Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"
Είμαι συνταξιούχος μηχανικός. Κρέμεται στον τοίχο μου διδακτορικό πτυχίο από το ΜΙΤ. Δίδαξα Μεταφορά Θερμότητας στο κορυφαίο αυτό Πολυτεχνείο. Εχω διατελέσει Διοικητής της ΔΕΗ. Πέρασα πολλά χρόνια στο Ιδρυμα ΙΟΒΕ όπου κάθε πρωί μαζί με τον καφέ, τρώγαμε αλγόριθμους αντί για μπισκότα και την επίσκεψη στην τουαλέτα αποκαλούσαμε «μετάβαση στο σύστημα εισροών και εκροών».
Ξεκίνησα, αγαπητή αναγνώστρια, με αυτήν την ασυνήθιστη περιαυτολογία για να καταλήξω, σεμνά και ταπεινά, στην εξομολόγηση ότι μου είναι αδύνατον να καταλάβω πώς λειτουργεί σήμερα στη χώρα μας η αγορά του ηλεκτρισμού, πώς προσδιορίζεται δηλαδή κάθε μέρα το τμήμα της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής που ανατίθεται στη ΔΕΗ ή στους διάφορους ιδιώτες, ούτε πώς εξάγεται η περίφημη τιμή εκκαθάρισης, την οποία τελικά εσύ καλείσαι να πληρώσεις.
Είχαμε στην εποχή μου στη ΔΕΗ το Κέντρο Κατανομής Φορτίου στο Ρουφ όπου ένας έμπειρος μηχανικός (Επιτροπάκης, τον θυμάμαι) με έναν-δύο εργοδηγούς, μπροστά από έναν τεράστιο πίνακα-χάρτη της Ελλάδος, ανέβαζαν ή κατέβαζαν διακόπτες, έβαζαν ή έβγαζαν από τη λειτουργία μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και το όλο σύστημα λειτουργούσε με απόλυτη ευστάθεια. Η λέξη μπλακάουτ δεν είχε ακόμη μπει στον Μπαμπινιώτη. Δεν υπήρχαν αδικημένοι ιδιώτες παραγωγοί ή πάροχοι, δεν υπήρχε θέμα ελλιπούς προστασίας των ΑΠΕ. Και το ρεύμα ήταν φθηνό. Και δημιουργήσαμε κάποια ηλεκτροβόρο βιομηχανία.
Τα παραπάνω τα θυσιάσαμε στον βωμό της απελευθέρωσης της αγοράς κατ' εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία, δεν αμφισβητώ, το δικό σου συμφέρον επιθυμεί να προστατεύσει. Η ενεργειακή της πολιτική θέλει άλλοι να παράγουν το ρεύμα, άλλοι να το μεταφέρουν με καλώδια και άλλοι να το εμπορεύονται. Θέλει όσους το δυνατόν περισσότερους στην παραγωγή και στην εμπορία ώστε να αναπτύσσεται μεταξύ τους ανταγωνισμός που μειώνει κόστος και τιμές. Επειδή όμως δεν είναι δυνατόν η κάθε εταιρεία να έχει χωριστά καλώδια, πρέπει αυτά να τα ανεχθούμε ως μονοπώλια.
Επιβάλλονται έτσι δύο καταστάσεις δύσκολης συνύπαρξης: Πρώτον, ο ανοικτός ανταγωνισμός ανάμεσα στις εταιρείες που παράγουν το ρεύμα και ο άλλος μεταξύ αυτών που το εμπορεύονται πρέπει να συνυπάρχουν με τα μονοπώλια στον χώρο των καλωδίων. Δεύτερον, οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα πρέπει να συνυπάρχουν με τη δημόσια ιδιοκτησία διότι το κοινωνικό στοιχείο της ηλεκτρικής ενέργειας επιβάλλει την παρουσία του κράτους σε τουλάχιστον ορισμένα τμήματα του συστήματος. Και έχουμε κι εσένα στον Βαρνάβα, που δεν ξέρεις σε ποιον να παραπονεθείς για το τριήμερο μπλακάουτ.
Οι παραπάνω συνυπάρξεις δημιουργούν μια περίπλοκη κατάσταση που πρέπει να ελέγχεται από εξειδικευμένες αρχές όπως η ΡΑΕ και να ρυθμίζεται από δυσνόητες διαδικασίες όπως το γαλλικό ΝΟΜΕ (που αποδείχθηκε pas bon pour l'Orient) ή το αγγλοπρεπές Target Model (που στην πρώτη εφαρμογή στην Ελλάδα πέτυχε τον στόχο τετραπλασιασμού των τιμών). Είναι όλα συστήματα που μπορεί να πετυχαίνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα σε μεγάλες χώρες αλλά δεν φαίνεται να αρμόζουν στη δική μας.
Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι, για τα δικά μας μεγέθη και τις γεωπολιτικές ιδιαιτερότητες, ένα σωστά διοικούμενο και ελεγχόμενο μονοπώλιο θα ήταν το καλύτερο σύστημα για την ελληνική αγορά ηλεκτρισμού. Ισως, αγαπητή αναγνώστρια, η κατάληξη αυτή μοιάζει παράδοξη από κάποιον που αναγνωρίζει τις ασύγκριτες αναπτυξιακές δυνάμεις της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και είναι γενικά υπέρμαχος του ανταγωνισμού. Ο ίδιος όμως ισχυρίζεται ότι άλλο η Κοινή Ωφέλεια και άλλο το Λιανεμπόριο. Αλλο ΔΕΗ και ΕΥΔΑΠ και άλλο Βασιλόπουλος και Σκλαβενίτης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου