Από "ΤΑ ΝΕΑ"
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ", 23/04/19 |
Ούτε ένα ούτε δύο είναι τα προβλήματα που αναμένεται να προκύψουν τους επόμενους μήνες από την εφαρμογή των διατάξεων για την «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ που ψηφίζεται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής, ή όπως χαρακτηριστικά δήλωσαν πρυτάνεις, από τη μετατροπή των πανεπιστημίων σε... ΤΕΙ.
Η φετινή εξεταστική χρονιά δε προμηνύεται ότι θα φέρει το μεγαλύτερο «αλαλούμ» στην κίνηση των βάσεων εισαγωγής στα πανεπιστήμια, καθώς αναμένεται να καταγραφούν διαφορές 5.000 ή 6.000 μορίων σε σχέση με την περσινή. Για παράδειγμα, ο κάθε υποψήφιος που θα δει στο φετινό μηχανογραφικό δελτίο του ένα πανεπιστημιακό τμήμα και μάλιστα τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών στα Ψαχνά, θα το συμπληρώσει εύκολα, χωρίς να σκεφτεί ότι πρόκειται για τμήμα που έως πέρυσι ανήκε στο ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδος, και με εκείνη τη μορφή του πολύ πιο δύσκολα θα κινούσε το ενδιαφέρον του.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά. Συγκεκριμένα:
1.Πώς θα εφαρμοστεί την επόμενη χρονιά το νέο εξεταστικό σύστημα; Οπως έχει ανακοινωθεί, τα τμήματα των ΑΕΙ θα χωριστούν σε τμήματα «πράσινα» (ελεύθερης ζήτησης) ή «κόκκινα» (που θα απαιτούν Πανελλαδικές Εξετάσεις), ενώ ο διαχωρισμός αυτός θα εξαρτάται από τη συμπλήρωση ενός πρώτου μηχανογραφικού δελτίου των υποψηφίων στη Β' Λυκείου. Οπως ανέφερε η Εύη Χριστοφιλοπούλου στη Βουλή, «θα υπάρχουν αυτοί οι οποίοι στις περιζήτητες σχολές θα εισάγονται με Πανελλαδικές, θα υπάρχουν και αυτοί οι οποίοι θα εισάγονται χωρίς εξετάσεις και θα υπάρχει και ένας αριθμός υποψήφιων φοιτητών ή σπουδαστών που θα είναι στη μέση. Ο μαθητής του 15 ή του 16; Για παράδειγμα, έχουμε το Μαθηματικό Τμήμα της Σάμου. Ας πούμε, λοιπόν, ότι το Μαθηματικό της Σάμου δεν το επιλέγουν πολλοί, είναι ένα τμήμα ελεύθερης πρόσβασης, σε αντίθεση με το Μαθηματικό του Καποδιστριακού Πανεπιστήμιο Αθηνών. Την πρώτη χρονιά, λοιπόν, θα μπορούσε να υπάρξει σε αυτό και ο μαθητής ο οποίος έχει απολυτήριο 9,5, έχει πάρει 4,5 στα Μαθηματικά και παρ' όλα αυτά εισάγεται». «Τη δεύτερη χρονιά μπορεί να πάψει ξαφνικά η Σάμος να γίνεται τμήμα ελεύθερης επιλογής και πάλι να γίνει ένα από τα τμήματα που απαιτούν Πανελλαδικές Εξετάσεις. Η δεύτερη φουρνιά των φοιτητών που θα μπαίνει λοιπόν θα είναι φοιτητές του 16, του 15, του 17»...
2. Μετεγγραφές χωρίς επαρκή αντιστοίχιση σχολών; Οι ενδιαφερόμενοι για μετεγγραφές δεν πρέπει να ξεχνούν ότι δεν έχει γίνει ακόμη αντιστοίχιση των προγραμμάτων σπουδών μεταξύ διαφορετικών ΑΕΙ (της περιφέρειας και των αστικών κέντρων), γεγονός που τις επηρεάζει, καθώς γίνονται με βάση την αντιστοίχιση των προγραμμάτων σπουδών. Για παράδειγμα, όπως λέει ο σύμβουλος σταδιοδρομίας Χρ. Ταουσάνης, στις μετεγγραφές φέτος θα δούμε αντιστοίχιση των έως πέρυσι 4ετούς φοίτησης ΤΕΙ με αντίστοιχα 5ετούς φοίτησης Πολυτεχνείων; Και τι θα γίνει επίσης με τους Γεωπόνους που έχουν αντίστοιχα 5ετείς σπουδές;
Οπως ανέφερε σχετικά σε ψήφισμά της η Σύγκλητος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης «με το ισχύον χαλαρό νομικό πλαίσιο για τις μετεγγραφές, μεγάλο μέρος φοιτητών των αντίστοιχων νέων τμημάτων θα μετακινηθεί προς τα κεντρικά πανεπιστήμια, καθιστώντας δύσκολη, αν όχι αδύνατη, την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης στα τμήματα του ΑΠΘ».
3. Πώς θα κατανεμηθούν τα νέα τμήματα ανά επιστημονικό πεδίο; Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικών και Ψυχολογίας (πρώην ΦΠΨ) του Πανεπιστημίου Αθηνών που έως πέρυσι εκπαίδευε κυρίως φιλολόγους από το 1ο επιστημονικό πεδίο των Ανθρωπιστικών Σπουδών. Φέτος διασπάστηκε σε Τμήματα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικό Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και το δεύτερο έχει ανακοινωθεί ότι θα προσφέρεται σε όλα τα επιστημονικά πεδία. Αναρωτιέται ο κ. Ταουσάνης, δηλαδή, θα βγαίνουν στο μέλλον φιλόλογοι που δεν έχουν σπουδάσει αρχαία ελληνικά, αλλά στη Γ' Λυκείου έκαναν ως κύρια μαθήματα τη Φυσική ή τη Χημεία; Η κατανομή των νέων τμημάτων στα επιστημονικά πεδία έχει ανακοινωθεί ότι θα γίνει το επόμενο χρονικό διάστημα με υπουργικές αποφάσεις.
4. Οι υποψήφιοι καλούνται σε δύο μήνες να επιλέξουν τμήματα για το πρόγραμμα σπουδών των οποίων δεν γνωρίζουμε τίποτα. Για παράδειγμα, τι ακριβώς θα διδάσκει το Τμήμα Αεροδιαστημικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στα Ψαχνά ή το Τμήμα Γλωσσικών και Διαπολιτισμικών Σπουδών στον Βόλο και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας; Σε πολλά πολυτεχνικά ΤΕΙ δε μέχρι πέρυσι μπορούσε κανείς να μπει με βάση 6.377 μόρια (Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Τοπογραφίας στις Σέρρες) ή 6.795 (Ηλεκτρολόγων Μηχανικών στο Ηράκλειο).
ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ ΠΑΣΧΑΛΗ
Αν σύσσωμη η πανεπιστημιακή κοινότητα είχε εναντιωθεί στη θεσμική και την ακαδημαϊκή τερατογονία που προωθεί η κυβέρνηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δηλαδή στις συγχωνεύσεις ΑΕΙ με ΤΕΙ, δύσκολα θα είχαν υλοποιηθεί τα ολέθρια σχέδιά της. Κατά μείζονα λόγο, αν τα κόμματα της αντιπολίτευσης που έχουν δυνάμει κυβερνητική προοπτική είχαν δηλώσει κατηγορηματικά από την αρχή ότι δεν θα εφαρμόσουν τις επίμαχες διατάξεις του νόμου, θα γνώριζαν όλοι εγκαίρως ότι η κυβέρνηση νομοθετεί εν κενώ και ίσως η ίδια να είχε επιδείξει αυτοσυγκράτηση.
Δυστυχώς, πολλοί πρυτάνεις (δηλαδή ακαδημαϊκοί δάσκαλοι και επιστήμονες) συμβιβάστηκαν με την εξουσία, ως μη όφειλαν, και σε τελευταία ανάλυση είναι αδιάφορο αν το έκαναν οικειοθελώς ή αν απειλήθηκαν, εκβιάστηκαν ή συναλλάχθηκαν, όπως γράφτηκε και ακούστηκε. Με διαφορετικούς όρους συμβιβάστηκαν επίσης και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η αξιωματική αντιπολίτευση πολύ σωστά ζητεί να αποσυρθεί το νομοσχέδιο αλλά διατυπώνει το σκεπτικό ότι οι σχετικές διατάξεις του «συνιστούν ρυθμίσεις που αλλάζουν ζωές ανθρώπων με μακροπρόθεσμο αντίκτυπο που ξεπερνάνε κατά πολύ την καταστροφική κυβερνητική θητεία». Η δήλωση αυτή υπαινίσσεται ότι οι συγχωνεύσεις θα γίνουν σεβαστές από την επόμενη κυβέρνηση, αν όχι στο σύνολό τους, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος τους, και ότι θα γίνουν παρεμβάσεις και αλλαγές μόνον όπου κριθεί απολύτως αναγκαίο, με το επιχείρημα ότι έτσι θα αποφευχθεί μείζων αναστάτωση. Θέτει δηλαδή ένα θεσμικό και ηθικό δίλημμα.
