Το 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας ανέθεσε στον Θεόδωρο Βαλλιάνο, αξιωματικό του Σώματος των Ινζενιέρων (μηχανικοί) του τσάρου Αλέξανδρου, μεταξύ άλλων έργων (από τα οποία ίσως το σημαντικότερο η ανέγερση του Ορφανοτροφείου της Αίγινας), την επιστασία των εργασιών της φυτείας των γεωμήλων και την κατασκευή της «μεγάλης οδού», της πρώτης αμαξιτής οδού της χώρας, που συνέδεε τη Χώρα της Αίγινας με το προάστιο Περιβόλα και τη φυτεία των γεωμήλων. Το ενδιαφέρον του για την καλλιέργεια της πατάτας επιβεβαιώνεται και από το ότι στην προσωπική του βιβλιοθήκη, καταγεγραμμένη από τον προσωπικό γραμματέα Guillaume Roubin, μεταξύ των 2.000 τόμων που περιέχονται (Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας, Δικαίου, Εκπαίδευσης, Θρησκείας, Μεταφυσικής, Ιατρικής, Ιστορίας, Λογοτεχνίας, Πολιτικής, Τέχνης, Φιλοσοφίας, Ψυχολογίας κ.λπ.), στην ομάδα Γεωπονία περιλαμβάνονται και δύο εκδόσεις με θέμα την καλλιέργεια της πατάτας, «Plantations de germe de pomme de terre» του C. de Vaux και «Sur le meilleur emploi de la pomme de terre», που αποδεικνύουν ότι η προσπάθεια του Καποδίστρια να εισαγάγει την καλλιέργεια της πατάτας στην Ελλάδα δεν ήταν τυχαίο γεγονός αλλά σοβαρά τεκμηριωμένη άποψη....

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 

σελίδα επιστολών της 10/02/24

Ενα πανέμορφο μεγάλο χωριό είναι το Νούενεν στην Ολλανδία, κοντά στο Αϊντχόβεν, διάσημο κυρίως γιατί εκεί ο Βίνσεντ βαν Γκογκ ζωγράφισε (1885) ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα έργα του, υμνολογώντας με τον χρωστήρα του ξωμάχους, τιμώντας τον επίμοχθο βίο τους· σύμφωνα με εκμυστήρευση του ίδιου, οι «Πατατοφάγοι» είναι «το καλύτερο πράγμα που έκανα». Εδώ όμως τι έχουμε; Ενα γλυπτό σε φυσικό μέγεθος εμπνευσμένο από την ελαιογραφία του Βαν Γκογκ σε υπαίθριο χώρο του Νούενεν. Το πιάτο στο τραπέζι έχει τον καρπό του κόπου τους, αυτό που έφαγαν την προηγούμενη ημέρα, αυτό που θα φάνε και την επόμενη. Πατάτες. Και για το τυπικόν: Ο δημιουργός λέγεται Πέτερ Νάγκελκερκε και ολοκλήρωσε το έργο του το 2015.

Ο Καποδίστριας και τα γεώμηλα

Κύριε διευθυντά,

Την Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2024, σε άρθρο με τίτλο «Νόστιμοι... μύθοι» αναφέρεται ότι ο Καποδίστριας δεν έχει καμία σχέση με την ενσωμάτωση των γεωμήλων στη χώρα, βασισμένο στο βιβλίο του Σ. Παναγιωτίδη «Μύθοι, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες». Η ιστορική όμως έρευνα τεκμηριωμένα αποδεικνύει το αντίθετο. Το 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας ανέθεσε στον Θεόδωρο Βαλλιάνο, αξιωματικό του Σώματος των Ινζενιέρων (μηχανικοί) του τσάρου Αλέξανδρου, μεταξύ άλλων έργων (από τα οποία ίσως το σημαντικότερο η ανέγερση του Ορφανοτροφείου της Αίγινας), την επιστασία των εργασιών της φυτείας των γεωμήλων και την κατασκευή της «μεγάλης οδού», της πρώτης αμαξιτής οδού της χώρας, που συνέδεε τη Χώρα της Αίγινας με το προάστιο Περιβόλα και τη φυτεία των γεωμήλων.

Το ενδιαφέρον του για την καλλιέργεια της πατάτας επιβεβαιώνεται και από το ότι στην προσωπική του βιβλιοθήκη, καταγεγραμμένη από τον προσωπικό γραμματέα Guillaume Roubin, μεταξύ των 2.000 τόμων που περιέχονται (Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας, Δικαίου, Εκπαίδευσης, Θρησκείας, Μεταφυσικής, Ιατρικής, Ιστορίας, Λογοτεχνίας, Πολιτικής, Τέχνης, Φιλοσοφίας, Ψυχολογίας κ.λπ.), στην ομάδα Γεωπονία περιλαμβάνονται και δύο εκδόσεις με θέμα την καλλιέργεια της πατάτας, «Plantations de germe de pomme de terre» του C. de Vaux και «Sur le meilleur emploi de la pomme de terre», που αποδεικνύουν ότι η προσπάθεια του Καποδίστρια να εισαγάγει την καλλιέργεια της πατάτας στην Ελλάδα δεν ήταν τυχαίο γεγονός αλλά σοβαρά τεκμηριωμένη άποψη. Στην ίδια άποψη στηρίζεται και η ίδρυση της Γεωργικής Σχολής της Τίρυνθας. Τώρα αν ο μύθος ο σχετικός με τους στρατιώτες που φύλαγαν τα σακιά με τις πατάτες κ.λπ. είναι αληθινός, δεν είναι εξακριβωμένο. Οπωσδήποτε πάντως δεν ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία του Κυβερνήτη. Ισως όμως να το σκέφθηκε κάποιος άλλος πονηρός Ελληνας. Δεν είναι και απίθανο...

Σχετικά: Μ. Κ. Αδάμη «Το Ορφανοτροφείο της Αίγινας», Μέντωρ 1993, «Ο Θεόδωρος Βαλλιάνος στην Αίγινα», Πρακτικά Ε΄ ΔΠΣ Κεφαλονιάς, «Η βιβλιοθήκη του Ιωάννη Καποδίστρια», Πρακτικά Συνεδρίου «Η Ενωση της Επτανήσου με την Ελλάδα». 

Μ. ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΗ-ΑΔΑΜΗ Ομ. καθηγήτρια ΕΜΠ

η ψυχή μας. Περισσότερα συγχαρητήρια ανήκουν στον κ. Βατόπουλο για το αφιέρωμα στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία (φ. 6-7 Ιανουαρίου 2024) που δικαίως το χαρακτηρίζει διαμάντι στο στέμμα της Αθήνας. 

Είναι αλήθεια πως το ξενοδοχείο αυτό είναι το ομορφότερο και περισσότερο ιστορικό ξενοδοχείο της χώρας μας, αφού έχει συνδεθεί με όλα τα ιστορικά γεγονότα της πατρίδας μας. Δεσπόζει της πλατείας Συντάγματος και υπερέχει φανερά από τα μέγαρα των Νεγρεπόντη, Μαυρομιχάλη, Βούρου και λοιπών αριστοκρατικών οικογενειών, σε κομψότητα, επιβλητικότητα και ομορφιά από την εποχή που κτίστηκε μέχρι σήμερα. 

Νομίζω ότι θα ενδιέφερε τους αναγνώστες σας να μάθουν ποιος ήταν ο άνθρωπος που έκτισε αυτό το κομψό και εξαιρετικής ομορφιάς κτίριο, που την αρχική μορφή του διατηρεί μέχρι σήμερα, μολονότι μεγάλωσε. Ηταν ο Λήμνιος την καταγωγή Αντώνιος Δημητρίου, ο οποίος γεννήθηκε το 1791 στη Λήμνο αλλά εργάστηκε και πλούτισε στην Τεργέστη. Ηταν πλοιοκτήτης, τραπεζίτης και ασφαλιστής. Η οικονομική του επιφάνεια ήταν τεράστια και η κοινωνική του θέση περίοπτη στην ελληνική Κοινότητα της Τεργέστης. Δείγμα της επιρροής του στην οικονομία της Τεργέστης ήταν η θητεία του ως προέδρου του Χρηματιστηρίου της. Ηταν ένας από τους πρώτους μετόχους της Ελληνικής Τράπεζας Ασφαλίσεων στην Τεργέστη (Greco banco d’ assicurazione).

Το 1842 ο αρχιτέκτονας Θεόφιλος Χάνσεν ανέλαβε το έργο ανεγέρσεως επιβλητικού μεγάρου στον χώρο αντιδιαμετρικά απέναντι από την κάτω πλευρά των βασιλικών ανακτόρων. Ο Οθων όταν πληροφορήθηκε την έναρξη των εργασιών και την ιδιότητα του οικοπεδούχου ως εμπόρου, ζήτησε να δει τα σχέδια, διότι φοβήθηκε ότι δεν θα ανταποκρίνονταν στις αριστοκρατικές απαιτήσεις της περιοχής. 

Οταν είδε τα σχέδια του Χάνσεν ενθουσιάστηκε. Τα μαρμάρινα στοιχεία του με τα χαλκευμένα ραβδωτά τόξα έχουν πρότυπο την αναγεννησιακή αρχιτεκτονική. Τα περίεργα χυτοσιδηρά κιγκλιδώματα στα παράθυρα και τους εξώστες θυμίζουν μυθολογικά θέματα και από την πλευρά της οδού Πανεπιστημίου οι εξώστες είναι μαρμάρινοι με φουρούσια που παριστάνουν φτερωτούς λέοντες. Τα ακροκέραμα, τα πήλινα αγγεία και οι ζωγραφικές διακοσμήσεις είχαν κατασκευαστεί στη Βιέννη και ήταν πρωτοποριακά για την εποχή τους. 

Ετσι ο Αντώνιος Δημητρίου έκτισε το τριώροφο τότε μέγαρο, στο ισόγειο του οποίου θα μετέφερε την επιχείρησή του, τον ένα όροφο προόριζε για την κόρη Ελένη Χατζηκώνστα και τον άλλο για τον γιο του. Ωστόσο η οικογένεια δεν κατοίκησε ποτέ σ’ αυτό. Από την αρχή το ενοικίασε η Γαλλική Σχολή, αργότερα χρησίμευσε και σαν προσωρινή κατοικία βασιλόπαιδος και τέλος μεταμορφώθηκε στο σημερινό διαμάντι στο στέμμα της Αθήνας. Ο Αντώνιος Δημητρίου και η σύζυγός του Φωτεινή (θυγατέρα του Λήμνιου καπετάνιου Δημητρίου Γλυκή) είναι ευεργέτες της Λήμνου, στην οποία προσέφεραν σημαντικά χρηματικά ποσά για την ανέγερση του Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος στη Μύρινα (Μητρόπολη), εικόνες και χρυσά τάλληρα. Πάντοτε όταν υπέγραφε προσέθετε και την καταγωγή του. Αντώνιος ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Λ ή μ ν ι ο ς. Η κόρη του Ελένη παντρεύτηκε μέλος της οικογενείας Χατζηκώνστα, οικογενείας επίσης ευεργετών.

ΥΓ.: Περισσότερα για τον Αντώνιο Δημητρίου, στο βιβλίο μου που κυκλοφορεί, με τίτλο «Οι ευεργέτες της Λήμνου». Με κατέλαβε οργή όταν είδα φυτεμένους ασθενικούς φοίνικες στην πρόσοψη, ευτυχώς όμως εξαφανίστηκαν.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΡΑΒΙΑ - ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΔΟΥ 

Συνταξιούχος συμβολαιογράφος

  οθόνες» (2020). Οπως διαβάζουμε σε αυτό το βιβλίο, μελετητές αναφέρουν ότι ο λόγος της αποφυγής των ειδήσεων στα νεαρά άτομα είναι ότι έχουν κάτι πιο ενδιαφέρον να κάνουν.

Την ίδια στιγμή, μια χαραμάδα ελπίδας ώστε η σχέση μεταξύ της «Γενιάς Ζ» και των ΜΜΕ να γίνει καλύτερη βρίσκεται στον ορίζοντα, καθώς η 23χρονη Tiktoker Kelsey Russell, με τα βίντεο που δημοσιεύει, στα οποία ξεφυλλίζει μεγάλες αμερικανικές εφημερίδες, στοχεύει στο να πετύχει αυτό που τα ίδια τα ΜΜΕ αγωνίζονται για να πετύχουν: να πείσουν τους νέους να διαβάζουν εφημερίδες («Η Gen Z ανακάλυψε μια εντελώς νέα πηγή ειδήσεων», neolaia.gr, 18/12/2023). Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: Τι θα πρέπει να γίνει ώστε τα παραδοσιακά ΜΜΕ να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη του νεανικού κοινού;

Ελπίζω αυτή η επιστολή να αποτελέσει «τροφή για σκέψη» για τους αναγνώστες και το επίκεντρο για μια συζήτηση αναφορικά με τη στάση των νέων απέναντι στην ενημέρωση, έναν τομέα που αφορά εντέλει τη ζωή και την καθημερινότητά μας.

ΑΛΜΠΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΣΑΝΙ

 Φοιτητής του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων στο Πανεπιστήμιο

Δυτικής Μακεδονίας