Οι Ηνωμένες Πολιτείες πάντα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, η Ευρώπη προσπαθεί να καλύψει το αμερικανικό κενό στην περιοχή γιατί οι Αμερικανοί δείχνουν ελλιπές ενδιαφέρον σε σχέση με άλλες εποχές, αλλά χωρίς τους Αμερικανούς δεν γίνεται, ούτε η γερμανική πρωτοβουλία μπορεί να αποδώσει, ούτε η γαλλική υποστήριξη μπορεί να είναι επαρκής, εάν δεν έχουμε και την αμερικανική παρουσία. Νομίζω ότι αυτό θέλει να συμβολίσει η επίσκεψη του κ. Pompeo και στη Θεσσαλονίκη και στη Σούδα. Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία παύει να είναι ένας εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών ή παύει να είναι κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ ή ότι παύει να υπάρχει το Ιντσιρλίκ ή ότι υπάρχει το ενδιαφέρον, αλλά η Ελλάδα έχει διακριτή θέση και θέλουμε να έχει τη θέση αυτή, δεν θα θέλαμε να λείπει η Τουρκία και η Ελλάδα να είναι ο απευθείας γείτονας με όλες τις κρίσιμες περιοχές, όπως είναι η Συρία ας πούμε, ή όπως είναι το Ιράκ ή το Ιράν...

O Ευάγγελος Βενιζέλος στο κεντρικό δελτίο του ΑΝΤ1

με τον Νίκο Χατζηνικολάου


Ν. Χατζηνικολάου: Θα συνομιλήσουμε τώρα με τον πρώην Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και πρώην Υπουργό Εξωτερικών, το τονίζω αυτό ενώ έχει περάσει από πολλά υπουργεία, διότι τα θέματα που θα συζητήσουμε είναι τέτοια, τον Καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, τον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο. Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα σας.

Ευ. Βενιζέλος: Καλησπέρα, κ. Χατζηνικολάου.

Ν. Χατζηνικολάου: Γράψατε και ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, που διαβάζω αυτές τις ημέρες, για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και νομίζω ότι είναι καλή η στιγμή για να ζητήσουμε τη γνώμη σας. Θέλω να σας ρωτήσω, πώς βλέπετε τη συνολική στάση της Τουρκίας στην περιοχή; Ακούσαμε πριν από λίγο ότι επιχειρεί να παίξει ρόλο και στη σύγκρουση Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Βλέπουμε με ποιο τρόπο κινείται απέναντι στη χώρα μας, βλέπουμε με ποιον τρόπο κινείται στη Συρία. Τι συμβαίνει; Έχουμε να κάνουμε με μία νέα τακτική από την πλευρά της Άγκυρας και του Erdogan;

Ευ. Βενιζέλος: Αυτή η γραμμή της Τουρκίας έχει διαμορφωθεί εδώ και αρκετά χρόνια. Θα έλεγα από την αλλαγή του πολιτικού συστήματος στην Τουρκία, από την αναθεώρηση του Συντάγματος και από την εισαγωγή του προεδρικού συστήματος διακυβέρνησης, έχουμε και μία ριζική ίσως αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της χώρας. Ο Πρόεδρος Erdogan θέλει η χώρα του να εμφανίζεται ως περιφερειακή δύναμη, ως ηγεμονική δύναμη στα σύνορά της και αυτό φαίνεται στο ότι εμπλέκεται σε όλες τις ανοικτές συγκρούσεις αυτή τη στιγμή. Έχουμε τη Συρία, έχουμε τη Λιβύη, έχουμε το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και έχουμε φυσικά την ανατολική Μεσόγειο, αλλά από την άλλη μεριά, ο κ. Erdogan ξέρει πάρα πολύ καλά ότι αυτές οι περιοχές δεν είναι ίδιες, οι χώρες που εμπλέκονται δεν είναι ίδιες. Ξέρει, νομίζω, να ξεχωρίζει την Ελλάδα, αντιλαμβάνεται πολύ καλά ότι η Ελλάδα είναι ο καλός και ειρηνικός γείτονάς του. Η Ελλάδα είναι μία δυτική, ευρωπαϊκή χώρα, μία χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, μία στρατιωτικώς ισχυρή και οικονομικά ανεπτυγμένη χώρα, παρά τα προβλήματα και τις δοκιμασίες της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης, μία χώρα συγκροτημένη και άρα η ρητορική του μπορεί να υπερβαίνει τα όρια πάρα πολύ συχνά, ξέρει όμως νομίζω, τον πραγματικό συσχετισμό των δυνάμεων. Γι’ αυτό και επενδύει τώρα στη διπλωματική διαδικασία, στην επανέναρξη των διερευνητικών επαφών και σε όλα τα άλλα που έχουμε πει και που έχουν ένα πλαίσιο αναφοράς, που είναι το Διεθνές Δίκαιο. Δεν είναι εύκολη εξέλιξη, δεν είναι απλή, δεν θα είναι μία διαδικασία συνομολογημένη από όλες τις πλευρές, αλλά πάντως, ξέρει πάρα πολύ καλά ότι δεν έχει πολλά περιθώρια.

Ν. Χατζηνικολάου: Κύριε Πρόεδρε, θέλω να κάνετε ένα σχόλιο για την επίσκεψη Pompeo. Πώς την αποτιμάτε; Πιστεύετε ότι έγινε τη σωστή στιγμή; Είχε θετικά αποτελέσματα για τη χώρα ή μπορεί να υπάρχουν και αρνητικά που δεν τα βλέπουμε τώρα;

Ευ. Βενιζέλος: Κοιτάξτε, έγινε νομίζω τη σωστή στιγμή απολύτως, το momentum είναι πολύ θετικό, γιατί έχουμε μία παρένθεση στη μακρά κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο, μία παρένθεση διπλωματικής ευκαιρίας, ένα παράθυρο ευκαιρίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πάντα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, η Ευρώπη προσπαθεί να καλύψει το αμερικανικό κενό στην περιοχή γιατί οι Αμερικανοί δείχνουν ελλιπές ενδιαφέρον σε σχέση με άλλες εποχές, αλλά χωρίς τους Αμερικανούς δεν γίνεται, ούτε η γερμανική πρωτοβουλία μπορεί να αποδώσει, ούτε η γαλλική υποστήριξη μπορεί να είναι επαρκής, εάν δεν έχουμε και την αμερικανική παρουσία. Νομίζω ότι αυτό θέλει να συμβολίσει η επίσκεψη του κ. Pompeo και στη Θεσσαλονίκη και στη Σούδα. Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία παύει να είναι ένας εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών ή παύει να είναι κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ ή ότι παύει να υπάρχει το Ιντσιρλίκ ή ότι υπάρχει το ενδιαφέρον, αλλά η Ελλάδα έχει διακριτή θέση και θέλουμε να έχει τη θέση αυτή, δεν θα θέλαμε να λείπει η Τουρκία και η Ελλάδα να είναι ο απευθείας γείτονας με όλες τις κρίσιμες περιοχές, όπως είναι η Συρία ας πούμε, ή όπως είναι το Ιράκ ή το Ιράν.

Ν. Χατζηνικολάου: Τελευταίο ερώτημα και παρακαλώ για πολύ σύντομη απάντηση, διότι ο χρόνος του δελτίου, δυστυχώς, πιέζει. Κύριε Πρόεδρε, πιστεύετε ότι αν δεν καταφέρουμε να βρούμε μία κοινή συνισταμένη στο διάλογο με την Τουρκία σε ό,τι αφορά το μοναδικό, το ζήτημα που μας χωρίζει, το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών, η προσφυγή στη Χάγη είναι κάτι που συμφέρει τη χώρα, είναι κάτι που δεν ξέρουμε τι θα βγάλει ή είναι κάτι που μπορεί να μας οδηγήσει σε περιπέτειες;

Ευ. Βενιζέλος: Είναι μονόδρομος, είναι το ασφαλέστερο. Εάν δεν κάνουμε οριοθέτηση, τα δικαιώματά μας τα έχουμε θεωρητικά και ρητορικά, αλλά δεν μπορούμε να τα ασκήσουμε στην πράξη και δεν μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε οικονομικά. Εάν θέλουμε να έχουμε ενεργά δικαιώματα, πρέπει να τα οριοθετήσουμε. Αυτό απαιτεί ή συμφωνία ή διαδικαστική συμφωνία παραπομπής στη διεθνή δικαιοσύνη. Όταν, λοιπόν, λέμε σε όλους τους τόνους ότι άξονας της πολιτικής μας είναι το Διεθνές Δίκαιο, αυτό πρέπει να το εννοούμε. Μακάρι να μπορέσουμε να υπογράψουμε συνυποσχετικό για παραπομπή στη Χάγη και μετά βέβαια αλλού θα χάσουμε, αλλού θα κερδίσουμε, εμείς θα διεκδικήσουμε να κερδίσουμε σε όλα, γιατί έχουμε ισχυρότατα επιχειρήματα αλλά έχουμε υποχρέωση σεβασμού του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου.

Ν. Χατζηνικολάου: Ευχαριστώ θερμά τον Πρόεδρο, τον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο.

Ευ. Βενιζέλος: Εγώ ευχαριστώ.

Video: https://vimeo.com/463120376

<ANT1.png>