"...20 ερωτήσεις - απαντήσεις με όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες για τους δασικούς χάρτες αλλά και τις κινήσεις που πρέπει να κάνουν προκειμένου να εξασφαλίσουν την περιουσία τους...."

Από "ΤΑ ΝΕΑ" (κύριο+εσωτερικό θέμα)

"ΤΑ ΝΕΑ", 26/02/19

"ΤΑ ΝΕΑ", 26/02/19

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΚΟΠΗ ΓΙΟΓΙΑΚΑ

Την ερχόμενη Παρασκευή 1η Μαρτίου ξεκινάει η ανάρτηση των δασικών χαρτών σε Κορωπί (Δήμος Κρωπίας), Καρδίτσα και Μαγνησία (προκαποδιστριακοί ΟΤΑ: Βόλου, Νέας Αγχιάλου, Αλοννήσου και Σκιάθου). Οι δασικοί χάρτες είναι ο βασικός κρίκος του Κτηματολογίου αφού από αυτούς εξαρτάται το ιδιοκτησιακό καθεστώς μιας έκτασης, άρα και οι ιδιοκτησίες που βρίσκονται σε αυτήν. Σήμερα η κύρωση των δασικών χαρτών σε όλη τη χώρα φθάνει το 41%. «ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν έναν αναλυτικό οδηγό με 20 ερωτήσεις - απαντήσεις με όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες για τους δασικούς χάρτες αλλά και τις κινήσεις που πρέπει να κάνουν προκειμένου να εξασφαλίσουν την περιουσία τους.


1. Τι είναι ο δασικός χάρτης;

Είναι ο χάρτης όπου οριοθετούνται και καταγράφονται οι περιοχές που υπόκεινται στη δασική νομοθεσία, καθώς και οι χορτολιβαδικές, βραχώδεις και πετρώδεις εκτάσεις.

2. Ποιος είναι ο σκοπός σύνταξης των δασικών χαρτών;

Η σύνταξη δασικών χαρτών έχει ως σκοπό την περιβαλλοντική προστασία των δασών, των δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων, την προβολή των δικαιωμάτων του ελληνικού Δημοσίου και των ιδιωτών επί των δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων στις διαδικασίες του Κτηματολογίου, την αποκάλυψη και διασφάλιση της δημόσιας περιουσίας και τη δημιουργία της βασικής πληροφοριακής υποδομής για τη δημιουργία του Δασολογίου.

3. Πότε χαρακτηρίζεται μια περιοχή ως δασική ή χορτολιβαδική;

Ο χαρακτήρας μιας περιοχής προκύπτει μετά την εξέταση των αεροφωτογραφιών του 1945 (και συμπληρωματικά του 1960), καθώς και νεότερες, της περιόδου 2007-2009.

4. Πώς μπορεί να δει κάποιος πώς έχει χαρακτηριστεί μια έκταση;

Στην ιστοσελίδα www. ktimanet.gr έχουν αναρτηθεί όλοι οι δασικοί χάρτες (κυρωμένοι). Ο πολίτης αφού αναζητήσει το ακίνητό του στην ηλεκτρονική εφαρμογή, μπορεί να δει τον χαρακτηρισμό του. Ο χαρακτηρισμός του έχει δύο γράμματα. Το πρώτο αφορά τον χαρακτήρα της έκτασης το 1945 ή το 1960 και το δεύτερο τη νεότερη περίοδο. Αν για παράδειγμα έχει χαρακτηρισμό ΔΑ, σημαίνει ότι ήταν δασική έκταση ή δάσος παλαιότερα και πλέον έχει άλλη χρήση (π.χ. αγροτική).

5. Υπάρχουν εξαιρέσεις;

Δεν υπόκεινται σε αυτήν τη διαδικασία κύρωσης δασικών εκτάσεων οι οικιστικές πυκνώσεις ιώδους περιγράμματος, περιοχές που οι δήμοι έχουν δηλώσει. Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίζονται από πυκνή αυθαίρετη δόμηση εντός εκτάσεων δασικού χαρακτήρα.

6. Πώς σχετίζεται ο δασικός χάρτης με το Κτηματολόγιο;

Οι δασικοί χάρτες εξετάζουν τον χαρακτήρα της έκτασης. Στις περιοχές όπου εφαρμόζεται το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου, οι εκτάσεις που υπόκεινται στη δασική νομοθεσία θεωρούνται δασικές. Εμμεσα, λοιπόν, οι δασικοί χάρτες εξετάζουν και το ιδιοκτησιακό καθεστώς και συνεπώς συνδέονται με το Κτηματολόγιο.

7. Σε ποιες περιοχές δεν υφίσταται το τεκμήριο του Δημοσίου;

Τέτοιες περιοχές είναι η Κρήτη, τα ιόνια νησιά, τα Κύθηρα, η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος, η Ικαρία (σ.σ.: υπάρχει σχετική νομολογία για το θέμα αυτό).

8. Αν, σύμφωνα με το Κτηματολόγιο, η ιδιοκτησία του πολίτη έχει χαρακτηριστεί δασική, χρειάζεται να υποβάλει αντίρρηση;

Οπωσδήποτε, διότι ο χαρακτήρας της έκτασης εξετάζεται κατά τη διαδικασία κύρωσης του δασικού χάρτη και όχι το Κτηματολόγιο.

9. Πώς μπορεί κάποιος να κάνει αντίρρηση;

Η αντίρρηση γίνεται μόνο ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας www. ktimanet.gr και μόνο εντός της περιόδου κατάθεσης αντιρρήσεων, δηλαδή ενστάσεων επί του αναρτημένου δασικού χάρτη. Στη συνέχεια τα αντίγραφα των εγγράφων πρέπει να κατατεθούν στο αντίστοιχο Σημείο Υποστήριξης Ανάρτησης Δασικών Χαρτών (ΣΥΑΔΧ).

10.Τι έγγραφα πρέπει να κατατεθούν;

Ο αιτών πρέπει να καταθέσει κάποιο έγγραφο που να αποδεικνύει το έννομο συμφέρον (π.χ. συμβόλαιο αγοράς), εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα και τεχνική έκθεση φωτοερμηνείας. Ενδεχομένως να απαιτηθεί έκθεση αναγωγής τίτλων από νομικό.

11. Πρέπει υποχρεωτικά να καταθέσει τοπογραφικό διάγραμμα;

Κατά τη σύνταξη των δασικών χαρτών που έχουν αναρτηθεί, λόγω προδιαγραφών, παρατηρούνται σφάλματα αρκετών μέτρων. Οποιο τμήμα του ακινήτου δηλωθεί κατά αντίρρηση ελέγχεται από τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων. Για παράδειγμα, αν δεν συμπεριληφθεί μια λωρίδα 2 μ. του ακινήτου, το τμήμα αυτό δεν εξετάζεται. Για τον λόγο αυτόν πρέπει να είναι επακριβώς εντοπισμένο το ακίνητο.

Το εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα δεν μπορεί να αντικατασταθεί από απόσπασμα της εφαρμογής της θέασης ορθοφωτοχαρτών της ΕΚΧΑ ΑΕ. Λόγω των προδιαγραφών της, ανταποκρίνεται μόνο για τον εντοπισμό του ακινήτου και δεν έχει την απαιτούμενη ακρίβεια για τις αντιρρήσεις. Το εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα συντάσσεται συνήθως από αγρονόμο τοπογράφο μηχανικό.

12. Πότε πρέπει να καταθέσει τεχνική έκθεση φωτοερμηνείας;

Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις όπου ο πολίτης θέλει να αμφισβητηθεί ο δασικός ή χορτολιβαδικός χαρακτήρας είτε της παλαιάς εποχής είτε της νεότερης εποχής. Ενδεχομένως στην περίπτωση που αμφισβητείται ο χαρακτήρας της νεότερης εποχής να απαιτούνται μόνο φωτογραφίες. Η τεχνική έκθεση φωτοερμηνείας συνήθως συντάσσεται από αγρονόμο τοπογράφο μηχανικό, και λόγω του δασικού ενδιαφέροντος από δασολόγο.

13. Υπάρχει άλλος τρόπος να αλλάξει ο χαρακτήρας της έκτασης σε έναν δασικό χάρτη;

Η δικαστική οδός δεν αποκλείεται, αλλά κρίνεται πιο χρονοβόρα και κοστοβόρα από τη διαδικασία κατάθεσης αντιρρήσεων δασικών χαρτών. Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα κατάθεσης αίτησης διόρθωσης πρόδηλων σφαλμάτων. Η κατάθεση μπορεί να γίνει ηλεκτρονική ή στην αρμόδια Διεύθυνση Δασών.

Αιτήσεις διόρθωσης πρόδηλων σφαλμάτων μπορεί να κατατεθούν λόγω παράλειψης διοικητικών πράξεων, εμφανών λαθών στον χαρακτήρα της έκτασης και τεχνητών φυτειών. Δυστυχώς, σχεδόν όλες οι αιτήσεις διόρθωσης πρόδηλων σφαλμάτων δεν εξετάζονται επί της ουσίας από τις αρμόδιες υπηρεσίες και απορρίπτονται. Επίσης μπορεί να κατατεθεί αίτηση εξαγοράς στις περιπτώσεις όπου η έκταση έχει χαρακτηριστεί ΔΑ ή ΧΑ.

14. Μπορεί κάποιος πολίτης να καταθέσει συγχρόνως αντίρρηση και αίτηση διόρθωσης πρόδηλου σφάλματος και αίτηση εξαγοράς;

Βεβαίως. Συνίσταται δε ο πολίτης να συμβουλεύεται κάποιο ειδικό, αγρονόμο τοπογράφο μηχανικό ή δασολόγο. Σύμφωνα με τον νόμο, η αίτηση για διόρθωση πρόδηλου σφάλματος γίνεται ατελώς (χωρίς παράβολο) και συνήθως η αρμόδια υπηρεσία απαντά εντός μηνός. Η απόφαση των αντιρρήσεων, σύμφωνα με τον νόμο, εκδίδεται έπειτα από έξι μήνες, δυστυχώς όμως υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις πέρα από το διάστημα αυτό. Ο πολίτης πρέπει να ενημερωθεί από την αρμόδια Επιτροπή τουλάχιστον 15 ημέρες πριν από την εξέταση της αντίρρησής του.

15. Σε ποιες περιοχές έχει ήδη κυρωθεί συνολικά ή εν μέρει ο δασικός χάρτης;

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν τις περιοχές για τις οποίες έχει κυρωθεί συνολικά ο δασικός χάρτης στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.ktimatologio.gr/forestmaps/Documents/Pages/2465/das/pinakas%20dasikon%20site_50.xls

Για τις περιοχές όπου ο δασικός χάρτης έχει κυρωθεί εν μέρει υπάρχουν πληροφορίες στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.ktimatologio.gr/forestmaps/Documents/Pages/2465/das/pinakas%20dasikon%20site_50.xls

16. Πότε κυρώνεται ο δασικός χάρτης;

Στις εκτάσεις όπου δεν κατατίθεται αντιρρήσεις, εντός 45 ημερών από τη λήξη του διαστήματος κατάθεσης αντιρρήσεων, κυρώνονται οριστικά. Για τις υπόλοιπες εκτάσεις η κύρωση επέρχεται μετά την εξέταση των αντιρρήσεων.

17. Τι γίνεται αν δεν προλάβει ο πολίτης να καταθέσει αντίρρηση;

Δεν μπορεί να κατατεθούν εκπρόθεσμες αντιρρήσεις δασικών χαρτών. Μετά την κύρωση του δασικού χάρτη, η αλλαγή του χαρακτηρισμού μπορεί να γίνει είτε δικαστικά είτε με αίτηση εξαγοράς στις περιπτώσεις με χαρακτηρισμό ΔΑ ή ΧΑ.

18. Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες μετά την εξέταση των αντιρρήσεων;

Σε περίπτωση που το ακίνητο χαρακτηριστεί ότι δεν υπόκειται στη δασική νομοθεσία, δεν απαιτείται να κάνει κάτι. Σε αντίθεση περίπτωση, θα απαιτηθεί να κάνει αίτηση εξαγοράς ή αίτηση άδειας καλλιέργειας ή να κινηθεί δικαστικά ή απλά να αποδεχθεί την απόφαση ως έχει.

19. Σε ποιες περιοχές είναι σε εξέλιξη η διαδικασία αντιρρήσεων;

Ολες οι πληροφορίες υπάρχουν στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://" www.ktimanet.gr/CitizenWebApp/PinakasNewAnartDasika.aspx.

Ενδεικτικά η υποβολή αντιρρήσεων για την Ανατολική Αττική (όπου η ανάρτηση έγινε στις 21/12/2018) και τη Θεσσαλονίκη λήγει στις 18 Απριλίου 2019. Στη Δυτική Αττική - Ανατολική Αττική (όπου η ανάρτηση έγινε στις 19/10/2018), στις Κυκλάδες, τη Δράμα, την Κοζάνη, την Ανατολική Αττική (όπου η ανάρτηση έγινε στις 27/7/2018), στα Τρίκαλα, τη Δυτική Αττική (υπόλοιπες περιοχές) και την Καβάλα (Δ. Νέστου) η υποβολή αντιρρήσεων λήγει στις 29 Μαρτίου 2019.

20.Τι ισχύει για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις στις οποίες έχουν ανεγερθεί κτίρια;
Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλου (21/1/2019), με εγκύκλιο οι χορτολιβαδικές εκτάσεις στις οποίες έχουν ανεγερθεί κτίρια με οικοδομική άδεια εξαιρούνται από τη δασική νομοθεσία. Το ίδιο ισχύει και για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις οι οποίες κατά το 1945 ήταν αγροτικές.

ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΑΚΗ*
Είναι αλήθεια ότι η κύρωση των δασικών χαρτών, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και τον συνολικό καθορισμό του αιγιαλού, της παραλίας και των υπόλοιπων θεσμικών γραμμών, θα κατοχυρώσει τη δημόσια και ιδιωτική περιουσία, ενώ ταυτόχρονα θα θωρακίσει την περιβαλλοντική περιουσία της χώρας μας.

Μετά το πέρας των έργων αυτών, η διαχείριση των ευαίσθητων και συγχρόνως πολύτιμων περιοχών θα πραγματοποιείται ευκολότερα και με μεγαλύτερη διαφάνεια. Παρά το ότι τα έργα αυτά θα έπρεπε να είναι αυτονόητα για μια ευρωπαϊκή χώρα, χρειάστηκε να γίνει μνημονιακή επιταγή από την αρχή, ώστε να πειστούν οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς να τα «τρέξουν». Παρά ταύτα, η βραδύτητα του ελληνικού κράτους παραμένει χαρακτηριστική ακόμα και ύστερα από δέκα χρόνια.

Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα η κοινή γνώμη, από σύμμαχος και επισπεύδουσα των εκσυγχρονιστικών αυτών παρεμβάσεων, να υπάρχει κίνδυνος να μετατραπεί σε πολέμιο των μεταρρυθμίσεων αυτών.

Οσον αφορά τους δασικούς χάρτες, η μεγάλη καθυστέρηση στην εξέταση των αντιρρήσεων «δεσμεύει» τα ακίνητα σε μια περίοδο όπου υπάρχει η ανάγκη, μικρών και μεγάλων, επενδύσεων. Ο λόγος είναι ότι κατά την εξέταση των αντιρρήσεων τα αντίστοιχα ακίνητα δεν μπορούν να μεταβιβαστούν και να οικοδομηθούν.

Σημαντικό πρόβλημα υπάρχει και με τις αιτήσεις πρόδηλων σφαλμάτων που στην πραγματικότητα δεν εξετάζονται. Τα σφάλματα αυτά, στις περισσότερες περιπτώσεις, οφείλονται σε λάθη του ελληνικού Δημοσίου ή των προδιαγραφών που το ίδιο έχει ορίσει στη σύνταξη των αντίστοιχων μελετών, χάριν της μείωσης του κόστους τους. Η μη εξέτασή τους οδηγεί τους πολίτες στην υποβολή αντιρρήσεων που είναι πιο χρονοβόρα αλλά και κοστοβόρος διαδικασία. Με την εξέλιξη αυτή, δυστυχώς, οδηγούμαστε από τον στόχο της προστασίας των ευαίσθητων περιοχών στη δέσμευση αρκετών εκτάσεων μη δασικών.

Στο γεγονός αυτό, οφείλω να αναφερθώ στην υπερβολή που έχει συντελεστεί με την ένταξη των χορτολιβαδικών και πετρωδών εκτάσεων στο αυστηρό πλαίσιο προστασίας της δασικής νομοθεσίας. Είναι παραλογισμός και μάλιστα αποδεικνύεται όταν 70% των εκτάσεων στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα χαρακτηρίζονται ως χορτολιβαδικές.

Πέραν όμως των παραπάνω, το ελληνικό κράτος παραμένει κοντόφθαλμο σχεδιάζοντας με ορίζοντα 2-3 χρόνων. Μετά την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών δεν έχει καθοριστεί διαδικασία για τη διόρθωση ή την αλλαγή τους. Ο πολίτης μπορεί να επιτύχει τη διόρθωση, ακόμα και μικρών λαθών, μόνο αν προσφύγει στα δικαστήρια.

Παρά το ότι έχει αποδειχθεί ότι υπάρχουν σημαντικά σφάλματα ακρίβειας στη χωρική εξέταση των δασικών χαρτών, το κράτος δεν έχει μεριμνήσει να προστατεύσει τον απλό πολίτη με μια, σύντομη και αποτελεσματική, εξωδικαστική διαδικασία διευθέτησης σφαλμάτων επί των κυρωμένων δασικών χαρτών.

Ωστόσο, η πρόταση υπάρχει και έχει κατατεθεί. Είναι η θεσμοθέτηση του διαπιστευμένου αγρονόμου τοπογράφου μηχανικού για ζητήματα που αφορούν τις θεσμικές γραμμές. Η μεταρρύθμιση αυτή δίνει την ευκαιρία να λυθούν εξωδικαστικά προβλήματα που δεσμεύουν την ακίνητη περιουσία γρήγορα, έγκυρα και με συγκριτικά μικρότερο κόστος από τη δικαστική προσφυγή.


Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχηθώ αυτά τα αναγκαία αναπτυξιακά έργα, η σύνταξη του Κτηματολογίου, των δασικών χαρτών και η θεσμοθέτηση όλων των θεσμικών γραμμών, να ολοκληρωθούν εντός του χρονικού διαστήματος που έχει προγραμματιστεί. Η κοινωνία και ο τεχνικός κόσμος οφείλει να τα στηρίξει, ώστε η χώρα μας να γίνει μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα που δεν θα «παλεύει» ακόμα για τα αυτονόητα.

*Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διπλωματούχων Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών