ΚΑΠΩΣ ΣΑΝ ΜΑΘΗΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ ΠΡΟΣ ΑΝΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΤΙΜΟ ΑΡΧΗΓΟ ΓΕΝ...

Από την "Εφ.Συν"

"Εφ.Συν",26/10/20

ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ

Ερμηνεύοντας τη στάση της τελευταίας ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής εκτιμώ ότι δεν πρέπει να έχει μείνει πλέον η παραμικρή αμφιβολία ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι από πολύ δύσκολο έως σχεδόν απίθανο να επιβάλει σοβαρές οικονομικές κυρώσεις στην Τουρκία. Οι λόγοι είναι γνωστοί, προφανείς, καθαρά συμφεροντολογικοί και πάνω απ’ όλα οικονομικοί. Είναι η προς την Τουρκία πώληση οπλικών συστημάτων από την Ιταλία, η ναυπήγηση τουρκικού πλοίου από την Ισπανία, η ναυπήγηση τουρκικών υποβρυχίων από τη Γερμανία, το εμπορικό ισοζύγιο Τουρκίας - Γερμανίας, τα 85 εκατομμύρια δυνητικής αγοράς για τους Ευρωπαίους και φυσικά η δυνατότητα της Τουρκίας να ελέγχει τη μεταναστευτική ροή προς τις χώρες της Ε.Ε. και ιδιαίτερα προς τη Γερμανία.

Αυτά είναι τόσο πρόδηλα, που πραγματικά εντυπωσιάζει η τελευταία κίνηση της κυβέρνησης να ζητήσει να σταματήσουν τα κονδύλια της Ε.Ε. προς την Τουρκία. Ζητάει δηλαδή μια από τα ίδια, οικονομικές κυρώσεις. Το οξύμωρο όμως είναι ότι ζητάει και να σταματήσουν οι Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία να πωλούν όπλα στην Τουρκία. Με άλλα λόγια, ζητάει από τις χώρες που για ακριβώς αυτούς τους λόγους δεν εγκρίνουν τις οικονομικές κυρώσεις προς την Τουρκία. Τους ζητάει δηλαδή να κάνουν την αυτοκριτική τους και να περιορίσουν τις οικονομικές τους προοπτικές και μάλιστα σε περίοδο παγκόσμιας οικονομικής δυσπραγίας. Ως κίνηση απελπισίας την κατανοώ και συμπάσχω, ως κίνηση όμως εξωτερικής πολιτικής πιστεύω ότι γίνεται απλώς για να πούμε ότι κάτι κάνουμε.

Πέραν όμως αυτού, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει και η άποψη ότι ίσως οι Ευρωπαίοι να μην έχουν πειστεί απόλυτα ότι συντρέχουν ουσιαστικοί λόγοι επιβολής σοβαρών οικονομικών κυρώσεων στην Τουρκία, τουλάχιστον όχι τόσο σοβαροί ώστε να αξίζει μια οικονομική -και όχι μόνο- ρήξη. Ο,τι και να γράφουν και όσο και να τα ωραιοποιούν στα ανακοινωθέντα της συνόδου κορυφής, ο έχων τον κοινό νου αντιλαμβάνεται ότι ουσιαστικά απαξιώνουν τη βαρύτητα και την αντικειμενικότητα των ισχυρισμών μας. Δεν εξηγείται αλλιώς πώς μας προτρέπουν να ζήσουμε άλλους δύο μήνες με «απειλούμενα κυριαρχικά δικαιώματα». Ούτε είναι τόσο αφελείς να πιστεύουν ότι η Τουρκία θα σταματήσει τις διεκδικήσεις της στην Αν. Μεσόγειο το επόμενο δίμηνο. Προφανώς λοιπόν και δεν έχουν πειστεί ότι οι κινήσεις της Τουρκίας όντως απειλούν σοβαρά τα όποια επικαλούμενα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

Υπάρχει όμως και μία ακόμα πτυχή στην απροθυμία των Ευρωπαίων να επιβάλουν οικονομικές κυρώσεις στην Τουρκία. Κατά την προσωπική μου άποψη αυτή είναι και η σοβαρότερη. Πρόκειται για το μήνυμα να μην περιμένουμε να μας λύσει η Ε.Ε. τις διμερείς διαφορές. Η Ε.Ε., για προφανείς λόγους, ούτε θέλει να εμπλακεί, ούτε και να επιβάλει την οποιαδήποτε λύση. Δεν εμπίπτει άλλωστε ούτε στις αρμοδιότητες ούτε στις δυνατότητες της. Το μόνο που μπορεί -και αυτό κάνει- είναι να μας προτρέπει να καθίσουμε στο τραπέζι του διαλόγου και να τα βρούμε με την Τουρκία. Εξ ιδίων κρίνοντας, θεωρεί ότι ύστερα από 200 χρόνια θα έπρεπε να είχαμε ωριμάσει πολιτικά σε σημείο να μπορούμε να επιλύουμε μόνοι μας τα προβλήματά μας.

Αποτελεί βαθιά πεποίθησή μου ότι οι διμερείς διαφορές μας με την Τουρκία είναι κάθε άλλο παρά δυσεπίλυτες. Τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο η Ελλάδα με μία ρεαλιστική, συμβιβαστική και απαλλαγμένη από λαϊκισμό και πολιτικό κόστος προσέγγιση, περισσότερα έχει να κερδίσει από όσα χάνει τόσα χρόνια σε ατελέσφορες πολιτικές, οι οποίες πέραν του ότι μας φρενάρουν αναπτυξιακά, μας στοιχίζουν και πανάκριβα.

Σήμερα όλοι οι διεθνείς αρμόδιοι φορείς -και μεταξύ αυτών φυσικά και η Ε.Ε.- γνωρίζουν πολύ καλά ότι μέχρις ότου επιλύσουμε ή μας επιλύσει κάποιος κάποτε το θέμα των θαλάσσιων και υποθαλάσσιων ζωνών (ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα) ή μέχρις ότου εμείς αποφασίσουμε να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα μέχρι τα δικαιούμενα 12 ν. μίλια, τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στον χώρο του Αιγαίου και της Αν. Μεσογείου σταματάνε στα 6 ν. μίλια.

Με αυτά τα δεδομένα η όλη, από μέρους μας, σκόπιμη ή μη, δημιουργία και διόγκωση ενός κλίματος πρωτοφανούς έντασης, εμφανίζουν μια καθόλου κολακευτική εθνική εικόνα, με την Ελλάδα να βρίσκεται στα πρόθυρα πολεμικής υστερίας, αγωνιώντας για ενδεχόμενη απώλεια των κυριαρχικών της δικαιωμάτων από ένα ερευνητικό σκάφος (αμφίβολης ερευνητικής αποτελεσματικότητας) το οποίο πλέει στα διεθνή ύδατα της Αν. Μεσογείου κινούμενο πάνω από διεκδικούμενη από εμάς και την Τουρκία υφαλοκρηπίδα.

Φτάσαμε στη γελοιότητα όλη η Ελλάδα να παρακολουθεί τις κινήσεις του. Αναγγείλαμε αύξηση στρατιωτικής θητείας και πολυδάπανα εξοπλιστικά προγράμματα και παρατάξαμε τον στόλο μπροστά στο Καστελόριζο σαν να επρόκειτο να το καταλάβουν. Και όλα αυτά γιατί το σκάφος αυτό μια πλησίαζε και μια απομακρυνόταν από το Καστελόριζο, κινούμενο πάντα στα διεθνή ύδατα. Είναι πραγματικά απογοητευτικό να αντιδρά μια χώρα με τέτοιον παιδαριώδη τρόπο και είναι να απορεί κάποιος πώς δεν βρέθηκε ένας άνθρωπος στο Πεντάγωνο να προβληματιστεί και να συστήσει σοβαρότητα.

Η προτροπή μας για προσφυγή στη Χάγη για οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, από μόνη της και εξ ορισμού σημαίνει ότι σήμερα διεκδικούμε μεν, αλλά δεν έχουμε οριοθετημένη και κατοχυρωμένη υφαλοκρηπίδα. Αντίστοιχα, έχουμε μεν το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών μας υδάτων μέχρι τα 12 ν. μίλια, σήμερα όμως έχουμε 6. Τόσο δύσκολο είναι να κατανοηθούν αυτά και να εξηγηθούν και στα ΜΜΕ, ώστε να μη λένε ανακρίβειες.

Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος σαφώς και παρανομεί κάνοντας έρευνα σε διεκδικούμενη υφαλοκρηπίδα που δεν του ανήκει. Επειδή όμως, ως χώρα, χρειάζεσαι μεγάλο ειδικό βάρος για να διώξεις δυναμικά κάποιον από περιοχή που δεν έχεις κατοχυρώσει, θα έπρεπε, εάν είμαστε σοβαροί, εδώ και χρόνια να είχαμε νοικιάσει τουλάχιστον ένα ερευνητικό σκάφος για να μπορούσαμε και εμείς να βάζουμε την υποθήκη μας στις θαλάσσιες και υποθαλάσσιες περιοχές που διεκδικούμε.

Μπορούμε να συμβιβαστούμε και να βρούμε λύσεις με την Τουρκία, μπορούμε ακόμα και να πολεμήσουμε με την Τουρκία, αν χρειαστεί, εκείνο που δεν μπορούμε είναι να θίγουμε την εθνική μας αξιοπρέπεια εμφανιζόμενοι διεθνώς ως αναξιόπιστοι, φοβισμένοι, αδιάβαστοι και ορισμένες φορές γραφικοί.

*Αντιναύαρχος, επίτιμος Αρχηγός ΓΕΝ