Από την "ΕΣΤΙΑ" (κύριο θέμα+
μεγάλη συνέντευξη στη δεύτερη σελίδα)
 |
| "ΕΣΤΙΑ", 03/04/17 |
 |
| "ΕΣΤΙΑ", 03/04/17 |
Η Ελλάς έχει δικαιώματα αρωγής
Συνέντευξις του εκπροσώπου της Ελλάδος στό ΔΝΤ Μ. Ψαλιδόπουλου
στόν συνεργάτη της «Εστίας» Μ. Χατζηγάκη
ΤΟ ΚΛΙΜΑ πού επικρατεί στην έδοα του ΔΝΤ σέ αύτή τήν κρίσιμη φάση τών διαπραγματεύσεων μεταξύ Κυβερνήσεως και δανειστών μεταφέρει στην αποκλειστική συνέντευξη πού παρεχώρησε στις ΗΠΑ στον ειδικό συνεργάτη καί αρθρογράφο τής «Εστίας» Μικέλη Χατζηγάκη ο Έλλην εκπρόσωπος στό Ταμείο καθηγητής Μιχάλης Ψαλιδόπουλος.
Συγκεκριμένως, ο κ. Ψαλιδόπουλος. τοϋ οποίου η ακριβής ίδιότης είναι αναπληρωτής έκτελεστικός διευθυντής τοϋ Ταμείου, δέν αποκλείει αλλαγή στασεως τοϋ Ταμείου όσον άφορα στό ελληνικό ζήτημα μετά τήν εκλογή τοΰ Ντόναλντ Τράμπ στήνΠροεδρία τών ΗΙΙΑ, καθώς, όπως παρατηρεί, υπάρχουν ενδείξεις αλλαγής τής πολιτικής τών ΗΠΑ σε μιά σειρά άπό άλλα ζητήματα, όπως οί αμυντικές δαπάνες τών χωρών-μελών τοΰ NATO καί οι κατηγορίες ότι ή Κίνα χειραγωγεί τό δολλάριο.
Όπως, όμως, προσθέτει μέ νόημα, «ή Ελλάδα είναι μέτοχος τοϋ Ταμείου καί έχει δικαιώματα ίσης μεταχείρισης στην βάση τής αρωγής». Τό ελληνικό ζήτημα άλλωστε δεν είναι τό μοναδικό θέμα τριβής στό εσωτερικό του Ταμείου.
Ακόμη καί οί προσπάθειες αυξήσεως τών κεφαλαίων τοΰ Ταμείου μετά άπό εκείνη πού ολοκληρώθηκε τό 2013 αποτελούν θέμα «πιθανής τριβής μέ τήν νέα αμερικανική διοίκηση».Όλα όμως, όπως διευκρινίζει, θά κριθούν μέ τήν στελέχωση τοϋ γραφείου τών ΗΠΑ στό ΔΝΤ «με νέο εκτελεστικό διευθυντή-φορεα τής αντίληψης του νέου Αμερικάνου Προέδρου περί ανάγκης τών πρωτείων τής Αμερικής σε όλα ταεπίπεδα». Ο εκπρόσωπος μας στό ΔΝΤ δεν διστάζει νά κάνει κριτική στό Ταμείο. Επισημαίνει τά λάθη καί τις αστοχίες του στό ελληνικό πρόγραμμα καί κρίνει πώς τό Ταμείο αναμένει κλείσιμο τής δευτέρας αξιολογήσεως καί άπομείωση του χρέους τέτοια, πού νά τού επιτρέψει νά τό κηρύξει βιώσιμο γτά νά παραμείνει στό πρόγραμμα.
-Κ. Ψαλιδόπουλε χαίρομαι που ξαναβρισκόμαστε μετά άπό τόσο καιρό. Στό παρελθόν σάς είχα καθηγητή στό Φλέτσερ τό 2010.
- Κι έγώ χαίρομαι πού ξαναβρισκόμαστε, γιά τις επαγγελματικές σας επιτυχίες καί γιά τήν ευκαιρία πού μας δίνεται νά τά ξαναπούμε.
