Και έρχομαι τώρα στο μέγα θέμα του «κατευνασμού», που κυριάρχησε στη δεκαετία του ’30. Ο «κατευνασμός» δεν ήταν «απλώς γλυκόλογα με τα οποία επιχείρησαν να καθυστερήσουν την έλευση της κακιάς ώρας. Ηταν μία αισιόδοξη και χριστιανική ελπίδα ότι η ημέρα αυτή δεν θα χρειαζόταν να έρθει ποτέ» (Μ. Τζίλμπερτ - καθηγητής στην Οξφόρδη). Οι συμφωνίες του Λοκάρνο (1925) σκοπό είχαν να εισαγάγουν την Ευρώπη σε μία περίοδο ειρήνης, δυνατότητα που ελάχιστοι αμφισβητούσαν τότε. Ομως, ο τεράστιος Ουίνστον Τσώρτσιλ προειδοποίησε ότι «τα έθνη ίσως να μη συμφωνούσαν σ’ έναν τόσο εύκολο διακανονισμό των μακροχρόνιων διαφορών τους» και παρόλο ότι τον επέκριναν ως απαισιόδοξο, προειδοποίησε για τους κινδύνους «του σιωπηλού και εντατικού επανεξοπλισμού». Προειδοποίησε, επίσης, για την τελειοποίηση του επιστημονικού και χημικού πολέμου, που «θα καθιστούσε τον μελλοντικό πόλεμο ακόμη πιο τρομερό, αλλά ταυτόχρονα θα μπορούσε να ενθαρρύνει έναν ενδεχόμενο εχθρό να καταφέρει το πρώτο χτύπημα». Και ο μέγας αυτός άνδρας πρόσθετε: «Η Ρωσία αποστερημένη από τις Βαλτικές επαρχίες της, όσο περνούν τα χρόνια τόσο περισσότερο θα αναπολεί, συνεχώς, τους πολέμους του Μεγάλου Πέτρου. Από το ένα έως το άλλο άκρο της Γερμανίας ένα έντονο μίσος για τη Γαλλία ενώνει ολόκληρο τον πληθυσμό». Από πολιτικής σκοπιάς ο «κατευνασμός» φαινόταν ως η μόνη πολιτική που το βρετανικό και γαλλικό κοινό μπορούσε να αποδεχθεί. Με εξαίρεση τον Τσώρτσιλ είναι ζήτημα εάν υπήρξε έστω και ένας επιφανής πολιτικός, στις δύο χώρες, πρόθυμος να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, σε περίπτωση μιας συνεννόησης με τη ναζιστική Γερμανία. Και ο Τσώρτσιλ ήταν σχεδόν ένας απόβλητος. Οι αντιρρήσεις του σε τυχόν συμφωνίες με τη χιτλερική Γερμανία χαρακτηρίζονταν ως ένα ακόμα παράδειγμα ανευθυνότητας. Ωστόσο δεν κουράστηκε να προωθεί την άποψή του ότι η έκταση του επανεξοπλισμού της Γερμανίας θα διευκόλυνε τον Χίτλερ να προελάσει ανεμπόδιστος στην Ευρώπη. Αντίθετα, ο Νέβιλ Τσάμπερλεν δεν πίστευε ότι η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Και έτσι φτάσαμε στο Μόναχο (1938), για το οποίο ο Τσώρτσιλ μιλώντας στη Βουλή των Κοινοτήτων δήλωνε: «Υπέστημεν μία ολοκληρωτική ήττα». Συμπέρασμα: Ο «κατευνασμός» απέτυχε στην πράξη και ανέδειξε την έλλειψη διορατικότητας και προβλεπτικότητας εκείνων που διαφέντευαν τις τύχες της Γηραιάς Ηπείρου.

 Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 24/04/25

Η «προφητεία» Τσώρτσιλ και ο «κατευνασμός»

Κύριε διευθυντά, 

Η δημοσίευση της φωτογραφίας στο φύλλο της «Κ» (11/4/2025) –στήλη «Ο ΦΙΛΙΣΤΩΡ»– των μετεχόντων στη Συνδιάσκεψη της Στρέζας (11-14/4/1935) απεικονίζει με ανάγλυφο τρόπο «την παρακμιακή Ευρώπη» της δεκαετίας του ’30, της εποχής του περίφημου «κατευνασμού».

Οι εικονιζόμενοι, δεν είναι άλλοι από έναν γραφικό αλλά άκρως επικίνδυνο δικτάτορα (Μουσολίνι), έναν αμήχανο Βρετανό πρωθυπουργό (Ράμσεϊ Μακντόναλντ, που πίστευε ότι η χώρα του δεν θα ανεχόταν οποιαδήποτε πολιτική ικανή να οδηγήσει σε πόλεμο) και δύο Γάλλους, τον τότε πρωθυπουργό Πιερ-ετιέν Φλαντέν και τον υπουργό Εξωτερικών Πιέρ Λαβάλ, π. πρωθυπουργό. Για τους τελευταίους μία υπενθύμιση:

Ο Πιερ Λαβάλ υπήρξε το πιο απεχθές πρόσωπο της «collaboration» –συνεργασίας– με τη χιτλερική Γερμανία, χρηματίσας πρωθυπουργός και υπουργός στις κυβερνήσεις του Βισύ, ο δε Φλαντέν τον διαδέχθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών έως τον Φεβρουάριο του 1941.

Με αυτή τη σύνθεση η Ευρώπη κλήθηκε, στη Στρέζα, να καθορίσει τις γενικές κατευθύνσεις της ευρωπαϊκής πολιτικής επί του θέματος του επανεξοπλισμού της ναζιστικής Γερμανίας.

Τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Οι αποφάσεις του διπλωματικού αυτού συνεδρίου στερήθηκαν από κάθε ουσιαστική αξία.

Και έρχομαι τώρα στο μέγα θέμα του «κατευνασμού», που κυριάρχησε στη δεκαετία του ’30.

Ο «κατευνασμός» δεν ήταν «απλώς γλυκόλογα με τα οποία επιχείρησαν να καθυστερήσουν την έλευση της κακιάς ώρας. Ηταν μία αισιόδοξη και χριστιανική ελπίδα ότι η ημέρα αυτή δεν θα χρειαζόταν να έρθει ποτέ» (Μ. Τζίλμπερτ - καθηγητής στην Οξφόρδη).

Οι συμφωνίες του Λοκάρνο (1925) σκοπό είχαν να εισαγάγουν την Ευρώπη σε μία περίοδο ειρήνης, δυνατότητα που ελάχιστοι αμφισβητούσαν τότε.

Ομως, ο τεράστιος Ουίνστον Τσώρτσιλ προειδοποίησε ότι «τα έθνη ίσως να μη συμφωνούσαν σ’ έναν τόσο εύκολο διακανονισμό των μακροχρόνιων διαφορών τους» και παρόλο ότι τον επέκριναν ως απαισιόδοξο, προειδοποίησε για τους κινδύνους «του σιωπηλού και εντατικού επανεξοπλισμού».

Προειδοποίησε, επίσης, για την τελειοποίηση του επιστημονικού και χημικού πολέμου, που «θα καθιστούσε τον μελλοντικό πόλεμο ακόμη πιο τρομερό, αλλά ταυτόχρονα θα μπορούσε να ενθαρρύνει έναν ενδεχόμενο εχθρό να καταφέρει το πρώτο χτύπημα». Και ο μέγας αυτός άνδρας πρόσθετε: «Η Ρωσία αποστερημένη από τις Βαλτικές επαρχίες της, όσο περνούν τα χρόνια τόσο περισσότερο θα αναπολεί, συνεχώς, τους πολέμους του Μεγάλου Πέτρου. Από το ένα έως το άλλο άκρο της Γερμανίας ένα έντονο μίσος για τη Γαλλία ενώνει ολόκληρο τον πληθυσμό».

Από πολιτικής σκοπιάς ο «κατευνασμός» φαινόταν ως η μόνη πολιτική που το βρετανικό και γαλλικό κοινό μπορούσε να αποδεχθεί. Με εξαίρεση τον Τσώρτσιλ είναι ζήτημα εάν υπήρξε έστω και ένας επιφανής πολιτικός, στις δύο χώρες, πρόθυμος να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, σε περίπτωση μιας συνεννόησης με τη ναζιστική Γερμανία. Και ο Τσώρτσιλ ήταν σχεδόν ένας απόβλητος. Οι αντιρρήσεις του σε τυχόν συμφωνίες με τη χιτλερική Γερμανία χαρακτηρίζονταν ως ένα ακόμα παράδειγμα ανευθυνότητας. Ωστόσο δεν κουράστηκε να προωθεί την άποψή του ότι η έκταση του επανεξοπλισμού της Γερμανίας θα διευκόλυνε τον Χίτλερ να προελάσει ανεμπόδιστος στην Ευρώπη.

Αντίθετα, ο Νέβιλ Τσάμπερλεν δεν πίστευε ότι η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Και έτσι φτάσαμε στο Μόναχο (1938), για το οποίο ο Τσώρτσιλ μιλώντας στη Βουλή των Κοινοτήτων δήλωνε: «Υπέστημεν μία ολοκληρωτική ήττα». Συμπέρασμα: Ο «κατευνασμός» απέτυχε στην πράξη και ανέδειξε την έλλειψη διορατικότητας και προβλεπτικότητας εκείνων που διαφέντευαν τις τύχες της Γηραιάς Ηπείρου.

ΙΩΑΝΝΗΣ Κ. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ 

Δικηγόρος

Το εκκλησάκι του μπουρλοτιέρη στην Κυψέλη


Κύριε διευθυντά

Περίκλειστο, «πανταχόθεν», κρυμμένο και άγνωστο για τους πολλούς, στην ανθρωποβριθή, πολυφυλετική, πολυπολιτισμική και «τοις πάσι» γνωστή Κυψέλη, με το μικρό του μέγεθος, αναμετριέται καθημερινά με τα γιγάντια κτίρια που το περισφίγγουν ασφυκτικά, το εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων, χτισμένο από τον Μπουρλοτιέρη Κωνσταντίνο Κανάρη περί το 1870.

Φέτος την ώρα της Ανάστασης ο παπα-νικόλας με στεντόρεια φωνή βγήκε από το Αγιο Βήμα του ναΐσκου, με το Αγιο Φως, ψέλνοντας το γνωστό «Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός...».

Εκείνη τη στιγμή ακούστηκαν οι εκκωφαντικοί κρότοι από τις εκρήξεις των πρώτων βεγγαλικών! Ο εξωτερικός χώρος ήταν κατάμεστος από πιστούς, όλων των ηλικιών, με πρωτοφανές ποσοστό συμμετοχής εφήβων και νέων ανθρώπων.

Πολλοί κατατρόμαξαν από τις εκρήξεις και διαμαρτυρήθηκαν έντονα και απείλησαν να καλέσουν την Αστυνομία...

Τους καθησύχασε όμως ένας γέροντας, που φώναξε δυνατά: Μη φοβόσαστε. Ο μπουρλοτιέρης τα ρίχνει για να τον θυμόμαστε! Τα πνεύματα ηρέμησαν. Οι λαμπάδες με το Αγιο Φως ζέσταναν τις ψυχές. Τις καρδιές γλύκανε το «Χριστός Ανέστη...».

Και η Ιστορία παρούσα. Γραμμένη στους τοίχους του ναΐσκου: Χίος, Τένεδος, Ερέτρια, Αλεξάνδρεια! Ετσι για να μην ξεχνάμε!

ΜΙΧΑΛΗΣ Ι. ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ



Οι αιθεροβάμονες «σιδηροδρομόφιλοι»

Κύριε διευθυντά,

Ο κ. Σπύρος Γιακουμάκης έχει απόλυτο δίκιο στην επιστολή του της 18/4/2025 για την απουσία του σιδηροδρόμου. Η απουσία του έγινε αισθητή και αυτές τις ημέρες της μεγάλης εξόδου, λόγω του Πάσχα. Οι ρεπόρτερ, σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια, έστελναν ρεπορτάζ από τα αποπλέοντα, με χιλιάδες επιβάτες και πληρότητα 100%, πλοία και από τους σταθμούς των ΚΤΕΛ, με τους εκατοντάδες επιβάτες και τα έκτακτα δρομολόγια των λεωφορείων τους. Πουθενά το τραίνο. Καταντήσαμε το πιο ασφαλές, άνετο και φιλικό προς το περιβάλλον συγκοινωνιακό μέσον, να το έχει απορρίψει ο κόσμος για τις χερσαίες μετακινήσεις του.

Και την ευθύνη φέρουν όλες σχεδόν οι κυβερνήσεις της τελευταίας 50ετίας, χωρίς να είναι αμέτοχες και οι διοικήσεις του ΟΣΕ. Τρανό παράδειγμα η ανακαίνιση εκ βάθρων της γραμμής Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα, με μεγάλη συμμετοχή στο κόστος της Ε.Ε. και η άμεση σχεδόν κατάργηση των δρομολογίων και η εγκατάλειψή της, σε ελάχιστο χρόνο μετά την ολοκλήρωσή της.

Ο κόσμος δεν πρέπει να ξυπνήσει, όπως προτρέπει ο κ. Γιακουμάκης. Ο κόσμος δεν κοιμάται. Ο κόσμος έχει χάσει την εμπιστοσύνη του και την αγάπη του για το τραίνο. Πρώτα πρέπει να γίνει ξανά ελκυστικό το τραίνο σε όλες του τις εκφάνσεις (τροχαίο υλικό, υποδομές, ασφάλεια, ταχύτητα, ανέσεις, εξυπηρέτηση επιβατικού κοινού, κόστος εισιτηρίων, αξιοπιστία και συχνότητα δρομολογίων, καθαριότητα συρμών, συμπεριφορά προσωπικού κ.ά.), ώστε να το ξαναγαπήσει ο κόσμος και να το προτιμά για τις μετακινήσεις του. Και αυτό πρέπει να το αποφασίσουν κυβερνήσεις και διοικήσεις του σιδηροδρόμου.

Ας ελπίσουμε ότι κάποτε θα βρεθεί ένας νέος Χαρ. Τρικούπης, αλλιώς ο σιδηρόδρομος θα είναι μια ωραία ανάμνηση για τους αιθεροβάμονες σιδηροδρομόφιλους και για τους στιχουργούς. Αλήθεια, πόσα τραγούδια έχουν γραφεί για τα ΚΤΕΛ;

ΥΓ.: Παρακαλώ –κατ’ εξαίρεσιν...– να μη διορθωθεί το τραίνο σε τρένο γιατί, από τότε που το γράφουν με –ε, έχει χάσει τη γοητεία του, όπως έλεγε ο αείμνηστος φίλος Αντώνης Φιλιππουπολίτης, στον Σύλλογο Φίλων του Σιδηροδρόμου.

ΜΑΤΘΑΙΟΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Πλοίαρχος Π.Ν. ε.α.

...από "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 24/04/25