"...Η Αγία Γραφή έχει πολλά αλληλοσυγκρουόμενα εδάφια. Εχει γεγονότα που χρονικογράφονται ως τέτοια ή γράφονται... «κατόπιν εντολής». Η πράξη του Ιούδα αποτελεί μία από τις πράξεις-κλειδιά μέσα στην Καινή Διαθήκη. Φαίνεται πως χωρίς αυτή δεν θα μπορούσε να «περάσει» ο Θεός, που εξανθρωπίζεται με σκοπό να σώσει την ανθρωπότητα από τα δεινά της και να μεταλλάξει την ανθρώπινη φύση σε θεϊκή. Φαίνεται πως είναι μια προδοσία «θεϊκή» και προδιαγεγραμμένη, αφού ο Ιησούς τη γνώριζε εκ των προτέρων και θα μπορούσε να την είχε αποφύγει. Γνώριζε μάλιστα και τον «προδότη». Ο Ιούδας ήταν απλώς το «θεϊκό όργανο» και ο αποδιοπομπαίος τράγος «ίνα δοξασθή ο Υιός του Ανθρώπου»...."

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" (Φύλλο Μεγάλης Παρασκευής)

Κατά Λουκάν: «...Πλην ιδού η χειρ του παραδιδόντος με μετ’ εμού επί της τραπέζης» είπε ο Ιησούς, προαναγγέλλοντας την προδοσία των αιώνων, την παράδοση του Θεανθρώπου, ως σφάγιο, μέσω αρχιερέων, στους σταυρωτές. Κεραυνοβολήθηκαν από ταραχή μεγάλη και βάσανο υποψιών οι μαθητές· ποιος άραγε ανάμεσά τους ο ένας; Τον λόγο πήρε με σιγουριά ο Πέτρος: «Κύριε, μετά σου έτοιμος ειμί και εις φυλακήν και εις θάνατον πορεύεσθαι». Τότε ο Ιησούς προανήγγειλε την πιο πικρή άρνηση των αιώνων: «Πέτρε, ου φωνήσει σήμερον αλέκτωρ πριν ή τρις απαρνήση μη ειδέναι με». Επάνω, χρυσοκέντητος επιτάφιος του ΙΔ΄αιώνα. Ο νεκρός Χριστός περιβάλλεται τιμητικά από τις αγγελικές δυνάμεις και από τα σύμβολα των τεσσάρων Ευαγγελιστών στις γωνίες. Φυλάσσεται στο Μεγάλο Μετέωρο, εκεί στη μοναστική λιθόπολη όπου γη και ουρανός ανταμώνουν δοξολογώντας με παναρμόνιους ύμνους τον Πλάστη του σύμπαντος κόσμου.

1. Oι Ευαγγελιστές, οι Πράξεις των Αποστόλων, 

ο Ιούδας ως μαθητής, ταμίας, και η προδοσία

Κύριε διευθυντά,

Το Ευαγγέλιο της Μεγάλης Πέμπτης που ακούσαμε χθες μεταξύ άλλων αναφέρεται στο γεγονός της προδοσίας του Ιησού από τον Ιούδα. Ο Ιούδας ο Ισκαριώτης ήταν και παραμένει ένα αμφιλεγόμενο, αινιγματικό, παρεξηγημένο πρόσωπο, που κάθε τέτοιες ημέρες έρχεται στην επικαιρότητα με δραματικό τρόπο. Με την προδοσία του βοήθησε να δοξασθεί ο Υιός του Ανθρώπου, αλλά και «ίνα πληρωθή το ρηθέν υπό των προφητών» της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Ιούδας ήταν ένας από τους δώδεκα βασικούς μαθητές του Ιησού και ο μόνος Ιουδαίος, επιφορτισμένος να κρατάει το «γλωσσόκομον» (το ταμείο) της μικρής ομάδας και την εν λευκώ διαχείρισή του. Τον παρουσιάζουν ως φιλάργυρο και υποκριτή κατ’ οικονομίαν. Κατ’ άλλους δεν ήταν καθόλου τσιγκούνης. Ηταν απλώς μια κλασική περίπτωση ενός ευσυνείδητου και αυστηρού λογιστή, που δεν ανεχόταν τις περιττές σπατάλες («διά τι τούτο το μύρον ουκ επράθη τριακοσίων δηναρίων και εδόθη πτωχοίς;»). Στα τέσσερα Ευαγγέλια, άλλοτε φέρεται ως γιος του Ιωσήφ και άλλοτε του Σίμωνα. Αλλοτε συντηρητικός και άλλοτε επαναστάτης, απόγονος του βασιλιά ή γιος του Θεού! Οι Ευαγγελιστές προσπαθούν επίμονα να τον μειώσουν. Αντίθετα, στις Πράξεις των Αποστόλων παριστάνεται ως τρομοκράτης και ανήκων στην αδιάκοπη εβραϊκή εξέγερση κατά των Ρωμαίων. Ανήκε επίσης στους πιο ριζοσπάστες αντι-Ρωμαίους μεταξύ των Ιουδαίων, που λέγονταν «σικάριοι» (από το sicarius = δολοφόνος, εξ ου ίσως και το Ισκαριώτης) και ασκούσαν ενεργό πολιτική ανάμεικτη με μεσσιανολογία. Είναι δυνατόν ο Ιούδας αυτός να ταύτιζε τον Ιησού με τον μυστικό πολιτικό Μεσσία και ίσως τον πρόδωσε στις Αρχές, όταν τον είδε να κάνει, κατά τη γνώμη του, λάθη.

Ποια ήταν, όμως, τα πραγματικά κίνητρα για να προδώσει τον Ιησού, παραμένουν ένα μυστήριο που δεν θα λυθεί ποτέ. Φαίνεται πως η αιτία δεν ήταν τα τριάκοντα αργύρια. Ο Ιούδας κρατούσε το ταμείο ανεξέλεγκτα («εβάσταζε τα βαλόμενα») και μπορούσε να κλέβει όσα ήθελε, όποτε ήθελε και επί μακρόν. Μήπως, όμως, ήθελε να γίνει αυτός ο ηγέτης του κινήματος; Από την άλλη μεριά, ο Ιησούς ήταν πασίγνωστος σε όλη την ευρύτερη περιοχή και δεν είχε ανάγκη από προδοσία για να τον συλλάβουν οι Αρχές όποτε ήθελαν. Την προηγούμενη εβδομάδα, άλλωστε, είχε μπει στα Ιεροσόλυμα επευφημούμενος από χιλιάδες πιστούς οπαδούς του μετά βαΐων και κλάδων! 

Αλλά η Αγία Γραφή έχει πολλά αλληλοσυγκρουόμενα εδάφια. Εχει γεγονότα που χρονικογράφονται ως τέτοια ή γράφονται... «κατόπιν εντολής». Η πράξη του Ιούδα αποτελεί μία από τις πράξεις-κλειδιά μέσα στην Καινή Διαθήκη. Φαίνεται πως χωρίς αυτή δεν θα μπορούσε να «περάσει» ο Θεός, που εξανθρωπίζεται με σκοπό να σώσει την ανθρωπότητα από τα δεινά της και να μεταλλάξει την ανθρώπινη φύση σε θεϊκή. Φαίνεται πως είναι μια προδοσία «θεϊκή» και προδιαγεγραμμένη, αφού ο Ιησούς τη γνώριζε εκ των προτέρων και θα μπορούσε να την είχε αποφύγει. Γνώριζε μάλιστα και τον «προδότη». Ο Ιούδας ήταν απλώς το «θεϊκό όργανο» και ο αποδιοπομπαίος τράγος «ίνα δοξασθή ο Υιός του Ανθρώπου».

Ποιο ήταν το τέλος του Ιούδα; Και εδώ τα ιερά κείμενα αλληλοσυγκρούονται. Κατ’ άλλους αυτοκτόνησε απαγχονισθείς (Ματθ. ΚΖ, 5), κατ’ άλλους άνοιξε την κοιλιά του και πέθανε κάνοντας κάτι σαν χαρακίρι (Πράξεις Α, 18) και κατ’ άλλους σταυρώθηκε στη θέση του Ιησού (Ευαγγ. Βαρθολομαίου και Βαρνάβα) κ.λπ. Τέλος, ας σκεφθούμε για λίγο και τούτο: Οτι το κακό δεν είναι παρά το συμπλήρωμα του καλού και μόνο, όπως ισχυρίζονται οι μυστικιστές, αλλά και ο Ηράκλειτος, και ίσως έχουν δίκιο...

Γιώργος Α. Κουρμούσης 

2. Η τέχνη του μονομαχείν και η τέχνη του γράφειν

Αλλες εποχές. Τότε, τα θέματα τιμής και ευθιξίας μεταξύ προσβάλλοντος και θιγομένου, ιδίως μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών, κατέληγαν σε... μονομαχία, αλλά και οι ποιητές, όπως ο Πούσκιν και ο Λέρμοντοφ, πέθαναν μονομαχώντας. Αντίθετα, στην εποχή μας, οι προσβολές μεταξύ των εμφανιζομένων στις πρωινές εκπομπές των τηλεοπτικών σταθμών αφήουν αδιάφορους τους θιγομένους. 

Αλλά παραθέτω τη σχετική «είδηση» της αθηναϊκής εφημερίδας «Αλήθεια» της 30.5.1870 κατά την οποίαν: «Μεταξύ του υποστρατήγου Σκαρ. Σούτσου, τέως υπουργού των στρατιωτικών, και του συνταγματάρχου κ. Κορωναίου συνήφθη χθες μονομαχία, ένεκεν φράσεών τινων, περιεχομένων εν τη προσφάτω διατριβή του κ. Κορωναίου... και καθαπτομένη της υπολήψεως του τε κ. Σκαρ. Σούτσου (πατρός) και του υιού αυτού Αλ. Σ. Σούτσου, υπιλάρχου. Η μονομαχία εγένετο χθες περί την 5 πρωινήν ώραν κατά το φαληρικόν, επί παρουσία των ενηκόντων μαρτύρων εκατέρων των μερών και κατά τα ειθισμένα αλλά, θραυσθέντως του πιστολίου του κ. Κορωναίου, επαναλήφθη η σκηνή αυθημερόν, την 6 εσπερινήν ώραν περί τους Αμπελοκήπους των Αθηνών. Ενταύθα επληγώθη διά σφαίρας πιστολίου ο συνταγματάρχης Κορωναίος εις τον δεξιόν μηρόν. Το πάθημα δεν θεωρείται μικρού λόγου· ενταύθα εδόθη πέρας εις την πράξιν, μετεφερθέντος εις την οικίαν του, προς νοσηλείαν, του παθόντος». 

Οι μονομαχίες όμως ήταν τόσο συχνές, ώστε ο Γάλλος συγγραφέας Αδόλφος Ταβερνιέ κωδικοποιεί τους κανόνες αυτών στο βιβλίο του «Η τέχνη του μονομαχείν», το οποίο εξεδόθη το 1888. Τέλος, για την περιγραφή της μονομαχίας, από την εφημερίδα της μακρινής εκείνης εποχής, θα παρατηρούσα ότι αν και πρόκειται για ένα απλό, στη διατύπωση, κείμενο, το διακρίνει μια λεκτική συμπύκνωση, μια αυστηρή συνοχή και μια στέρεη δωρική λιτότητα. Κάτι που, θα έλεγα, στην εποχή μας λείπει...

Αντώνης Ν. Βενέτης, Μοναστηράκι Δωρίδος

3. Ο λόγος Εκείνου και η τυπολατρία

«Χίλιες φορές να γεννηθείς,
τόσες θα σε σταυρώσουν» -
«Μάνα του Χριστού»
Κώστας Βάρναλης

Κύριε διευθυντά,

Γεννήθηκε πένης και πρόσφυγας και μετά τον σταυρικό του θάνατο ζητήθηκε από τον Ιωσήφ τον από Αριμαθαίας ως... ξένος για ενταφιασμό. Ο Αριμαθαίας ικέτευε τον Πιλάτο να του δώσει το νεκρό σώμα του. «Δος μοι τούτον τον ξένον. Δος μοι τούτον τον ξένον ίνα κρύψω εν τάφω, ος ως ξένος ουκ έχει την κεφαλήν πού κλίναι»!

Επειτα από αιώνας επικρατήσεως του χριστιανισμού, το ερώτημα είναι: Είναι ακόμα ξένος και εάν ναι, έως πότε;

Θα παραμείνει ξένος; Θα είναι ξένος έως συντελείας των αιώνων εάν δεν Του ανοίξουμε την πόρτα της ψυχής μας. Θα είναι ξένος εάν Τον επικαλούμεθα προσχηματικά, δίχως να Τον έχουμε κάνει ψυχικό βίωμα και ψυχικό φρόνημα, σταθερό και αμετάβλητο. Αυτός θα είναι ξένος όταν εμείς είμαστε και παραμένουμε μόνο χριστιανοί της Κυριακής, θα είναι ξένος εάν δεν εγκολπωθούμε τον νόμο της αγάπης Του, το πιο τέλειο και τον πιο άρτιο νόμο, που ήρθε ποτέ στη σύμπασα ανθρωπότητα. Θα είναι ξένος εφόσον Τον αρνούμεθα και Τον σταυρώνουμε με τις πράξεις και τις παραλείψεις μας. Θα είναι ξένος εφόσον ο άνθρωπος επιδιώκει: «Τα καλά και συμφέροντα» όχι της ψυχής του αλλά του πορτοφολιού του, των ωμών υλικών συμφερόντων του. Θα είναι ξένος εφόσον ο άνθρωπος θα παραμείνει αιχμάλωτος και δούλος του παθολογικού εγωκεντρισμού του. Θα είναι ξένος εφόσον η αγάπη δεν γίνει υπέρβαση και ελευθερία από τη δουλεία και αιχμαλωσία του εγωκεντρισμού και παραμείνει μόνο ηθικό και μονότονο, φλύαρο κήρυγμα της Κυριακής.

Θα είναι ξένος εφόσον οι χριστιανοί της Κυριακής δεν μπουν οριστικά στον δρόμο της αγάπης, της αλληλεγγύης, του αλτρουισμού και της δικαιοσύνης.

Εως ότου η εντολή «Δικαιοσύνη μάθετε οι ενοικούντες επί της γης» παραμένει ανεκτέλεστη, ο Ιησούς θα παραμένει ξένος. Εως ότου ο χριστιανισμός από τυπολατρία γίνει αληθινή, ειρηνική επανάσταση ψυχών και συνειδήσεων, ο Ιησούς θα είναι ξένος και ο μεγάλος... αγνοούμενος! Υπάρχουν όμως χριστιανοί, που σε αυτή την ηθική και πνευματική φιλοξέρα, ζουν με το όνομά Του και τον νόμο Του. Είναι «ουσιώδεις εν ανεπαρκεία». Είναι λίγοι. Πρέπει να γίνουν πολλοί. Τότε ο Ιησούς δεν θα είναι ο ξένος. Ο Χριστός –γράφει ο Πασκάλ– θα βρίσκεται σε αγωνία έως συντελείας του κόσμου. Σε όλο αυτό το διάστημα δεν πρέπει να μας παίρνει ο ύπνος. Υπνος ηθικός και πνευματικός τότε, μόνο τότε ο Ιησούς δεν θα είναι «ξένος»!

Γιώργος Κ. Σταράντζης, Δικηγόρος στον Αρειο Πάγο 

και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, πρ. επιστημονικός συνεργάτης 

«Αρχείου Νομολογίας», νομικός συγγραφέας
4. Ο Μεγάλος Πέτρος και ο ιδιοφυής Ελλην

Κύριε διευθυντά,

Διαβάσαμε στο φύλλο της «Κ» της Πέμπτης 18-4-2019 το κείμενο του κ. Σάκη Ιωαννίδη για το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ειδικά την περιγραφή του βάθρου και την πρωτοτυπία του, όπως την παρουσιάζει ο σχεδιαστής του, αρχιτέκτων Παντελής Νικολακόπουλος. Προσωπικά και από τις φωτογραφίες που είδα στην εφημερίδα, δεν διέκρινα κάποια πρωτοτυπία και κάποια ειδική σχεδίαση στο μπρούντζινο παραλληλεπίπεδο βάθρο. 

Αντιθέτως, μου ήλθε στον νου και το συνέκρινα με το βάθρο του εφίππου αγάλματος του Μεγάλου Πέτρου στην «Αγιοπετρούπολη» και το ιστορικό της μεταφοράς του από τη Φινλανδία στην πλατεία της Πετρούπολης, όπου τελικά τοποθετήθηκε. Το όλο επίτευγμα οφείλεται σ’ έναν ιδιοφυή Ελληνα (Κεφαλονίτη), τον Μαρίνο Χαρμπούρη (1729-1782). 

Το έργο (ο έφιππος ανδριάντας και το βάθρο) ανατέθηκε από την Αικατερίνη Β΄ τη Μεγάλη, για να τιμήσει τον Μεγάλο Πέτρο, 45 χρόνια μετά τον θάνατό του (1725), στον διάσημο Γάλλο γλύπτη Ετιέν-Μορίς Φαλκονέ (1716-1791). Ο Φαλκονέ πίστευε ότι οι θριαμβευτικοί ανδριάντες που στέκονται πάνω σε συνηθισμένες βάσεις δεν εμπνέουν τους παρατηρητές και συνέλαβε την ιδέα ενός μεγαλειώδους συμπλέγματος ανδριάντα και βάσης.

Το πρόβλημα της βάσης έλυσε ο Χαρμπούρης, ο οποίος υπηρετούσε τότε ως αξιωματικός στο σώμα μηχανικών της Αικατερίνης Β΄. Βρήκε ένα μισοβυθισμένο γρανιτένιο βράχο σε ένα έλος της νοτίου Φινλανδίας, διαστάσεων περίπου 13x9x7 μέτρων και βάρους περίπου 2.000 τόνων και αποφάσισε να τον μεταφέρει στην Πετρούπολη. Με μια σειρά ευφυών μηχανισμών, κατασκευών και διαδικασιών, πέτυχε το ανασήκωμα του βράχου από το έλος και την ανατροπή του και εν συνεχεία τη μεταφορά του (κύλησή του), επί 6 εβδομάδες, μέχρι τις όχθες του ποταμού Νέβα (6 χλμ.). Εκεί πάλι με τεχνικά έργα και επινοήσεις του Χαρμπούρη, ο βράχος φορτώθηκε σε φορτηγίδα, στην οποία προσδέθηκαν δύο ιστιοφόρα πλοία του ρωσικού πολεμικού ναυτικού.

Τα πλοία με τη φορτηγίδα ανάμεσά τους έπλευσαν στον Νέβα μέχρι την Πετρούπολη. Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς του, για να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος, 40 λιθοξόοι εργάζονταν πάνω στον βράχο για να του δώσουν τη μορφή που ήθελε ο γλύπτης, σύμφωνα με τις οδηγίες και τα σχέδια του Φαλκονέ. Η όλη επιχείρηση στοίχισε 300.000 αργυρά φράγκα. Ξεκίνησε τον χειμώναυ 1768-1769 και ο βράχος έφθασε στην Αγία Πετρούπολη στις 22 Σεπτεμβρίου του 1770, επέτειο της στέψης της αυτοκράτειρας (1762). Οι τεχνικές λεπτομέρειες του εγχειρήματος προκαλούν τον θαυμασμό. Η ελληνική ευφυΐα και πάλι είχε διαπρέψει. 

Ο Μαρίνος Χαρμπούρης είχε τραγικό και άδοξο τέλος. Στις 19 Απριλίου του 1782, Μανιάτες εργάτες, που είχε προσλάβει στα κτήματά του στην Κεφαλονιά, όπου είχε επιστρέψει το 1779 και ησχολείτο με πρωτοποριακές καλλιέργειες, τον δολοφόνησαν με κίνητρο τη ληστεία. 

Σημείωση: Στοιχεία για τη σύνταξη της επιστολής ελήφθησαν από το έντυπο της έκθεσης «Βράχος 2.000 τόνων ταξιδεύει 20 χιλιόμετρα. Μαρίνος Χαρμπούρης. Ενας μεγάλος Ελληνας μηχανικός. Ρωσία 1770», που διοργανώθηκε από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος και την Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων τον Φεβρουάριο του 2003. Σε αυτό περιγράφει με πολλές λεπτομέρειες το επίτευγμα του Χαρμπούρη.

Ματθαίος Μ. Δημητρίου, Πλοίαρχος Π.Ν. ε.α.

5. Το αμάρτημα μιας μάνας-κουράγιο

Κύριε διευθυντά,

Αρχικά νόμισα ότι πρόκειται για ράδιο-αρβύλα. Πώς πρέπει να ερμηνευθεί το γεγονός ότι μια γυναίκα, μητέρα 11 (έντεκα) παιδιών, στην απόγνωσή της για την επιβίωση, άλλαξε την ημερομηνία (χρονολογία) της αποφοίτησής της από το δημοτικό, προκειμένου να προσληφθεί ως καθαρίστρια στο Δημόσιο; Θέλησε δηλαδή να βρει άσυλο σε ένα «κράτος δικαίου», σε μια κοινωνία που μόνον στα λόγια προσφέρει στεγανά στους ανέργους και ιδιαίτερα σε πολύτεκνους, κι είναι έτοιμη να δώσει αλληλεγγύη και τρόπους εκμάθησης προσφοράς. Αντ’ αυτού, βρέθηκε να υπερασπίζεται τη μοναχικότητά της σε μια δαιμονική χώρα. Εγινε αντικείμενο επιθέσεων, βολών και μιας ρητορικής μίσους για το έγκλημα που διέπραξε. 

Αυτή είναι η παθογένεια της ελληνικής πραγματικότητας. Η μάνα ηρωίδα, που γεννάει μια ντουζίνα παιδιά κι ανηφορίζει σε τραχύ μονοπάτι βιοπάλης, να βρίσκεται ένοχη και κατηγορούμενη από ένα σαθρό σύστημα αξιών. Ελπίζοντας για κατανόηση βρίσκεται αντιμέτωπη με την περιπαικτικότητα και την αποξένωση. Πιάνει τον πάτο στο πηγάδι, βουλιάζει και η λάθος κίνηση γίνεται σοβαρό αδίκημα. Σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου, θα έπρεπε να γίνει αποδέκτης αλληλεγγύης και υποστήριξης, τη στιγμή που «επιπλέουν» εγκληματίες. Ομως «καλά ξυπνητούρια». Στην πατρίδα μας οι ήρωες ζουν στην ερημιά τους...

Τιτίκα Βρυάζη-Μασδράκη

6. Ενας δημόσιος φορέας για διατηρητέα κτίρια

Κύριε διευθυντά,

Η καταστροφή του παγκόσμιου πολιτιστικού και χριστιανικού μνημείου της Παναγίας των Παρισίων μάς γέμισε όλους με θλίψη, που κάπως μετριάστηκε με τη δήλωση του προέδρου της Γαλλίας, ότι το μνημείο μέσα σε πέντε χρόνια θα έχει πλήρως αποκατασταθεί. 

Η ίδια δήλωση όμως προκάλεσε σε εμάς τους Ελληνες και κυρίως στους κατοίκους της Αθήνας αισθήματα ντροπής και απελπισίας, γιατί μια άλλη χώρα μπορεί να αποκαταστήσει μια τεράστια καταστροφή σε ένα λογικό χρονικό διάστημα, ενώ εμείς, μολονότι πέρασαν επτά χρόνια από την πυρκαγιά που προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές στην πρόσοψη και τη στέγη μόνον στο συγκρότημα των διατηρητέων κινηματογράφων «Αττικόν» και «Απόλλων», που βρίσκονται στο κεντρικότερο σημείο επί της οδού Σταδίου και κοσμούσαν την πόλη, δεν μπορέσαμε να τους επισκευάσουμε, μολονότι τα λεφτά υπάρχουν. 

Το ίδιο συμβαίνει με την οικία του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά στην οδό Τατοΐου στην Κηφισιά, που έχει κηρυχθεί διατηρητέα και καταρρέει ακατοίκητη. Στην ίδια μοίρα είναι και πολλά άλλα διάσπαρτα στην Αθήνα διατηρητέα ακίνητα, που για διαφόρους λόγους έχουν εγκαταλειφθεί από τους ιδιοκτήτες τους μεταξύ των οποίων ΝΠΔΔ και το Δημόσιο, όπως το μέγαρο του ΙΚΑ στην οδό Πειραιώς και του υπουργείου Οικονομικών στη λεωφόρο Αμαλίας έναντι του νεοτοποθετηθέντος αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν την Αθήνα σωρευτικά και με τα άλλα προβλήματά της σαν πόλη εγκαταλελειμμένη και σε μαρασμό. 

 Σαφώς κάθε περίπτωση έχει και τη δική της αιτιολογία, όπως κληρονομικές διαφορές, δικαστικές διενέξεις ακόμα και μεταξύ ομόρων κοινωφελών ιδρυμάτων, έλλειψη χρημάτων κ.λπ. και για το Δημόσιο η γραφειοκρατία σε συνδυασμό με την πολυνομοθεσία για τα δημόσια έργα. Το κράτος όμως δεν πρέπει να παραμένει αδιάφορο μέχρις ότου κάθε φορέας επιλύσει και αν, τα προβλήματά του, γιατί η προσβολή του πολιτιστικού περιβάλλοντος και η εικόνα της Αθήνας καθημερινά θα χειροτερεύουν. 

Το άρθρο 24 παρ. 6 του Συντάγματος ορίζει ότι τα μνημεία, οι παραδοσιακές περιοχές και τα παραδοσιακά στοιχεία προστατεύονται από το κράτος. Νόμος θα ορίσει τα αναγκαία για την πραγματοποίηση της προστασίας αυτής περιοριστικά μέτρα της ιδιοκτησίας, καθώς και τον τρόπο και το είδος της αποζημίωσης των ιδιοκτητών. 

Σε εκτέλεση λοιπόν της συνταγματικής αυτής επιταγής πρέπει να ιδρυθεί με νόμο ένας δημόσιος φορέας, που με ίδια μέσα, για να αποφύγουμε τους δημοσίους διαγωνισμούς και τις δικαστικές προσφυγές, που καθυστερούν το έργο, να αποκαθιστά τα διατηρητέα κτίρια. Με τον ίδιο νόμο θα ορίζονται ο τρόπος και τα μέσα χρηματοδοτήσεως και η ανάκτηση της δαπάνης.

Λέανδρος Τ. Ρακιντζής, Αρεοπαγίτης ε.τ.