-Η έκλογή Τράμπ έχει προκαλέσει ανησυχία οέ πολλούς τομείς. Ένας έξ αύτών φαίνεται νά είναι ή ενδεχόμενη αλλαγή στάσης του Ταμείου μετά τήν εκλογή τον. Βλέπετε ή πιστεύετε ότι τό ΔΝΤ θά αλλάξει στάση στό ζήτημα της Ελλάδος:
- Είναι αλήθεια ότι αναμένεται η εν καιρώ στελέχωση του γραφείου τών ΗΠΑ στό ΔΝΤ μέ νέο εκτελεστικό διευθυντή-φορέα τής αντίληψης τοϋ νέου Αμερικάνου Προέδρου περί ανάγκης πρωτείων τής Αμερικής σέ όλα τά επίπεδα. Ενδείξεις νέας προσέγγισης έχουν υπάρξει σέ εόρωαντλαντικά ζητήματα σχετιζόμενα μέ τό ύψος τών αμυντικών δαπανών των χωρών-μελών τοϋ NATO καί σέ δηλώσεις περί χειραγώγησης από τήν κινεζική κυβέρνηση τής εξωτερικής άξίας του νομίσματός της. Πιθανόν να υπάρξει αλλαγή καί στην αντιμετώπιση τοϋ ζητήματος της Ελλάδος, άλλά είναι νωρίς νά λεχθεί, άν, σέ ποια εκταση καί προς ποια κατεύθυνση θά είναι αυτές. Ας μήν ξεχνάμε ότι ή Ελλάδα είναι μέτοχος τοϋ Ταμείου καί έχει δικαιώματα ίσης μεταχείρισης στη βάση τής αρωγής πού παρέχεται άπό τό Ταμείο προς όλα τά μελή του.
- Πώς αποτιμάτε τον ρόλο τοΰ ΔΝΤ στην 'Ελλάδα άπό την αρχή της κρίσης;
- Τό Ταμείο έσπευσε σε εποχή έντονου φόβου γιά επέκταση της κρίσης στην Εύρωζώνη (πού όντως έπισυνέβη) καί στην παγκόσμια οικονομία γενικότερα, νά ενισχύσει με κεφάλαια την προσπάθεια αποτροπής πτώχευσης τής χώρας. Ή διαδικασία εξελίχθηκε βιαστικά, καί σπασμωδικά αναθεωρήθηκε τό καταστατικό του Ταμείου γιά νά παρασχεθεί ή αιτούμενη βοήθεια. Ό σκοπός επετεύχθη καί ή χώρα δέν πτώχευσε. Δέν υπάρχει όμως αμφιβολία οτι έγιναν αρκετά λάθη, κυρίως εκτίμησης των αποτελεσμάτων τής παρέμβασης, ενώ υπήρξαν καί αστοχίες καί αντιφάσεις σέ άπαιτηθείσες από τους δανειστές πολιτικές. Αποτέλεσμα είναι ή παράταση τής ύφεσης τής ελληνικής οικονομίας πέρα από κάθε προσδοκία.
- Ποιοί είναι οι άμεσοι στόχοι καί οι άμεσες προτεραιότητες του Ταμείου τό επόμενο διάστημα;
- Ήδη άρχισαν οι προσπάθειες νέας αύξησης των κεφαλαίων του Ταμείου μετά εκείνης πού ολοκληρώθηκε τό 2015 (αυτό αποτελεί ένα άλλο θέμα πιθανής τριβής μέ τήν νέα αμερικανική διοίκηση). Επιπρόσθετα διευρύνονται οι συνεργασίες μέ άλλους διεθνείς οργανισμούς γιά τήν προαγωγή τής οικονομικής μεγέθυνσης καί τής χρηματοπιστωτικής σταθερότητας παγκοσμίως. Ή παγκόσμια διανομή είσοδήματος καί ή συμμετοχή γυναικών στην αγορά εργασίας αποτελούν νέα πεδία αιχμής γιά τό Ταμείο. Σχετικά μέ τήν Ελλάδα, τό Ταμείο αναμένει τό κλείσιμο τής δεύτερης αξιολόγησης καί τίς αποφάσεις των Ευρωπαίων εταίρων γιά τήν άπομείωση του ελληνικού χρέους. Άν ή άπομείωση αυτή είναι ικανοποιητική, καί άν αλλάξει η τρέχουσα εκτίμηση του Ταμείου περί μακροχρόνιας βιωσιμότητας του, τότε τό Ταμείο θά συμβάλει, όπως έχει συμφωνηθεί, οικονομικά στό τρέχον πρόγραμμα στήριξης τής ελληνικής οικονομίας.
- Ποιές, κατά τήν γνώμη σας, είναι οι βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις πού πρέπει νά υλοποιηθούν γιά νά πάρει μπροστά ή ελληνική οικονομία;
-Ήδη έχουν υπάρξει πολλές αλλαγές στην ελληνική οικονομία: στον τραπεζικό τομέα, στό φορολογικό καί στό συνταξιοδοτικό σύστημα, στην αγορά εργασίας καί στην αγορά προϊόντων. Oι αλλαγές αυτές δέν έχουν ακόμα λειτουργήσει υπό «ομαλές» συνθήκες και δέν έχουν προκαλέσει την αναμενόμενη αναπτυξιακή ώθηση λόγω τής «παγίδας στασιμότητας» στην οποία έχει περιέλθει ή οίκονομία άπό την παρατεινόμενη κρίση. Έχω τήν αίσθηση ότι αργά άλλά σταθερά η οίκονομία βαδίζει προς ένα «ενάρετο» δρόμο.
- Πώς κρίνετε τό γεγονός ότι στην Ελλάδα η κρίση διήρκεσε περισσότερο καί ήταν βαθύτερη σέ σχέση μέ άλλες χώρες όπως η Πορτογαλία ή η Ιρλανδία;
- Πολλοί λόγοι μπορούν νά αναφερθούν ως παράγοντες αυτής τής απόκλισης. Ή διάρθρωση τής ελληνικής οικονομίας, διαφορετική των λοιπών χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου, υπέστη μεγάλο πλήγμα. Χαρακτηριζόταν άπό ύψηλού μονοδιαίου κόστους αγροτικό τομέα, ισχνή βιομηχανική βάση, έλλειψη έξωστεφούς εξαγωγικής δυναμικής καί κυριαρχία μικρομεσαίων επιχειρήσεων, πού κατά κανόνα φοροδιέφευγαν, όπως άλλωστε καί η πλειονότητα τών ελεύθερων επαγγελματιών. Δυναμικοί τομείς υπηρεσιών, όπως ή Ναυτιλία, δέν έδιναν ούτε φορολογικά έσοδα, ούτε αναπτυξιακή δυναμική στην εγχώρια αγορά, ενώ μονοπωλιακές δομές καί επενδυμένα συμφέροντα αντιστάθηκαν σέ συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις. Οι μεταβιβαστικές πληρωμές του Δημόσιου έδιναν τόν τόνο στην οικονομική δραστηριότητα. Τόν κύκλο συμπλήρωσε ή έλλειψη ελληνικού σχεδίου εξόδου άπό τήν κρίση μέ αποτέλεσμα νά κάνει ή οικονομική πολιτική δεκτές περίπου όλες τίς συστάσεις ξένων συμβούλων πού δέν είχαν βαθεία γνώση τών εθνικών καί οικονομικών Ιδιαιτεροτήτων. Έλλειψε γενικά ευρεία πολιτική συναίνεση άπό τήν πρώτη στιγμή γιά νά καταστρωθεί ένα σχέδιο ανασυγκρότησης τής οίκονομίας στή βάση δίκαιων καί αναγκαίων πολιτικών γιά τήν επιστροφή τής χώρας σέ δημοσιονομική ισορροπία. Η παρατεταμένη κρίση χειροτέρεψε τήν αναζήτηση ένός τέτοιου σχεδίου.
- Πόσο πιθανό είναι τό Grexit καί τί θά σηματοδοτούσε μιά τέτοια εξέλιξη γιά τήν 'Ελληνική οίκονομία καί κοινωνία;
- Δέν νομίζω ότι είναι πιθανό, έκτος καί άν, όσοι τό υποστηρίζουν σέ Ευρώπη καί Ελλάδα, εξασφαλίσουν τήν συναίνεση της πλειοψηφίας των πολιτών καί ωθήσουν τήν κατάσταση προς τά έκεί. Η επιστροφή σέ εθνικό νόμισμα ενέχει τεράστιους κινδύνους καί σέ όρους διόγκωσης τοϋ δημόσιου χρέους καί σέ όρους κατανομής τών είσαγωγών πού αναγκαστικά θή είναι περιορισμένες λόγω έλλειψης του αναγκαίου συναλλάγματος. Αμφιβάλλω άν ο ελληνικός διοικητικός μηχανισμός διαθέτει τήν υποκίνηση καί τον ενθουσιασμό νά φέρει σε πέρας μιά τέτοια αποστολή. Από τήν άλλη θεωρώ θεμιτή τήν νηφάλια συζήτηση καί τήν ανταλλαγή απόψεων, ένώ αποστρέφομαι τήν συνθηματολογία καί τίς προφητείες στά οικονομικά.
-'Ως ένας έμπειρος καί πολυδιαβασμένος ακαδημαϊκός τής οίκονομικής Ιστορίας καί της Ιστορίας τής οίκονομικής σκέψης, πιστεύετε ότι ή σημερινή ελληνική κρίση έχει ιδιαίτερες ομοιότητες με κάποια άλλη κρίση στό παρελθόν; Καί αν ναι, ποια συμπεράσματα μπορούμε νά εξάγουμε γιά τήν αντιμετώπιση τής ελληνικής κρίσης σήμερα;
-Κρίσεις ύπερδανεισμοΰ του Δημόσιου έχουν υπάρξει πολλές στην ιστορία μέ πρώτη εκείνη του Βασιλείου τής Ισπανίας τό 1548. Ένώ έχουν υπάρξει πολλές τέτοιες κρίσεις, οι τοπικές καί χρονικές συνθήκες διαφέρουν στην κάθε περίπτωση, τό ίδιο καί οι επιπτώσεις τών κρίσεων καί οί προσπάθειες υπέρβασής τους. Μιά ειδοποιός διαφορά τής Ελλάδας τό 2010 ήταν οτι, μετά τήν σταθεροποίηση του 1953, δέν είχε υπάρξει επί δύο τουλάχιστον γενεές άλλη μείζονα κρίση στην χώρα, μέ αποτέλεσμα ή συλλογική συνείδηση νά έχει απωθήσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο καί ή οικονομική πολιτική νά είναι απροετοίμαστη γιά νά κάνει τίς απαραίτητες προληπτικές καί διορθωτικές Κινήσεις. Άπό τήν άλλη, άς μή ξεχνάμε, βρεθήκαμε σέ δεινή κατάσταση στό παρελθόν (1897, 1922,1944) καί ορθοποδήσαμε. Πιστεύω οτι θά τό επαναλάβουμε καί πάλι.
- Ποια βιβλία οικονομικής καί πολιτικής Ιστορίας θά προτείνατε στους Έλληνες γιά νά κατανοήσουν τήν σημερινή κρίση;
- Ζητώντας συγγνώμη γιά τήν αύτοαναφορά, θά ήθελα νά προτείνω ενα δικό μου, τό Ιστορία τής Τράπεζας Ελλάδος, 1928-2008, Αθήνα 2014, έκδοση τής Τράπεζας Ελλάδος, βιβλίο πού είναι ελεύθερο στό διαδίκτυο. Σ' αυτό αναλύονται οί προσπάθειες τής Κεντρικής Τράπεζας τής χώρας επί 80 έτη νά παίξει τους ρόλους πού τής ανέθετε κατά καιρούς τό καταστατικό της. Αυτό γίνεται μέ αναφορές στό διεθνές καί τό εθνικό κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο, καί μέ τόν τρόπο αυτό αναδεικνύονται επιτεύγματα, άλλα καί δομικές αδυναμίες πού οδήγησαν δυστυχώς στην κρίση τό 2010. Νομίζω οτι τό βιβλίο αυτό είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης γιά τους ενδιαφερόμενους πολίτες.
Βιογραφικό
Ό κ. Ψαλιδόπονλος είναι απόφοιτος τον ΕΚΠΑ, τής Παντείου καί του Ελεύθερου Πανεπιστημίου τοϋ Βερολίνου, πανεπιστήμια στά όποία συνέχισε ως καθηγητής γιά πολλά χρόνια. Πρίν αναλάβει Πρόεδρος του ΚΕΠΕ, ό κ. Ψαλιδόπουλος κατείχε τήν'Έδρα Κωνσταντίνος Καραμανλής τής Σχολής Fletcher τον Πανεπιστημίου Tufts τών ΗΠΑ (2010-2014). Επίσης, διετέλεσε υπότροφος τής Γερμανικής Ύπηρεσίας ΆκαδημαϊκώνΑνταλλαγών (DAAD) καί του ιδρύματος Fulbright καί επισκέπτης ερευνητής στά Πανεπιστήμια Duke, Princeton καί στό King’s College του Λονδίνου.
ΤΟ ΚΛΙΜΑ πού επικρατεί στην έδοα του ΔΝΤ σέ αύτή τήν κρίσιμη φάση τών διαπραγματεύσεων μεταξύ Κυβερνήσεως και δανειστών μεταφέρει στην αποκλειστική συνέντευξη πού παρεχώρησε στις ΗΠΑ στον ειδικό συνεργάτη καί αρθρογράφο τής «Εστίας» Μικέλη Χατζηγάκη ο Έλλην εκπρόσωπος στό Ταμείο καθηγητής Μιχάλης Ψαλιδόπουλος.
Συγκεκριμένως, ο κ. Ψαλιδόπουλος. τοϋ οποίου η ακριβής ίδιότης είναι αναπληρωτής έκτελεστικός διευθυντής τοϋ Ταμείου, δέν αποκλείει αλλαγή στασεως τοϋ Ταμείου όσον άφορα στό ελληνικό ζήτημα μετά τήν εκλογή τοΰ Ντόναλντ Τράμπ στήνΠροεδρία τών ΗΙΙΑ, καθώς, όπως παρατηρεί, υπάρχουν ενδείξεις αλλαγής τής πολιτικής τών ΗΠΑ σε μιά σειρά άπό άλλα ζητήματα, όπως οί αμυντικές δαπάνες τών χωρών-μελών τοΰ NATO καί οι κατηγορίες ότι ή Κίνα χειραγωγεί τό δολλάριο.
Όπως, όμως, προσθέτει μέ νόημα, «ή Ελλάδα είναι μέτοχος τοϋ Ταμείου καί έχει δικαιώματα ίσης μεταχείρισης στην βάση τής αρωγής». Τό ελληνικό ζήτημα άλλωστε δεν είναι τό μοναδικό θέμα τριβής στό εσωτερικό του Ταμείου.
Ακόμη καί οί προσπάθειες αυξήσεως τών κεφαλαίων τοΰ Ταμείου μετά άπό εκείνη πού ολοκληρώθηκε τό 2013 αποτελούν θέμα «πιθανής τριβής μέ τήν νέα αμερικανική διοίκηση».Όλα όμως, όπως διευκρινίζει, θά κριθούν μέ τήν στελέχωση τοϋ γραφείου τών ΗΠΑ στό ΔΝΤ «με νέο εκτελεστικό διευθυντή-φορεα τής αντίληψης του νέου Αμερικάνου Προέδρου περί ανάγκης τών πρωτείων τής Αμερικής σε όλα ταεπίπεδα». Ο εκπρόσωπος μας στό ΔΝΤ δεν διστάζει νά κάνει κριτική στό Ταμείο. Επισημαίνει τά λάθη καί τις αστοχίες του στό ελληνικό πρόγραμμα καί κρίνει πώς τό Ταμείο αναμένει κλείσιμο τής δευτέρας αξιολογήσεως καί άπομείωση του χρέους τέτοια, πού νά τού επιτρέψει νά τό κηρύξει βιώσιμο γτά νά παραμείνει στό πρόγραμμα.
-Κ. Ψαλιδόπουλε χαίρομαι που ξαναβρισκόμαστε μετά άπό τόσο καιρό. Στό παρελθόν σάς είχα καθηγητή στό Φλέτσερ τό 2010.
- Κι έγώ χαίρομαι πού ξαναβρισκόμαστε, γιά τις επαγγελματικές σας επιτυχίες καί γιά τήν ευκαιρία πού μας δίνεται νά τά ξαναπούμε.
-Η έκλογή Τράμπ έχει προκαλέσει ανησυχία οέ πολλούς τομείς. Ένας έξ αύτών φαίνεται νά είναι ή ενδεχόμενη αλλαγή στάσης του Ταμείου μετά τήν εκλογή τον. Βλέπετε ή πιστεύετε ότι τό ΔΝΤ θά αλλάξει στάση στό ζήτημα της Ελλάδος:
- Είναι αλήθεια ότι αναμένεται η εν καιρώ στελέχωση του γραφείου τών ΗΠΑ στό ΔΝΤ μέ νέο εκτελεστικό διευθυντή-φορέα τής αντίληψης τοϋ νέου Αμερικάνου Προέδρου περί ανάγκης πρωτείων τής Αμερικής σέ όλα τά επίπεδα. Ενδείξεις νέας προσέγγισης έχουν υπάρξει σέ εόρωαντλαντικά ζητήματα σχετιζόμενα μέ τό ύψος τών αμυντικών δαπανών των χωρών-μελών τοϋ NATO καί σέ δηλώσεις περί χειραγώγησης από τήν κινεζική κυβέρνηση τής εξωτερικής άξίας του νομίσματός της. Πιθανόν να υπάρξει αλλαγή καί στην αντιμετώπιση τοϋ ζητήματος της Ελλάδος, άλλά είναι νωρίς νά λεχθεί, άν, σέ ποια εκταση καί προς ποια κατεύθυνση θά είναι αυτές. Ας μήν ξεχνάμε ότι ή Ελλάδα είναι μέτοχος τοϋ Ταμείου καί έχει δικαιώματα ίσης μεταχείρισης στη βάση τής αρωγής πού παρέχεται άπό τό Ταμείο προς όλα τά μελή του.
- Πώς αποτιμάτε τον ρόλο τοΰ ΔΝΤ στην 'Ελλάδα άπό την αρχή της κρίσης;
- Τό Ταμείο έσπευσε σε εποχή έντονου φόβου γιά επέκταση της κρίσης στην Εύρωζώνη (πού όντως έπισυνέβη) καί στην παγκόσμια οικονομία γενικότερα, νά ενισχύσει με κεφάλαια την προσπάθεια αποτροπής πτώχευσης τής χώρας. Ή διαδικασία εξελίχθηκε βιαστικά, καί σπασμωδικά αναθεωρήθηκε τό καταστατικό του Ταμείου γιά νά παρασχεθεί ή αιτούμενη βοήθεια. Ό σκοπός επετεύχθη καί ή χώρα δέν πτώχευσε. Δέν υπάρχει όμως αμφιβολία οτι έγιναν αρκετά λάθη, κυρίως εκτίμησης των αποτελεσμάτων τής παρέμβασης, ενώ υπήρξαν καί αστοχίες καί αντιφάσεις σέ άπαιτηθείσες από τους δανειστές πολιτικές. Αποτέλεσμα είναι ή παράταση τής ύφεσης τής ελληνικής οικονομίας πέρα από κάθε προσδοκία.
- Ποιοί είναι οι άμεσοι στόχοι καί οι άμεσες προτεραιότητες του Ταμείου τό επόμενο διάστημα;
- Ήδη άρχισαν οι προσπάθειες νέας αύξησης των κεφαλαίων του Ταμείου μετά εκείνης πού ολοκληρώθηκε τό 2015 (αυτό αποτελεί ένα άλλο θέμα πιθανής τριβής μέ τήν νέα αμερικανική διοίκηση). Επιπρόσθετα διευρύνονται οι συνεργασίες μέ άλλους διεθνείς οργανισμούς γιά τήν προαγωγή τής οικονομικής μεγέθυνσης καί τής χρηματοπιστωτικής σταθερότητας παγκοσμίως. Ή παγκόσμια διανομή είσοδήματος καί ή συμμετοχή γυναικών στην αγορά εργασίας αποτελούν νέα πεδία αιχμής γιά τό Ταμείο. Σχετικά μέ τήν Ελλάδα, τό Ταμείο αναμένει τό κλείσιμο τής δεύτερης αξιολόγησης καί τίς αποφάσεις των Ευρωπαίων εταίρων γιά τήν άπομείωση του ελληνικού χρέους. Άν ή άπομείωση αυτή είναι ικανοποιητική, καί άν αλλάξει η τρέχουσα εκτίμηση του Ταμείου περί μακροχρόνιας βιωσιμότητας του, τότε τό Ταμείο θά συμβάλει, όπως έχει συμφωνηθεί, οικονομικά στό τρέχον πρόγραμμα στήριξης τής ελληνικής οικονομίας.
- Ποιές, κατά τήν γνώμη σας, είναι οι βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις πού πρέπει νά υλοποιηθούν γιά νά πάρει μπροστά ή ελληνική οικονομία;
-Ήδη έχουν υπάρξει πολλές αλλαγές στην ελληνική οικονομία: στον τραπεζικό τομέα, στό φορολογικό καί στό συνταξιοδοτικό σύστημα, στην αγορά εργασίας καί στην αγορά προϊόντων. Oι αλλαγές αυτές δέν έχουν ακόμα λειτουργήσει υπό «ομαλές» συνθήκες και δέν έχουν προκαλέσει την αναμενόμενη αναπτυξιακή ώθηση λόγω τής «παγίδας στασιμότητας» στην οποία έχει περιέλθει ή οίκονομία άπό την παρατεινόμενη κρίση. Έχω τήν αίσθηση ότι αργά άλλά σταθερά η οίκονομία βαδίζει προς ένα «ενάρετο» δρόμο.
- Πώς κρίνετε τό γεγονός ότι στην Ελλάδα η κρίση διήρκεσε περισσότερο καί ήταν βαθύτερη σέ σχέση μέ άλλες χώρες όπως η Πορτογαλία ή η Ιρλανδία;
- Πολλοί λόγοι μπορούν νά αναφερθούν ως παράγοντες αυτής τής απόκλισης. Ή διάρθρωση τής ελληνικής οικονομίας, διαφορετική των λοιπών χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου, υπέστη μεγάλο πλήγμα. Χαρακτηριζόταν άπό ύψηλού μονοδιαίου κόστους αγροτικό τομέα, ισχνή βιομηχανική βάση, έλλειψη έξωστεφούς εξαγωγικής δυναμικής καί κυριαρχία μικρομεσαίων επιχειρήσεων, πού κατά κανόνα φοροδιέφευγαν, όπως άλλωστε καί η πλειονότητα τών ελεύθερων επαγγελματιών. Δυναμικοί τομείς υπηρεσιών, όπως ή Ναυτιλία, δέν έδιναν ούτε φορολογικά έσοδα, ούτε αναπτυξιακή δυναμική στην εγχώρια αγορά, ενώ μονοπωλιακές δομές καί επενδυμένα συμφέροντα αντιστάθηκαν σέ συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις. Οι μεταβιβαστικές πληρωμές του Δημόσιου έδιναν τόν τόνο στην οικονομική δραστηριότητα. Τόν κύκλο συμπλήρωσε ή έλλειψη ελληνικού σχεδίου εξόδου άπό τήν κρίση μέ αποτέλεσμα νά κάνει ή οικονομική πολιτική δεκτές περίπου όλες τίς συστάσεις ξένων συμβούλων πού δέν είχαν βαθεία γνώση τών εθνικών καί οικονομικών Ιδιαιτεροτήτων. Έλλειψε γενικά ευρεία πολιτική συναίνεση άπό τήν πρώτη στιγμή γιά νά καταστρωθεί ένα σχέδιο ανασυγκρότησης τής οίκονομίας στή βάση δίκαιων καί αναγκαίων πολιτικών γιά τήν επιστροφή τής χώρας σέ δημοσιονομική ισορροπία. Η παρατεταμένη κρίση χειροτέρεψε τήν αναζήτηση ένός τέτοιου σχεδίου.
- Πόσο πιθανό είναι τό Grexit καί τί θά σηματοδοτούσε μιά τέτοια εξέλιξη γιά τήν 'Ελληνική οίκονομία καί κοινωνία;
- Δέν νομίζω ότι είναι πιθανό, έκτος καί άν, όσοι τό υποστηρίζουν σέ Ευρώπη καί Ελλάδα, εξασφαλίσουν τήν συναίνεση της πλειοψηφίας των πολιτών καί ωθήσουν τήν κατάσταση προς τά έκεί. Η επιστροφή σέ εθνικό νόμισμα ενέχει τεράστιους κινδύνους καί σέ όρους διόγκωσης τοϋ δημόσιου χρέους καί σέ όρους κατανομής τών είσαγωγών πού αναγκαστικά θή είναι περιορισμένες λόγω έλλειψης του αναγκαίου συναλλάγματος. Αμφιβάλλω άν ο ελληνικός διοικητικός μηχανισμός διαθέτει τήν υποκίνηση καί τον ενθουσιασμό νά φέρει σε πέρας μιά τέτοια αποστολή. Από τήν άλλη θεωρώ θεμιτή τήν νηφάλια συζήτηση καί τήν ανταλλαγή απόψεων, ένώ αποστρέφομαι τήν συνθηματολογία καί τίς προφητείες στά οικονομικά.
-'Ως ένας έμπειρος καί πολυδιαβασμένος ακαδημαϊκός τής οίκονομικής Ιστορίας καί της Ιστορίας τής οίκονομικής σκέψης, πιστεύετε ότι ή σημερινή ελληνική κρίση έχει ιδιαίτερες ομοιότητες με κάποια άλλη κρίση στό παρελθόν; Καί αν ναι, ποια συμπεράσματα μπορούμε νά εξάγουμε γιά τήν αντιμετώπιση τής ελληνικής κρίσης σήμερα;
-Κρίσεις ύπερδανεισμοΰ του Δημόσιου έχουν υπάρξει πολλές στην ιστορία μέ πρώτη εκείνη του Βασιλείου τής Ισπανίας τό 1548. Ένώ έχουν υπάρξει πολλές τέτοιες κρίσεις, οι τοπικές καί χρονικές συνθήκες διαφέρουν στην κάθε περίπτωση, τό ίδιο καί οι επιπτώσεις τών κρίσεων καί οί προσπάθειες υπέρβασής τους. Μιά ειδοποιός διαφορά τής Ελλάδας τό 2010 ήταν οτι, μετά τήν σταθεροποίηση του 1953, δέν είχε υπάρξει επί δύο τουλάχιστον γενεές άλλη μείζονα κρίση στην χώρα, μέ αποτέλεσμα ή συλλογική συνείδηση νά έχει απωθήσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο καί ή οικονομική πολιτική νά είναι απροετοίμαστη γιά νά κάνει τίς απαραίτητες προληπτικές καί διορθωτικές Κινήσεις. Άπό τήν άλλη, άς μή ξεχνάμε, βρεθήκαμε σέ δεινή κατάσταση στό παρελθόν (1897, 1922,1944) καί ορθοποδήσαμε. Πιστεύω οτι θά τό επαναλάβουμε καί πάλι.
- Ποια βιβλία οικονομικής καί πολιτικής Ιστορίας θά προτείνατε στους Έλληνες γιά νά κατανοήσουν τήν σημερινή κρίση;
- Ζητώντας συγγνώμη γιά τήν αύτοαναφορά, θά ήθελα νά προτείνω ενα δικό μου, τό Ιστορία τής Τράπεζας Ελλάδος, 1928-2008, Αθήνα 2014, έκδοση τής Τράπεζας Ελλάδος, βιβλίο πού είναι ελεύθερο στό διαδίκτυο. Σ' αυτό αναλύονται οί προσπάθειες τής Κεντρικής Τράπεζας τής χώρας επί 80 έτη νά παίξει τους ρόλους πού τής ανέθετε κατά καιρούς τό καταστατικό της. Αυτό γίνεται μέ αναφορές στό διεθνές καί τό εθνικό κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο, καί μέ τόν τρόπο αυτό αναδεικνύονται επιτεύγματα, άλλα καί δομικές αδυναμίες πού οδήγησαν δυστυχώς στην κρίση τό 2010. Νομίζω οτι τό βιβλίο αυτό είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης γιά τους ενδιαφερόμενους πολίτες.
Βιογραφικό
Ό κ. Ψαλιδόπονλος είναι απόφοιτος τον ΕΚΠΑ, τής Παντείου καί του Ελεύθερου Πανεπιστημίου τοϋ Βερολίνου, πανεπιστήμια στά όποία συνέχισε ως καθηγητής γιά πολλά χρόνια. Πρίν αναλάβει Πρόεδρος του ΚΕΠΕ, ό κ. Ψαλιδόπουλος κατείχε τήν'Έδρα Κωνσταντίνος Καραμανλής τής Σχολής Fletcher τον Πανεπιστημίου Tufts τών ΗΠΑ (2010-2014). Επίσης, διετέλεσε υπότροφος τής Γερμανικής Ύπηρεσίας ΆκαδημαϊκώνΑνταλλαγών (DAAD) καί του ιδρύματος Fulbright καί επισκέπτης ερευνητής στά Πανεπιστήμια Duke, Princeton καί στό King’s College του Λονδίνου.
Σήμερα είναι Αναπληρωτής Εκτελεστικός Διενθνντής του ΔΝΤ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου