Ο αναγνώστης πληροφορείται πως φλογεροί Ελληνες κομμουνιστές, οι ναυτεργάτες, βρέθηκαν από την απεραντοσύνη των ωκεανών στα κάτεργα της παγωμένης Σιβηρίας. Ενας απ’ αυτούς ήταν ο Μανώλης Λυσίκατος από το Λεωνίδιο της Κυνουρίας, ο οποίος ηγήθηκε ναυτικής ανταρσίας στο πλοίο που εργαζόταν ως θερμαστής για ν’ ανέβουν αυτός και σύντροφοί του στα ελληνικά βουνά. Μετά την πτώση του Γράμμου βρέθηκε κι αυτός πολιτικός πρόσφυγας στο μακρινό Ουζμπεκιστάν. Πολύ σύντομα αντελήφθησαν οι ναυτεργάτες τι εστί ΚΚΕ και σοβιετικό καθεστώς και κάποιοι απ’ αυτούς επιχείρησαν να δραπετεύσουν μέσω Αφγανιστάν! Συνελήφθησαν όμως, και ο Μανώλης Λυσίκατος, ο οποίος ανάλωσε τη ζωή του στην υπηρεσία του Κόμματος, κατεδικάσθη στην «ήπια» ποινή των 10 ετών και εγκλείστηκε στη φυλακή του Βλαντιμίρ, την οποία ο Κ. Γκριτζώνας χαρακτηρίζει «φυλακή πολύ αυστηρά οργανωμένη». Μαζί του και οι ναυτεργάτες Γεώργιος Τσίρος, Προκάκης Κοσμάς και Χρηστοφής Παναγιώτης με 7 χρόνια έκαστος.

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" (φύλλο 27/02/24)

άφησε την τελευταία του πνοή, στα 47 του χρόνια, ο Αλεξέι Ναβάλνι, ο πιο διάσημος πολιτικός αντίπαλος του Βλαντιμίρ Πούτιν, την Παρασκευή, προκαλώντας θύελλα καταγγελιών στη Δύση για προμελετημένη πολιτική δολοφονία».

Περίπου 50 χρόνια πριν (1973), ένας ημέτερος ακραιφνής σταλινικός κομμουνιστής, ο άλλοτε αδιαμφισβήτητος ηγέτης του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης (1903-1973), θα άφηνε κι αυτός την τελευταία του πνοή, εξόριστος, στο Σουργκούτ της Σοβιετίας. Θύμα της λεγόμενης αποσταλινοποίησης, με την οποία μάλλον δεν συμφωνούσαν οι αντάρτες του λεγόμενου ΔΣΕ που εσύρθησαν στη Σοβιετική Ενωση, μετά την ήττα τους στον Εμφύλιο. 

Από την εξορία του ο Νίκος Ζαχαριάδης είχε εξομολογηθεί στον Αχιλλέα Παπαϊωάννου («Η Διαθήκη του Νίκου Ζαχαριάδη», εκδ. Γλάρος, σελ. 71, 1986, Αθήνα) τα εξής: «Τούτη η εξορία στην παγωμένη Σιβηρία διαφέρει. Απέναντί μου δεν έχω τον φασίστα, τον ταξικό εχθρό, για αντίπαλο. Τούτο το Σουργκούτ μου τρώει τα σπλάχνα. Φαίνεται πως εδώ θα αφήσω τα κόκαλά μου. Δεν υπάρχουν ελπίδες να βγω από δω. Εδώ θα πεθάνω και πολιτικά και βιολογικά». Και η αδιόρθωτη εμμονή του: «Ομως, αρχή μας είναι, εμείς οι κομμουνιστές, να κρατάμε το μέτωπο ψηλά, παντού και πάντοτε, σε κάθε περίοδο και κατάσταση και σε τούτη την ιδιόμορφη...».

Μόνο που η δική του περίπτωση δεν ήταν καθόλου ιδιόμορφη. Ηταν «μια από τα ίδια» που συμβαίνει στα «δημοκρατικοφανή» καθεστώτα (τύπου Πούτιν) στα οποία κάθε αντιφρονών, αν δεν δολοφονείται φανερά, στέλλεται προς... σωφρονισμόν στην παγωμένη Σιβηρία. Τα δε μοντέρνα γκουλάγκ δεν διαφέρουν καθόλου από τα περίφημα σταλινικά της περιγραφής του Αλ. Σολτσενίτσιν.

ΣΤ. Γ. ΚΑΛΑΪΤΖΟΓΛΟΥ
Χανιά

εμφύλιας διαμάχης (1946-1949) ανταποκρίθηκαν στην έκκληση του ΚΚΕ ν’
ανέβουν στα βουνά για να πολεμήσουν τον «μοναρχοφασισμό» για «Λευτεριά και Δημοκρατία» και άλλα ηχηρά παρόμοια, και εντάχθηκαν στον λεγόμενο ΔΣΕ.

Είναι μια σχεδόν άγνωστη πτυχή της εμφύλιας σύρραξης την οποία αποκαλύπτει ο μακαρίτης πολιτικός επίτροπος της μεραρχίας του ΔΣΕ, της οποίας διοικητής υπήρξε ο Χαρίλαος Φλωράκης, ο Θεσσαλός Κώστας Γκριτζώνας (πολιτικός πρόσφυγας στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ), στα βιβλία του «Οι Ελληνες ναυτεργάτες στην πολιτική προσφυγιά», εκδόσεις Επικαιρότητα και «Μετά το Γράμμο», εκδόσεις Γλάρος. Από τα βιβλία αυτά ο αναγνώστης πληροφορείται πως φλογεροί Ελληνες κομμουνιστές, οι ναυτεργάτες, βρέθηκαν από την απεραντοσύνη των ωκεανών στα κάτεργα της παγωμένης Σιβηρίας.

Ενας απ’ αυτούς ήταν ο Μανώλης Λυσίκατος από το Λεωνίδιο της Κυνουρίας, ο οποίος ηγήθηκε ναυτικής ανταρσίας στο πλοίο που εργαζόταν ως θερμαστής για ν’ ανέβουν αυτός και σύντροφοί του στα ελληνικά βουνά. Μετά την πτώση του Γράμμου βρέθηκε κι αυτός πολιτικός πρόσφυγας στο μακρινό Ουζμπεκιστάν.

Πολύ σύντομα αντελήφθησαν οι ναυτεργάτες τι εστί ΚΚΕ και σοβιετικό καθεστώς και κάποιοι απ’ αυτούς επιχείρησαν να δραπετεύσουν μέσω Αφγανιστάν!
Συνελήφθησαν όμως, και ο Μανώλης Λυσίκατος, ο οποίος ανάλωσε τη ζωή του στην υπηρεσία του Κόμματος, κατεδικάσθη στην «ήπια» ποινή των 10 ετών και εγκλείστηκε στη φυλακή του Βλαντιμίρ, την οποία ο Κ. Γκριτζώνας χαρακτηρίζει «φυλακή πολύ αυστηρά οργανωμένη». Μαζί του και οι ναυτεργάτες Γεώργιος Τσίρος, Προκάκης Κοσμάς και Χρηστοφής Παναγιώτης με 7 χρόνια έκαστος.

Δεκάδες άλλοι ναυτεργάτες βρέθηκαν στα κάτεργα της Σιβηρίας. Δεν διέπραξαν κάποιο ποινικό αδίκημα, ούτε καν πταίσμα, αλλά «οι ναυτεργάτες αυτοί φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν επειδή ζητούσαν να εργαστούν σε καράβια ανατολικών χωρών αντί να κάνουν άλλη δουλειά, που δεν είχε καμία σχέση με το επάγγελμα του ναυτεργάτη. Η ηγεσία, όμως, του ΚΚΕ δεν συμφωνούσε σ’ αυτό το αίτημα των ναυτεργατών και αντί να τους στείλει στη θάλασσα μεσολάβησε στους Σοβιετικούς για να τους στείλουν στις φυλακές, στα στρατόπεδα και στην εξορία όπου παρέμειναν μερικά χρόνια».

ΑΝΤΏΝΗΣ Ν. ΒΕΝΕΤΗΣ Μοναστηράκι Δωρίδος