ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ, ΜΥΛΟΣ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΣΚΙΤΣΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΗΤΙΣΜΟΥ, ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ-ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΣ ΑΠΟΤΑΣΣΟΝΤΑΙ , ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΝ ΝΑ ΧΡΕΩΘΟΥΝ....

Από τον κλώνο της "Ε"

"Εφ.Συν", 23/04/18

Ομολογώ ότι δεν με ξάφνιασε η δυσκολία ορισμένων αναγνωστών να κατανοήσουν τις σκέψεις μου σχετικά με τη χρήση του Ολοκαυτώματος στις πολιτικές γελοιογραφίες(«Δεν ξεχνούμε το Ολοκαύτωμα», 16.4), με αφορμή δυο σκίτσα του Μιχάλη Κουντούρη στην «Εφ.Συν.» (10 και 11.4). Η αυθόρμητη αντίδραση πολλών ήταν ότι «δεν είμαστε αντισημίτες», «δεν υποτιμούμε το Ολοκαύτωμα», αλλά «το Ισραήλ εγκληματεί».

Ο προβληματισμός αυτός εκφράστηκε και από συντάκτες της «Εφ.Συν». Αλλά και σ’ αυτών τις παρεμβάσεις έκδηλη ήταν η αμηχανία. Δεν υποστήριξε κανείς απ’ αυτούς ανοιχτά τη θέση περί «παλαιστινιακού Ολοκαυτώματος» από «ναζί Εβραίους». Ολοι περιορίστηκαν στην ελευθερία της γελοιογραφίας.

Προηγήθηκε ο Δημήτρης Νανούρης στις 17.4, ο οποίος με κατηγόρησε -χωρίς να με κατονομάζει- «θιασώτη της σάτιρας α λα καρτ» και ακολούθησαν στις 19.4 ο Γιώργος Σταματόπουλος, ο οποίος θεωρεί ότι «ο Ψαρράς υπερέβαλε», αλλά δηλώνει περιέργως πως δεν διαφωνεί «ούτε με τα σκίτσα του Μ. Κουντούρη ούτε με το κείμενο του Δ. Ψαρρά» (19.4) και ο ίδιος ο γελοιογράφος, ο οποίος με κατηγορεί ότι τον «στοχοποιώ ως αντισημίτη» και δηλώνει ότι «δεν λογοδοτεί» παρά στους αναγνώστες και τη συνείδησή του.

Στο δικό του σκίτσο ο Γιάννης Ιωάννου παρουσίασε ένα εφιαλτικό τοπίο για τους σκιτσογράφους που υποβλέπονται από Μέρκελ και Νετανιάχου, παρακολουθούνται από ειδική αστυνομία και δουλεύουν σε ελεγχόμενο Τύπο (21.4). Στη στήλη του ο Περικλής Κοροβέσης έκανε έναν ύμνο στα κόμικς και τα σκίτσα (γενικώς) και κατήγγειλε το Ισραήλ ως «επεκτατικό-κατακτητικό κράτος», καταλήγοντας ότι εξαίρει το «θάρρος του εξαίρετου συναδέλφου Δημήτρη Ψαρρά για τον δημόσιο διάλογο που άνοιξε». Τον ευχαριστώ.

Κινητοποιήθηκε παράλληλα η «Λέσχη Ελλήνων Γελοιογράφων», η οποία θεώρησε το κείμενό μου (και όχι τις δύο επιστολές της πρέσβειρας του Ισραήλ) ως «εξοργιστική επιχείρηση στοχοποίησης και απαξίωσης του εκλεκτού συναδέλφου», και με κατηγόρησε ως «επίδοξο λογοκριτή». Είδε φως και ο κ. Στάθης Σταυρόπουλος και μπήκε. Σε ένα δικό του λίβελλο, όπου ανακατεύει τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, το Μακεδονικό και το Μνημόνιο, με κατατάσσει στους «Ιαβέρηδες της ελεεινής μορφής».

Αυτές οι ποικιλόμορφες απαντήσεις συγκλίνουν σε δύο κοινά χαρακτηριστικά. Από τη μια μεριά αντιμετωπίζουν το κείμενό μου ως απόπειρα λογοκρισίας, από την άλλη αρνούνται να τοποθετηθούν στο κύριο επιχείρημά μου, ότι δηλαδή η σχετικοποίηση του Ολοκαυτώματος ενισχύει τον ιστορικό αναθεωρητισμό και τελικά οδηγεί στην απενοχοποίηση του ναζισμού.

Είμαι υποχρεωμένος συνεπώς να επανέλθω. Τις αιτιάσεις περί «λογοκρισίας» τις επιστρέφω σε όσους διανοήθηκαν να τις εκστομίσουν. Το κείμενό μου δημοσιεύτηκε αρκετές μέρες μετά τα σκίτσα και εκφράζει μόνον εμένα. Από τον δημιουργό των σκίτσων ζητήθηκε να απαντήσει στην πρέσβειρα, αλλά αυτός επέλεξε να μην το κάνει. Αυτά τα γνωρίζουν καλά οι συνάδελφοι εντός της εφημερίδας, οπότε η σταυροφορία τους είναι χωρίς αντικείμενο.

Οσο για τη «Λέσχη», ας αναρωτηθεί σε ποια άλλη εφημερίδα ή μέσον θα μπορούσαν να συγκατοικήσουν τόσοι εξαίρετοι σκιτσογράφοι με την αυτόνομη δική του οπτική ο καθένας, χωρίς τον βραχνά κάποιας κεντρικής γραμμής ή προληπτικού ελέγχου. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί κανείς, ούτε οι σκιτσογράφοι, να αφαιρούν από τους υπόλοιπους το δικαίωμα της κριτικής κραδαίνοντας τον μπαμπούλα της λογοκρισίας. Εκτός αν οι ίδιοι ζητούν να λογοκρίνονται όσοι ασκούν κριτική στις γελοιογραφίες τους. Ο ισχυρισμός ότι το σκίτσο είναι υπεράνω κριτικής -εφόσον αποτελεί «σάτιρα»- είναι εξ ορισμού λογοκριτικός.

Επιμένοντας στην ουσία του επιχειρήματός μου οφείλω να επαναλάβω -επειδή καθώς φαίνεται είναι λίγο δύσκολο να το καταλάβει κανείς- ότι η σχετικοποίηση του Ολοκαυτώματος δεν θίγει κυρίως το Ισραήλ αλλά τα 6.000.000 θύματα. Αυτά τα θύματα είναι οι «αδύναμοι», στους οποίους αναφερόμουν, υποστηρίζοντας ότι η σάτιρα πρέπει να έχει στόχο τους ισχυρούς. Αν έχει στόχο τους αδύναμους, δεν είναι σάτιρα. Είναι προπαγάνδα.

Ελπίζοντας να με κατανοήσουν και εκείνοι που αισθάνονται απολύτως αλληλέγγυοι με τον παλαιστινιακό λαό, ας φανταστούμε ένα σκίτσο με τους Παλαιστίνιους αγωνιστές να φέρουν στο μπράτσο τη σβάστικα ως επίγονοι του διαβόητου Παλαιστίνιου μουφτή της Ιερουσαλήμ Μοχάμεντ Αμίν αλ Χουσεϊνί. Ο Νετανιάχου ήδη από το 2015 είχε κάνει σχετική αναφορά, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι ο πραγματικός εμπνευστής της εξόντωσης του εβραϊκού λαού ήταν ο μουφτής και όχι ο Χίτλερ.

Φυσικά πρόκειται για ιστορικό παραλογισμό, αλλά η σχέση του μουφτή με το Τρίτο Ράιχ, τον Χίτλερ και τον Χίμλερ δεν αμφισβητείται. Και είδαμε πρόσφατα τον χρυσαυγίτη Χρήστο Παππά να ποζάρει περήφανος με το φέσι της 13ης Ορεινής Μεραρχίας των SS που οργάνωσε ο ίδιος ο Χουσεϊνί με μουσουλμάνους στη Βοσνία. Μπορεί άραγε από αυτό το ιστορικό δεδομένο να συναχθεί συμπέρασμα για τον σημερινό αγώνα των Παλαιστινίων; Και θα ήταν «σατιρικό» ένα σχετικό σκίτσο;

Συμμερίζομαι την αγωνία όσων βλέπουν να απομακρύνεται όλο και περισσότερο η προοπτική επίλυσης του παλαιστινιακού ζητήματος και εντοπίζουν το πρόβλημα στην επικράτηση της Ακροδεξιάς στην κυβέρνηση του Ισραήλ. Πράγματι ο Νετανιάχου δεν είναι Πέρες, αλλά ούτε η Χαμάς και η Χεζμπολάχ είναι PLO. Μήπως αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συνταχθούμε με το ρεύμα των αρνητών του Ολοκαυτώματος (τους αρνητιστές) και να θεωρήσουμε ως «λύση» την εξαφάνιση του Ισραήλ;

Ο κ. Σταυρόπουλος, τέλος, ορθώς αναγνώρισε τον εαυτό του στη φράση μου για «κακή παράδοση» στον ελληνικό Τύπο, όπου «η αλληλεγγύη προς τους Παλαιστινίους πολλές φορές εκφράστηκε μέσω σκίτσων που γλιστρούσαν προς τον ανοιχτό αντισημιτισμό». Είναι πάντως ο δεύτερος που μου κάνει την τιμή να με αποκαλεί Ιαβέρη (προφανώς ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του διωκόμενο «Στάθη Αστάθη»). Ο πρώτος ήταν ο Νικόλαος Μιχαλολιάκος, στο απολογητικό του υπόμνημα.

Ο ίδιος ο κ. Σταυρόπουλος δεν διστάζει να εμφανίζει τους Εβραίους ως «θεοκτόνους» και να γράφει ότι «ο Αχμαντινετζάντ είπε την αλήθεια (για το Ισραήλ)», ότι «οι Ισραηλινοί φέρονται σήμερα χειρότερα από τους ναζί διώκτες τους» και να συμπεραίνει ότι «το Ισραήλ είναι το κράτος-νάρκη στα θεμέλια της ανθρωπότητας».

Εκεί οδηγεί η λογική του ιστορικού αναθεωρητισμού, της σχετικοποίησης του Ολοκαυτώματος και της πολιτικής εξίσωσης ναζισμού και Ισραήλ. Είτε αυτό γίνεται με το πρόσχημα της ιστορικής επιστήμης, της δημοσιογραφίας ή του σκίτσου, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.

"Εφ.Συν", 23/04/18