει πει, ο μεγάλος της δάσκαλος και ο καλλιτεχνικός της νονός, αφού εκείνος τη βάφτισε Πρωτοψάλτη (το πατρικό της όνομα είναι Αττικιουζέλ).

Εκείνος της γνώρισε και τον κόσμο των συναυλιών. «Τρομερό τρακ έπαθε η τραγουδίστρια του Δήμου Μούτση στο ρεσιτάλ της Θεσσαλονίκης, χωρίς αυτό να επηρεάσει την ερμηνεία της». Ετσι υποδέχθηκαν οι πρώτοι κριτικοί την εμφάνισή της στην ιστορική συναυλία του Δήμου Μούτση το 1975 στο κατάμεστο Παλέ Ντε Σπορ. Ηταν ένα ακόμη ενθαρρυντικό μήνυμα για να συνεχίσει να ονειρεύεται στον χώρο της μουσικής. Εγκαταλείπει την πρώτη της δουλειά που ήταν ξεναγός, αλλά ποτέ τον αθλητισμό. Σε αυτόν χρωστά την αειθαλή εμφάνισή της. Το τραγούδι όμως δεν το είδε ποτέ ως αγώνα δρόμου. Εκανε επιλογές που της έχουν δώσει μια δισκογραφία - θησαυρό. Συνθέτες όπως οι Γιάννης Σπανός, Ηλίας Ανδριόπουλος, Νίκος Αντύπας, Γκόραν Μπρέγκοβιτς και στιχουργούς σαν τον Μάνο Ελευθερίου, τον Ηλία Μπουρμπούλη, τη Λίνα Νικολακοπούλου. Δημιουργούς που ταίριαξαν οι ανάσες τους και πορεύτηκαν με την κοινή ματιά απέναντι στη ζωή και την τέχνη.

Σίγουρα ξάφνιασε αρκετούς η αντίδραση του για πολλά χρόνια συνοδοιπόρου της Σταμάτη Κραουνάκη σχετικά με την εν κινήσει συναυλία της και αν έπρεπε «Τα πιο ωραία λαϊκά» ν' ακουστούν έξω από το Μαξίμου. «Αυτό που έγινε είναι πολύ σιχαμερό, δεν πρόκειται να το αφήσω έτσι, έγινε βιασμός του πνευματικού μου δικαιώματος».


Το δημιούργημα όμως δεν ανήκει μόνο στον δημιουργό του. Αν ήταν έτσι, δεν έπρεπε να απευθύνεται στο κοινό. Απαξ και εκδοθεί, παύει πια να του ανήκει. Το κοινό τού δίνει τη ζωντάνια, το εύρος και τη διαχρονικότητα, αν την αξίζει. Παρ' όλ' αυτά, ο δημιουργός πάντα οφείλει να έχει λόγο για τη χρήση του, δεν μπορεί όμως να την απαγορεύσει, τουλάχιστον αν μιλάμε με ουσιαστικούς όρους και όχι με νομικούς. Η διαμάχη Πρωτοψάλτη - Κραουνάκη αποκρύβει το σημαντικό. Προφανώς η Πρωτοψάλτη έχει δικαίωμα να τραγουδήσει στο Μαξίμου, όπως και ο Κραουνάκης να την αποδοκιμάζει. Ομως στις δύσκολες εποχές που ζούμε αυτά δεν αφορούν κανέναν. Δεν εκφράζουν ούτε την εποχή ούτε τις αγωνίες των ανθρώπων. Ούτε καν παρηγορούν. Ας ελπίσουμε ότι μέσα από τα σκοτάδια που μας περιβάλλουν να αναβλύσει επιτέλους μια τέχνη που να αγγίξει τις ψυχές των ανθρώπων. Και να υπενθυμίσει ότι η μουσική θα είναι ο τρόπος για να συμμετέχουμε στη ζωή.