"...Οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις με την ομόθυμη στάση τους δεν σώζουν μόνο την αξιοπρέπεια της χώρας και την ελευθερία οκτώ ανθρώπων, αλλά βοηθούν και στην αποδυνάμωση του αυταρχικού ηγεμόνα, ήτοι στην ενδυνάμωση της υπόθεσης της δημοκρατίας στην Τουρκία. Μακάρι να μπορούμε στο μέλλον να είμαστε περήφανοι και για επιτεύγματά τους που να αφορούν την ίδια τη χώρα μας...."

Από "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 24/04/18

ΕΝΑ ΑΘΛΙΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ

Είναι σπουδαία η αρνητική ομοφωνία των κομμάτων απέναντι στην απαίτηση του Ταγίπ Ερντογάν να ανταλλαγούν οι δύο κρατούμενοι έλληνες στρατιωτικοί με τους οκτώ τούρκους συναδέλφους τους που ζήτησαν πολιτικό άσυλο στη χώρα μας. Τέτοια σύμπτωση θέσεων είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο, πρέπει να το χαρούμε και να το χαιρετίσουμε. Είναι σαφές ότι τυχόν υποχώρηση θα καθιστούσε τη χώρα μας περίγελο φίλων και εχθρών, θα αποκάλυπτε θεσμικές, ηθικές και πολιτικές αδυναμίες χειρότερες και από τις οικονομικές. Εξακολουθεί να ισχύει ότι «η Ελλάδα είναι πολύ μικρή χώρα για να διαπράξει τόσο μεγάλη ατιμία».

Διότι η κυνική πρόταση του τούρκου προέδρου «δώστε μου τους Οκτώ να σας δώσω τους Δύο» δεν έχει καμιά σχέση με τις παραδοσιακές ανταλλαγές αιχμαλώτων που έχουν στόχο να απελευθερωθούν άνθρωποι και των δύο πλευρών. Η μεν ελληνική πλευρά θα πετύχει να απελευθερωθούν οι δύο στρατιωτικοί της, οι οκτώ όμως Τούρκοι θα φυλακιστούν. Ητοι, το άθλιο ισοζύγιο που προτείνεται είναι «θα ελευθερώσω δύο για να φυλακίσω οκτώ».
Δεν υπάρχουν αμφιβολίες για την τύχη των Οκτώ: ο διωγμός που έχει εξαπολυθεί στην Τουρκία εναντίον των γκιουλενιστών μόνο με αυτόν εναντίον των ελλήνων κομμουνιστών κατά τον εμφύλιο πόλεμο και αμέσως μετά μπορεί να συγκριθεί - χωρίς καταδίκες σε θάνατο, είναι αλήθεια. Ομως είναι τόσες χιλιάδες αυτοί που έχουν διωχθεί, συλληφθεί, δικαστεί, φυλακιστεί, ώστε το να μείνουν ελεύθεροι οκτώ αντίπαλοι του καθεστώτος δεν αποτελεί κίνδυνο για αυτό. Ούτε έχει προκύψει ότι είναι σημαντικά στελέχη των γκιουλενιστών ώστε να είναι επίφοβοι. Γιατί λοιπόν ο Ταγίπ Ερντογάν ενδιαφέρεται τόσο πολύ για την παράδοσή τους; Τόσο ώστε να αδιαφορεί εντελώς για βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου και να κάνει τόσο κυνικές δηλώσεις;


Νομίζω πως η βασική αιτία είναι ότι ο Ταγίπ Ερντογάν αισθάνεται πολύ μεγάλος, πολύ ισχυρός και επομένως ικανός να διαπράξει μεγάλες ατιμίες - όσο μεγαλύτερες είναι τόσο ισχυρότερος νιώθει και τόσο ισχυρότερο τον θεωρούν στην ίδια τη χώρα του. Η τυχόν παράδοση των Οκτώ θα είναι μεγάλη ατιμία και θα αποτελεί για τον Ερντογάν μεγάλη συμβολική νίκη.

Οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις με την ομόθυμη στάση τους δεν σώζουν μόνο την αξιοπρέπεια της χώρας και την ελευθερία οκτώ ανθρώπων, αλλά βοηθούν και στην αποδυνάμωση του αυταρχικού ηγεμόνα, ήτοι στην ενδυνάμωση της υπόθεσης της δημοκρατίας στην Τουρκία. Μακάρι να μπορούμε στο μέλλον να είμαστε περήφανοι και για επιτεύγματά τους που να αφορούν την ίδια τη χώρα μας.

"ΤΑ ΝΕΑ", 24/04/18

"ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΟΝΕΙΡΟ",
του Π.Κ.Ιωακειμίδη*

Η προκήρυξη πρόωρων εκλογών στην Τουρκία αποτελεί μια θετική εξέλιξη για την Ελλάδα καθώς ξεκαθαρίζουν μέσα στους επόμενους δύο μήνες το θολό πολιτικό τοπίο και η αβεβαιότητα στη γειτονική χώρα. Διαφορετικά η αβεβαιότητα θα σερνόταν για πολλούς μήνες (μέχρι τον Νοέμβριο 2019) με πλειοδοσίες άκρατου εθνικισμού. Και δυστυχώς κάτω από τις κρατούσες πολιτικές πραγματικότητες στη χώρα, με την απουσία μιας ενωμένης γνήσια δημοκρατικής αντιπολίτευσης, είναι προτιμότερη η επανεκλογή Ερντογάν. Better the devil you know. Η αξιωματική αντιπολίτευση είναι ακόμη περισσότερο τοξική σε ακραίο εθνικισμό και παράλογες θέσεις απέναντι στην Ελλάδα. Εκτίμησή μου είναι ότι, πρώτον, οι εκλογές και η μετεκλογική πραγματικότητα δεν θα αλλάξουν την προσέγγιση της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα, αν και μπορεί να αλλάξουν το στυλ και η ρητορική (και μάλλον την αλλάζουν). Και δεν θα αλλάξει γιατί η τουρκική στάση δεν είναι απλώς το αποτέλεσμα μιας νευρικής αντίδρασης όπως υποστηρίζουν ορισμένοι. Είναι το αποτέλεσμα καλά επεξεργασμένης στρατηγικής που θα συνεχιστεί. Δεύτερον, μετά τις εκλογές και για πολλούς λόγους ο Ερντογάν θα επιχειρήσει «να πλησιάσει», να ενισχύσει τη σχέση με την Ευρώπη. Αλλη επιλογή για το ορατό μέλλον δεν έχει. Θα θελήσει να δείξει δηλαδή ότι η Τουρκία «δεν απομακρύνεται από την Ευρώπη» όπως γράφει η τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χώρα, αλλά, όπως είπε και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών στην τοποθέτησή του για την εν λόγω έκθεση, «η ένταξη παραμένει στρατηγική προτεραιότητα για την Τουρκία».

Με δεδομένο επομένως ότι η επιθετική προσέγγιση της Τουρκίας θα συνεχιστεί, το ερώτημα είναι: Τι κάνει η Ελλάδα; Η απάντηση είναι ότι η Ελλάδα χρειάζεται από την πλευρά της μια νέα ολοκληρωμένη στρατηγική απέναντι στην Τουρκία. Η στρατηγική όμως αυτή θα πρέπει να εκκινεί από μια προσπάθεια κατανόησης της Τουρκίας, ανάγνωσης «της αλήθειας των άλλων», όπως θα έλεγε ο μεγάλος Νίκος Θέμελης. Και για να κατανοήσουμε, όχι να δικαιολογήσουμε, τη συμπεριφορά της Τουρκίας θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη τα παθογενή σύνδρομα από τα οποία υποφέρει (περικύκλωσης - αποκλεισμού, διάλυσης, απόρριψης - κατωτερότητας). Και αφού επίσης συνειδητοποιήσουμε ότι τα προβλήματα δεν μπορούν να λυθούν με «όρους ισχύος» (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να έχουμε την πλέον αποτελεσματική αποτρεπτική δύναμη), να χαράξουμε μια στρατηγική που θα αξιοποιεί τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, τη θέση και τον ρόλο μας δηλαδή στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και την αρμονία των θέσεών μας με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου, χωρίς όμως να διολισθαίνουμε σε νομικίστικες, λεγκαλιστικές προσεγγίσεις.


Στη λογική αυτή νομίζω ότι κινούνται οι προτάσεις για τον σχεδιασμό μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής της προέδρου του ΚΙΝΑΛ Φώφης Γεννηματά. Αξιοποιώντας και τις πρόσφατες τοποθετήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης και στη λογική του «Ελσίνκι», προτείνει την εγκατάλειψη από πλευράς Τουρκίας των απαράδεκτων θέσεων και διεκδικήσεων ή την παραπομπή του θέματος των Ιμίων στο Διεθνές Δικαστήριο για ειρηνική επίλυση. Και ταυτόχρονα η Ευρωπαϊκή Ενωση να προχωρήσει στην εγγύηση των εξωτερικών της συνόρων, πρόταση πολλαπλής σημασίας που, όσο δύσκολο κι αν φαίνεται, μπορεί να υλοποιηθεί. Εχουμε έτσι ένα νέο «Ελσινσκι» που οικοδομεί πάνω στο παλαιό και διαχρονικά έγκυρο.

*Ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών