Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", και...
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 12-13/04/25 |
Μύθοι και αλήθειες για το πόρισμα
- Τι πραγματικά ισχύει για τις προσομοιώσεις, τους πραγματογνώμονες, τις ευθύνες
- Οι παλινωδίες, οι ολιγωρίες και τα ασυμβίβαστα
Με τον νεοσύστατο Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) να έχει περιέλθει σε ανυποληψία και την κυβέρνηση να βρίσκεται σε… vertigo, ζητούνται πειστικές απαντήσεις για τα αίτια που προκάλεσαν το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στη χώρα και τους έχοντες την κύρια ευθύνη για τον θάνατο 57 νέων ανθρώπων.
Η Ελλάδα που κάποτε διέθετε έναν Ακριβό Τσολάκη, με ενισχυμένο κύρος στον χώρο των διεθνών διερευνήσεων των αεροπορικών ατυχημάτων, σήμερα εκλιπαρεί άλλες χώρες να τη συνδράμουν στη διερεύνηση του δυστυχήματος των Τεμπών. Δύο χρόνια μετά την τραγωδία, υπάρχουν μόνο διάσπαρτα «πορίσματα» ιδιωτών πραγματογνωμόνων, ενώ η απόπειρα της επίσημης πολιτείας να ερευνήσει καθυστερημένα το τραγικό δυστύχημα κατέληξε σε φιάσκο χωρίς προηγούμενο.
Οι «αλήθειες» και οι «μύθοι» γύρω από την προσπάθεια του ελληνικού κράτους, μέσω του νεοσύστατου ΕΟΔΑΣΑΑΜ, να συντάξει ένα πόρισμα που θα είναι ακριβές και δεν θα αμφισβητείται, τουλάχιστον από τους περισσότερους, παραπέμπουν σε πρωτοφανείς παλινωδίες, ολιγωρίες και ασυμβίβαστα, που δεν συνάδουν με προηγμένη χώρα.
Αλήθεια: Καθυστέρηση. Είναι αλήθεια ότι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ θεσμοθετήθηκε, με καθυστέρηση ετών, τον Ιανουάριο του 2023, επί υπουργίας Κώστα Αχ. Καραμανλή και στελεχώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023, από τον Χρήστο Σταϊκούρα, σχεδόν επτά μήνες μετά το δυστύχημα των Τεμπών (28 Φεβρουαρίου 2023). Στο γεγονός αυτό οφείλεται σήμερα, σε μεγάλο βαθμό, η χαώδης κατάσταση σε σχέση με τη διερεύνηση και τα πορίσματα για τη σύγκρουση των δύο τρένων στον θεσσαλικό κάμπο.
-Φύλαξη. Είναι αλήθεια πως εάν υπήρχε ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ την ημέρα του δυστυχήματος, θα ήταν αυτός που θα είχε τον πρώτο λόγο στη διερεύνηση των αιτιών και των συνθηκών της τραγωδίας, αποκλείοντας τον χώρο της σύγκρουσης των τρένων και δίνοντας εντολή φύλαξής του για όσο διάστημα απαιτούσαν οι έρευνες από τους εξειδικευμένους επιστήμονες – πραγματογνώμονες, με τη συνδρομή των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών και τη συμμετοχή, ως παρατηρητών, τεχνικών συμβούλων των οικογενειών των θυμάτων.
- Χωρίς συντονισμό. Είναι αλήθεια ότι το κενό του ΕΟΔΑΣΑΑΜ «αναπληρώθηκε» από την Τροχαία, την Πυροσβεστική Υπηρεσία, αλλά και ιδιώτες πραγματογνώμονες (αδειοδοτημένους και μη) που βρέθηκαν στο πεδίο της τραγωδίας να ενεργούν εκ παραλλήλου, ο καθένας για λογαριασμό του, χωρίς πρωτόκολλα, χωρίς περιορισμούς, χωρίς συντονισμό και αρκετές φορές εν μέσω αντεγκλήσεων. «Ολα αυτά θυμίζουν “νεκροτομή” που διενεργείται μόνο από τους τεχνικούς συμβούλους των οικογενειών, χωρίς την παρουσία του αρμόδιου κρατικού ιατροδικαστή», λένε χαρακτηριστικά έμπειροι ερευνητές ατυχημάτων, καταδεικνύοντας ότι για πρώτη φορά η χώρα αδυνατεί να διερευνήσει με επάρκεια και αξιοπιστία ένα τόσο σοβαρό δυστύχημα.
Μύθος: Με στοιχεία άλλων. Είναι μύθος ότι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ θα μπορούσε, εκ των υστέρων και χωρίς οι δικοί του ερευνητές να βρεθούν στον τόπο του δυστυχήματος από την πρώτη στιγμή, να εκδώσει πόρισμα με πρωτογενή αποδεικτικά στοιχεία και αντίστοιχη επιστημονική τεκμηρίωση. Οι τρεις πραγματογνώμονες του κρατικού ΕΟΔΑΣΑΑΜ (δύο ξένοι και ένας Ελληνας), με καθυστέρηση ενός χρόνου, οδηγήθηκαν στη σύνταξη του πορίσματός τους, ουσιαστικά βασιζόμενοι σε στοιχεία του δυστυχήματος που συνέλεξαν άλλοι πραγματογνώμονες (ιδιώτες και κρατικές υπηρεσίες), χωρίς ωστόσο να γνωρίζουν ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο αυτά αποκτήθηκαν, δηλαδή εάν η «εξόρυξή» τους είχε επιστημονική ορθότητα.
-«Εθνική ομάδα». Είναι μύθος ότι στην Ελλάδα δεν υπήρχαν κατάλληλοι επιστήμονες – πραγματογνώμονες για να ερευνήσουν, έστω και εκ των υστέρων, το σοβαρότερο και μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δυστύχημα της χώρας και για τον λόγο αυτό η διοίκηση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ προσέφυγε σε ξένους πραγματογνώμονες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA). Η αναζήτηση αρμόδιων εμπειρογνωμόνων – καθηγητών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και στις άλλες πολυτεχνικές σχολές της χώρας (π.χ. Πατρών, Κρήτης κ.λπ.) θα αρκούσε για τη συγκρότηση μιας «εθνικής ομάδας» διερεύνησης του δυστυχήματος. Ομως, κάτι τέτοιο ουδέποτε συνέβη.
-Αποστολή ειδικών. Είναι αλήθεια ότι η διοίκηση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, προτού καταλήξει στη λύση των ειδικών του ERA, με επιστολή της σε 26 χώρες – μέλη της ΕΕ ζήτησε από τις αντίστοιχες Επιτροπές Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων να αποστείλουν στην Ελλάδα έμπειρους πραγματογνώμονες προκειμένου να συνδράμουν στη διερεύνηση του δυστυχήματος των Τεμπών. Ομως, το σύνολο των χωρών αρνήθηκαν την αποστολή τέτοιων ειδικών, υποδεικνύοντας εμμέσως πλην σαφώς στη διοίκηση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ πως η διερεύνηση ενός τέτοιου δυστυχήματος είναι «εσωτερική υπόθεση» της Ελλάδας.
-Μέσω συνεντεύξεων. Είναι αλήθεια ότι την ευθύνη σύνταξης του επίσημου πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για τα Τέμπη είχαν τελικά τρεις πολιτικοί μηχανικοί και ένας βιομηχανικός ψυχολόγος (!) και κανένας άλλος «περισσότερο ειδικός» για το συμβάν, όπως π.χ. χημικός μηχανικός, μηχανολόγος, ηλεκτρολόγος υψηλής τάσης, πυροτεχνουργός, πεπειραμένα στελέχη της Πυροσβεστικής. Συγκεκριμένα, τη διερεύνηση του δυστυχήματος μέσω συνεντεύξεων (!) και όχι επί του πεδίου, καθώς ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ συγκροτήθηκε καθυστερημένα, έκαναν τα μέλη της Ομάδας Διερεύνησης του Οργανισμού, Μπαρτ Ακού, βέλγος πολιτικός μηχανικός, Φαμπρίτσιο Καρπινέλι, ιταλός βιομηχανικός ψυχολόγος, και Κωνσταντίνος Καπετανίδης, πολιτικός μηχανικός, με αναπληρωματικό μέλος τον Αστέριο Αλεξάνδρου, επίσης πολιτικό μηχανικό!
-Πιστοποιητικό ασφαλείας. Είναι αλήθεια ότι οι δύο πρώτοι ανήκουν στο δυναμικό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA), με τον Μπαρτ Ακού μάλιστα να είναι ο υπεύθυνος ασφαλείας και «νούμερο 2» του ERA (κατά την περίοδο της διερεύνησης) και να είναι αυτός που υπέγραψε το πιστοποιητικό ασφαλείας της πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ (νυν Hellenic Train), όταν αγοράστηκε από τους Ιταλούς. Μάλιστα, η σχετική υπογραφή από πλευράς Ακού βασίστηκε σε στοιχεία και τις θετικές εισηγήσεις που είχαν αποσταλεί στον ERA από την ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) και τον νομικό της εκπρόσωπο Χρήστο Παπαδημητρίου, προτού… μετακομίσει στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Και μόνο εξ αυτού του λόγου, δηλαδή της εμπλοκής του στην πιστοποίηση ασφαλείας της Hellenic Train, όπως λένε έγκριτοι νομικοί, ο Μπαρτ Ακού δεν θα έπρεπε να συμμετέχει στη διερεύνηση του δυστυχήματος των Τεμπών.
-Αποστολή ειδικών. Είναι αλήθεια ότι η διοίκηση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, προτού καταλήξει στη λύση των ειδικών του ERA, με επιστολή της σε 26 χώρες – μέλη της ΕΕ ζήτησε από τις αντίστοιχες Επιτροπές Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων να αποστείλουν στην Ελλάδα έμπειρους πραγματογνώμονες προκειμένου να συνδράμουν στη διερεύνηση του δυστυχήματος των Τεμπών. Ομως, το σύνολο των χωρών αρνήθηκαν την αποστολή τέτοιων ειδικών, υποδεικνύοντας εμμέσως πλην σαφώς στη διοίκηση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ πως η διερεύνηση ενός τέτοιου δυστυχήματος είναι «εσωτερική υπόθεση» της Ελλάδας.
-Μέσω συνεντεύξεων. Είναι αλήθεια ότι την ευθύνη σύνταξης του επίσημου πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για τα Τέμπη είχαν τελικά τρεις πολιτικοί μηχανικοί και ένας βιομηχανικός ψυχολόγος (!) και κανένας άλλος «περισσότερο ειδικός» για το συμβάν, όπως π.χ. χημικός μηχανικός, μηχανολόγος, ηλεκτρολόγος υψηλής τάσης, πυροτεχνουργός, πεπειραμένα στελέχη της Πυροσβεστικής. Συγκεκριμένα, τη διερεύνηση του δυστυχήματος μέσω συνεντεύξεων (!) και όχι επί του πεδίου, καθώς ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ συγκροτήθηκε καθυστερημένα, έκαναν τα μέλη της Ομάδας Διερεύνησης του Οργανισμού, Μπαρτ Ακού, βέλγος πολιτικός μηχανικός, Φαμπρίτσιο Καρπινέλι, ιταλός βιομηχανικός ψυχολόγος, και Κωνσταντίνος Καπετανίδης, πολιτικός μηχανικός, με αναπληρωματικό μέλος τον Αστέριο Αλεξάνδρου, επίσης πολιτικό μηχανικό!
-Πιστοποιητικό ασφαλείας. Είναι αλήθεια ότι οι δύο πρώτοι ανήκουν στο δυναμικό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA), με τον Μπαρτ Ακού μάλιστα να είναι ο υπεύθυνος ασφαλείας και «νούμερο 2» του ERA (κατά την περίοδο της διερεύνησης) και να είναι αυτός που υπέγραψε το πιστοποιητικό ασφαλείας της πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ (νυν Hellenic Train), όταν αγοράστηκε από τους Ιταλούς. Μάλιστα, η σχετική υπογραφή από πλευράς Ακού βασίστηκε σε στοιχεία και τις θετικές εισηγήσεις που είχαν αποσταλεί στον ERA από την ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) και τον νομικό της εκπρόσωπο Χρήστο Παπαδημητρίου, προτού… μετακομίσει στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Και μόνο εξ αυτού του λόγου, δηλαδή της εμπλοκής του στην πιστοποίηση ασφαλείας της Hellenic Train, όπως λένε έγκριτοι νομικοί, ο Μπαρτ Ακού δεν θα έπρεπε να συμμετέχει στη διερεύνηση του δυστυχήματος των Τεμπών.
- Ασυμβίβαστα – κωλύματα. Είναι αλήθεια ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, υπάρχουν ασυμβίβαστα – κωλύματα σε σχέση και με τη συμμετοχή τρίτων πραγματογνωμόνων στη διερεύνηση του δυστυχήματος των Τεμπών. Σημειώνεται ότι ο Ακού του ERA (πολιτικός μηχανικός γαρ), φτάνοντας στην Ελλάδα, αναζήτησε κάποιον τεχνικό σύμβουλο με ειδικότητα μηχανολόγου – μηχανικού, προκειμένου να συνδράμει το έργο της διερεύνησης του δυστυχήματος των Τεμπών, προσφεύγοντας (κατόπιν υποδείξεων) στην ομάδα των πραγματογνωμόνων της ΕΔΑΠΟ (Επιτροπή Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών), στην οποία μετέχει και ο Κώστας Λακαφώσης.
-Ανεξάρτητοι. Είναι αλήθεια ότι ο Χρήστος Παπαδημητρίου, παραιτηθείς πρόεδρος του σιδηροδρομικού τομέα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, όπως προκύπτει από τα πρακτικά των συνεδριάσεων του ΔΣ του Οργανισμού, διατηρούσε σοβαρές επιφυλάξεις για τη χρησιμοποίηση της ΕΔΑΠΟ από την Ομάδα Διερεύνησης του δυστυχήματος και συγκεκριμένα για τον υπολογισμό της πυρόσφαιρας, υποστηρίζοντας ότι υπήρχαν «ζητήματα αντικειμενικότητας». Αλλωστε, ο κανονισμός λειτουργίας του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και η διεθνής πρακτική προβλέπουν σαφώς ότι για τη χρησιμοποίηση τρίτων πραγματογνωμόνων απαιτείται να μην υπάρχουν «αντικρουόμενα συμφέροντα» ή γεγονότα που μπορεί «να δικαιολογήσουν δυσπιστία ως προς την αντικειμενικότητα και αμεροληψία προσώπων που συμμετέχουν στη διερεύνηση ατυχήματος ή συμβάντος» (τα μέλη της ΕΔΑΠΟ, των οποίων οι διαπιστώσεις περιλήφθηκαν στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, είναι ταυτόχρονα και πραγματογνώμονες οικογενειών των θυμάτων).
-Οι αμφισβητήσεις. Είναι αλήθεια ότι και οι προσομοιώσεις της ομάδας της ΕΔΑΠΟ σε σχέση με το ζήτημα της πυρόσφαιρας αμφισβητήθηκαν εντόνως όχι μόνο από μέλη της διοίκησης του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, αλλά κυρίως από τα Πανεπιστήμια της Γάνδης και της Πίζας, όπου ΕΔΑΠΟ και Λακαφώσης προσέφυγαν για την πιστοποίησή τους. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γάνδης εμφανίζονται να αντιδρούν σφόδρα για όσα περιλήφθηκαν από τον Μπαρτ Ακού και την Ομάδα Διερεύνησης στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, γεγονός που αναγκάζει τώρα το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να απευθυνθεί – κατόπιν εορτής και αφού ο Παπαδημητρίου έχει ήδη παραιτηθεί – στην πρυτανεία του πανεπιστημιακού ιδρύματος, προκειμένου να έχει την επίσημη θέση της επί του ελληνικού πορίσματος. Αντίστοιχη στάση κράτησε και το Πανεπιστήμιο της Πίζας.
