Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", κύριο θέμα, 18-20/04/24 |
 |
Ο Ερντογάν, ο Νετανιάχου
και τα μυστικά του Μπακού
Τον περασμένο μήνα, το Αζερμπαϊτζάν εξασφάλισε μια άδεια αναζήτησης φυσικού αερίου ανοιχτά των ακτών του Ισραήλ. Παράλληλα, η χώρα αυτή του Καυκάσου έχει επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στην τουρκική οικονομία. Η πρωτεύουσά της, λοιπόν, το Μπακού, αποτελεί πρόσφορο έδαφος για τις διμερείς συνομιλίες που ξεκίνησαν στις 9 Απριλίου, σε τεχνικό επίπεδο, η Τουρκία και το Ισραήλ.
Επισήμως, σκοπός των συνομιλιών αυτών είναι να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός αποτροπής συγκρούσεων ανάμεσα στις δύο χώρες στη Συρία – γιατί ως γνωστόν, μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Ασαντ και τη συγκρότηση μεταβατικής κυβέρνησης υπό τον (πρώην) ισλαμιστή Αχμέντ αλ-Σαράα, η ένταση την οποία τροφοδοτούσε ούτως ή άλλως ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ ο πόλεμος στη Γάζα υπερχειλίζει με όλο και πιο επικίνδυνο τρόπο στη Συρία.
Οπως σημειώνει η ισραηλινή εφημερίδα «Haaretz», το πιθανότερο είναι ότι στο πλαίσιο των συζητήσεων, κάθε πλευρά σημειώνει τα συμφέροντα και τις κόκκινες γραμμές της πάνω στον χάρτη της Συρίας. Σύμφωνα, όμως, με πληροφορίες, η ατζέντα του Μπακού περιλαμβάνει επίσης ένα θέμα που αφορά άμεσα και την Ελλάδα και την Κύπρο: τις συνομιλίες που διεξάγει η Αγκυρα με τη νέα ηγεσία στη Δαμασκό για τον καθορισμό τουρκοσυριακής ΑΟΖ, στη λογική του ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Οι πρώτες φήμες για την πρόθεση της Τουρκίας να πιέσει τον Αλ-Σαράα προς αυτή την κατεύθυνση είχαν κυκλοφορήσει στα μέσα Δεκεμβρίου, μόλις λίγες ημέρες μετά την πτώση του Ασαντ: όπως είχαν γράψει τότε «ΤΑ ΝΕΑ», φιλοκυβερνητικά τουρκικά ΜΜΕ πρόβαλαν το σενάριο ενός τουρκοσυριακού μνημονίου, που φυσικά θα παραγνώριζε εντελώς την ύπαρξη της Κύπρου, ως την πιο ενδιαφέρουσα προοπτική για την Τουρκία προκειμένου να κερδίσει «έδαφος» στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, δημιουργώντας νέα τετελεσμένα.
Με δηλώσεις που έκανε λίγο πριν εκπνεύσει η χρονιά, ο τούρκος υπουργός Μεταφορών, Αμπντουλκαντίρ Ουράλογλου, επαλήθευσε τις φήμες: «Θα συνάψουμε συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη συριακή διοίκηση», διαβεβαίωσε, σημαίνοντας συναγερμό στην Αθήνα και την Κύπρο. Διπλωματικές πηγές του ΥΠΕΞ υπογράμμιζαν τότε, μιλώντας στη Μαρία Μουρελάτου, τη «μεταβατική κατάσταση» στην οποία βρίσκεται η Συρία, η οποία «δεν νομιμοποιεί οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία», και τόνιζαν πως τα θαλάσσια σύνορα τα οποία απειλεί το παράνομο τουρκοσυριακό σύμφωνο είναι «ευρωπαϊκά». Κυπριακές πηγές, από την πλευρά τους, σημείωναν ότι «χρειάζεται προσοχή» ως προς το να μην «κινείται το θέμα από Ελλάδα και Κύπρο περισσότερο από ό,τι κινείται από τους Τούρκους».
Εκτοτε, η ένταση ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ βαίνει κλιμακούμενη. Η κατάρρευση του καθεστώτος του Ασαντ άλλαξε ριζικά την ισορροπία των δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, καταφέρνοντας ένα καίριο πλήγμα στη Ρωσία και το Ιράν και διευρύνοντας την επιρροή της Τουρκίας, η οποία στήριζε από χρόνια την εξέγερση που ξεκίνησε το 2011 εναντίον του πρώην καθεστώτος.
Το Ισραήλ, που διάκειται εχθρικά προς τη νέα ηγεσία της Δαμασκού και ανησυχεί για την επιρροή της Τουρκίας, έχει πλήξει εκατοντάδες φορές, τους τελευταίους τέσσερις μήνες, στρατιωτικούς στόχους στη Συρία.
Σύμφωνα μάλιστα με το Reuters, τον Μάρτιο, επιτέθηκε σε τρεις αεροπορικές βάσεις στη Συρία όπου η Τουρκία εξέταζε το ενδεχόμενο να αναπτύξει δυνάμεις στο πλαίσιο ενός αμυντικού συμφώνου με τη νέα κυβέρνηση της Δαμασκού. Η ίδια πηγή ανέφερε επίσης ότι μια δεύτερη προγραμματισμένη επίσκεψη τουρκικών στρατιωτικών ομάδων στις αεροπορικές βάσεις Τ4 και Παλμύρα, στις 25 Μαρτίου, ακυρώθηκε αφού το Ισραήλ έπληξε και τις δύο τοποθεσίες λίγες ώρες πριν από την προγραμματισμένη άφιξή τους.
Από καιρό σε καιρό, τούρκοι αξιωματούχοι, ή και ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προειδοποιούν πως όποιος «σταθεί εμπόδιο στην προσπάθεια της Συρίας να επιτύχει ειρήνη και σταθερότητα» θα βρει την Τουρκία «απέναντί του», καταγγέλλοντας παράλληλα το Ισραήλ για «επεκτατικές φιλοδοξίες» στην περιοχή.
Από την πλευρά του, το Ισραήλ καταγγέλλει την Αγκυρα ότι επιχειρεί να μετατρέψει τη Συρία σε τουρκικό προτεκτοράτο. Φυσικό είναι λοιπόν να ανησυχεί και αυτό για το τουρκοσυριακό μνημόνιο που προωθεί ο Ερντογάν – μαζί με το αμυντικό σύμφωνο που θα περιλαμβάνει, σύμφωνα με τις πληροφορίες, όχι μόνο την προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού, τεχνολογίας και πληροφοριών, αλλά και την εκπαίδευση του νέου συριακού στρατού, την ανάπτυξη ενός δόγματος μάχης, τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών μάχης και, το πιο σημαντικό, τη δημιουργία ενός κοινού τουρκο-συριακού στρατού.
Πιστεύεται ότι τα χωρικά ύδατα της Συρίας διαθέτουν σημαντικά ανεκμετάλλευτα αποθέματα φυσικού αερίου, συγκρίσιμα με τα πλούσια κοιτάσματα που απαντούν στα ανοικτά των ακτών της Αιγύπτου, του Ισραήλ και της Κύπρου: σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, η Ζώνη Πτυχών και Επωθήσεων Ζαγκρός – πάνω στην οποία βρίσκεται η Συρία – περιέχει δυνητικά 3,3 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 2,27 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Και είναι δεδομένο πως η Τουρκία προσπαθεί από χρόνια να αμφισβητήσει την αναδυόμενη ενεργειακή συμμαχία ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Τόσο το ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο όσο και η προωθούμενη τουρκοσυριακή ΑΟΖ μπορεί να θεωρηθούν ως απαντήσεις στον αποκλεισμό της από το Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου, τον αγωγό EastMed αλλά και, πιο πρόσφατα, το πρότζεκτ Great Sea Interconnector (GSI, Ευρασιατικός διασυνδετήριος αγωγός) που σχεδιάζεται μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας (Κρήτη) και Ισραήλ, και θα συνδέσει τελικά την ηπειρωτική Ευρώπη με την Ανατολική Μεσόγειο.
Οπως σχολίαζε χαρακτηριστικά η «Daily Sabah» τον Ιανουάριο, προσθέτοντας μια ακόμα διάσταση στο θέμα, αν το ψευδοκράτος «μπορεί να συμπεριληφθεί στη συμφωνία θαλάσσιων συνόρων Τουρκίας – Συρίας, αυτό όχι μόνο θα αποτρέψει τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της ελληνοκυπριακής διοίκησης και τον σφετερισμό των δικαιωμάτων» του, «αλλά θα ανοίξει επίσης τον δρόμο για την αναγνώρισή» του «από τη Συρία, τουλάχιστον de facto».
ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΥ
Το πιο πρόσφατο επεισόδιο σε σχέση με τον ελληνοτουρκικό διάλογο, στο πλαίσιο της νέας προσέγγισης που επιχειρείται τα τελευταία δύο χρόνια υπό το δόγμα των «ήρεμων νερών», γράφτηκε την Τετάρτη με την ανακοίνωση της Ελλάδας ότι για πρώτη φορά προβαίνει σε κατάρτιση χάρτη Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, στον οποίο αποτυπώνονται τα απώτατα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ καθώς επίσης και η δυνητική επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο στα 12 ναυτικά μίλια.
Η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει ο εν λόγω χάρτης δεν συνίσταται στο ότι οριοθετείται ΑΟΖ αλλά στο ότι αποτυπώνεται πλέον σε επίσημο κείμενο της ΕΕ το γεωγραφικό πλαίσιο των ελληνικών θαλάσσιων ζωνών, εντός του οποίου μπορούν να ασκηθούν μια σειρά από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Ενα ακόμη στοιχείο που εισάγεται σε επίσημο πια κείμενο – το οποίο αναμένεται να υποβληθεί στην Κομισιόν – είναι το γεγονός ότι πλέον αποτυπώνονται οι συμφωνίες ΑΟΖ της Ελλάδας με Ιταλία (1977, 2020) και Αίγυπτο (2020), ενώ καταγράφονται και τα δυνητικά όρια με βάση τη μέση γραμμή σε ό,τι αφορά τις μη οριοθετημένες περιοχές με εξωτερικό όριο την ελληνική υφαλοκρηπίδα έως ότου η χώρα μας συνάψει συμφωνίες οριοθέτησης με τα γειτονικά κράτη.
και τα μυστικά του Μπακού
- Ισραηλινοί και Τούρκοι φέρονται στις συναντήσεις τους στο Αζερμπαϊτζάν να σημειώνουν τα συμφέροντα και τις κόκκινες γραμμές τους πάνω στον χάρτη της Συρίας, ενώ η καυτή ατζέντα περιλαμβάνει και τις συνομιλίες που διεξάγει η Αγκυραμε τη νέα ηγεσία στη Δαμασκό για τον καθορισμό τουρκοσυριακής ΑΟΖ
Τον περασμένο μήνα, το Αζερμπαϊτζάν εξασφάλισε μια άδεια αναζήτησης φυσικού αερίου ανοιχτά των ακτών του Ισραήλ. Παράλληλα, η χώρα αυτή του Καυκάσου έχει επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στην τουρκική οικονομία. Η πρωτεύουσά της, λοιπόν, το Μπακού, αποτελεί πρόσφορο έδαφος για τις διμερείς συνομιλίες που ξεκίνησαν στις 9 Απριλίου, σε τεχνικό επίπεδο, η Τουρκία και το Ισραήλ.
Επισήμως, σκοπός των συνομιλιών αυτών είναι να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός αποτροπής συγκρούσεων ανάμεσα στις δύο χώρες στη Συρία – γιατί ως γνωστόν, μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Ασαντ και τη συγκρότηση μεταβατικής κυβέρνησης υπό τον (πρώην) ισλαμιστή Αχμέντ αλ-Σαράα, η ένταση την οποία τροφοδοτούσε ούτως ή άλλως ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ ο πόλεμος στη Γάζα υπερχειλίζει με όλο και πιο επικίνδυνο τρόπο στη Συρία.
Οπως σημειώνει η ισραηλινή εφημερίδα «Haaretz», το πιθανότερο είναι ότι στο πλαίσιο των συζητήσεων, κάθε πλευρά σημειώνει τα συμφέροντα και τις κόκκινες γραμμές της πάνω στον χάρτη της Συρίας. Σύμφωνα, όμως, με πληροφορίες, η ατζέντα του Μπακού περιλαμβάνει επίσης ένα θέμα που αφορά άμεσα και την Ελλάδα και την Κύπρο: τις συνομιλίες που διεξάγει η Αγκυρα με τη νέα ηγεσία στη Δαμασκό για τον καθορισμό τουρκοσυριακής ΑΟΖ, στη λογική του ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Οι πρώτες φήμες για την πρόθεση της Τουρκίας να πιέσει τον Αλ-Σαράα προς αυτή την κατεύθυνση είχαν κυκλοφορήσει στα μέσα Δεκεμβρίου, μόλις λίγες ημέρες μετά την πτώση του Ασαντ: όπως είχαν γράψει τότε «ΤΑ ΝΕΑ», φιλοκυβερνητικά τουρκικά ΜΜΕ πρόβαλαν το σενάριο ενός τουρκοσυριακού μνημονίου, που φυσικά θα παραγνώριζε εντελώς την ύπαρξη της Κύπρου, ως την πιο ενδιαφέρουσα προοπτική για την Τουρκία προκειμένου να κερδίσει «έδαφος» στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, δημιουργώντας νέα τετελεσμένα.
Με δηλώσεις που έκανε λίγο πριν εκπνεύσει η χρονιά, ο τούρκος υπουργός Μεταφορών, Αμπντουλκαντίρ Ουράλογλου, επαλήθευσε τις φήμες: «Θα συνάψουμε συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη συριακή διοίκηση», διαβεβαίωσε, σημαίνοντας συναγερμό στην Αθήνα και την Κύπρο. Διπλωματικές πηγές του ΥΠΕΞ υπογράμμιζαν τότε, μιλώντας στη Μαρία Μουρελάτου, τη «μεταβατική κατάσταση» στην οποία βρίσκεται η Συρία, η οποία «δεν νομιμοποιεί οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία», και τόνιζαν πως τα θαλάσσια σύνορα τα οποία απειλεί το παράνομο τουρκοσυριακό σύμφωνο είναι «ευρωπαϊκά». Κυπριακές πηγές, από την πλευρά τους, σημείωναν ότι «χρειάζεται προσοχή» ως προς το να μην «κινείται το θέμα από Ελλάδα και Κύπρο περισσότερο από ό,τι κινείται από τους Τούρκους».
Εκτοτε, η ένταση ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ βαίνει κλιμακούμενη. Η κατάρρευση του καθεστώτος του Ασαντ άλλαξε ριζικά την ισορροπία των δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, καταφέρνοντας ένα καίριο πλήγμα στη Ρωσία και το Ιράν και διευρύνοντας την επιρροή της Τουρκίας, η οποία στήριζε από χρόνια την εξέγερση που ξεκίνησε το 2011 εναντίον του πρώην καθεστώτος.
Το Ισραήλ, που διάκειται εχθρικά προς τη νέα ηγεσία της Δαμασκού και ανησυχεί για την επιρροή της Τουρκίας, έχει πλήξει εκατοντάδες φορές, τους τελευταίους τέσσερις μήνες, στρατιωτικούς στόχους στη Συρία.
Σύμφωνα μάλιστα με το Reuters, τον Μάρτιο, επιτέθηκε σε τρεις αεροπορικές βάσεις στη Συρία όπου η Τουρκία εξέταζε το ενδεχόμενο να αναπτύξει δυνάμεις στο πλαίσιο ενός αμυντικού συμφώνου με τη νέα κυβέρνηση της Δαμασκού. Η ίδια πηγή ανέφερε επίσης ότι μια δεύτερη προγραμματισμένη επίσκεψη τουρκικών στρατιωτικών ομάδων στις αεροπορικές βάσεις Τ4 και Παλμύρα, στις 25 Μαρτίου, ακυρώθηκε αφού το Ισραήλ έπληξε και τις δύο τοποθεσίες λίγες ώρες πριν από την προγραμματισμένη άφιξή τους.
Από καιρό σε καιρό, τούρκοι αξιωματούχοι, ή και ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προειδοποιούν πως όποιος «σταθεί εμπόδιο στην προσπάθεια της Συρίας να επιτύχει ειρήνη και σταθερότητα» θα βρει την Τουρκία «απέναντί του», καταγγέλλοντας παράλληλα το Ισραήλ για «επεκτατικές φιλοδοξίες» στην περιοχή.
Από την πλευρά του, το Ισραήλ καταγγέλλει την Αγκυρα ότι επιχειρεί να μετατρέψει τη Συρία σε τουρκικό προτεκτοράτο. Φυσικό είναι λοιπόν να ανησυχεί και αυτό για το τουρκοσυριακό μνημόνιο που προωθεί ο Ερντογάν – μαζί με το αμυντικό σύμφωνο που θα περιλαμβάνει, σύμφωνα με τις πληροφορίες, όχι μόνο την προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού, τεχνολογίας και πληροφοριών, αλλά και την εκπαίδευση του νέου συριακού στρατού, την ανάπτυξη ενός δόγματος μάχης, τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών μάχης και, το πιο σημαντικό, τη δημιουργία ενός κοινού τουρκο-συριακού στρατού.
Πιστεύεται ότι τα χωρικά ύδατα της Συρίας διαθέτουν σημαντικά ανεκμετάλλευτα αποθέματα φυσικού αερίου, συγκρίσιμα με τα πλούσια κοιτάσματα που απαντούν στα ανοικτά των ακτών της Αιγύπτου, του Ισραήλ και της Κύπρου: σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, η Ζώνη Πτυχών και Επωθήσεων Ζαγκρός – πάνω στην οποία βρίσκεται η Συρία – περιέχει δυνητικά 3,3 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 2,27 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Και είναι δεδομένο πως η Τουρκία προσπαθεί από χρόνια να αμφισβητήσει την αναδυόμενη ενεργειακή συμμαχία ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Τόσο το ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο όσο και η προωθούμενη τουρκοσυριακή ΑΟΖ μπορεί να θεωρηθούν ως απαντήσεις στον αποκλεισμό της από το Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου, τον αγωγό EastMed αλλά και, πιο πρόσφατα, το πρότζεκτ Great Sea Interconnector (GSI, Ευρασιατικός διασυνδετήριος αγωγός) που σχεδιάζεται μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας (Κρήτη) και Ισραήλ, και θα συνδέσει τελικά την ηπειρωτική Ευρώπη με την Ανατολική Μεσόγειο.
Οπως σχολίαζε χαρακτηριστικά η «Daily Sabah» τον Ιανουάριο, προσθέτοντας μια ακόμα διάσταση στο θέμα, αν το ψευδοκράτος «μπορεί να συμπεριληφθεί στη συμφωνία θαλάσσιων συνόρων Τουρκίας – Συρίας, αυτό όχι μόνο θα αποτρέψει τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της ελληνοκυπριακής διοίκησης και τον σφετερισμό των δικαιωμάτων» του, «αλλά θα ανοίξει επίσης τον δρόμο για την αναγνώρισή» του «από τη Συρία, τουλάχιστον de facto».
Οι χάρτες δεν ακυρώνουν
το ραντεβού στην Αγκυρα
- Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός της Αθήνας δεν φαίνεται να «παγώνει» την «επιθυμία συνέχισης του διαλόγου» και δεν θα αποτελέσει εμπόδιο για τη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν που τοποθετείται κάπου «μετά το Πάσχα»
ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΥ
Το πιο πρόσφατο επεισόδιο σε σχέση με τον ελληνοτουρκικό διάλογο, στο πλαίσιο της νέας προσέγγισης που επιχειρείται τα τελευταία δύο χρόνια υπό το δόγμα των «ήρεμων νερών», γράφτηκε την Τετάρτη με την ανακοίνωση της Ελλάδας ότι για πρώτη φορά προβαίνει σε κατάρτιση χάρτη Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, στον οποίο αποτυπώνονται τα απώτατα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ καθώς επίσης και η δυνητική επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο στα 12 ναυτικά μίλια.
Η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει ο εν λόγω χάρτης δεν συνίσταται στο ότι οριοθετείται ΑΟΖ αλλά στο ότι αποτυπώνεται πλέον σε επίσημο κείμενο της ΕΕ το γεωγραφικό πλαίσιο των ελληνικών θαλάσσιων ζωνών, εντός του οποίου μπορούν να ασκηθούν μια σειρά από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Ενα ακόμη στοιχείο που εισάγεται σε επίσημο πια κείμενο – το οποίο αναμένεται να υποβληθεί στην Κομισιόν – είναι το γεγονός ότι πλέον αποτυπώνονται οι συμφωνίες ΑΟΖ της Ελλάδας με Ιταλία (1977, 2020) και Αίγυπτο (2020), ενώ καταγράφονται και τα δυνητικά όρια με βάση τη μέση γραμμή σε ό,τι αφορά τις μη οριοθετημένες περιοχές με εξωτερικό όριο την ελληνική υφαλοκρηπίδα έως ότου η χώρα μας συνάψει συμφωνίες οριοθέτησης με τα γειτονικά κράτη.
Ως ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που αποτυπώνεται στον χάρτη αξιολογείται και η χάραξη πλήρους επήρειας σε θαλάσσιες ζώνες τόσο της ηπειρωτικής χώρας όσο και των νησιών, που σχηματικά αποκαλύπτει τη ζωτικής σημασίας «επαφή» της ελληνικής ΑΟΖ με την κυπριακή, με βάση τις αρχές του διεθνούς δικαίου.
Οι τουρκικές αντιδράσεις. Οσον αφορά τον χρονισμό της ανακοίνωσης, ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έκανε λόγο για μια «σπουδαία μέρα» εξηγώντας, παράλληλα, πως η Ελλάδα όφειλε (έπειτα από την καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ της 27ης Φεβρουαρίου για καθυστέρηση υποβολής ΘΧΣ και αντίστοιχης συμμόρφωσης προς την κοινοτική οδηγία 2014/89/ΕΕ) να καταθέσει ΘΧΣ έως τις 27 Απριλίου.
Οι τουρκικές αντιδράσεις. Οσον αφορά τον χρονισμό της ανακοίνωσης, ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έκανε λόγο για μια «σπουδαία μέρα» εξηγώντας, παράλληλα, πως η Ελλάδα όφειλε (έπειτα από την καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ της 27ης Φεβρουαρίου για καθυστέρηση υποβολής ΘΧΣ και αντίστοιχης συμμόρφωσης προς την κοινοτική οδηγία 2014/89/ΕΕ) να καταθέσει ΘΧΣ έως τις 27 Απριλίου.
Ο ίδιος επεσήμανε πως η 16η Απριλίου επελέγη συγκεκριμένα ως ημέρα ανακοίνωσης του ΘΧΣ καθώς τότε εξεδόθη το πρακτικό επεξεργασίας του ΣτΕ με το οποίο ενσωματώνεται στην ελληνική έννομη τάξη η ελληνοϊταλική συμφωνία ΑΟΖ. Κληθείς, δε, να σχολιάσει την τουρκική αντίδραση, τη χαρακτήρισε «αναμενόμενη» και έδειξε ως μόνη οδό για τη μοναδική διαφορά που αναγνωρίζει η Ελλάδα με την Τουρκία (τη διευθέτηση οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ) την οδό της διεθνούς δικαιοδοσίας.
Το τουρκικό ΥΠΕΞ αντέδρασε μεν κάνοντας λόγο για «παραβίαση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας» και για «μονομερείς ενέργειες και ισχυρισμούς της Ελλάδας» που «δεν θα έχουν νομική συνέπεια» για την Αγκυρα, ωστόσο η αντίδραση δεν θεωρήθηκε τόσο σφοδρή όσο εκείνη που είχε καταγραφεί τον Νοέμβριο, στη θέα των μη επικαιροποιημένων χαρτών ελληνικού ΘΧΣ που είχαν αναρτηθεί στον ιστότοπο της Κομισιόν. Μια αυστηρότερη γραμμή ανέλαβε χθες να προβάλει το τουρκικό υπουργείο Αμυνας, όπως μάλλον ανέμενε και η Αθήνα.
Στη θέα των επίσημων χαρτών ελληνικού ΘΧΣ, το τουρκικό ΥΠΕΞ προανήγγειλε επιπλέον πως διαβιβάζει τον τουρκικό ΘΧΣ «στην UNESCO και στις αρμόδιες υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών», την ώρα που ήδη ο τουρκικός φιλοκυβερνητικός Τύπος («Μιλιέτ»), λίγες ώρες νωρίτερα, είχε δημοσιοποιήσει χάρτη (προϊόν επιστημονικής μελέτης) στον οποίο αποτυπωνόταν ο τουρκικός ΘΧΣ που κατ’ ουσίαν κόβει το Αιγαίο στα δύο, ενώ γνωστοποιήθηκε πως επίκειται αντίστοιχος χάρτης και για το ψευδοκράτος.
Θαλάσσια πάρκα και καλώδιο. Τα γεγονότα αυτά διαδραματίζονται σε ένα μομέντουμ συγκεκριμένο, καθώς Αθήνα και Αγκυρα οδεύουν προς το 6ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Αγκυρα, στο πλαίσιο του οποίου επίκειται η συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν. Η ημερομηνία μπορεί να μην έχει «κλειδώσει» ακόμη, ωστόσο πηγές από την ελληνική πλευρά επισημαίνουν πως οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών παραμένουν ενεργοί, οι προεργασίες για τα θέματα της Θετικής Ατζέντας επί των οποίων θα γίνει επισκόπηση και θα υπογραφούν νέες συμφωνίες συνεργασίας συνεχίζονται απρόσκοπτα, ενώ, ταυτόχρονα, υπογραμμίζεται πως ο ελληνοτουρκικός διάλογος, παρά τα όσα μεσολάβησαν με τη φυλάκιση του Εκρέμ Ιμάμογλου, δεν «πάγωσε» ποτέ.
Στη θέα των επίσημων χαρτών ελληνικού ΘΧΣ, το τουρκικό ΥΠΕΞ προανήγγειλε επιπλέον πως διαβιβάζει τον τουρκικό ΘΧΣ «στην UNESCO και στις αρμόδιες υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών», την ώρα που ήδη ο τουρκικός φιλοκυβερνητικός Τύπος («Μιλιέτ»), λίγες ώρες νωρίτερα, είχε δημοσιοποιήσει χάρτη (προϊόν επιστημονικής μελέτης) στον οποίο αποτυπωνόταν ο τουρκικός ΘΧΣ που κατ’ ουσίαν κόβει το Αιγαίο στα δύο, ενώ γνωστοποιήθηκε πως επίκειται αντίστοιχος χάρτης και για το ψευδοκράτος.
Θαλάσσια πάρκα και καλώδιο. Τα γεγονότα αυτά διαδραματίζονται σε ένα μομέντουμ συγκεκριμένο, καθώς Αθήνα και Αγκυρα οδεύουν προς το 6ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Αγκυρα, στο πλαίσιο του οποίου επίκειται η συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν. Η ημερομηνία μπορεί να μην έχει «κλειδώσει» ακόμη, ωστόσο πηγές από την ελληνική πλευρά επισημαίνουν πως οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών παραμένουν ενεργοί, οι προεργασίες για τα θέματα της Θετικής Ατζέντας επί των οποίων θα γίνει επισκόπηση και θα υπογραφούν νέες συμφωνίες συνεργασίας συνεχίζονται απρόσκοπτα, ενώ, ταυτόχρονα, υπογραμμίζεται πως ο ελληνοτουρκικός διάλογος, παρά τα όσα μεσολάβησαν με τη φυλάκιση του Εκρέμ Ιμάμογλου, δεν «πάγωσε» ποτέ.
Από την ελληνική πολιτεία, σχετικά άμεσα, αναμένονται επιπλέον δύο κινήσεις που αφορούν το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και οι οποίες από την τουρκική πλευρά είναι σχεδόν βέβαιο πως θα ιδωθούν ως «κόκκινο πανί».
Πρόκειται για την ανακοίνωση της χωροθέτησης των δύο θαλάσσιων πάρκων σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο, ζήτημα που έχει ήδη προκαλέσει την έντονη αντίδραση της Αγκυρας, παρά το ότι αφορά ελληνικά χωρικά ύδατα, καθώς επίσης και για την επανεκκίνηση των ερευνών σε διεθνή πλέον ύδατα για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου. Για την πρώτη κίνηση το χρονικό ορόσημο που έχει γίνει γνωστό από «ΤΑ ΝΕΑ» είναι η Διάσκεψη των Ωκεανών που ξεκινά τις εργασίες της στις 9 Ιουνίου, παρουσία του έλληνα Πρωθυπουργού, και για τη δεύτερη ο έλληνας ΥΠΕΞ επανέλαβε προ ημερών πως «θα συνεχιστεί στον κατάλληλο χρόνο που θα επιλεγεί, με βάση και τον προγραμματισμό της αναδόχου εταιρείας».
Κάπου «μετά το Πάσχα». Με το ΑΣΣ πάντως να παραμένει στον αέρα και να τοποθετείται κάπου «μετά το Πάσχα» και με τις ημερομηνίες των επόμενων βημάτων του ελληνοτουρκικού διαλόγου να είναι ήδη ανακοινωμένες (8-9 Μαΐου ελληνική επιχειρηματική αποστολή στην Κωνσταντινούπολη και 14-15 Μαΐου συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν στην άτυπη σύνοδο ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ), και από τις δύο χώρες εκπέμπεται ένα μήνυμα «επιθυμίας συνέχισης του διαλόγου» και αποσυμπίεσης των όποιων κρίσεων προκύπτουν.
Κάπου «μετά το Πάσχα». Με το ΑΣΣ πάντως να παραμένει στον αέρα και να τοποθετείται κάπου «μετά το Πάσχα» και με τις ημερομηνίες των επόμενων βημάτων του ελληνοτουρκικού διαλόγου να είναι ήδη ανακοινωμένες (8-9 Μαΐου ελληνική επιχειρηματική αποστολή στην Κωνσταντινούπολη και 14-15 Μαΐου συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν στην άτυπη σύνοδο ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ), και από τις δύο χώρες εκπέμπεται ένα μήνυμα «επιθυμίας συνέχισης του διαλόγου» και αποσυμπίεσης των όποιων κρίσεων προκύπτουν.
«Κλείνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος, υπερασπιζόμαστε στην πράξη τα εθνικά συμφέροντα, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα παύει να επιδιώκει καλές σχέσεις με την Τουρκία», επεσήμαναν κυβερνητικές πηγές την ώρα που και από την Αγκυρα εκπέμφθηκε ανάλογο μήνυμα μέσω της ανακοίνωσης του τουρκικού ΥΠΕΞ για τον ΘΧΣ, όπου γινόταν επίκληση στη Διακήρυξη των Αθηνών και στο καλό κλίμα που και τα δύο μέρη θέλουν να διατηρήσουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου