Μια φωτογραφία του Φρεντ Μπουασονά, στη δεκαετία του 1910, μας δείχνει μια καθημερινή σκηνή στην οδό Βερανζέρου. Στις δύο πλευρές του δρόμου, νεοκλασικά σπίτια, στο μέσον ένα άλογο και ένα πουλάρι, δεξιά ένα κατάστημα ποδηλάτων, φιγούρες ανδρών, γυναικών και παιδιών κρατούν ζωντανή τη σκηνή. Την ομορφιά της φωτογραφίας υπογραμμίζουν όμως τα δύο μεγάλα πεύκα στο δεξί πεζοδρόμιο, που με τους ψηλούς κορμούς τους και τον πυκνό θύσανο στην κορυφή δηλώνουν το γεωγραφικό και πολιτισμικό στίγμα. Πιο κάτω, Πατησίων και Κύπρου, εκεί όπου έχει διασωθεί ένας χώρος πρασίνου, όσα παλιά πεύκα επιζούν θυμίζουν ότι η περιοχή του Καλλιφρονά είχε μεγάλα κατάφυτα κτήματα. Στο τέρμα Πατησίων, στην Κυπριάδου, και σε πολλά ακόμη σημεία της Αθήνας, η εξοχή συνυπήρχε με το άστυ. Το πεύκο μύρωνε τον αέρα.....

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 20/02/21

 ΑΝΤΙΛΟΓΟΙ,
του Νίκου Βατόπουλου

Τώρα που μαίνεται και πάλι ο πόλεμος κατά του πεύκου, δίνοντας μεγάλη χαρά σε όσους προτιμούν καθαρά πλακόστρωτα από τη σκιά και τις πευκοβελόνες, θυμάμαι τα πεύκα της Αθήνας. Είχε πεύκα η Αθήνα; Είχαν μείνει μερικά ως τμήματα μεγάλων περιβολιών στην Πατησίων αλλά και ως συστάδες σε κεντρικά σημεία. Το πεύκο, ταυτόσημο με τη μυρωδιά του καλοκαιριού, θεωρείται από πολλούς εξοβελιστέο, όπως και ο φοίνικας. Και τα δύο υπηρέτησαν και υπηρετούν το ελληνικό τοπίο και τα δύο μάς υπενθυμίζουν την κακή διαχείριση εκ μέρους των ανθρώπων.

Θυμάμαι, ως μνημεία της φύσης, τα μεγάλα πεύκα που βρίσκονταν στη γωνία Βασιλίσσης Σοφίας και Ακαδημίας, στον περίβολο του υπουργείου Εξωτερικών. Είχαν μεγάλη χάρη και ομορφιά, κόπηκαν πριν από αρκετά χρόνια μάλλον λόγω γήρανσης και επικινδυνότητας, και σταδιακά η Ακαδημίας απέκτησε στο σημείο εκείνο ωραία σειρά από πλατάνια. Θαυμάσιο είναι και το πεύκο που συμπληρώνει τη μεσοπολεμική πολυκατοικία που είχε σχεδιάσει ο αρχιτέκτων Γιώργος Κοντολέων, Βασιλίσσης Σοφίας και Λαμψάκου. Το πεύκο, η χαλέπιος πεύκη, δεν είναι φυσικά δέντρο για αστικές δενδροστοιχίες. Αλλά η παρουσία του στην Αθήνα μάς θυμίζει τη συνύπαρξη του ημιαστικού και αστικού βίου έως πολύ πρόσφατα, μας θυμίζει ότι η Αθήνα αναπτύχθηκε σταδιακά εκεί όπου βρίσκονταν χέρσες εκτάσεις ή μικρά σπίτια με μποστάνια ή αρχοντικά μέσα σε περιβόλια με πεύκα και οπωροφόρα.

Μια φωτογραφία του Φρεντ Μπουασονά, στη δεκαετία του 1910, μας δείχνει μια καθημερινή σκηνή στην οδό Βερανζέρου. Στις δύο πλευρές του δρόμου, νεοκλασικά σπίτια, στο μέσον ένα άλογο και ένα πουλάρι, δεξιά ένα κατάστημα ποδηλάτων, φιγούρες ανδρών, γυναικών και παιδιών κρατούν ζωντανή τη σκηνή. Την ομορφιά της φωτογραφίας υπογραμμίζουν όμως τα δύο μεγάλα πεύκα στο δεξί πεζοδρόμιο, που με τους ψηλούς κορμούς τους και τον πυκνό θύσανο στην κορυφή δηλώνουν το γεωγραφικό και πολιτισμικό στίγμα. Πιο κάτω, Πατησίων και Κύπρου, εκεί όπου έχει διασωθεί ένας χώρος πρασίνου, όσα παλιά πεύκα επιζούν θυμίζουν ότι η περιοχή του Καλλιφρονά είχε μεγάλα κατάφυτα κτήματα. Στο τέρμα Πατησίων, στην Κυπριάδου, και σε πολλά ακόμη σημεία της Αθήνας, η εξοχή συνυπήρχε με το άστυ. Το πεύκο μύρωνε τον αέρα.

Η πόλη επεκτάθηκε στα εξοχικά προάστια, κυρίως μετά το 1980, και έχτισε πολυκατοικίες ανάμεσα στα πεύκα. Η σύγχρονη ζωή πρέπει να βρει τρόπο να προχωράει, με μέτρο, με σύνεση, με σεβασμό. Τα λάθη να διδάσκουν, η φύση να συμφιλιώνει.