Υπάρχουν όμως δύο κρίσιμα ερωτήματα. Κατ' αρχάς, δεν θα είχε αποδυναμωθεί το δίλημμα, αν η ΝΔ και το Κίνημα Αλλαγής είχαν δηλώσει ρητά από την αρχή ότι δεν θα στηρίξουν τον υπό ψήφιση νόμο και ακόμη αν όλα τα πανεπιστήμια είχαν εκφράσει ομόθυμα την αυτονόητη αντίθεσή τους στα κυβερνητικά σχέδια; Επίσης, τι είναι σε τελευταία ανάλυση δυσχερέστερο και πιο επώδυνο: να ακυρώσει κανείς ένα νόμο πριν καλά καλά αρχίσει να λειτουργεί ή να πασχίζει τα επόμενα χρόνια να διορθώσει τις περιφερειακές αδυναμίες μιας αναδιάρθρωσης που πάσχει στην αφετηρία και την ουσία της;
-Ο Μιχαήλ Πασχάλης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ", 23/04/19 |
ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ
Τα αρχαία ελληνικά χωράνε σε ένα σχολείο αυτοσυντήρησης και επιδερμικού λειτουργισμού στο οποίο οδηγούν τα κυρίαρχα ιδεολογήματα; Ή μήπως μια γλώσσα «εκτός πράξης» (σε πείσμα πολλών τραμπούκων) εντείνει τη γλωσσική διαίσθηση, δημιουργεί ισχυρή επαφή με τα σύγχρονα ελληνικά, δηλαδή αναμορφώνει γλωσσικά την ιστορική επιθυμία;
Η σκέψη πτωχαίνει όταν οργανώνεται γύρω από μερικά βασικά μαθήματα που μάλιστα αποτελούν το όχημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; Και χρειάζεται η σκέψη στη μόρφωση ή μπορεί η τελευταία να αρκεστεί, ακάθεκτη και χοντρή στα μπογαλάκια της; Είναι ζητούμενα του εκπαιδευτικού συστήματος ο ευφυής, ο καλλιεργημένος ή ένας γνωστικός «μποντιμπιλντεράς»;
Τα νομοθετήματα απλώνονται σε παρεμφερή τοπία, όχι στο πουθενά. Σε δημιουργημένες ιεραρχήσεις, σε παγιωμένες παραδοχές. Εν τούτοις το ζητούμενο είναι να βρεις την άτακτη επινόηση, να ανακαλύψεις το απάτητο έναντι του απατηλού, να βρεις το διαφεύγον έναντι του προβλέψιμου.
Είναι πολύ βαρετά φαινόμενα η μονομανία και οι καταγγελτικές γενικότητες της αντιπολίτευσης, έναντι πλευρών της κυβερνητικής πολιτικής και των πρωτοβουλιών της, που ενδεχομένως μπορεί να επηρεάζονται από έναν εμπειρισμό ή να έχουν αρρυθμίες. Οι νομοθετικές κατασκευές δεν είναι συνταγογραφήσεις ή manuals.
Επεται το πιο απόκρημνο σκέλος του νομοθετικού διαβήματος, που είναι η παραλαβή του από την πράξη. Που είναι η ανάπτυξη του νόμου απ' το ταλέντο. Που είναι η ανασύσταση της πιο απομακρυσμένης και ερειπωμένης κοινότητας, της σχολικής ή μάλλον της δύσκολης και σημαντικής κοινότητας του δασκάλου που επενδύει και του μαθητή που έχει οξυδερκείς επιφυλάξεις. Η αποκατάσταση λείπει ώστε να έχει νόημα η ρύθμιση.
Ας δούμε και την ανάποδη πλευρά. Τι χρειάζεται η ελληνική πραγματικότητα από την εκπαιδευτική πολιτική; Αν υπάρχει ένα επεκτεινόμενο σύστημα κοινωνικών ρηγμάτων και ασυνεχειών, η εκπαιδευτική οργάνωση της μόρφωσης και μάλιστα σε μια πιο συμπαγή εκδοχή της, «στη μόρφωση για την απόλαυση», είναι σχεδόν μονόδρομος.
Είναι προϋπόθεση ανάκτησης της κοινωνικής ενότητας και το ίδιο το γνωστικό γεγονός αλλά και η εκπαιδευτική δομή στην πολεοδομική διάστασή της.
ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
Η εφαρμογή ενός νόμου που επιφέρει μεγάλες αλλαγές, αλλά ψηφίζεται λίγους μήνες πριν από τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη των εκλογών, χωρίς τη συναίνεση της αντιπολίτευσης, είναι εντελώς αμφίβολη. Οταν, μάλιστα, οι προωθούμενες αλλαγές δεν εντάσσονται σε κάποιο ευρύτερο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της χώρας ή έστω επιλύουν χρονίζοντα προβλήματα του παρελθόντος, αλλά αντίθετα δημιουργούν τετελεσμένα που δεν αντιστρέφονται εύκολα, τότε η αναγκαία επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα θεσμικής λειτουργίας απομακρύνεται. Αυτό συμβαίνει όμως με το λεγόμενο «πολυνομοσχέδιο» Γαβρόγλου, που ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή.