-Ανεξάρτητοι. Είναι αλήθεια ότι ο Χρήστος Παπαδημητρίου, παραιτηθείς πρόεδρος του σιδηροδρομικού τομέα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, όπως προκύπτει από τα πρακτικά των συνεδριάσεων του ΔΣ του Οργανισμού, διατηρούσε σοβαρές επιφυλάξεις για τη χρησιμοποίηση της ΕΔΑΠΟ από την Ομάδα Διερεύνησης του δυστυχήματος και συγκεκριμένα για τον υπολογισμό της πυρόσφαιρας, υποστηρίζοντας ότι υπήρχαν «ζητήματα αντικειμενικότητας». Αλλωστε, ο κανονισμός λειτουργίας του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και η διεθνής πρακτική προβλέπουν σαφώς ότι για τη χρησιμοποίηση τρίτων πραγματογνωμόνων απαιτείται να μην υπάρχουν «αντικρουόμενα συμφέροντα» ή γεγονότα που μπορεί «να δικαιολογήσουν δυσπιστία ως προς την αντικειμενικότητα και αμεροληψία προσώπων που συμμετέχουν στη διερεύνηση ατυχήματος ή συμβάντος» (τα μέλη της ΕΔΑΠΟ, των οποίων οι διαπιστώσεις περιλήφθηκαν στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, είναι ταυτόχρονα και πραγματογνώμονες οικογενειών των θυμάτων).
-Οι αμφισβητήσεις. Είναι αλήθεια ότι και οι προσομοιώσεις της ομάδας της ΕΔΑΠΟ σε σχέση με το ζήτημα της πυρόσφαιρας αμφισβητήθηκαν εντόνως όχι μόνο από μέλη της διοίκησης του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, αλλά κυρίως από τα Πανεπιστήμια της Γάνδης και της Πίζας, όπου ΕΔΑΠΟ και Λακαφώσης προσέφυγαν για την πιστοποίησή τους. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γάνδης εμφανίζονται να αντιδρούν σφόδρα για όσα περιλήφθηκαν από τον Μπαρτ Ακού και την Ομάδα Διερεύνησης στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, γεγονός που αναγκάζει τώρα το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να απευθυνθεί – κατόπιν εορτής και αφού ο Παπαδημητρίου έχει ήδη παραιτηθεί – στην πρυτανεία του πανεπιστημιακού ιδρύματος, προκειμένου να έχει την επίσημη θέση της επί του ελληνικού πορίσματος. Αντίστοιχη στάση κράτησε και το Πανεπιστήμιο της Πίζας.
-Περιλήψεις. Είναι αλήθεια ότι τα πλήρη και αναλυτικά πρακτικά των προσομοιώσεων της ΕΔΑΠΟ (τρία συνολικά) σε σχέση με την πυρόσφαιρα δεν έχουν κατατεθεί ακόμα στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ ούτε και στον αρμόδιο ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη, που τα έχει ζητήσει από τον περασμένο Φεβρουάριο. Κατατέθηκαν μόνο περιλήψεις τους.
-Διαφωνίες. Είναι αλήθεια ότι στο εσωτερικό του ΕΟΔΑΣΑΑΜ υπήρξαν έντονες διαφωνίες και για τον χρόνο δημοσιοποίησης του πορίσματος, με το «δίδυμο» των Ακού και Καρπινέλι του ERA να επιμένει να ανακοινωθεί στις 27 Φεβρουαρίου 2025, παρότι το κεφάλαιο της «πυρόσφαιρας» παρέμενε ανοιχτό και με μη επαρκή (έως εξαιρετικά αδύναμη) τεκμηρίωση. Ετσι, στο πόρισμα τελικά περιλήφθηκε η πιθανολόγηση της ύπαρξης άγνωστου εύφλεκτου υλικού στο εμπορικό τρένο, το οποίο προκάλεσε την πυρόσφαιρα.
-Παράταση. Είναι μύθος ότι το πόρισμα έπρεπε να κατατεθεί ακριβώς έναν χρόνο μετά τη λήψη της σχετικής εντολής από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για τη διερεύνηση του δυστυχήματος, όπως υποστήριξε ο Ακού. Θα μπορούσε να ζητηθεί παράταση για την έκδοση του πορίσματος λόγω της αναμονής κρίσιμων στοιχείων.
-Διαφωνίες. Είναι αλήθεια ότι στο εσωτερικό του ΕΟΔΑΣΑΑΜ υπήρξαν έντονες διαφωνίες και για τον χρόνο δημοσιοποίησης του πορίσματος, με το «δίδυμο» των Ακού και Καρπινέλι του ERA να επιμένει να ανακοινωθεί στις 27 Φεβρουαρίου 2025, παρότι το κεφάλαιο της «πυρόσφαιρας» παρέμενε ανοιχτό και με μη επαρκή (έως εξαιρετικά αδύναμη) τεκμηρίωση. Ετσι, στο πόρισμα τελικά περιλήφθηκε η πιθανολόγηση της ύπαρξης άγνωστου εύφλεκτου υλικού στο εμπορικό τρένο, το οποίο προκάλεσε την πυρόσφαιρα.
-Παράταση. Είναι μύθος ότι το πόρισμα έπρεπε να κατατεθεί ακριβώς έναν χρόνο μετά τη λήψη της σχετικής εντολής από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για τη διερεύνηση του δυστυχήματος, όπως υποστήριξε ο Ακού. Θα μπορούσε να ζητηθεί παράταση για την έκδοση του πορίσματος λόγω της αναμονής κρίσιμων στοιχείων.
Η πυρόσφαιρα «καίει» ερευνητές, σενάρια και… σκευωρίες
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ Γ. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ
Μέσα στην πολυσυζητημένη πυρόσφαιρα των Τεμπών… χάνονται τελικά τα τελευταία δύο χρόνια κρατικοί λειτουργοί, ερευνητές, ιατροδικαστές, θεωρίες συνωμοσίας, καταγγελίες για σκευωρίες, «παιχνίδια σκοπιμοτήτων» και άστοχες δικαστικές έρευνες!
Τα αίτια της ανάφλεξης που ακολούθησε την πολύνεκρη σύγκρουση των δύο τρένων στις 28 Φεβρουαρίου 2023 και η οποία αρχικά θεωρήθηκε… ζήτημα άνευ ενδιαφέροντος και δεν ερευνήθηκε επαρκώς, εξελίσσεται σε κεντρικό θέμα της τραγωδίας, αφήνοντας μάλιστα στο περιθώριο τις αναφορές και τα κατηγορητήρια για την περιώνυμη σύμβαση 717, τον λόγο που δεν υπήρχε τηλεδιοίκηση, τα λάθη των σιδηροδρομικών υπαλλήλων κ.λπ.
Ταυτόχρονα, και όσο παραμένει δισεπίλυτος γρίφος για τις δικαστικές Αρχές, επηρεάζει διαρκώς το πολιτικό σκηνικό, αναδεικνύοντας αλλεπάλληλες κυβερνητικές αστοχίες.
Η παραίτηση. Η παραίτηση του αναπληρωτή προέδρου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ Χρήστου Παπαδημητρίου έπειτα από μια σειρά τουλάχιστον 10 σχετικών αμφιλεγόμενων δηλώσεων, αλλά και η αποτυχημένη προσπάθεια τις τελευταίες ημέρες να διατυπωθεί λόγος περί… τάχα «συμπαιγνίας» και «fake news με στόχο την κυβέρνηση» γύρω από το ίδιο θέμα, αναδεικνύουν ακριβώς τη δυναμική και την κρυφή ισχύ αυτής της «πύρινης σφαίρας».
Με την ηγεσία του Αρείου Πάγου να προχωρά, ύστερα από άστοχες αναφορές για ύποπτες μεθοδεύσεις του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και πραγματογνωμόνων, σε δικαστική παραγγελία, η οποία αποδείχθηκε λίγες ώρες αργότερα άνευ ουσιαστικού περιεχομένου και άνευ αδικήματος.
Χωρίς να είναι βέβαιο το εάν η βασική δικαστική έρευνα που μπορεί να διαρκέσει έως και 30 μήνες, θα μπορέσει τελικά να δώσει σχετική επαρκή απάντηση στο μεγάλο μυστήριο, παρότι θα υπάρξουν ίσως και περισσότερες από 18 τεχνικές μελέτες, δεκάδες αυτοψίες, εκατοντάδες εργαστηριακές αναλύσεις από το Γενικό Χημείο του Κράτους, από τα Εγκληματολογικά Εργαστήρια της ΕΛ.ΑΣ. κ.λπ. για το ίδιο ζήτημα. Σε μια σειρά διχογνωμιών, που ποτέ δεν έχει υπάρξει ξανά σε παρόμοια πολύνεκρα συμβάντα στη χώρα μας, αλλά πιθανόν και στο εξωτερικό.
Τοξικολογικές. Αρχικά η έκρηξη που σημειώθηκε μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων θεωρήθηκε ζήτημα… μικρής σημασίας, καθώς τα πρώτα 24ωρα διατυπώθηκε η θεωρία ότι «οφείλεται στις φιάλες υγραερίου» που όμως δεν επιβεβαιώθηκε η ύπαρξή τους στο κυλικείο της Intercity 62. Καθώς μάλιστα δεν διενεργήθηκαν τοξικολογικές εξετάσεις στα θύματα, παράλειψη για την οποία επικρίθηκαν οι αρμόδιοι ιατροδικαστές, δεν κατέστη δυνατόν να αποδειχτεί εάν είχαν εισπνεύσει τοξικά αέρια, δείγμα ότι πέθαναν από τη φωτιά και όχι από τη μετωπική σύγκρουση των τρένων.
Ετσι η διερεύνηση της ύποπτης πυρκαγιάς ξεκίνησε με καθυστέρηση τουλάχιστον τριών μηνών, ύστερα από επιμονή ορισμένων πραγματογνωμόνων όπως του Κώστα Λακαφώση, που εκπροσωπούν μεγάλο αριθμό οικογενειών των θυμάτων. Παρεπόμενο αυτής της καθυστέρησης ήταν ότι δεν ελήφθη εγκαίρως κρίσιμο οπτικό υλικό από την κίνηση της εμπορικής αμαξοστοιχίας.
«Ελαια σιλικόνης». Την ίδια περίοδο επίσης, υπήρξαν ισάριθμες τεχνικές μελέτες από κρατικούς και ιδιώτες πραγματογνώμονες που συνέδεαν και αντιστοίχως… αποσυνέδεαν την έκρηξη (η οποία κόστισε τη ζωή σε τουλάχιστον 5-7 επιβάτες) από το ψυκτικό υγρό, τα περίφημα πια «έλαια σιλικόνης». Εκείνοι που θεωρούσαν ότι την πυρόσφαιρα δεν την προκάλεσαν τα έλαια σιλικόνης, επιχείρησαν να αναπτύξουν την προβληματική θεωρία ότι το εμπορικό τρένο είχε κάποιο ύποπτο λαθρεμπορικό φορτίο υδρογονανθράκων, όπως ξυλόλιο και τολουόλιο, που ανιχνεύθηκαν στο σημείο της τραγωδίας. Εκδοχή πάντως που δεν επιβεβαιώνεται τουλάχιστον προς το παρόν, από τις πρόσφατες έρευνες και από το οπτικό υλικό της εμπορικής αμαξοστοιχίας που αναδείχθηκε εκ των υστέρων.
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, που κατηγορείτο από τις περισσότερες οικογένειες των θυμάτων για το «μπάζωμα», τη «μονταζιέρα» και συνακόλουθα για «προσπάθεια συγκάλυψης», απέρριπτε τη θεωρία του «παράνομου φορτίου» (αν και στην πρόσφατη συνέντευξή του ο Πρωθυπουργός άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο ύπαρξής του) και προσπαθούσε να βρει ερείσματα για να δώσει μια διαφορετική εικόνα και να δημιουργήσει επικοινωνιακό αντίβαρο.
Αυτά τα βρήκε σε ορισμένες άστοχες δηλώσεις του παραιτηθέντος αναπληρωτή προέδρου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ο οποίος έδωσε την εικόνα ότι ο κρατικός οργανισμός ερευνών «είχε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Γάνδης που ανέδειξε (σ.σ.: με βάση τα υποτιθέμενα πειράματα των ξένων πανεπιστημιακών ερευνητών) ότι υπήρχε στα τρένα παράνομο φορτίο υδρογονανθράκων βάρους περίπου 2,5 τόνων που προκάλεσε τη φονική ανάφλεξη».
Προσομοίωση. Η αλήθεια όμως ήταν άλλη: αυτό που καταγραφόταν σαφώς στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και το οποίο φαινόταν να αγνοεί ο Χρ. Παπαδημητρίου, είναι ότι το σχετικό πείραμα προσομοίωσης της έκρηξης έγινε από έλληνες επιστήμονες σε συνεργασία με πραγματογνώμονα των οικογενειών. Καθώς και ότι το Πανεπιστήμιο της Γάνδης είχε μόνο συμβουλευτικό χαρακτήρα – με αμοιβή 15.000 ευρώ – μόνο για τις παραμέτρους του πειράματος και όχι για την ουσία του! Ετσι λοιπόν με βάση τη λάθος δήλωση Παπαδημητρίου, ομάδα ερευνητών που λειτουργούσαν για λογαριασμό της ΝΔ, επικοινώνησαν με το Πανεπιστήμιο της Γάνδης, εκπρόσωποι του οποίου προφανώς δήλωσαν ότι «δεν είχαν ασχοληθεί με την έκρηξη στα Τέμπη», απάντηση που ήταν βεβαίως σωστή. Ακολούθησαν οι διαρκείς αναφορές από την κυβέρνηση, αλλά και από φιλοκυβερνητικούς κύκλους για «αποκάλυψη της σκευωρίας», ξεχνώντας όμως ότι μερικές εβδομάδες νωρίτερα υπήρχαν υμνητικά σχόλια από το Μαξίμου για τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ και το πόρισμά του.
Οι ισχυρισμοί για «συμπαιγνίες» και «απάτες», καθώς και για «ανύπαρκτους πραγματογνώμονες», ισχυρισμοί άλλωστε οι οποίοι παρέσυραν την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου να ζητήσει (την υπερ-προβληθείσα) δικαστική έρευνα για την υποτιθέμενη μεθόδευση, αποδείχθηκαν εντελώς λάθος, καθώς όσοι διατύπωσαν αυτό το σενάριο δεν είχαν διαβάσει το ίδιο το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, που κάθε άλλο παρά μνημόνευε όσα αποτέλεσαν στήριγμα της αντεπίθεσης όλων όσοι μίλησαν για «απάτη με στόχο την κυβέρνηση».
....από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
για τη σύμβαση 717
ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΣΠΙΓΓΟΥ
Για παροχή εξηγήσεων κλήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία δεκαέξι άτομα, στο πλαίσιο της έρευνας που διενεργείται για τα μη πολιτικά πρόσωπα σε σκέλος της υπόθεσης μη υλοποίησης της σύμβασης 717 για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου.
Σε παροχή εξηγήσεων κλήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία δεκαέξι πρόσωπα στο πλαίσιο της έρευνας που διενεργείται για τα μη πολιτικά πρόσωπα σε σκέλος της υπόθεσης μη υλοποίησης της σύμβασης 717 για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου.
Οι δεκαέξι καλούνται με την ιδιότητα του υπόπτου για το τμήμα της υπόθεσης της σύμβασης 717 που αφορά τη χορήγηση αποζημίωσης περίπου 3 εκατ. ευρώ προς την εταιρεία ΤΟΜΉ, η οποία συμμετείχε στην κοινοπραξία που είχε αναλάβει το έργο.
Ή σχετική δικογραφία είχε διαβιβαστεί στη Βουλή το καλοκαίρι του 2023 για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή και αφορούσε το αδίκημα της απιστίας για την έγκριση της επίμαχης αποζημίωσης. Ή υπόθεση οδηγήθηκε τότε σε εξεταστική επιτροπή, για την οποία σε πρόσφατη συνέντευξή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πει πως «δεν ήταν η καλύτερη στιγμή της Βουλής».
Μπορεί για τα πολιτικά πρόσωπα η υπόθεση να μην προχώρησε, όμως η έρευνα συνεχίστηκε οδηγώντας στο «κατώφλι» της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας εκπροσώπους της ΕΡΓΟΣΕ και της εταιρείας ΤΟΜΉ. Δεκατέσσερις υπάλληλοι της ΕΡΓΟΣΕ καλούνται σε παροχή εξηγήσεων για το αδίκημα της άμεσης συνέργειας από κοινού σε απιστία εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ελληνικού Δημοσίου, εκ της οποίας η ζημία που προκλήθηκε υπερβαίνει συνολικά το ποσό των εκατόν είκοσι χιλιάδων (120.000) ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα 14 πρόσωπα φέρεται από πρόθεση να παρείχαν άμεση συνδρομή στον τότε υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή κατά τη διάρκεια τέλεσης και στην εκτέλεση της κύριας πράξης της απιστίας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ενωσης
και του ελληνικού Δημοσίου που φέρεται ότι διέπραξε στις 12-1-2021, όταν υπέγραψε τη σχετική απόφαση για αποζημίωση της κοινοπραξίας. Οι υπάλληλοι της ΕΡΓΟΣΕ φέρεται να είχαν εισηγηθεί θετικά υπέρ της χορήγησης αποζημίωσης στην κοινοπραξία ΤΟΜΉ Alstom Transport λόγω θετικών ζημιών για το χρονικό διάστημα από 1-8-2018 έως 31-3-2020, συνολικού ποσού 2,7 εκατ. ευρώ.
Τα δύο στελέχη της ΤΟΜΉ καλούνται ως ύποπτα για ηθική αυτουργία στο ίδιο αδίκημα, καθώς φέρεται να προκάλεσαν στον αρμόδιο υπουργό Υποδομών και Μεταφορών και στους αρμόδιους υπαλλήλους της ΕΡΓΟΣΕ την απόφαση να τελέσουν την αξιόποινη πράξη της απιστίας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής
Ενωσης και του ελληνικού Δημοσίου, την οποία φέρεται ότι διέπραξαν «με πειθώ, φορτικότητα, προτροπές και παραινέσεις, έχοντας προσωπική επικοινωνία με αυτούς και επηρεάζοντας τη βούλησή τους προς την κατεύθυνση τέλεσης της επίμαχης αξιόποινης πράξης».
Τα εμπλεκόμενα πρόσωπα ζήτησαν και έλαβαν προθεσμία, ενώ μετά την παροχή εξηγήσεων η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα αποφασίσει αν θα προχωρήσει στην άσκηση ποινικής δίωξης ή θα αρχειοθετήσει το μέρος αυτό της δικογραφίας.
Βασική δικογραφία
Στο μεταξύ, μια ανάσα πριν από το τέλος βρίσκεται η κύρια ανάκριση για την πολύπαθη σύμβαση 717 που είχε υπογραφεί το 2014 με ορίζοντα υλοποίησης το 2016 και έλαβε επτά παράνομες παρατάσεις. Για αυτό το σκέλος διώκονται 23 πρόσωπα, τα οποία είναι κατηγορούμενα και στη δικογραφία για το δυστύχημα των Τεμπών.
Πρόκειται για 14 υπαλλήλους της ΕΡΓΟΣΕ που κατηγορούνται κατά περίπτωση για απάτη σχετική με τις επιχορηγήσεις και για ψευδή βεβαίωση με σκοπό τον προσπορισμό αθέμιτου οφέλους σε άλλον, τέσσερις υπαλλήλους της Ελληνικής Διαχειριστικής Αρχής του Επιχειρησιακού Προγράμματος Υποδομών Μεταφορών, Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΥΔ/ΕΠΥΜΕΠΕΡΑΑ) που κατηγορούνται για απιστία κονδυλίων και πέντε νόμιμους εκπροσώπους και υπαλλήλους της αναδόχου κοινοπραξίας, για ηθική αυτουργία σε απάτη σχετική με τις επιχορηγήσεις και ηθική αυτουργία σε ψευδή βεβαίωση με σκοπό τον προσπορισμό αθέμιτου οφέλους σε άλλον.
Με την ολοκλήρωση της ανάκρισης, η δικογραφία θα επιστρέψει στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία προκειμένου, αν υπάρξει και σύμφωνη γνώμη του προέδρου Εφετών, να οδηγηθεί η υπόθεση στο ακροατήριο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας.
Στο μικροσκόπιο χημικές ουσίες
ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΣΠΙΓΓΟΥ
Για παροχή εξηγήσεων κλήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία δεκαέξι άτομα, στο πλαίσιο της έρευνας που διενεργείται για τα μη πολιτικά πρόσωπα σε σκέλος της υπόθεσης μη υλοποίησης της σύμβασης 717 για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου.
Σε παροχή εξηγήσεων κλήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία δεκαέξι πρόσωπα στο πλαίσιο της έρευνας που διενεργείται για τα μη πολιτικά πρόσωπα σε σκέλος της υπόθεσης μη υλοποίησης της σύμβασης 717 για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου.
Οι δεκαέξι καλούνται με την ιδιότητα του υπόπτου για το τμήμα της υπόθεσης της σύμβασης 717 που αφορά τη χορήγηση αποζημίωσης περίπου 3 εκατ. ευρώ προς την εταιρεία ΤΟΜΉ, η οποία συμμετείχε στην κοινοπραξία που είχε αναλάβει το έργο.
Ή σχετική δικογραφία είχε διαβιβαστεί στη Βουλή το καλοκαίρι του 2023 για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή και αφορούσε το αδίκημα της απιστίας για την έγκριση της επίμαχης αποζημίωσης. Ή υπόθεση οδηγήθηκε τότε σε εξεταστική επιτροπή, για την οποία σε πρόσφατη συνέντευξή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πει πως «δεν ήταν η καλύτερη στιγμή της Βουλής».
Μπορεί για τα πολιτικά πρόσωπα η υπόθεση να μην προχώρησε, όμως η έρευνα συνεχίστηκε οδηγώντας στο «κατώφλι» της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας εκπροσώπους της ΕΡΓΟΣΕ και της εταιρείας ΤΟΜΉ. Δεκατέσσερις υπάλληλοι της ΕΡΓΟΣΕ καλούνται σε παροχή εξηγήσεων για το αδίκημα της άμεσης συνέργειας από κοινού σε απιστία εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ελληνικού Δημοσίου, εκ της οποίας η ζημία που προκλήθηκε υπερβαίνει συνολικά το ποσό των εκατόν είκοσι χιλιάδων (120.000) ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα 14 πρόσωπα φέρεται από πρόθεση να παρείχαν άμεση συνδρομή στον τότε υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή κατά τη διάρκεια τέλεσης και στην εκτέλεση της κύριας πράξης της απιστίας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ενωσης
και του ελληνικού Δημοσίου που φέρεται ότι διέπραξε στις 12-1-2021, όταν υπέγραψε τη σχετική απόφαση για αποζημίωση της κοινοπραξίας. Οι υπάλληλοι της ΕΡΓΟΣΕ φέρεται να είχαν εισηγηθεί θετικά υπέρ της χορήγησης αποζημίωσης στην κοινοπραξία ΤΟΜΉ Alstom Transport λόγω θετικών ζημιών για το χρονικό διάστημα από 1-8-2018 έως 31-3-2020, συνολικού ποσού 2,7 εκατ. ευρώ.
Τα δύο στελέχη της ΤΟΜΉ καλούνται ως ύποπτα για ηθική αυτουργία στο ίδιο αδίκημα, καθώς φέρεται να προκάλεσαν στον αρμόδιο υπουργό Υποδομών και Μεταφορών και στους αρμόδιους υπαλλήλους της ΕΡΓΟΣΕ την απόφαση να τελέσουν την αξιόποινη πράξη της απιστίας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής
Ενωσης και του ελληνικού Δημοσίου, την οποία φέρεται ότι διέπραξαν «με πειθώ, φορτικότητα, προτροπές και παραινέσεις, έχοντας προσωπική επικοινωνία με αυτούς και επηρεάζοντας τη βούλησή τους προς την κατεύθυνση τέλεσης της επίμαχης αξιόποινης πράξης».
Τα εμπλεκόμενα πρόσωπα ζήτησαν και έλαβαν προθεσμία, ενώ μετά την παροχή εξηγήσεων η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα αποφασίσει αν θα προχωρήσει στην άσκηση ποινικής δίωξης ή θα αρχειοθετήσει το μέρος αυτό της δικογραφίας.
Βασική δικογραφία
Στο μεταξύ, μια ανάσα πριν από το τέλος βρίσκεται η κύρια ανάκριση για την πολύπαθη σύμβαση 717 που είχε υπογραφεί το 2014 με ορίζοντα υλοποίησης το 2016 και έλαβε επτά παράνομες παρατάσεις. Για αυτό το σκέλος διώκονται 23 πρόσωπα, τα οποία είναι κατηγορούμενα και στη δικογραφία για το δυστύχημα των Τεμπών.
Πρόκειται για 14 υπαλλήλους της ΕΡΓΟΣΕ που κατηγορούνται κατά περίπτωση για απάτη σχετική με τις επιχορηγήσεις και για ψευδή βεβαίωση με σκοπό τον προσπορισμό αθέμιτου οφέλους σε άλλον, τέσσερις υπαλλήλους της Ελληνικής Διαχειριστικής Αρχής του Επιχειρησιακού Προγράμματος Υποδομών Μεταφορών, Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΥΔ/ΕΠΥΜΕΠΕΡΑΑ) που κατηγορούνται για απιστία κονδυλίων και πέντε νόμιμους εκπροσώπους και υπαλλήλους της αναδόχου κοινοπραξίας, για ηθική αυτουργία σε απάτη σχετική με τις επιχορηγήσεις και ηθική αυτουργία σε ψευδή βεβαίωση με σκοπό τον προσπορισμό αθέμιτου οφέλους σε άλλον.
Με την ολοκλήρωση της ανάκρισης, η δικογραφία θα επιστρέψει στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία προκειμένου, αν υπάρξει και σύμφωνη γνώμη του προέδρου Εφετών, να οδηγηθεί η υπόθεση στο ακροατήριο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας.
Στο μικροσκόπιο χημικές ουσίες
στα βαγόνια του Intercity
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΟΥΛΙΩΤΗ
Αίτημα προς τον ειδικό εφέτη ανακριτή Λάρισας, Σωτήρη Μπακαΐμη, κατέθεσε χθες η Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (ΔΑΕΕ) της Πυροσβεστικής που ερευνά την υπόθεση των Τεμπών. Σε αυτό φέρεται να επισημαίνει στον ανακριτή ότι στην εμπορική και επιβατική αμαξοστοιχία που συγκρούστηκαν την 28η Φεβρουαρίου 2023 υπήρχαν χημικές ουσίες που ενδέχεται να συνέτειναν στη δημιουργία της έκρηξης, εκτός των ελαίων σιλικόνης.
Η ΔΑΕΕ είχε κληθεί αρχές Μαρτίου από τον ανακριτή να διεξαγάγει έλεγχο στα συντρίμμια της εμπορικής αμαξοστοιχίας όσο και στο Intercity 62. Αφορμή γι’ αυτό είχε σταθεί η δημοσιοποίηση του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ που άφηνε ανοικτό το ενδεχόμενο ύπαρξης παράνομης ουσίας στην εμπορική αμαξοστοιχία. Αντιδρώντας στο περιεχόμενο του πορίσματος, η οικογένεια του μηχανοδηγού της εμπορικής Δημήτρη Μασσαλή είχε ζητήσει από τον κ. Μπακαΐμη να γίνει νέα αυτοψία στο «Κουλούρι» όπου φυλάσσονται τα συντρίμμια, αίτημα που είχε γίνει αποδεκτό. Η Πυροσβεστική προχώρησε σε ανασύσταση της δεύτερης ηλεκτράμαξας της εμπορικής αμαξοστοιχίας καταρρίπτοντας –όπως σημειώνουν πηγές της Πυροσβεστικής– το συμπέρασμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ ότι μέρος της δεύτερης ηλεκτράμαξας εξαϋλώθηκε συνεπεία της σύγκρουσης. Κατόπιν τούτου ο ανακριτής κ. Μπακαΐμης αποφάσισε να επεκτείνει την έρευνα της Πυροσβεστικής και στην επιβατική αμαξοστοιχία. Τα στελέχη της Πυροσβεστικής μελέτησαν τις προδιαγραφές του Intercity και διαπίστωσαν ότι –τυπικά τουλάχιστον– στα τέσσερα πρώτα βαγόνια υπάρχουν μια σειρά από χημικές ουσίες που ενδέχεται να έχουν παίξει ρόλο στη δημιουργία της πυρόσφαιρας.
Ετσι, σύμφωνα με απόλυτα επιβεβαιωμένες πληροφορίες της «Κ», η ΔΑΕΕ απέστειλε χθες έγγραφο στον ανακριτή Λάρισας, επισημαίνοντάς του ότι για την πληρότητα της έρευνας θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και αυτά τα αντικείμενα και ουσίες που περιέχονται στα κατεστραμμένα βαγόνια του Intercity. Ποιες είναι αυτές; Το ψυκτικό των κλιματιστικών, οι πάνω από 70 μπαταρίες με διάλυμα ηλεκτρολύτη υδροξειδίου του καλίου, 720 λίτρα ενός μονωτικού υγρού που χρησιμοποιείται για την ψύξη του μετατροπέα έλξης, δεξαμενές πεπιεσμένου αέρα χωρητικότητας έως και 800 λίτρων για τη λειτουργία των συστημάτων πέδησης (σ.σ. φρεναρίσματος) καθώς και 8 πυροσβεστήρες εντός της ηλεκτράμαξας.
Για τα παραπάνω είναι πιθανό να ερωτηθεί εξειδικευμένος επιστήμονας για το εάν είναι πιθανό να συνέτειναν στην έκρηξη που ακολούθησε τη σύγκρουση των δύο τρένων. Πιθανό δε είναι ο ανακριτής να αποταθεί γι’ αυτό στον καθηγητή του τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ Δημήτρη Καρώνη, ο οποίος έχει αναλάβει να απαντήσει σε μια σειρά από ερωτήματα για την πυρόσφαιρα. Ο τελευταίος πάντως φέρεται να έχει σχεδόν ολοκληρώσει την έρευνά του, με την υποβολή του τελικού πορίσματός του να θεωρείται ζήτημα λίγων 24ώρων.
Ουδεμία παλινωδία υπήρξε
ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ*
Προς αποκατάσταση της τιμής και της υπόληψής μου δηλώνω τα ακόλουθα:
Στις 18/9/2023 μου ανατέθηκε ο κρίσιμος ρόλος του αναπληρωτή προέδρου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Με την ανάληψη των καθηκόντων μου έστειλα αίτημα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες για συνδρομή στη διερεύνηση του ατυχήματος, καθώς και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA), που έκανε δεκτό το αίτημα και απέστειλε ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων.
Τον Σεπτέμβριο του 2023 ο Οργανισμός δεν είχε κανένα σιδηροδρομικό διερευνητή.
Με αγωνιώδεις εκκλήσεις και προσπάθειες κατορθώθηκε να εκδοθούν οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις και να μεταταχθούν οι πρώτοι δύο σιδηροδρομικοί διερευνητές τον Μάρτιο του 2024, οπότε και εκκίνησε επίσημα η διερεύνηση των Τεμπών.
Μεσολάβησε η επιτυχημένη αγωνιώδης προσπάθειά μου μόνος μου να λάβω και να προωθήσω στην ομάδα διερεύνησης όλο το υλικό τόσο από τη δικογραφία όσο και από όλους τους φορείς και τους συγγενείς και εκπροσώπους θυμάτων.
Τη διερεύνηση ανέλαβε, όπως προβλέπεται από το θεσμικό πλαίσιο, με απόλυτη ανεξαρτησία σε όλες τις πρωτοβουλίες και ενέργειες, η τριμελής ομάδα διερεύνησης αποτελούμενη από δύο εξέχοντα στελέχη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων.
Μετά από πρόσθετες προσπάθειες και εκκλήσεις με κάθε πρόσφορο τρόπο, η ομάδα διερεύνησης κατόρθωσε να συλλέξει πρόσθετο υλικό βασισμένη σε δευτερογενή έρευνα, ενώ επιτεύχθηκε η ενίσχυση του προσωπικού και του προϋπολογισμού του ΕΟΔΑΣΑΑΜ ώστε να είναι δυνατή η έρευνα για τα Τέμπη.
Ή ομάδα αποφάσισε αυτόνομα ως προβλέπεται τον τρόπο και τους φορείς που θα συμμετέχουν στην έρευνα.
Ή συνεργασία με τεχνικούς συμβούλους θυμάτων και πραγματογνώμονες προβλέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και έγινε με διαφάνεια, ειδικά στο κρίσιμο στοιχείο της συλλογής στοιχείων από τον τόπο του ατυχήματος, αλλά σε κάθε περίπτωση ήταν απόφαση των στελεχών του ΕRA.
Ουδέποτε ως πρόεδρος του σιδηροδρομικού τομέα ενέκρινα τη συμμετοχή της ΕΔΑΠΟ στην έρευνα του Πανεπιστημίου της Γάνδης, και μόνο με το πέρας των ερευνών στις 28/1 με ένα mail, στο οποίο δεν ήμουν καν αποδέκτης αλλά απλή κοινοποίηση, μπορούσε κανείς θεωρητικά να καταλάβει τη συμμετοχή αυτή, η οποία όμως διέλαθε την προσοχή μου και εξηγήθηκε στο συμβούλιο στα μέσα Φεβρουαρίου, οπότε και το συμβούλιο ομόφωνα δήλωσε ότι θα έπρεπε να μη δημοσιοποιηθεί το κεφάλαιο αυτό, αλλά να γίνει περαιτέρω διερεύνηση και πιστοποίηση. Τελικά η ομάδα διερεύνησης αποδέχθηκε μόνο να προσθέσει μια φράση για περαιτέρω διερεύνηση που δεν περιλαμβανόταν στο προσχέδιο του πορίσματος που 48 ώρες πριν από την έγκρισή του γνωστοποιήθηκε στο συμβούλιο από τον κ. Accou.
Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ κατόρθωσε να αποτυπώσει 13 επείγουσες συστάσεις ασφαλείας σε ΟΣΕ, ΡΑΣ, υπουργεία και Hellenic Train και 4 σε Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ERA, οι οποίες περιλαμβάνονται στο άρτιο
Η συνεργασία με τεχνικούς συμβούλους θυμάτων και πραγματογνώμονες προβλέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και έγινε με διαφάνεια.
επιστημονικά πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Για τον λόγο αυτό και όφειλε να δημοσιοποιήσει ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ το πόρισμά του το συντομότερο δυνατόν και δη στις 27/2 εντός έτους από την έναρξη της έρευνας. Ή αναβολή θα ήταν η εύκολη λύση, αλλά δεν θα βοηθούσε την ασφάλεια.
Αναφορικά με το κρίσιμο και δυσεπίλυτο επιστημονικά ζήτημα της πυρόσφαιρας, η ομάδα διερεύνησης με πρωτοβουλία των στελεχών του ERA αποφάσισε να συνεργαστεί με το Πανεπιστήμιο της Γάνδης, μετά από σχετική, όπως ανέφερε, γνωμοδότηση του Πανεπιστημίου της Πίζας.
Το συμβούλιο έλαβε γνώση της συμμετοχής της ΕΔΑΠΟ στην όλη διαδικασία με την ολοκλήρωση της έρευνας του Πανεπιστημίου της Γάνδης και την παρουσίαση του πορίσματος στα μέσα Φεβρουαρίου και ζήτησε από την επιτροπή να μη συμπεριλάβει στο πόρισμα το σχετικό κεφάλαιο πριν επικυρωθεί το πόρισμα από κορυφαίο ίδρυμα, αλλά λόγω της σχετικής με το ζήτημα βεβαίωσης του καθηγητή Κωνσταντόπουλου, η επιτροπή αποφάσισε να μην ικανοποιήσει το αίτημα του συμβουλίου και να προχωρήσει στη δημοσιοποίηση με τη ρητή αναφορά σε υποχρέωση πιστοποίησης από ανώτατο φορέα.
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΟΥΛΙΩΤΗ
Αίτημα προς τον ειδικό εφέτη ανακριτή Λάρισας, Σωτήρη Μπακαΐμη, κατέθεσε χθες η Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (ΔΑΕΕ) της Πυροσβεστικής που ερευνά την υπόθεση των Τεμπών. Σε αυτό φέρεται να επισημαίνει στον ανακριτή ότι στην εμπορική και επιβατική αμαξοστοιχία που συγκρούστηκαν την 28η Φεβρουαρίου 2023 υπήρχαν χημικές ουσίες που ενδέχεται να συνέτειναν στη δημιουργία της έκρηξης, εκτός των ελαίων σιλικόνης.
Η ΔΑΕΕ είχε κληθεί αρχές Μαρτίου από τον ανακριτή να διεξαγάγει έλεγχο στα συντρίμμια της εμπορικής αμαξοστοιχίας όσο και στο Intercity 62. Αφορμή γι’ αυτό είχε σταθεί η δημοσιοποίηση του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ που άφηνε ανοικτό το ενδεχόμενο ύπαρξης παράνομης ουσίας στην εμπορική αμαξοστοιχία. Αντιδρώντας στο περιεχόμενο του πορίσματος, η οικογένεια του μηχανοδηγού της εμπορικής Δημήτρη Μασσαλή είχε ζητήσει από τον κ. Μπακαΐμη να γίνει νέα αυτοψία στο «Κουλούρι» όπου φυλάσσονται τα συντρίμμια, αίτημα που είχε γίνει αποδεκτό. Η Πυροσβεστική προχώρησε σε ανασύσταση της δεύτερης ηλεκτράμαξας της εμπορικής αμαξοστοιχίας καταρρίπτοντας –όπως σημειώνουν πηγές της Πυροσβεστικής– το συμπέρασμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ ότι μέρος της δεύτερης ηλεκτράμαξας εξαϋλώθηκε συνεπεία της σύγκρουσης. Κατόπιν τούτου ο ανακριτής κ. Μπακαΐμης αποφάσισε να επεκτείνει την έρευνα της Πυροσβεστικής και στην επιβατική αμαξοστοιχία. Τα στελέχη της Πυροσβεστικής μελέτησαν τις προδιαγραφές του Intercity και διαπίστωσαν ότι –τυπικά τουλάχιστον– στα τέσσερα πρώτα βαγόνια υπάρχουν μια σειρά από χημικές ουσίες που ενδέχεται να έχουν παίξει ρόλο στη δημιουργία της πυρόσφαιρας.
Ετσι, σύμφωνα με απόλυτα επιβεβαιωμένες πληροφορίες της «Κ», η ΔΑΕΕ απέστειλε χθες έγγραφο στον ανακριτή Λάρισας, επισημαίνοντάς του ότι για την πληρότητα της έρευνας θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και αυτά τα αντικείμενα και ουσίες που περιέχονται στα κατεστραμμένα βαγόνια του Intercity. Ποιες είναι αυτές; Το ψυκτικό των κλιματιστικών, οι πάνω από 70 μπαταρίες με διάλυμα ηλεκτρολύτη υδροξειδίου του καλίου, 720 λίτρα ενός μονωτικού υγρού που χρησιμοποιείται για την ψύξη του μετατροπέα έλξης, δεξαμενές πεπιεσμένου αέρα χωρητικότητας έως και 800 λίτρων για τη λειτουργία των συστημάτων πέδησης (σ.σ. φρεναρίσματος) καθώς και 8 πυροσβεστήρες εντός της ηλεκτράμαξας.
Για τα παραπάνω είναι πιθανό να ερωτηθεί εξειδικευμένος επιστήμονας για το εάν είναι πιθανό να συνέτειναν στην έκρηξη που ακολούθησε τη σύγκρουση των δύο τρένων. Πιθανό δε είναι ο ανακριτής να αποταθεί γι’ αυτό στον καθηγητή του τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ Δημήτρη Καρώνη, ο οποίος έχει αναλάβει να απαντήσει σε μια σειρά από ερωτήματα για την πυρόσφαιρα. Ο τελευταίος πάντως φέρεται να έχει σχεδόν ολοκληρώσει την έρευνά του, με την υποβολή του τελικού πορίσματός του να θεωρείται ζήτημα λίγων 24ώρων.
Ουδεμία παλινωδία υπήρξε
ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ*
Προς αποκατάσταση της τιμής και της υπόληψής μου δηλώνω τα ακόλουθα:
Στις 18/9/2023 μου ανατέθηκε ο κρίσιμος ρόλος του αναπληρωτή προέδρου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Με την ανάληψη των καθηκόντων μου έστειλα αίτημα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες για συνδρομή στη διερεύνηση του ατυχήματος, καθώς και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA), που έκανε δεκτό το αίτημα και απέστειλε ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων.
Τον Σεπτέμβριο του 2023 ο Οργανισμός δεν είχε κανένα σιδηροδρομικό διερευνητή.
Με αγωνιώδεις εκκλήσεις και προσπάθειες κατορθώθηκε να εκδοθούν οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις και να μεταταχθούν οι πρώτοι δύο σιδηροδρομικοί διερευνητές τον Μάρτιο του 2024, οπότε και εκκίνησε επίσημα η διερεύνηση των Τεμπών.
Μεσολάβησε η επιτυχημένη αγωνιώδης προσπάθειά μου μόνος μου να λάβω και να προωθήσω στην ομάδα διερεύνησης όλο το υλικό τόσο από τη δικογραφία όσο και από όλους τους φορείς και τους συγγενείς και εκπροσώπους θυμάτων.
Τη διερεύνηση ανέλαβε, όπως προβλέπεται από το θεσμικό πλαίσιο, με απόλυτη ανεξαρτησία σε όλες τις πρωτοβουλίες και ενέργειες, η τριμελής ομάδα διερεύνησης αποτελούμενη από δύο εξέχοντα στελέχη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων.
Μετά από πρόσθετες προσπάθειες και εκκλήσεις με κάθε πρόσφορο τρόπο, η ομάδα διερεύνησης κατόρθωσε να συλλέξει πρόσθετο υλικό βασισμένη σε δευτερογενή έρευνα, ενώ επιτεύχθηκε η ενίσχυση του προσωπικού και του προϋπολογισμού του ΕΟΔΑΣΑΑΜ ώστε να είναι δυνατή η έρευνα για τα Τέμπη.
Ή ομάδα αποφάσισε αυτόνομα ως προβλέπεται τον τρόπο και τους φορείς που θα συμμετέχουν στην έρευνα.
Ή συνεργασία με τεχνικούς συμβούλους θυμάτων και πραγματογνώμονες προβλέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και έγινε με διαφάνεια, ειδικά στο κρίσιμο στοιχείο της συλλογής στοιχείων από τον τόπο του ατυχήματος, αλλά σε κάθε περίπτωση ήταν απόφαση των στελεχών του ΕRA.
Ουδέποτε ως πρόεδρος του σιδηροδρομικού τομέα ενέκρινα τη συμμετοχή της ΕΔΑΠΟ στην έρευνα του Πανεπιστημίου της Γάνδης, και μόνο με το πέρας των ερευνών στις 28/1 με ένα mail, στο οποίο δεν ήμουν καν αποδέκτης αλλά απλή κοινοποίηση, μπορούσε κανείς θεωρητικά να καταλάβει τη συμμετοχή αυτή, η οποία όμως διέλαθε την προσοχή μου και εξηγήθηκε στο συμβούλιο στα μέσα Φεβρουαρίου, οπότε και το συμβούλιο ομόφωνα δήλωσε ότι θα έπρεπε να μη δημοσιοποιηθεί το κεφάλαιο αυτό, αλλά να γίνει περαιτέρω διερεύνηση και πιστοποίηση. Τελικά η ομάδα διερεύνησης αποδέχθηκε μόνο να προσθέσει μια φράση για περαιτέρω διερεύνηση που δεν περιλαμβανόταν στο προσχέδιο του πορίσματος που 48 ώρες πριν από την έγκρισή του γνωστοποιήθηκε στο συμβούλιο από τον κ. Accou.
Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ κατόρθωσε να αποτυπώσει 13 επείγουσες συστάσεις ασφαλείας σε ΟΣΕ, ΡΑΣ, υπουργεία και Hellenic Train και 4 σε Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ERA, οι οποίες περιλαμβάνονται στο άρτιο
Η συνεργασία με τεχνικούς συμβούλους θυμάτων και πραγματογνώμονες προβλέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και έγινε με διαφάνεια.
επιστημονικά πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Για τον λόγο αυτό και όφειλε να δημοσιοποιήσει ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ το πόρισμά του το συντομότερο δυνατόν και δη στις 27/2 εντός έτους από την έναρξη της έρευνας. Ή αναβολή θα ήταν η εύκολη λύση, αλλά δεν θα βοηθούσε την ασφάλεια.
Αναφορικά με το κρίσιμο και δυσεπίλυτο επιστημονικά ζήτημα της πυρόσφαιρας, η ομάδα διερεύνησης με πρωτοβουλία των στελεχών του ERA αποφάσισε να συνεργαστεί με το Πανεπιστήμιο της Γάνδης, μετά από σχετική, όπως ανέφερε, γνωμοδότηση του Πανεπιστημίου της Πίζας.
Το συμβούλιο έλαβε γνώση της συμμετοχής της ΕΔΑΠΟ στην όλη διαδικασία με την ολοκλήρωση της έρευνας του Πανεπιστημίου της Γάνδης και την παρουσίαση του πορίσματος στα μέσα Φεβρουαρίου και ζήτησε από την επιτροπή να μη συμπεριλάβει στο πόρισμα το σχετικό κεφάλαιο πριν επικυρωθεί το πόρισμα από κορυφαίο ίδρυμα, αλλά λόγω της σχετικής με το ζήτημα βεβαίωσης του καθηγητή Κωνσταντόπουλου, η επιτροπή αποφάσισε να μην ικανοποιήσει το αίτημα του συμβουλίου και να προχωρήσει στη δημοσιοποίηση με τη ρητή αναφορά σε υποχρέωση πιστοποίησης από ανώτατο φορέα.
Mε προσωπικές μου ενέργειες οι επαφές για αυτό εκκίνησαν ήδη από 27/2 και έχουν καταλήξει τόσο στην αρχική συμφωνία για ανάθεση του έργου στον «Δημόκριτο» μετά από σχετική αλληλογραφία με τον ερευνητή του «Δημόκριτου» κ. Τόλια και βρίσκεται εν αναμονή σχετικής σύμβασης, στην αρχική αποδοχή διερεύνησης από καθηγητή του ΑΠΘ και στην αποστολή αιτήματος στον εφέτη ανακριτή για ανάθεση του έργου στη Σχολή Ευελπίδων, όσο και στη συνολική πρόταση για διεπιστημονική επιτροπή από κορυφαίους καθηγητές των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και της Σχολής Ευελπίδων που δεν πρόλαβα να δημοσιοποιήσω παρά μόνο προφορικά λόγω της παραίτησής μου και την οποία εξακολουθώ να προκρίνω ως μόνη επιλογή για βέλτιστα και μη αμφισβητούμενα αποτελέσματα, που θα θέσουν τέρμα στην αγωνία των συγγενών των θυμάτων και της ελληνικής κοινωνίας.
Ακόμη, αναφορικά με το ζήτημα της πυρόσφαιρας ουδεμία παλινωδία υπήρξε παρά μόνο η απόφασή μου για αφαίρεση του τμήματος των προσομοιώσεων μετά από σχετική αλληλογραφία μου με τα πανεπιστήμια Πίζας και Γάνδης. Ουδέποτε δήλωσα ότι θα αφαιρεθεί η εκτίμηση του καθηγητή Κωνσταντόπουλου για τη συμβολή των ελαίων σιλικόνης, στον οποίο μάλιστα είχα ήδη ζητήσει περαιτέρω απάντηση στο ερώτημα «αν δεν είναι τα έλαια σιλικόνης, τότε τι ήταν εκείνο που προξένησε τη φωτιά».
Σε όλες τις δημόσιες παρεμβάσεις μου πάντοτε υποστήριζα δύο πράγματα: την ανάγκη πλήρους και ενδελεχούς περαιτέρω διερεύνησης της πυρόσφαιρας και την τεράστια σημασία της σύμβασης 717 και της μη υλοποίησής της στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Αυτά αποδείχθηκε ότι ήταν πολύ ενοχλητικά.
Αυτή είναι και η τελευταία δημόσια παρέμβασή μου στο εν λόγω ζήτημα.
Ακόμη, αναφορικά με το ζήτημα της πυρόσφαιρας ουδεμία παλινωδία υπήρξε παρά μόνο η απόφασή μου για αφαίρεση του τμήματος των προσομοιώσεων μετά από σχετική αλληλογραφία μου με τα πανεπιστήμια Πίζας και Γάνδης. Ουδέποτε δήλωσα ότι θα αφαιρεθεί η εκτίμηση του καθηγητή Κωνσταντόπουλου για τη συμβολή των ελαίων σιλικόνης, στον οποίο μάλιστα είχα ήδη ζητήσει περαιτέρω απάντηση στο ερώτημα «αν δεν είναι τα έλαια σιλικόνης, τότε τι ήταν εκείνο που προξένησε τη φωτιά».
Σε όλες τις δημόσιες παρεμβάσεις μου πάντοτε υποστήριζα δύο πράγματα: την ανάγκη πλήρους και ενδελεχούς περαιτέρω διερεύνησης της πυρόσφαιρας και την τεράστια σημασία της σύμβασης 717 και της μη υλοποίησής της στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Αυτά αποδείχθηκε ότι ήταν πολύ ενοχλητικά.
Αυτή είναι και η τελευταία δημόσια παρέμβασή μου στο εν λόγω ζήτημα.
* Ο Χρήστος Θ. Παπαδημητρίου είναι διδάκτωρ Νομικής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου