Ο πλανήτης αποχαιρετά τον Πάπα Φραγκίσκο με απέραντο σεβασμό. Σεβασμό για έναν θρησκευτικό ηγέτη που δίδαξε απλότητα, σεμνότητα, ανθρωπιά κι ανοιχτό μυαλό. Εχω την αίσθηση άλλωστε πως μεγάλος θρησκευτικός και πνευματικός ηγέτης δεν είναι κάποιος που κάνει θαύματα, ακούει φωνές κι εξαγγέλλει αυστηρούς ή απαράβατους κανόνες. Αλλά εκείνος που με το προσωπικό παράδειγμα, τη σοφή και ταπεινή παρουσία του, προσωποποιεί με ηπιότητα και ανοχή τις αξίες της θρησκείας της οποίας ηγείται. Εκείνος που δείχνει τον δρόμο. Αυτός ήταν ο Πάπας Φραγκίσκος. Και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία της παγκοσμιοποίησης και των αρχών του 21ου αιώνα είχε ανάγκη την προσήνεια και την ανθρωπιά του. Για να είμαι ειλικρινής δεν ξέρω πώς μετρούν στο Βατικανό τους μεγάλους Πάπες. Υποθέτω πως επικρατούν κριτήρια και αγιότητας και σκοπιμότητας, ανάλογα με την εποχή και τη συγκυρία, όπως συμβαίνει σε όλους τους ιστορικούς οργανισμούς. Ο Πάπας Πίος IB’ ηγήθηκε της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας σχεδόν επί είκοσι χρόνια (1939-1958). Θεωρήθηκε γενικά ότι προστάτευσε την Εκκλησία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατηγορήθηκε όμως για μια τουλάχιστον αμφιλεγόμενη στάση απέναντι στον φασισμό και τον ναζισμό καθώς και για τη σιωπή του μπροστά στο Ολοκαύτωμα. Το Βατικανό απάντησε με μια σιωπή που συνόδευσε τον Πίο και μετά τον θάνατό του. Δεν είναι τυχαίο ότι ο μακρινός διάδοχός του Φραγκίσκος άνοιξε τα αρχεία του Βατικανού για τον ρόλο του Πάπα Πίου στα χρόνια του πολέμου μόλις την 1η Μαρτίου 2020. Οι ιστορικοί φυσικά θα αποφανθούν. Και θα κάνουν τον λογαριασμό. Ο εκλιπών Πάπας δεν είχε να αντιμετωπίσει τέτοιες θύελλες στην παποσύνη του. Υπηρέτησε όμως το παράδειγμα μιας Εκκλησίας από ανθρώπους και κοντά στους ανθρώπους. Κοντά σε ανθρώπους που έχουν προβλήματα, κάνουν λάθη και φέρουν αμαρτίες. Ενδεχομένως δεν ήταν Ιωάννης Παύλος B’. Δεν ήταν δηλαδή ένας Πάπας που σφράγισε με την παρουσία του όχι μόνο μια Εκκλησία που ήδη τον ανακηρύσσει Aγιο αλλά όλη την εποχή που έζησε. Στην αυθάδη ερώτηση του Στάλιν «πόσες μεραρχίες έχει ο Πάπας;», ο μεγάλος αυτός Πάπας απάντησε χρόνια αργότερα ότι δεν χρειάζεται καν να τις μετρήσει. Δεν υπάρχει αμφιβολία όμως ότι ο Πάπας Φραγκίσκος θα θεωρηθεί ως ένας από τους σημαντικούς διαδόχους του Αγίου Πέτρου. Κι πάντως έτσι θα τον θυμούνται τα εκατομμύρια ορφανά στη γη ενός Aγιου Πατέρα που κέρδισε όχι μόνο την πίστη, το μυαλό ή τη συνείδησή τους. Αλλά και την καρδιά τους.....

 Από "ΤΑ ΝΕΑ", και...

"ΤΑ ΝΕΑ", 23/04/25

....από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", πρωτοσέλιδο, 23/02/25

Εννέα φαβορί στην κούρσα της διαδοχής

• Στις λίστες από πρώην διπλωμάτης έως Πορτογάλος ποιητής, ενώ δεν αποκλείεται η εκλογή για πρώτη φορά Ασιάτη ή Αφρικανού

Oι πρώτες λίστες πιθανών υποψηφίων για τη διαδοχή έχουν αρχίσει να κυκλοφορούν στους κύκλους του Βατικανού και στον Τύπο, ιταλικό και διεθνή. Αυτοί οι κατάλογοι ωστόσο συχνά έχουν στόχο την προώθηση συγκεκριμένων ονομάτων και την ανάδειξή τους ως φαβορί.

Οι φήμες πληθαίνουν, αλλά οι ιταλικές εφημερίδες σιωπούν λόγω της αβεβαιότητας που υπάρχει για τη μελλοντική κατεύθυνση της Εκκλησίας. Και αυτό γιατί το κονκλάβιο είναι πιο πολυπληθές και διεθνές από κάθε άλλη φορά. Ενα παλιό ρητό θυμίζει, εξάλλου, πως «όποιος μπαίνει στο κονκλάβιο με αέρα Πάπα, αποχωρεί από αυτό καρδινάλιος». Κοινώς, ακόμη κι όταν υπάρχουν φαβορί, συχνά δεν επαληθεύονται. Ετσι, εκτός από τους εννέα επικρατέστερους δεν μπορούν να αποκλειστούν ονόματα σαν αυτό του Αμερικανού καρδιναλίου Ρέιμοντ Μπερκ, ντε φάκτο επικεφαλής της συντηρητικής «αντιπολίτευσης» στον Πάπα Φραγκίσκο, τον οποίο κατηγορούσε για «woke» ατζέντα, του Φριντολίν Αμπόνγκο Μπεσούνγκου, αρχιεπισκόπου της Κινσάσα, ηγέτη μιας τεράστιας τοπικής εκκλησίας, με περισσότερους από επτά εκατομμύρια πιστούς, και του αρχιεπισκόπου του Τόκιο, Ταρκίσιου Ισάο Κικούτσι, ο οποίος εξελέγη επικεφαλής του φιλανθρωπικού σκέλους της Εκκλησίας (Caritas) το 2023. Κάποιοι πάντως από τις ποικίλες λίστες που δημοσιεύονται, εμφανίζονται ξανά και ξανά και αυτοί είναι οι ακόλουθοι.

1. Πιέτρο Παρολίν 70 ετών, Ιταλία

Αν ο επόμενος Πάπας είναι Ιταλός, ο υπουργός Εξωτερικών του Βατικανού Πιέτρο Παρολίν θεωρείται ο επικρατέστερος. Γνωστός διπλωμάτης και πανίσχυρος παράγοντας στο Βατικανό, έχει αναλάβει αποστολές σε όλο τον κόσμο για να φέρει τη φωνή του Πάπα σε δύσκολες περιοχές. Ηταν στενός συνεργάτης του Φραγκίσκου και οι ικανότητές του στη διαμεσολάβηση, καθώς και η ισχυρή προσωπικότητά του, θα τον βοηθήσουν να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησε ο Πάπας Φραγκίσκος.

2. Ματέο Τσούπι 69 ετών, Ιταλία

Ο πρόεδρος του επισκοπικού συνεδρίου της Ιταλίας και αρχιεπίσκοπος της Μπολόνια είναι άλλος ένας πιθανός υποψήφιος. Ηταν ο ειδικός απεσταλμένος του Πάπα για τον πόλεμο στην Ουκρανία και έκανε ταξίδια σε Κίεβο, Μόσχα, Πεκίνο και Ουάσιγκτον. Εχει συνεργαστεί με την Κοινότητα του Αγίου Αιγιδίου, γνωστή καθολική ΜΚΟ αφιερωμένη στο κοινωνικό έργο. Θεωρείται ο πλέον προοδευτικός μεταξύ των υποψηφίων. Εκτιμάται (σχετικά) φιλελεύθερος στις σχέσεις ομόφυλων ζευγαριών.

3. Λούις Αντόνιο Τάγκλε 67 ετών, Φιλιππίνες

Ο πρώην αρχιεπίσκοπος της Μανίλας θα μπορούσε να γίνει ο πρώτος Ασιάτης Πάπας, αφού προέρχεται από μια περιοχή στην οποία αυξάνεται με τους ταχύτερους ρυθμούς το καθολικό ποίμνιο. Σε κάποια φάση εθεωρείτο ο επικρατέστερος διάδοχος του Φραγκίσκου, εσχάτως όμως φαίνεται ότι έχει απολέσει την επιρροή του. Εχει αφήσει να εννοηθεί ότι η στάση της Εκκλησίας απέναντι σε άτομα ΛΟΑΤΚΙ και διαζευγμένα ζευγάρια είναι υπερβολικά σκληρή, έχει ταχθεί όμως κατά των αμβλώσεων στις Φιλιππίνες.

4. Πίτερ Τούρκσον 76 ετών, Γκάνα

Αν εκλεγεί θα είναι ο πρώτος μαύρος Πάπας εδώ και αιώνες. Είναι δραστήριος σε ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η φτώχεια και η οικονομική δικαιοσύνη, ενώ υπεραμύνεται των παραδοσιακών θέσεων της Εκκλησίας στην ομοφυλοφιλία, στον γάμο μεταξύ γυναίκας και άνδρα και στη χειροτόνηση ιερέων. Εχει μιλήσει ανοιχτά κατά της διαφθοράς και υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

5. Πέτερ Ερντο 72 ετών, Ουγγαρία

O Oύγγρος καρδινάλιος είχε αναφερθεί ως πιθανός υποψήφιος και κατά το τελευταίο κονκλάβιο. Εχει υπηρετήσει ως πρόεδρος του Συμβουλίου των Επισκοπικών Συνεδρίων της Ευρώπης. Είναι ο πλέον συντηρητικός και δογματικός υποψήφιος, υπέρμαχος των παραδοσιακών διδαγμάτων του καθολικισμού. Θεωρείται καλλιεργημένος άνθρωπος με ευρύ πνεύμα. Το 2015 εναρμονίστηκε με τον εθνικιστή πρωθυπουργό της χώρας του, Βίκτορ Ορμπαν, όταν ο τελευταίος επέκρινε τη στάση του Φραγκίσκου στο μεταναστευτικό.

6. Ζοζέ Τολεντίνο Καλάτσα ντε Μεντόντσα 59 ετών, Πορτογαλία

Ενας από τους νεότερους διεκδικητές της διαδοχής, γεγονός που θα μπορούσε να θεωρηθεί και μειονέκτημα. Είναι συγγραφέας αρκετών ποιητικών συλλογών και πνευματικών δοκιμίων.

Εχει προκαλέσει αντιδράσεις με τις ανεκτικές θέσεις του στο ζήτημα των σχέσεων ομόφυλων ζευγαριών και τον εναρμονισμό του με τη φεμινίστρια μοναχή Βενεδικτίνη, η οποία είναι κατά των αμβλώσεων και υπέρ της χειροτόνησης γυναικών. Ηταν πολύ κοντά στον Φραγκίσκο σε πολλά ζητήματα και πιστεύει πως η Εκκλησία πρέπει να ασπαστεί τη σύγχρονη κουλτούρα.

7. Μάριο Γκρετς 68 ετών, Μάλτα

Εθεωρείτο συντηρητικός, αλλά μετά την ανάδειξη του Φραγκίσκου το 2013 υιοθέτησε πιο προοδευτικές απόψεις. Οι υποστηρικτές του λένε ότι η αλλαγή απόψεών του απηχεί την ικανότητά του να εξελίσσεται. Εχει επικρίνει τους Ευρωπαίους ηγέτες, που επιχείρησαν να περιορίσουν τη δράση πλοιαρίων ανθρωπιστικών ΜΚΟ, και έχει εκφραστεί υπέρ γυναικών διακόνων.

8. Πιερμπατίσα Πιτσαμπάλα 60 ετών, Ιταλία

Από το 2020 είναι ο Λατίνος πατριάρχης Ιεροσολύμων, ένα καίριο πόστο για τη χριστιανική μειονότητα στους Αγίους Τόπους. Μετά την επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023 προσέφερε εαυτόν ως όμηρο με αντάλλαγμα τα παιδιά που κρατούνταν από την οργάνωση στη Γάζα. Επισκέφθηκε την περιοχή τον Μάιο του 2024 έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις. Πιστεύεται ότι θα συνέχιζε το έργο του Φραγκίσκου, αν κι έχει αποφύγει να πάρει θέση σε ακανθώδη ζητήματα.

9. Ρόμπερτ Σάρα 79 ετών, Γουινέα

Ο Σάρα είναι παραδοσιακός ορθόδοξος καρδινάλιος, ο οποίος επιχείρησε σε κάποια φάση να εμφανιστεί ως «παράλληλη ηγεσία» προς τον Φραγκίσκο. Το 2020 συνέγραψε μαζί με τον πρώην Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ΄ ένα βιβλίο, στο οποίο υπεραμυνόταν της αγαμίας του κλήρου, αμφισβητώντας εμμέσως τον Φραγκίσκο. Εχει αποκηρύξει την «ιδεολογία του φύλου» ως απειλή για την κοινωνία κι έχει εξαπολύσει κατηγορώ εναντίον του ισλαμικού φονταμενταλισμού. Οπως και ο Τούρκσον θα μπορούσε να γράψει Ιστορία ως ο πρώτος μαύρος Πάπας εδώ και αιώνες.