Η εσπευσμένη διάλυση της τεχνολογικής εκπαίδευσης και η άναρχη και άκριτη ενσωμάτωση των ΤΕΙ στα πανεπιστήμια, η αβέβαιη αντικατάστασή τους από κάποια διετή προγράμματα στο μέλλον και η αλόγιστη ίδρυση νέων πανεπιστημιακών τμημάτων, χωρίς τον παραμικρό εξορθολογισμό του γεωγραφικού κατακερματισμού τους, θα έχουν μεγάλες και μάλλον εύκολα προβλέψιμες επιπτώσεις. Η ρήξη που επέφερε η κρίση στη σύνδεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας θα διευρυνθεί περαιτέρω. Η εξωτερική μετανάστευση των ανέργων πτυχιούχων θα συνεχιστεί, ενισχύοντας τη γήρανση της χώρας. Οσοι δεν μπορούν να φύγουν, άνεργοι ή εργαζόμενοι σε άσχετες με τις σπουδές τους θέσεις εργασίας, με διαψευσμένες προσδοκίες, θα αναζητούν «προστασία» και «αποκατάσταση» από ένα δημόσιο τομέα με λίγες δυνατότητες και διαφορετικές ανάγκες. Επενδύσεις δεν θα γίνουν, αν δεν μπορούν να βρουν τους κατάλληλους εργαζόμενους. Νέες επιχειρήσεις δεν θα ιδρυθούν και παλιές δεν θα επεκταθούν.
Ούτε όμως οι παθογένειες του Λυκείου και το κόστος του ιδιωτικού φροντιστηρίου για τα νοικοκυριά μπορούν να περιοριστούν, με τη μετατροπή της Γ' τάξης σε οιονεί «κρατικό φροντιστήριο», όπως ψηφίζεται σήμερα. Γιατί την ανάγκη για φροντιστήριο δεν τη γεννά η όποια μορφή του ίδιου του Λυκείου, αλλά η ανταγωνιστικότητα της πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση που ακολουθεί. Και αυτή η ανταγωνιστικότητα δεν θα περιοριστεί με τη θεσμοθέτηση «Τμημάτων χαμηλής ζήτησης». Πόσοι γονείς θα ενθαρρύνουν το παιδί τους να μη δώσει εξετάσεις για να πάει σε ένα τμήμα χαμηλής ζήτησης, που είναι τέτοιο επειδή, προφανώς, δεν προσφέρει επαγγελματικές προοπτικές; Και πόσοι γονείς δεν θα βάλουν το χέρι στην τσέπη, ώστε να δώσουν στα παιδιά τους καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας στις εξετάσεις αυτές, όπως προσφέρει το φροντιστήριο; Η ζήτηση και η προσφορά για ανώτατες σπουδές δεν μπορούν να ευθυγραμμιστούν, ώστε να εκλείψει η ανταγωνιστικότητα της εισαγωγής. Για τους ίδιους λόγους που δεν μπορεί να εφαρμοστεί η «ελεύθερη πρόσβαση» παντού.
Ούτε όμως η «φροντιστηριοποίηση» του Λυκείου και ο προσανατολισμός του στην προετοιμασία για τις εξετάσεις σε 4 μαθήματα θα κάνει τους αποφοίτους Λυκείου καλύτερους ως φοιτητές. Για τους ίδιους λόγους που το ιδιωτικό φροντιστήριο δεν «μορφώνει» αλλά μόνο προετοιμάζει για τις εξετάσεις. Ενώ και όσοι τελικά δεν συνεχίσουν στην ανώτατη εκπαίδευση, με λιγότερα εφόδια θα βγουν στην αγορά εργασίας από το Λύκειο.
Με άλλα λόγια, το «πολυνομοσχέδιο» κινείται, χωρίς σχέδιο, σε κατεύθυνση αντίθετη από τις ανάγκες της χώρας και της εκπαίδευσης, με λάθος διαγνώσεις και δηλητηριώδεις «θεραπείες». Και όμως κάποιες από τις προωθούμενες αλλαγές θα είναι σύντομα δύσκολα αναστρέψιμες. Είναι φανερό ότι η αναγκαία εθνική αυτογνωσία για τα αίτια της χρεοκοπίας της χώρας δεν έχει επιτευχθεί. Η προσπάθεια της επόμενης κυβέρνησης για να ανατάξει την εκπαίδευση και να τη συνδέσει με τις ανάγκες της χώρας θα χρειαστεί να είναι τιτάνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου