Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
 |
| "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ",09.02.24 |
Οι μεταρρυθμίσεις τρέχουν,
Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΝ∆ΡΟΥ
Οι μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης στη Δικαιοσύνη έχουν δρομολογηθεί, ωστόσο δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν άμεσα όλες, ιδιαίτερα όσες απαιτούν σημαντικά κονδύλια και υλικοτεχνικές υποδομές. Από το νέο δικαστικό έτος, δηλαδή τον προσεχή Σεπτέμβριο, θα προχωρήσει η οργάνωση του δικαστικού χάρτη σε όλη την επικράτεια με βάση την αρχή «ένας νομός, ένα πρωτοδικείο». Στην Αθήνα, όμως, που σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος στη λειτουργία της Δικαιοσύνης, από τις επικείμενες αλλαγές, άλλες θα ισχύσουν και άλλες όχι.
Oι µεγάλες µεταρρυθµίσεις της κυβέρνησης για αλλαγές που όφειλαν να έχουν γίνει χθες στον πολύπαθο χώρο της ∆ικαιοσύνης, όπου παθογένειες και προβλήµατα δεκαετιών έχουν φθάσει στο σηµείο να κατατάσσεται η χώρα µας στην ντροπιαστική 146η θέση διεθνώς στην καθυστέρηση απονοµής δικαιοσύνης, αναµένεται να έχουν ψηφιστεί έως το τέλος Μαρτίου. Το µεταρρυθµιστικό πακέτο που έχει εγκριθεί από το υπουργικό συµβούλιο και βρίσκεται στο στάδιο τελικής νοµοθετικής διατύπωσης περιλαµβάνει τρία βασικά νοµοθετήµατα. Ευρείες αλλαγές στους ποινικούς κώδικες, µεταφορά µεγάλων κατηγοριών υποθέσεων από τα δικαστήρια στους δικηγόρους και κυρίως την οργάνωση, για πρώτη φορά, δικαστικού χάρτη στη χώρα, πού και πώς, δηλαδή, θα λειτουργούν σε όλη την επικράτεια τα δικαστήρια.
Προαπαιτούµενο
Το µεταρρυθµιστικό εγχείρηµα της κυβέρνησης, από τις βασικές προτεραιότητες των προεκλογικών της εξαγγελιών, πέραν του ότι είναι αναγκαίο, αποτελεί και βασικό προαπαιτούµενο προκειµένου να υπάρξουν εκταµιεύσεις σηµαντικών κονδυλίων από το Ταµείο Ανάκαµψης, κυρίως σε ό,τι αφορά τον νέο δικαστικό χάρτη.
Και ενώ η αναγκαιότητα των µεταρρυθµίσεων αποτελεί µονόδροµο, πληθαίνουν οι προβληµατισµοί στην κυβέρνηση για το πώς θα υλοποιηθούν, καθώς για κάποιες από αυτές απαιτούνται σηµαντικά κονδύλια, κυρίως υλικοτεχνικές υποδοµές που δεν υπάρχουν, και βέβαια χρόνος. Οι προβληµατισµοί εστιάζονται στη βασική θέση ότι µια µεταρρύθµιση δεν αρκεί να ψηφιστεί, αλλά οφείλει και να εφαρµοστεί, και προς τούτο επιχειρείται να βρεθούν λύσεις ώστε το µεταρρυθµιστικό πρόγραµµα για τη ∆ικαιοσύνη να µην πάει στην πράξη πίσω και µε το ενδεχόµενο να µείνει στα χαρτιά.
Ας πάρουµε, όµως, τα πράγµατα µε τη σειρά. Τι θα ψηφιστεί και τι θα ισχύσει άµεσα.
Ο δικαστικός χάρτης
Σε ό,τι αφορά τον δικαστικό χάρτη, την πιο δύσκολη και σύνθετη από τις µεταρρυθµίσεις που επιχειρεί συνολικά η κυβέρνηση, από το νέο δικαστικό έτος, δηλαδή τον προσεχή Σεπτέµβριο, θα προχωρήσει η οργάνωσή του σε όλη την επικράτεια µε βάση την αρχή «ένας νοµός ένα πρωτοδικείο» και την κατάργηση όλων των ειρηνοδικείων που σήµερα εδρεύουν στις πόλεις, συνολικά 64.
Ακόµη, θα καταργηθούν από τον Σεπτέµβριο πολλά µικρά ειρηνοδικεία ανά την επικράτεια, που επί της ουσίας υπολειτουργούν. ∆εν θα αλλάξει τίποτα, όµως, στη νησιωτική χώρα και στις παραµεθόριες περιοχές, όπως έχει αποφασιστεί, όπου κανένα δικαστήριο δεν θα κλείσει. Επίσης, κανένα εφετείο δεν θα κλείσει, ενώ σε ορισµένα από αυτά θα υπαχθούν και άλλες περιοχές, για παράδειγµα στο Εφετείο Καλαµάτας θα υπαχθεί το Γύθειο, που µέχρι τώρα ήταν στο Ναύπλιο. Τέτοιες αλλαγές θα υπάρξουν και αλλού.
Ολα αυτά θα αρχίσουν κατά τον προγραµµατισµό της κυβέρνησης και όπως διαβεβαιώνει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, ο υπουργός Γιώργος Φλωρίδης και ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας, µε το νέο δικαστικό έτος, οπότε οι πολίτες θα ενηµερωθούν εγκαίρως πού θα δικάζονται στο εξής οι υποθέσεις τους και πού θα υπάγονται οι ίδιοι για τα αιτήµατα δικαστικής προστασίας.
Τι θα ισχύσει στην Αθήνα
Ενώ σε γενικές γραµµές τα δικαστήρια ανά την επικράτεια θα λειτουργήσουν µε τον νέο σχεδιασµό από τον Σεπτέµβριο, οι µεταρρυθµίσεις του δικαστικού χάρτη θα εφαρµοστούν κατά ένα µόνον µέρος για το λεκανοπέδιο, που σηκώνει και το µεγαλύτερο βάρος στη λειτουργία της ∆ικαιοσύνης. Σύµφωνα µε πληροφορίες της «Κ», από τις επικείµενες αλλαγές για την Αθήνα, άλλες θα ισχύσουν και άλλες όχι.
Συγκεκριµένα, το Πρωτοδικείο Αθηνών από τον Σεπτέµβριο θα «κοπεί» στα δύο. Το Ποινικό θα λειτουργεί στην Ευελπίδων και το Πολιτικό (αστικά, εµπορικά και λοιπά) θα εγκατασταθεί πίσω από τον Αρειο Πάγο, εκεί όπου είναι σήµερα το Ειρηνοδικείο, το οποίο θα καταργηθεί.
Οµως, η υπαγωγή στα δικαστήρια του Πειραιά 1,5 εκατοµµυρίου κατοίκων του παραλιακού µετώπου, που τώρα είναι στην αρµοδιότητα του Πρωτοδικείου Αθηνών, δεν θα γίνει από τον Σεπτέµβριο, καθώς ακόµα δεν θα έχουν τελειώσει τα νέα δικαστήρια του Πειραιά για να σηκώσουν το βάρος χιλιάδων υποθέσεων πολιτών από δήµους όπως το Φάληρο, ο Αλιµος, ο Ταύρος, η Καλλιθέα, η Γλυφάδα και άλλοι. Η πρόβλεψη της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου ∆ικαιοσύνης είναι πως το εγχείρηµα της µεταφοράς από την Αθήνα στον Πειραιά χιλιάδων υποθέσεων µπορεί να γίνει από το 2025, πάντως όχι µέσα στον χρόνο.
Εκείνο πάντως που πάει πίσω και προγραµµατίζεται για το 2026 είναι τα περιφερειακά πρωτοδικεία, που θα νοµοθετηθούν να λειτουργήσουν στην Αττική, έξι τον αριθµό, εκτός από το κεντρικό Πρωτοδικείο της Αθήνας. Τα δικαστήρια αυτά, σε Μαρούσι, Χαλάνδρι, Ιλιον, Κορωπί, Λαύριο, Αγία Παρασκευή, όπου έως τώρα λειτουργούσαν ειρηνοδικεία που θα καταργηθούν µε τις νέες νοµοθετικές ρυθµίσεις, δεν µπορούν να λειτουργήσουν άµεσα, διότι δεν υπάρχουν υλικοτεχνικές υποδοµές, δηλαδή δικαστικά µέγαρα να τα στεγάσουν και ως εκ τούτου, τώρα αναζητούνται οι κατάλληλοι χώροι προς στέγαση, κάτι που απαιτεί χρόνο και χρήµα.
Οι 962 ειρηνοδίκες
Ταυτόχρονα θα προχωρήσει η θεσµική µεταβολή για ενσωµάτωση 962 ειρηνοδικών στην ποινική και πολιτική ∆ικαιοσύνη, µε τον τρόπο που θα αποφασιστεί από τον Αρειο Πάγο, που θα γνωµοδοτήσει σε ∆ιοικητική Ολοµέλεια άµεσα και θα αποφασίσει ποιοι από τους σηµερινούς ειρηνοδίκες θα µπουν στην ποινική και πολιτική ∆ικαιοσύνη άµεσα και ποιοι θα εργάζονται σε αυτήν, αλλά για συγκεκριµένες υποθέσεις.
Εκεί όµως που επίσης απαιτούνται χρήµατα και νέες υποδοµές, είναι στις νέες ρυθµίσεις των ποινικών κωδίκων, που προβλέπουν ότι στο εξής όσοι θα καταδικάζονται σε ποινές πάνω από τρία χρόνια θα µπαίνουν για ένα διάστηµα φυλακή. Σύµφωνα µε πληροφορίες της «Κ» από το υπουργείο ∆ικαιοσύνης έχει υπολογιστεί ότι απαιτούνται νέες φυλακές, καθώς εκτιµάται πως θα προστεθούν από την εφαρµογή των νέων κωδίκων τουλάχιστον δύο χιλιάδες κρατούµενοι. Προς τούτο δύο νέες φυλακές ήδη κατασκευάζονται σε ∆ράµα και Νεάπολη Κρήτης, συνολικής χωρητικότητας 1.000 θέσεων, ενώ θα αξιοποιηθούν και οι αγροτικές φυλακές για να εφαρµοστεί το µέτρο. Παράλληλα η ηλεκτρονική επιτήρηση, το γνωστό βραχιολάκι, για τον έλεγχο των κρατουµένων που απολύονται προσωρινά ή των υποδίκων που είναι έξω µε περιοριστικούς όρους, θα γενικευθεί, καθώς, σύµφωνα µε πληροφορίες της «Κ», στο εξής θα προβλεφθεί να κοστίζει 5 ευρώ αντί 15 ευρώ που κοστίζει σήµερα, χρήµατα που καταβάλλει ηµερησίως ο κρατούµενος που είναι έξω.
Σε ό,τι αφορά την πρόσληψη δικαστικών υπαλλήλων ήδη έχουν προσληφθεί 300, εκπαιδεύονται άλλοι 250 και µέχρι το τέλος του χρόνου υπολογίζονται 600 ακόµα για να στελεχώσουν τα δικαστήρια, καθώς ήδη λειτουργεί η ειδική σχολή για δικαστικούς υπαλλήλους. Σε ό,τι αφορά το σύνολο των νέων διατάξεων για τους νέους ποινικούς κώδικες, θα εφαρµοστούν κανονικά. Αλλωστε, οι νέοι κώδικες κατατέθηκαν ήδη στη Βουλή και παίρνουν τον δρόµο τους.
Προβληµατισµός στην κυβέρνηση για το πώς θα υλοποιηθούν κάποιες σηµαντικές µεταρρυθµίσεις, καθώς αυτές απαιτούν σηµαντικά κονδύλια και υλικοτεχνικές υποδοµές που δεν υπάρχουν.
Θα καταργηθούν πολλά µικρά ειρηνοδικεία που επί της ουσίας υπολειτουργούν – ∆εν θα αλλάξει τίποτα, όµως, στη νησιωτική χώρα και στις παραµεθόριες περιοχές.
οι υποδομές αργούν
Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΝ∆ΡΟΥ
Οι μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης στη Δικαιοσύνη έχουν δρομολογηθεί, ωστόσο δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν άμεσα όλες, ιδιαίτερα όσες απαιτούν σημαντικά κονδύλια και υλικοτεχνικές υποδομές. Από το νέο δικαστικό έτος, δηλαδή τον προσεχή Σεπτέμβριο, θα προχωρήσει η οργάνωση του δικαστικού χάρτη σε όλη την επικράτεια με βάση την αρχή «ένας νομός, ένα πρωτοδικείο». Στην Αθήνα, όμως, που σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος στη λειτουργία της Δικαιοσύνης, από τις επικείμενες αλλαγές, άλλες θα ισχύσουν και άλλες όχι.
Oι µεγάλες µεταρρυθµίσεις της κυβέρνησης για αλλαγές που όφειλαν να έχουν γίνει χθες στον πολύπαθο χώρο της ∆ικαιοσύνης, όπου παθογένειες και προβλήµατα δεκαετιών έχουν φθάσει στο σηµείο να κατατάσσεται η χώρα µας στην ντροπιαστική 146η θέση διεθνώς στην καθυστέρηση απονοµής δικαιοσύνης, αναµένεται να έχουν ψηφιστεί έως το τέλος Μαρτίου. Το µεταρρυθµιστικό πακέτο που έχει εγκριθεί από το υπουργικό συµβούλιο και βρίσκεται στο στάδιο τελικής νοµοθετικής διατύπωσης περιλαµβάνει τρία βασικά νοµοθετήµατα. Ευρείες αλλαγές στους ποινικούς κώδικες, µεταφορά µεγάλων κατηγοριών υποθέσεων από τα δικαστήρια στους δικηγόρους και κυρίως την οργάνωση, για πρώτη φορά, δικαστικού χάρτη στη χώρα, πού και πώς, δηλαδή, θα λειτουργούν σε όλη την επικράτεια τα δικαστήρια.
Προαπαιτούµενο
Το µεταρρυθµιστικό εγχείρηµα της κυβέρνησης, από τις βασικές προτεραιότητες των προεκλογικών της εξαγγελιών, πέραν του ότι είναι αναγκαίο, αποτελεί και βασικό προαπαιτούµενο προκειµένου να υπάρξουν εκταµιεύσεις σηµαντικών κονδυλίων από το Ταµείο Ανάκαµψης, κυρίως σε ό,τι αφορά τον νέο δικαστικό χάρτη.
Και ενώ η αναγκαιότητα των µεταρρυθµίσεων αποτελεί µονόδροµο, πληθαίνουν οι προβληµατισµοί στην κυβέρνηση για το πώς θα υλοποιηθούν, καθώς για κάποιες από αυτές απαιτούνται σηµαντικά κονδύλια, κυρίως υλικοτεχνικές υποδοµές που δεν υπάρχουν, και βέβαια χρόνος. Οι προβληµατισµοί εστιάζονται στη βασική θέση ότι µια µεταρρύθµιση δεν αρκεί να ψηφιστεί, αλλά οφείλει και να εφαρµοστεί, και προς τούτο επιχειρείται να βρεθούν λύσεις ώστε το µεταρρυθµιστικό πρόγραµµα για τη ∆ικαιοσύνη να µην πάει στην πράξη πίσω και µε το ενδεχόµενο να µείνει στα χαρτιά.
Ας πάρουµε, όµως, τα πράγµατα µε τη σειρά. Τι θα ψηφιστεί και τι θα ισχύσει άµεσα.
Ο δικαστικός χάρτης
Σε ό,τι αφορά τον δικαστικό χάρτη, την πιο δύσκολη και σύνθετη από τις µεταρρυθµίσεις που επιχειρεί συνολικά η κυβέρνηση, από το νέο δικαστικό έτος, δηλαδή τον προσεχή Σεπτέµβριο, θα προχωρήσει η οργάνωσή του σε όλη την επικράτεια µε βάση την αρχή «ένας νοµός ένα πρωτοδικείο» και την κατάργηση όλων των ειρηνοδικείων που σήµερα εδρεύουν στις πόλεις, συνολικά 64.
Ακόµη, θα καταργηθούν από τον Σεπτέµβριο πολλά µικρά ειρηνοδικεία ανά την επικράτεια, που επί της ουσίας υπολειτουργούν. ∆εν θα αλλάξει τίποτα, όµως, στη νησιωτική χώρα και στις παραµεθόριες περιοχές, όπως έχει αποφασιστεί, όπου κανένα δικαστήριο δεν θα κλείσει. Επίσης, κανένα εφετείο δεν θα κλείσει, ενώ σε ορισµένα από αυτά θα υπαχθούν και άλλες περιοχές, για παράδειγµα στο Εφετείο Καλαµάτας θα υπαχθεί το Γύθειο, που µέχρι τώρα ήταν στο Ναύπλιο. Τέτοιες αλλαγές θα υπάρξουν και αλλού.
Ολα αυτά θα αρχίσουν κατά τον προγραµµατισµό της κυβέρνησης και όπως διαβεβαιώνει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, ο υπουργός Γιώργος Φλωρίδης και ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας, µε το νέο δικαστικό έτος, οπότε οι πολίτες θα ενηµερωθούν εγκαίρως πού θα δικάζονται στο εξής οι υποθέσεις τους και πού θα υπάγονται οι ίδιοι για τα αιτήµατα δικαστικής προστασίας.
Τι θα ισχύσει στην Αθήνα
Ενώ σε γενικές γραµµές τα δικαστήρια ανά την επικράτεια θα λειτουργήσουν µε τον νέο σχεδιασµό από τον Σεπτέµβριο, οι µεταρρυθµίσεις του δικαστικού χάρτη θα εφαρµοστούν κατά ένα µόνον µέρος για το λεκανοπέδιο, που σηκώνει και το µεγαλύτερο βάρος στη λειτουργία της ∆ικαιοσύνης. Σύµφωνα µε πληροφορίες της «Κ», από τις επικείµενες αλλαγές για την Αθήνα, άλλες θα ισχύσουν και άλλες όχι.
Συγκεκριµένα, το Πρωτοδικείο Αθηνών από τον Σεπτέµβριο θα «κοπεί» στα δύο. Το Ποινικό θα λειτουργεί στην Ευελπίδων και το Πολιτικό (αστικά, εµπορικά και λοιπά) θα εγκατασταθεί πίσω από τον Αρειο Πάγο, εκεί όπου είναι σήµερα το Ειρηνοδικείο, το οποίο θα καταργηθεί.
Οµως, η υπαγωγή στα δικαστήρια του Πειραιά 1,5 εκατοµµυρίου κατοίκων του παραλιακού µετώπου, που τώρα είναι στην αρµοδιότητα του Πρωτοδικείου Αθηνών, δεν θα γίνει από τον Σεπτέµβριο, καθώς ακόµα δεν θα έχουν τελειώσει τα νέα δικαστήρια του Πειραιά για να σηκώσουν το βάρος χιλιάδων υποθέσεων πολιτών από δήµους όπως το Φάληρο, ο Αλιµος, ο Ταύρος, η Καλλιθέα, η Γλυφάδα και άλλοι. Η πρόβλεψη της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου ∆ικαιοσύνης είναι πως το εγχείρηµα της µεταφοράς από την Αθήνα στον Πειραιά χιλιάδων υποθέσεων µπορεί να γίνει από το 2025, πάντως όχι µέσα στον χρόνο.
Εκείνο πάντως που πάει πίσω και προγραµµατίζεται για το 2026 είναι τα περιφερειακά πρωτοδικεία, που θα νοµοθετηθούν να λειτουργήσουν στην Αττική, έξι τον αριθµό, εκτός από το κεντρικό Πρωτοδικείο της Αθήνας. Τα δικαστήρια αυτά, σε Μαρούσι, Χαλάνδρι, Ιλιον, Κορωπί, Λαύριο, Αγία Παρασκευή, όπου έως τώρα λειτουργούσαν ειρηνοδικεία που θα καταργηθούν µε τις νέες νοµοθετικές ρυθµίσεις, δεν µπορούν να λειτουργήσουν άµεσα, διότι δεν υπάρχουν υλικοτεχνικές υποδοµές, δηλαδή δικαστικά µέγαρα να τα στεγάσουν και ως εκ τούτου, τώρα αναζητούνται οι κατάλληλοι χώροι προς στέγαση, κάτι που απαιτεί χρόνο και χρήµα.
Οι 962 ειρηνοδίκες
Ταυτόχρονα θα προχωρήσει η θεσµική µεταβολή για ενσωµάτωση 962 ειρηνοδικών στην ποινική και πολιτική ∆ικαιοσύνη, µε τον τρόπο που θα αποφασιστεί από τον Αρειο Πάγο, που θα γνωµοδοτήσει σε ∆ιοικητική Ολοµέλεια άµεσα και θα αποφασίσει ποιοι από τους σηµερινούς ειρηνοδίκες θα µπουν στην ποινική και πολιτική ∆ικαιοσύνη άµεσα και ποιοι θα εργάζονται σε αυτήν, αλλά για συγκεκριµένες υποθέσεις.
Εκεί όµως που επίσης απαιτούνται χρήµατα και νέες υποδοµές, είναι στις νέες ρυθµίσεις των ποινικών κωδίκων, που προβλέπουν ότι στο εξής όσοι θα καταδικάζονται σε ποινές πάνω από τρία χρόνια θα µπαίνουν για ένα διάστηµα φυλακή. Σύµφωνα µε πληροφορίες της «Κ» από το υπουργείο ∆ικαιοσύνης έχει υπολογιστεί ότι απαιτούνται νέες φυλακές, καθώς εκτιµάται πως θα προστεθούν από την εφαρµογή των νέων κωδίκων τουλάχιστον δύο χιλιάδες κρατούµενοι. Προς τούτο δύο νέες φυλακές ήδη κατασκευάζονται σε ∆ράµα και Νεάπολη Κρήτης, συνολικής χωρητικότητας 1.000 θέσεων, ενώ θα αξιοποιηθούν και οι αγροτικές φυλακές για να εφαρµοστεί το µέτρο. Παράλληλα η ηλεκτρονική επιτήρηση, το γνωστό βραχιολάκι, για τον έλεγχο των κρατουµένων που απολύονται προσωρινά ή των υποδίκων που είναι έξω µε περιοριστικούς όρους, θα γενικευθεί, καθώς, σύµφωνα µε πληροφορίες της «Κ», στο εξής θα προβλεφθεί να κοστίζει 5 ευρώ αντί 15 ευρώ που κοστίζει σήµερα, χρήµατα που καταβάλλει ηµερησίως ο κρατούµενος που είναι έξω.
Σε ό,τι αφορά την πρόσληψη δικαστικών υπαλλήλων ήδη έχουν προσληφθεί 300, εκπαιδεύονται άλλοι 250 και µέχρι το τέλος του χρόνου υπολογίζονται 600 ακόµα για να στελεχώσουν τα δικαστήρια, καθώς ήδη λειτουργεί η ειδική σχολή για δικαστικούς υπαλλήλους. Σε ό,τι αφορά το σύνολο των νέων διατάξεων για τους νέους ποινικούς κώδικες, θα εφαρµοστούν κανονικά. Αλλωστε, οι νέοι κώδικες κατατέθηκαν ήδη στη Βουλή και παίρνουν τον δρόµο τους.
Προβληµατισµός στην κυβέρνηση για το πώς θα υλοποιηθούν κάποιες σηµαντικές µεταρρυθµίσεις, καθώς αυτές απαιτούν σηµαντικά κονδύλια και υλικοτεχνικές υποδοµές που δεν υπάρχουν.
Θα καταργηθούν πολλά µικρά ειρηνοδικεία που επί της ουσίας υπολειτουργούν – ∆εν θα αλλάξει τίποτα, όµως, στη νησιωτική χώρα και στις παραµεθόριες περιοχές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου