Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν το εύρος της βοήθειας που προσέφεραν στη Σοβιετική Ενωση πρώτα οι Βρετανοί και στη συνέχεια οι Αμερικανοί. Χιλιάδες τόνοι κάθε μορφής όπλων, πυρομαχικών, πρώτων υλών, μέσω της θαλάσσιας Αρκτικής οδού, προσέγγιζαν τα λιμάνια του Αρκτικού Κύκλου των Σοβιετικών με σημαντικές απώλειες λόγω της δράσης των γερμανικών υποβρυχίων. Μάλιστα, εξαιτίας αυτών των απωλειών, στις αρχές του φθινοπώρου του 1942, ο Τσώρτσιλ ενημέρωσε τον Στάλιν πως οι επόμενες νηοπομπές πιθανόν να καθυστερήσουν, κάτι που δεν ενθουσίασε τον Σοβιετικό ηγέτη. Τα εργοστάσια που είχαν μεταφερθεί ανατολικά των Ουραλίων δεν είχαν φτάσει την παραγωγή τους στο 100% και επιπλέον ένα σημαντικό μέρος αυτής της παραγωγής πολεμικού υλικού χρειαζόταν πρώτες ύλες που έρχονταν από Βρετανία και ΗΠΑ....

 Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 25/04/25

H ιστορική μνήμη και 

η τρέχουσα συγκυρία

ΤΟΥ ΣΑΚΗ ΜΟΥΜΤΖΗ

Είναι σύνηθες το φαινόμενο η ιστορική μνήμη να ξεθωριάζει μπροστά στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία και στις σκοπιμότητες που απορρέουν από αυτήν. Σε αυτήν την περίπτωση εντάσσεται και ο φετινός εορτασμός των 80 χρόνων από την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας, καθώς η μεγάλη παρέλαση στην Κόκκινη Πλατεία έχει απογυμνωθεί από τα ιστορικά της χαρακτηριστικά. Πλέον, το κεντρικό ζήτημα είναι αν οι ηγέτες των ξένων κρατών θα νομιμοποιήσουν με την παρουσία τους τον Πούτιν και τα πεπραγμένα του και όχι αν θα συνεορτάσουν μία από τις μεγαλύτερες στιγμές του 20ού αιώνα, την ήττα του ναζισμού.

Οποιος έχει ακόμη και ελάχιστες ιστορικές γνώσεις δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη συμβολή του Κόκκινου Στρατού στη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων, όπως και τις τεράστιες θυσίες των απλών πολιτών της Σοβιετικής Ενωσης. Εως εδώ νομίζω ότι όλοι θα συμφωνήσουμε. 

Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν το εύρος της βοήθειας που προσέφεραν στη Σοβιετική Ενωση πρώτα οι Βρετανοί και στη συνέχεια οι Αμερικανοί. Χιλιάδες τόνοι κάθε μορφής όπλων, πυρομαχικών, πρώτων υλών, μέσω της θαλάσσιας Αρκτικής οδού, προσέγγιζαν τα λιμάνια του Αρκτικού Κύκλου των Σοβιετικών με σημαντικές απώλειες λόγω της δράσης των γερμανικών υποβρυχίων. Μάλιστα, εξαιτίας αυτών των απωλειών, στις αρχές του φθινοπώρου του 1942, ο Τσώρτσιλ ενημέρωσε τον Στάλιν πως οι επόμενες νηοπομπές πιθανόν να καθυστερήσουν, κάτι που δεν ενθουσίασε τον Σοβιετικό ηγέτη. Τα εργοστάσια που είχαν μεταφερθεί ανατολικά των Ουραλίων δεν είχαν φτάσει την παραγωγή τους στο 100% και επιπλέον ένα σημαντικό μέρος αυτής της παραγωγής πολεμικού υλικού χρειαζόταν πρώτες ύλες που έρχονταν από Βρετανία και ΗΠΑ.

Οι Σοβιετικές Αρχές δεν ενημέρωναν τους πολίτες για τη βοήθεια που ελάμβαναν από τους συμμάχους τους, κάτι που δημιουργούσε τριβές στις σχέσεις του Στάλιν κυρίως με τον Τσώρτσιλ. Επιπλέον, δεν ήθελαν στο έδαφός τους την παρουσία ούτε Βρετανών ούτε Αμερικανών, όπως φαίνεται και από το επεισόδιο με τη βρετανική νοσοκομειακή μονάδα που θέλησαν να εγκαταστήσουν οι Βρετανοί στη ρωσική πόλη Μουρμάνσκ, για να περιθάλπει τους Βρετανούς ναυτικούς των νηοπομπών, θύματα των γερμανικών υποβρυχίων. Οι Σοβιετικοί διέταξαν το ιατρικό προσωπικό να επιστρέψει στη Βρετανία (βλ. αλληλογραφία Τσώρτσιλ - Μολότοφ, 27/9/1942 και 2/10/1942, Απομνημονεύματα Τσώρτσιλ, Δ΄ Τόμος, σελ. 104105, Ικαρος, 1954). 

Γενικότερα, ο Στάλιν και οι συνεργάτες του και στη συνέχεια οι Σοβιετικοί ιστορικοί προσπαθούσαν να υποβαθμίσουν την καθοριστική συμβολή των Αμερικανοβρετανών στην αντίσταση του Κόκκινου Στρατού τα δύο πρώτα κρίσιμα χρόνια του πολέμου. Τότε που τα ναζιστικά στρατεύματα είχαν φτάσει προ των πυλών της Μόσχας.

Σήμερα, η Κάγια Κάλας απειλεί με κυρώσεις όσους ηγέτες κρατών της Ε.Ε. παραστούν στην παρέλαση της Μόσχας. Είναι μια κλασική περίπτωση όπου το «βρώμικο» σήμερα ρίχνει βαριά τη σκιά του στο ηρωικό χθες. Και δεν είναι η πρώτη φορά.