"...Το 35% των θανάτων σε τροχαία χωρίς την εμπλοκή άλλου οχήματος αφορά αναβάτες δικύκλων, οι οποίοι λόγω της φύσης του οχήματός τους είναι πιο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο. Ιδιαίτερα επιρρεπείς σε αυτού του τύπου τα δυστυχήματα φαίνεται ότι είναι οι νέοι στη χώρα μας, καθώς 72 οδηγοί/αναβάτες ηλικίας 18-24 εμπλέκονται σε θανάσιμα συμβάντα με μόνο ένα όχημα ανά εκατομμύριο κατοίκους αυτής της ηλικιακής ομάδας, το οποίο είναι το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. και σημαντικά αυξημένο σε σύγκριση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Σε 23 χώρες απ’ όπου έχουμε στοιχεία, περίπου 38 οδηγοί/αναβάτες ηλικίας 18 έως 24 εμπλέκονται σε δυστυχήματα με τη «συμμετοχή» μόνο ενός οχήματος. Υψηλά ποσοστά στην παραπάνω ηλικιακή ομάδα, αλλά χαμηλότερα από την Ελλάδα εμφανίζουν η Πολωνία (64 οδηγοί/αναβάτες), η Κροατία (60 οδηγοί/αναβάτες), η Εσθονία, το Βέλγιο και η Ιρλανδία (57 οδηγοί/αναβάτες). Τις καλύτερες επιδόσεις σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, με χαμηλές αναλογίες, εμφανίζουν η Νορβηγία (20 οδηγοί/αναβάτες), η Ισπανία (19), η Σουηδία και η Ελβετία (18) και η Αγγλία (17)...."

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", γράφημα, 26/04/17

Περισσότεροι νεκροί στην άσφαλτο
-Η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σε τροχαία με εμπλοκή ενός μόνο οχήματος
-Η αύξηση των θυμάτων καταγράφηκε το 2016, την ώρα που ο μέσος όρος της Ε.Ε. εμφανίστηκε βελτιωμένος.

Της Αλεξάνδρας Κασσίμη

«Οταν είσαι μόνη στον δρόμο πρέπει να έχεις τα μάτια σου δεκατέσσερα», μου έλεγε ο δάσκαλος οδήγησης, τονίζοντας ότι συνήθως όταν υπάρχουν και άλλα οχήματα στον δρόμο τείνουμε να είμαστε πιο προσεκτικοί. Δεν μου ήταν πολύ σαφές τότε τι εννοούσε. «Είναι πολύ εύκολο να αφαιρεθείς στον δρόμο όταν είσαι μόνος, γιατί έχεις την ψευδαίσθηση πως ελέγχεις τα πάντα και ότι δεν υπάρχει κάτι το οποίο να μπορεί να σε αιφνιδιάσει, όπως η παραβατικότητα κάποιου άλλου οδηγού», προσπαθούσε να εξηγήσει τότε ο εκπαιδευτής. Με τα χρόνια κατάλαβα τι εννοούσε.

Στη χώρα μας καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σε τροχαία στα οποία εμπλέκεται μόνο ένα όχημα, επιβεβαιώνοντας τα λόγια του παλιού δασκάλου. Πανευρωπαϊκά τα δυστυχήματα με ένα μόνο όχημα ευθύνονται για το 1/3 των θανάτων στους δρόμους της Ε.Ε. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο σημειώνονται 34 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκων (μέσος ευρωπαϊκός όρος: 15,5) σε δυστυχήματα χωρίς την εμπλοκή άλλου οχήματος, ενώ αυτού του τύπου τα τροχαία ευθύνονται για το 42% του συνόλου των θανάτων από τροχαία, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών. Το 35% των θανάτων σε τροχαία χωρίς την εμπλοκή άλλου οχήματος αφορά αναβάτες δικύκλων, οι οποίοι λόγω της φύσης του οχήματός τους είναι πιο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο.

Ιδιαίτερα επιρρεπείς σε αυτού του τύπου τα δυστυχήματα φαίνεται ότι είναι οι νέοι στη χώρα μας, καθώς 72 οδηγοί/αναβάτες ηλικίας 18-24 εμπλέκονται σε θανάσιμα συμβάντα με μόνο ένα όχημα ανά εκατομμύριο κατοίκους αυτής της ηλικιακής ομάδας, το οποίο είναι το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. και σημαντικά αυξημένο σε σύγκριση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Σε 23 χώρες απ’ όπου έχουμε στοιχεία, περίπου 38 οδηγοί/αναβάτες ηλικίας 18 έως 24 εμπλέκονται σε δυστυχήματα με τη «συμμετοχή» μόνο ενός οχήματος. Υψηλά ποσοστά στην παραπάνω ηλικιακή ομάδα, αλλά χαμηλότερα από την Ελλάδα εμφανίζουν η Πολωνία (64 οδηγοί/αναβάτες), η Κροατία (60 οδηγοί/αναβάτες), η Εσθονία, το Βέλγιο και η Ιρλανδία (57 οδηγοί/αναβάτες). Τις καλύτερες επιδόσεις σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, με χαμηλές αναλογίες, εμφανίζουν η Νορβηγία (20 οδηγοί/αναβάτες), η Ισπανία (19), η Σουηδία και η Ελβετία (18) και η Αγγλία (17).

Ο ρυθμός μείωσης των τροχαίων συμβάντων όπου εμπλέκεται ένα μόνο όχημα υπήρξε στη χώρα μας πιο βραδύς συγκριτικά με τον αντίστοιχο για συγκρούσεις όπου εμπλέκονται περισσότερα από ένα οχήματα. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και σε χώρες όπως η Κύπρος, η Δανία, η Σλοβενία.

Στο μεταξύ, πάνω από το 60% των θανάτων σε τροχαία συμβάντα ενός μόνο εμπλεκομένου οχήματος σημειώνονται σε υπεραστικές οδούς. Σύμφωνα με την έκθεση, η διασφάλιση ότι ο σχεδιασμός της οδού και τα όρια ταχύτητας είναι τα κατάλληλα για τη λειτουργία του δρόμου, είναι δύο μέτρα που οδηγούν στη μείωση των θυμάτων από τέτοιου είδους συμβάντα.

Την ίδια στιγμή, ο αριθμός των θανάτων από τροχαία αυξάνεται (για πρώτη φορά την τελευταία δεκαετία) κατά 2% στη χώρα μας το 2016 συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, παρά το γεγονός ότι έως τότε παρατηρούνταν μείωση σε ετήσια βάση. Ο αντίστοιχος δείκτης της Ε.Ε. κατέγραψε ισόποση μείωση (2%) στους θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων. Σύμφωνα μάλιστα με την επεξεργασία των στοιχείων από την Ε.Ε., τα άτομα που ζουν σε χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων από τροχαία διατηρούν πάνω από τριπλάσιες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους στην άσφαλτο σε σύγκριση με εκείνους που ζουν στις χώρες με χαμηλότερα ποσοστά.

Αναλυτικά, το 2016 στην Ελλάδα έχασαν τη ζωή τους 75 άτομα ανά εκατομμύριο κατοίκων, έναντι 73 ατόμων το 2015. Αντιστοίχως ο μέσος όρος της Ευρώπης κατέγραψε βελτίωση καθώς το 2016 σημειώθηκαν 50 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκων, έναντι 51,5 το προηγούμενο έτος.

Η ανεπαρκής αστυνόμευση «αναιρεί» τον ΚΟΚ

Με όλους τους εμπλεκομένους να συγκλίνουν στην άποψη ότι η αστυνόμευση και η παιδεία αποτελούν τα βασικά συστατικά που απαιτούνται για την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, το βάρος της συζήτησης εξακολουθεί να πέφτει συστηματικά στη χώρα μας στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Η εμπειρία έχει δείξει ότι, ανεξάρτητα από το ύψος ή τη φύση των ποινών, χωρίς επαρκή αστυνόμευση οι προβλέψεις του οποιουδήποτε ΚΟΚ δεν μπορούν να κάνουν από μόνες τους σημαντική διαφορά. Ωστόσο, οι εκάστοτε κυβερνήσεις επιλέγουν συνήθως την εύκολη οδό, δηλαδή επιχειρούν να αλλάξουν τις προβλέψεις του νόμου, αντί να φροντίσουν να τον επιβάλουν.

Πριν από λίγες εβδομάδες ήρθε και πάλι στο προσκήνιο το ενδεχόμενο τροποποίησης του υφιστάμενου ΚΟΚ, το οποίο αρχικώς συζητήθηκε στη διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή για την οδική ασφάλεια. Το υπουργείο Υποδομών διά στόματος του υφυπουργού Μεταφορών Νίκου Μαυραγάνη πρότεινε την επιβολή βιωματικών ποινών για τους παραβάτες του ΚΟΚ που προκαλούν σοβαρά τροχαία ατυχήματα. Μεταξύ αυτών περιέλαβε την κοινωνική εργασία σε νοσηλευτικά ιδρύματα, ώστε να έρθει ο παραβάτης σε επαφή με τις συνέπειες των πράξεών του, όπως επεσήμανε εισηγούμενος την πρόταση, υποστηρίζοντας ότι οι βιωματικές ποινές έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικές στο εξωτερικό.

Μεταξύ των προτάσεων που παρατέθηκαν ήταν και μία, ακραία για τα έως τώρα δεδομένα, η οποία προβλέπει την προσαρμογή των προστίμων ανάλογα με το εισόδημα του παραβάτη. «Οι πολίτες είναι προσανατολισμένοι χρηματοκεντρικά», υποστήριξε τότε στην «Κ» ο βασικός εκφραστής της άποψης αυτής κ. Μαυραγάννης. «Αν πρόκειται για πολίτες με μεγαλύτερα εισοδήματα, είναι εύλογο ότι κάποια ποσά δεν τους αγγίζουν. Δεν θα το σκεφτούν δεύτερη φορά, αν το πρόστιμο είναι τέτοιο που επί του πρακτέου δεν τους κοστίζει ιδιαίτερα να το καταβάλουν», εξήγησε. «Πρέπει να προσαρμοστούν τα πρόστιμα στο καθαρό τους εισόδημα για να επιτύχουμε μεγαλύτερη δραστικότητα της ποινής, η οποία, κατά την άποψή μου, δεν έχει σήμερα αποτρεπτική ισχύ», ανέλυσε το σκεπτικό του ο κ. Μαυραγάννης.

Το ύψος των προστίμων που προβλέπει ο ΚΟΚ έχει αποτελέσει αντικείμενο διαφωνίας και στις προηγούμενες αναθεωρήσεις του Κώδικα. Οταν πριν από χρόνια προβλέφθηκαν πρόστιμα που άγγιζαν ακόμη και τα 700 ευρώ, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που επιχειρηματολόγησαν ότι δεν θα καταβληθεί ποτέ ένα τέτοιο πρόστιμο. Ο νομοθέτης τότε υποστήριζε ότι το υπερβολικό ύψος του προστίμου θα λειτουργήσει αποτρεπτικά. Στο μεταξύ, μεσολάβησε η οικονομική κρίση και ο καταλογισμός τέτοιων προστίμων πλέον άρχισε να φαντάζει οικονομική καταστροφή για τους περισσότερους οδηγούς και άρα ουτοπικός. Εως τώρα πάντως δεν έχει διαπιστωθεί κάποια ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα από την επιβολή των υπερβολικών προστίμων.

Οι εμπλεκόμενοι με τα ζητήματα της οδικής ασφάλειας επιμένουν ότι, όσο δεν υπάρχει αστυνόμευση, λίγη σημασία έχουν οι προβλέψεις του ΚΟΚ.

Μάθημα στα σχολεία

Οσον αφορά τον τομέα της παιδείας, το υπουργείο Υποδομών δρομολογεί την έναρξη της διαδικτυακής πλατφόρμας e-drive academy στα δημοτικά σχολεία. Πρόκειται για το περιεχόμενο του μαθήματος της οδικής ασφάλειας στα σχολεία μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής, η οποία αναπτύχθηκε από την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείο Υποδομών και αναμένεται να ενταχθεί την επόμενη χρονιά στις τάξεις.