Η25η Φεβρουαρίου ίσως να μείνει στην Ιστορία ως η πρώτη ημέρα της ανατροπής της διεθνούς κατάστασης των τελευταίων 80 χρόνων παρασύροντας αξίες και συμμαχίες. Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ η μεγάλη δύναμη, ηγέτις της δημοκρατικής, ελεύθερης Δύσης, συντάχθηκε με την κορυφαία της αντίπαλο και εναντίον των πιστών συμμάχων της των τελευταίων δεκαετιών. Οι Hνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Βόρειος Κορέα, η Ρωσία, το Ισραήλ και 14 άλλα κράτη καταψήφισαν το ευρωουκρανικό σχέδιο απόφασης που αναφερόταν σε θεμέλια του διεθνούς δικαίου (εθνική κυριαρχία, εδαφική ακεραιότητα), ενώ 93 κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας, ψήφισαν υπέρ. Στο Συμβούλιο Ασφαλείας η Ελλάδα απείχε. Οι ψηφοφορίες στον ΟΗΕ ανέδειξαν τη δυσχερή θέση της χώρας μας, τα διλήμματα που θα αντιμετωπίζει και τις αποφάσεις που θα πρέπει να παίρνει. Η ελληνική κυβέρνηση θα θέσει όρια στη φιλοευρωπαϊκή πολιτική –ακόμη και μέσα στη σημερινή ασάφεια και αβεβαιότητά της– όταν η τραμπική Αμερική πιθανόν να προσφέρει την ασφάλειά μας που ίσως κάποτε να διακυβευτεί; Ελπίζω ότι όταν οι παρούσες οξείες εσωτερικές αντιπαλότητες κατευναστούν με αλήθεια και δικαιοσύνη, η ελληνική κυβέρνηση θα ασχοληθεί σοβαρά με τα διλήμματα που προκαλούνται από το σχίσμα του λεγόμενου ελεύθερου κόσμου. Και με οξυδέρκεια και ευστροφία, με βάση το διεθνές δίκαιο και τις διαχρονικές ευρωπαϊκές αξίες, θα πρέπει να διαμορφώσει στρατηγική που θα εξασφαλίζει και την ελληνική και κυπριακή ασφάλεια λαμβάνοντας υπόψη πιθανές συναλλαγές γειτόνων μας με την τραμπική υπερδύναμη. Συγχρόνως θα είναι απαραίτητο να κερδηθεί λαϊκή κατανόηση και σύμπνοια του πολιτικού κόσμου για μια εθνική εξωτερική πολιτική. Μια προϋπόθεση, πιστεύω, είναι η αποφυγή οξύτητας στις κομματικές αντιπαραθέσεις με τη κυβέρνηση να πρέπει να προΐσταται στην προσπάθεια αυτή...

 Aπό την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ",05/03/25

Εξευτελισμός και κυριαρχία...

Κύριε διευθυντά,

Βέβαια θα ήταν προτιμότερο να μην είχε συμβεί. Αλλά συνέβη – ίσως επειδή ήταν κάπως προετοιμασμένο, ίσως επειδή η ένταση και ο φόβος του Ζελένσκι δεν του επέτρεψαν να κατανοήσει τις πλανηταρχικές επιδιώξεις Τραμπ - ΗΠΑ. Για τον Ζελένσκι ο κόσμος εστιάζεται απολύτως στην Ουκρανία και στην αντιπαράθεση Ρωσίας - Ευρώπης. Για τον Τραμπ ο κόσμος εστιάζεται στην κραταιά, υποβαθμισμένη Αμερική και στις γεωπολιτικές ανισορροπίες του πλανήτη Γη. Πώς θα μπορούσε να συμβάλει η Ουκρανία στην εξισορρόπησή τους; Μόνον αφού αποδεχτεί τις προτεραιότητες του πλανητάρχη για συμπόρευση με τη Ρωσία και αν προσφέρει ανενδοίαστα τον φυσικό της πλούτο στον βωμό του MAGA.

Αλλωστε κάθε μέρα που περνάει, καθίσταται προφανέστερο ότι ο Τραμπ πραγματοποιεί τις φιλοδοξίες του αδίστακτα και επιθετικά. Ηδη δρομολογείται σε συμφωνία με τον Παναμά η εκδίωξη εταιρειών κινεζικών συμφερόντων από δύο καίρια λιμάνια στην είσοδο - έξοδο της διώρυγας. Η καταστροφή των παλαιστινιακών θυλάκων της Γάζας έχει συντελεστεί από το Ισραήλ και ήδη κυοφορείται η δημιουργία μιας νέας Μέσης Ανατολής με κυρίαρχες δυνάμεις τη Σαουδική Αραβία και την Τουρκία (στην οποία η ένταξη των Κούρδων θεωρείται δεδομένη μετά την πρόσφατη ξεκάθαρη δήλωση Οτσαλάν). Ο πρόεδρος Τραμπ βιάζεται να εκτελέσει. Η ένταξη του Καναδά και της Γροιλανδίας στη Νέα Αμερικανική Αυτοκρατορία ίσως προλάβει να πραγματοποιηθεί πριν από το τέλος της τετραετούς θητείας του.

Θα ακολουθήσει άραγε και τρίτη θητεία Τραμπ αφού το Σύνταγμα των ΗΠΑ δεν απαγορεύει ξεκάθαρα τρεις μη συνεχόμενες προεδρίες; Σε ηλικίες άνω των 80, βεβαίως, πολλά μπορούν να συμβούν – όπως πολλά μπορεί να διαφοροποιήσει και να καταλύσει η σταδιακή εξασθένηση των δημοκρατικών θεσμών στις κοινωνίες της Δύσης. Θα επιζήσουν οι γενιές των παιδιών μας σαν ευτελή υποχείρια της μετα-τραμπικής λαίλαπας αυταρχισμού ή θα κατορθώσουν να δημιουργήσουν μια εναλλακτική πορεία επιβίωσης;

Οσοι από εμάς έχουν περάσει τα 70 (και μάλιστα σαν κάτοικοι ευρωπαϊκών δημοκρατιών) πρέπει να θεωρούμε τους εαυτούς μας ιδιαίτερα τυχερούς.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΟΣΧΟΣ


Ό ελεύθερος κόσμος σε επικίνδυνο σχίσμα

Kύριε διευθυντά,

Η25η Φεβρουαρίου ίσως να μείνει στην Ιστορία ως η πρώτη ημέρα της ανατροπής της διεθνούς κατάστασης των τελευταίων 80 χρόνων παρασύροντας αξίες και συμμαχίες. Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ η μεγάλη δύναμη, ηγέτις της δημοκρατικής, ελεύθερης Δύσης, συντάχθηκε με την κορυφαία της αντίπαλο και εναντίον των πιστών συμμάχων της των τελευταίων δεκαετιών. Οι Hνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Βόρειος Κορέα, η Ρωσία, το Ισραήλ και 14 άλλα κράτη καταψήφισαν το ευρωουκρανικό σχέδιο απόφασης που αναφερόταν σε θεμέλια του διεθνούς δικαίου (εθνική κυριαρχία, εδαφική ακεραιότητα), ενώ 93 κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας, ψήφισαν υπέρ. Στο Συμβούλιο Ασφαλείας η Ελλάδα απείχε.

Οι ψηφοφορίες στον ΟΗΕ ανέδειξαν τη δυσχερή θέση της χώρας μας, τα διλήμματα που θα αντιμετωπίζει και τις αποφάσεις που θα πρέπει να παίρνει. Η ελληνική κυβέρνηση θα θέσει όρια στη φιλοευρωπαϊκή πολιτική –ακόμη και μέσα στη σημερινή ασάφεια και αβεβαιότητά της– όταν η τραμπική Αμερική πιθανόν να προσφέρει την ασφάλειά μας που ίσως κάποτε να διακυβευτεί;

Ελπίζω ότι όταν οι παρούσες οξείες εσωτερικές αντιπαλότητες κατευναστούν με αλήθεια και δικαιοσύνη, η ελληνική κυβέρνηση θα ασχοληθεί σοβαρά με τα διλήμματα που προκαλούνται από το σχίσμα του λεγόμενου ελεύθερου κόσμου. Και με οξυδέρκεια και ευστροφία, με βάση το διεθνές δίκαιο και τις διαχρονικές ευρωπαϊκές αξίες, θα πρέπει να διαμορφώσει στρατηγική που θα εξασφαλίζει και την ελληνική και κυπριακή ασφάλεια λαμβάνοντας υπόψη πιθανές συναλλαγές γειτόνων μας με την τραμπική υπερδύναμη. Συγχρόνως θα είναι απαραίτητο να κερδηθεί λαϊκή κατανόηση και σύμπνοια του πολιτικού κόσμου για μια εθνική εξωτερική πολιτική. Μια προϋπόθεση, πιστεύω, είναι η αποφυγή οξύτητας στις κομματικές αντιπαραθέσεις με τη κυβέρνηση να πρέπει να προΐσταται στην προσπάθεια αυτή. 

ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΟΥΣΟΥΡΗΣ 

Τέως Αναπληρωτής Γενικός Γραμματεύς ΟΗΕ


Μεταξύ μας τώρα: Εσύ που εντρυφάς;

Κύριε διευθυντά,

Εχει και ο προφορικός λόγος – ως γνωστόν– τις ατέλειές του, πέρα από τα πλούσια πλεονεκτήματά του. Η ταχύτητα, όμως, και η αμηχανία, πολλές φορές, καθίστανται βασικές αιτίες των lapsus linguae (γλωσσικών λαθών), ακόμη και στους δεινούς ομιλητές.

Παρακολουθώντας, λοιπόν, τις προάλλες, μεσονύκτιο τηλεοπτική συζήτηση σε κρατικό κανάλι, με καλεσμένους δύο εξέχοντες καθηγητές πανεπιστημίων, διαπίστωσα ότι, εν τη ρύμη του λόγου, υπέπεσε ο καθένας σε γλωσσικό σφάλμα. Η μεν κυρία καθηγήτρια διατύπωσε τη φράση: «στη διακυβερνούμενη εποχή παρατηρούνται...», ο δε κύριος καθηγητής είπε: «καθώς εντρυφείς στη γνώση...».

Στην πρώτη περίπτωση το ρήμα είναι «διακυβερνάω – ώ» και η μετοχή / επίθετο «διακυβερνώμενη» εποχή και όχι διακυβερνέω – ώ, και η μετοχή / επίθετο διακυβερνούμενη. Στη δεύτερη περίπτωση το ρήμα δεν είναι «εντρυφέω – ώ» αλλά «εντρυφάω – ώ» (μελετώ ευχάριστα, συστηματικά και σε βάθος ένα γνωστικό αντικείμενο). Επομένως, η ορθή φράση είναι: «εντρυφάς στη γνώση» αντί του λανθασμένου «εντρυφείς...», σύμφωνα με τα έγκυρα Λεξικά της Ελληνικής Γλώσσας, της Ακαδημίας Αθηνών (Χριστόφορος Χαραλαμπάκης), του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του ομότιμου καθηγητή Γλωσσολογίας και λεξικογράφου Γ. Μπαμπινιώτη. 

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν. ΞΗΝΤΑΡΑΣ
Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων -Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης


«Άναιρετικά φίλτρα» και περί νομοθεσίας

Κύριε διευθυντά,

Με τον ν. 3900/2010, μεταξύ άλλων, περιορίσθηκε το ένδικο μέσο της αιτήσεως αναιρέσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Εισήχθησαν τα λεγόμενα «αναιρετικά φίλτρα». Αν η αίτηση αναιρέσεως δεν «καθαρθεί» μέσω των φίλτρων, απορρίπτεται ως απαράδεκτη.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με απόφασή του τού Νοεμβρίου 2024 (απόφαση Τσιώλης) καταδίκασε την Ελλάδα (για τυπολατρία) σε σχέση με την εφαρμογή των αναιρετικών φίλτρων από το Συμβούλιο της Επικρατείας που είχε απορρίψει τη σχετική αίτηση αναιρέσεως ως απαράδεκτη.

Κατά τον Δεκέμβριο του 2024 σε επιστημονικό συνέδριο για τα 50 χρόνια της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου εκφράσθηκε δυσπιστία στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου από μέλος του Συμβουλίου της Επικρατείας που υπερασπιζόταν τη δική του νομολογία. Πρόσφατα, την 20.2.2025, δύο μήνες μετά το συνέδριο, δηλαδή έπειτα από ικανό χρόνο καταλλαγής, εκδόθηκε σχετικώς και «δελτίο τύπου» του εκπροσώπου τύπου του Συμβουλίου της Επικρατείας για την εφαρμογή των «αναιρετικών φίλτρων». Παρεμπιπτόντως: Θεσμοθετήθηκε και αυτό: εκπρόσωπος τύπου στα μεγάλα δικαστήρια. Μας ενημερώνει για πεπραγμένα και πεπρωμένα.

Διερωτώμαι: Τι χρεία υπεράσπισης έχει η νομολογία, η οποία τον νόμο εφαρμόζει; Αν κάποιος χρειάζεται δικαιολόγηση και συνηγορία, αυτός είναι ο νόμος, και όχι η νομολογία. Αλλά παρ’ ημίν –αυτό συμβαίνει επί πολλές δεκαετίες– οι νόμοι που αφορούν τη δικαιοσύνη προέρχονται από τους ίδιους τους δικαστές, ο δε νομοθέτης επικυρώνει, εκών άκων, τη βούλησή τους. Ετσι έγινε και με τον ν. 3900/2010. Αν τυχόν ο νομοθέτης νομοθετήσει πρωτοτύπως, χωρίς τη συναίνεση ή την έγκριση των δικαστών, διατρέχει τον κίνδυνο το προϊόν του, ο νόμος, να κριθεί αντισυνταγματικός – αντίθετος προς αυτό τούτο το δόγμα της διάκρισης των εξουσιών. Εχει συμβεί στο παρελθόν, και μάλιστα με ιδιαίτερη ένταση μεταξύ νομοθέτη και δικαστή.

Και πάντως, αν ο Ελληνας δικαστής δυσπιστεί προς τον Ευρωπαίο δικαστή, πώς να μη δυσπιστεί ο ελληνικός λαός στη δικαιοσύνη; «Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή». 

ΦΙΛΙΠΠΟΣ Κ. ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ
Κηφισιά


Η χρόνια κακοδαιμονία των σιδηροδρόμων

Κύριε διευθυντά,

Ηδική μου ερμηνεία για όλα όσα συμβαίνουν στον σιδηρόδρομο είναι η εξής. Μετά την καταστροφική δεκαετία του ’40 επικράτησαν η αντιπαροχή, οι αερομεταφορές και η αυτοκίνηση. Ο σιδηρόδρομος παρέμεινε για δεκαετίες απαρχαιωμένος, επομένως δεν ήταν ανταγωνιστικός. Οταν η Ε.Ε. ζήτησε αυτός να εκσυγχρονιστεί για να ενταχθεί στα ευρωπαϊκά δίκτυα, η «δύναμη της συνήθειας», να το πω κομψά, τρόμαξε. Γι’ αυτό 30 χρόνια τώρα η Ελλάδα πασχίζει να ολοκληρώσει έναν άξονα 700 χλμ. κι ακόμη να το καταφέρει. Το χειρότερο; Πλήρωσε βαρύ τίμημα με 57 νεκρούς στα Τέμπη.

ΣΠΥΡΟΣ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗΣ