Το πέρασμα στον εικοστό πρώτο αιώνα σηματοδοτείται μέσα από τις συμπληγάδες του τρέχοντος έτους. Ο σύντομος 21ος αιώνας των μελλοντικών ιστορικών θα αρχίζει το 2020 με την πανδημία και τις επιταχυνόμενες αλλαγές στην καθημερινότητα και θα τελειώνει, άγνωστο πού, αλλά πιθανώς σε μια άλλη θετική ή αρνητική κορύφωση μετά το 2080. Είναι από τις σπάνιες φορές στην Ιστορία, με την εξαίρεση πολέμων και ισχυρών ανατροπών, που ο μέσος πολίτης έχει συναίσθηση ότι ο κόσμος αλλάζει. Και αλλάζει προς μια αβέβαιη κατεύθυνση.
Η αβεβαιότητα κυριαρχεί. Συγκρίνεται με το αντίστοιχο ιστορικό παράδειγμα των πολέμων, αν και αποτελεί ύβριν να συγκρίνει κανείς τον σημερινό πολίτη με τον πολίτη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Και η ύβρις συνίσταται όχι μόνο στη σύγκριση με την τωρινή αφθονία των υλικών αγαθών αλλά κυρίως στο αίσθημα της ατομικής ευθύνης. Η συγκυρία καλεί προς ένα νέο τύπο κοινωνικής συμπεριφοράς. Και αυτό είναι μια βίαιη, βουβή μεταβολή.
Η νέα, αναγκαία υπευθυνότητα και η αίσθηση κοινωνικής αλληλεγγύης, μέσα από την περιχαράκωση του εαυτού, εδράζονται σε αυτήν την ιδρυτική αντίφαση. Βιώνουμε μια νέα εκπαίδευση του εαυτού, αυτό που στην κοινωνιολογία καλείται κοινωνικοποίηση και αναφέρεται στην ανάπτυξη της κοινωνικής συνείδησης στο νήπιο και στο μικρό παιδί. Η απόκτηση της ιδιότητας του κοινωνικού όντος συντελείται στην ανθρώπινη κοινωνία μέσα από τη διάδραση και το πυκνό πλέγμα δραστηριοτήτων και επαφών, την καλλιέργεια του εαυτού μέσα από τον άλλον. Η νέα κοινωνικοποίηση που επιβάλλει η πανδημία καλεί την απόσπαση από το εγγενές πλέγμα της κοινωνίας, και την κατά το δυνατόν αδιατάρακτη λειτουργία της οικονομίας με νέα πρότυπα συμπεριφοράς.
Η πανδημία μάς δείχνει επίσης πως, παρά την τεράστια πρόοδο της τεχνολογίας, που επιτρέπει την παρακολούθηση της διασποράς του ιού, και την εξέλιξη της επιστήμης, που αποκτά ταχύτατα νέες γνώσεις, ο άνθρωπος παραδίδεται γυμνός μπροστά στη θνητότητά του. Ο άνθρωπος του 2020 είναι ένας άνθρωπος υπό την επήρεια ενός σοκ. Οι εύφορες κοιλάδες του κυνισμού και της εγωκεντρικής υπεροψίας στερεύουν.
Ενας νέος τύπος υπαρξιακής μοναξιάς και κοινωνικής μοναχικότητας βάφει με διαφορετικά χρώματα την εμπειρία της διαβίωσης. Ο άνθρωπος καλείται να είναι κοινωνικά υπεύθυνος σε μια κοινωνία μοναχικών διαδρομών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου