Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ¨", 27-28/02/21 |
ο μόνος χρόνος της πανδημίας
ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ
Στις μεγάλες κρίσεις ο χρόνος αποκτά άλλες διαστάσεις και ασαφή χαρακτηριστικά. Πυκνώνει αλλά και διαστέλλεται. Ενώ το βάρος κάθε ώρας είναι πάντα διαφορετικό από της προηγούμενης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το διάστημα των 12 μηνών από το πρώτο κρούσμα Covid-19 στη χώρα μας αποδεικνύεται μικρό μπροστά στις απώλειες που προκάλεσε. Τεράστιο για τις εξελίξεις που πυροδότησε. Αλλά και κυμαινόμενο ακόμη, σε σχέση με το πόσο βαθύ θα αποβεί, τελικά, το αποτύπωμα αυτής της πρωτόγνωρης περιπέτειας στην Ιστορία του 21ου αιώνα.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η μάχη κατά της πανδημίας έγινε πιο σύνθετη, καθώς αυτή ενέσκηψε ταυτόχρονα με την ασύμμετρη επίθεση στα βόρεια σύνορά μας από μεταναστευτικά κύματα από την Τουρκία. Αλλά και σε μια στιγμή, που η οικονομία έβγαινε από το τέλμα μιας δεκαετούς καθήλωσης για να μπει σε τροχιά ανάπτυξης. Συνεπώς όλα τα μέτωπα ήταν κρίσιμα και επάλληλα. Γιατί την προσφυγική επέλαση διαδέχθηκαν οι προκλήσεις της Αγκυρας στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Η υγειονομική καταιγίδα γρήγορα μετατράπηκε σε οικονομική απειλή. Και εκείνη, με τη σειρά της, απλώθηκε ως κοινωνικό πρόβλημα και πεδίο δοκιμασίας για την πολιτεία συνολικά.
Εναν χρόνο μετά, ο απολογισμός είναι αναμφίβολα θετικός: Η χώρα υπερασπίστηκε με σθένος την ακεραιότητά της, καθιστώντας στην πράξη τα ανατολικά της όρια και όρια ολόκληρης της Ευρώπης. Και, στη συνέχεια, απάντησε στην επιθετικότητα των γειτόνων, διευρύνοντας την εθνική της απήχηση με ισχυρές συμμαχίες και κρίσιμες συμφωνίες. Στον κίνδυνο της πανδημίας αντέταξε αμέσως τη θωράκιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, σε συνδυασμό με ένα πλέγμα μέτρων για τη στήριξη όλων όσοι πλήττονταν. Κι όλα αυτά, αντιμετωπίζοντας, παράλληλα, τρέχοντα προβλήματα της εσωτερικής ζωής, αλλά και έκτακτες ανάγκες από φυσικά ή καιρικά φαινόμενα.
Με το βλέμμα στο χθες, λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Ελλάδα αμύνθηκε με επιτυχία στα πολλά και δύσκολα που την πολιόρκησαν. Ζυγίζοντας το σήμερα, θα συμπεραίναμε πως, παρά τις απώλειες, ο οικονομικός και κοινωνικός της ιστός έμεινε όρθιος. Δυναμικός και οπλισμένος με πυκνές εμπειρίες. Ενώ, ατενίζοντας το αύριο, θα μπορούσαμε να νιώσουμε πιο αισιόδοξοι, με τον εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού να προχωρεί και την προοπτική της ανάκαμψης να διαγράφεται, πλέον, σαφέστερα από ποτέ. Πρόκειται για μία περιπέτεια η οποία ενώ ακόμη διαρκεί, έχει ήδη προσφέρει πολύτιμα διδάγματα.
Ολο αυτό το διάστημα, η κυβερνητική πολιτική δύσκολα περιγράφεται στις γραμμές ενός άρθρου. Οπως δύσκολα περιγράφονται κι όσα κατακτήθηκαν μέσα στην κρίση. Από την ψηφιακή ανάπτυξη, την τηλε-εργασία και την τηλε-εκπαίδευση, μέχρι αξίες άυλες, αλλά καθοριστικές. Με πρώτη ανάμεσά τους, την αίσθηση του πολίτη ότι η πολιτεία βρίσκεται δίπλα του. Παρά την πίεση, το περίφημο «πού είναι το κράτος» αυτή τη φορά δεν ακούστηκε. Γιατί το κράτος ήταν και παραμένει παρόν.
Κάποια συμπεράσματα, ωστόσο, νομίζω, ότι θα μπορούσαν να αποτυπωθούν, έστω και επιγραμματικά, στις απαντήσεις 4 βασικών ερωτημάτων:
Τι επιλέξαμε; Να δράσουμε με τόλμη και εγκυρότητα. Από την αρχή, λοιπόν - και σε αντίθεση, τότε, με τα περισσότερα κράτη - η ελληνική κυβέρνηση συγκρότησε ειδική Επιστημονική Επιτροπή, ώστε να κινείται με βάση τις μετρήσεις και τις εισηγήσεις της. Και θέλησε να κινείται προληπτικά, προλαβαίνοντας τις επιθέσεις του ιού.
Ετσι, η Ελλάδα έγινε χώρα-παράδειγμα αντιμετωπίζοντας με απόλυτη επιτυχία το πρώτο κύμα. Με περισσότερες δυσκολίες το δεύτερο. Και πολύ αποτελεσματικά το τρίτο. Θυμίζω ότι πρώτη η χώρα μας απαγόρευσε τις καρναβαλικές εκδηλώσεις του 2020 με καθολικό απαγορευτικό. Αυτή, επίσης, άνοιξε, μετά, την οικονομία και τον τουρισμό της, με ειδικά πρωτόκολλα. Και είναι εκείνη που και σήμερα συνεχίζει την ευέλικτη εναλλαγή των περιορισμών με τη λειτουργία της αγοράς. Με βάση, πάντα, τα δεδομένα της πανδημίας και την πρόοδο του εθνικού εμβολιασμού.
Τι αποφασίσαμε; Την πρόταξη της δημόσιας υγείας. Γιατί χωρίς υγιείς πολίτες δεν υπάρχει ούτε παραγωγή, ούτε κατανάλωση, ούτε υπηρεσίες. Αρα, ούτε και εθνική οικονομία. Από την άλλη πλευρά, είναι η οικονομία που χρηματοδοτεί την υγεία. Αρα, μαζί με τις υγειονομικές δομές έπρεπε να μείνουν όρθιες και οι οικονομικές.
Ακριβώς γι' αυτό, μέσα σε λίγους μήνες, οι κλίνες Μονάδων Εντατικής Θεραπείας υπερδιπλασιάστηκαν και οι εργαζόμενοι στην υγεία αυξήθηκαν σχεδόν κατά 12.000.
Ο εξοπλισμός των νοσοκομείων ανανεώθηκε. Εξασφαλίστηκαν εκατομμύρια tests. Και καθιερώθηκαν συστήματα ιχνηλάτησης και παρακολούθησης των κρουσμάτων. Ταυτόχρονα, όμως, περίπου 30 δισ. διατίθενται, εδώ και έναν χρόνο, για τη στήριξη της παραγωγής. Καλύπτοντας αμοιβές και ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων και χρηματοδοτώντας επιχειρήσεις που προσφέρουν απασχόληση.
Τι πετύχαμε; Ελάχιστα μπροστά στους συνανθρώπους που θρηνήσαμε. Ομως πολλά σε σύγκριση με εκείνα που αποτρέψαμε. Και ακόμη περισσότερα σε σχέση με όσα προστατέψαμε. Γιατί, πράγματι, η Ελλάδα κατόρθωσε να ελέγξει την εξάπλωση της πανδημίας, κρατώντας αλώβητο τον ιστό της οικονομίας. Και σφυρηλατώντας μία σχέση εμπιστοσύνης κράτους - πολίτη δίχως προηγούμενο.
Βεβαίως, η ανόρθωση του ΕΣΥ και η συντήρηση του εισοδήματος είναι το προφανές αποτέλεσμα. Γιατί πίσω απ' αυτό κρύβεται η δύναμη της μετατροπής μιας κρίσης σε επιταχυντή προόδου σε διαφορετικά επίπεδα: Στην ψηφιοποίηση του κράτους υπέρ του πολίτη. Στον προσανατολισμό της παραγωγικής δραστηριότητας στα ζητούμενα της συγκυρίας. Στην ανάπτυξη της εθνικής επιστημονικής έρευνας. Και στη γόνιμη συστράτευση του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα. Ολα αυτά, εν μέσω τεράστιας πίεσης. Αλλά με μεγάλη ταχύτητα και με συνεχή ενημέρωση των Ελλήνων.
Τέλος, τι διδαχτήκαμε; Πρώτα από όλα, επιβεβαιώθηκε ο αναντικατάστατος ρόλος ενός σύγχρονου και ευέλικτου κράτους σε κάθε εθνική δοκιμασία. Η σημασία της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της συμμαχίας κοινωνίας και πολιτείας. Και, βέβαια, η ισχύς μιας κυβέρνησης με σχέδιο και τόλμη.
Η ανάταξη των μηχανισμών του πρώτου και η συνεκτική λειτουργία της δεύτερης επέτρεψαν στη χώρα να ανταποκριθεί στις πρωτόγνωρες προκλήσεις μιας δύσκολης χρονιάς.
Ενώ η ενεργοποίηση της τρίτης έφερε τη διεθνή αναβάθμιση της Ελλάδας. Γιατί θυμίζω ότι η Αθήνα πρωτοστάτησε στη συγκρότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Είχε κρίσιμη συμμετοχή στη διασυνοριακή συνεργασία στον έλεγχο και την ιχνηλάτηση κρουσμάτων. Και έχει, ήδη, εισηγηθεί την καθιέρωση ενός ενιαίου πιστοποιητικού, που θα διευκολύνει τις μετακινήσεις των εμβολιασμένων πολιτών.
Ολα τα παραπάνω - μαζί, ασφαλώς, με τις καθυστερήσεις ή αστοχίες που υπήρξαν στη διάρκεια της μάχης - αφορούν και τον προσωπικό μου απολογισμό. Δώδεκα μήνες ευθύνης, που κύλησαν με τον ίδιο τρόπο: Με το ερώτημα, κάθε βράδυ, αν οι επιλογές μας ήταν οι σωστές και με την απόφαση, κάθε πρωί, να γίνουν καλύτερες. Κάτι που νομίζω ότι οι πολίτες το ξέρουν και με την υπεύθυνη στάση τους, εδώ και τόσο καιρό, το αναγνωρίζουν. Και το πιστοποιούν με τη συμμετοχή τους στην εθνική εκστρατεία εμβολιασμού.
Πράγματι, ενώ ο πόλεμος συνεχίζεται, στον ορίζοντα είναι πλέον ορατή η νίκη. Και θα έλθει νωρίτερα αν φανούμε προσεκτικοί. Αν αντλήσουμε δύναμη απ' τις πολλές δυσκολίες που βρίσκονται πίσω και διανύσουμε με πειθαρχία τα λίγα βήματα που μας χωρίζουν από την άνοιξη της ελευθερίας. Τηρώντας τα μέτρα προστασίας μέχρι ο θώρακας του εμβολίου να καλύψει ολόκληρη τη χώρα. Γιατί τότε ο στόχος θα έχει επιτευχθεί: Ο πρώτος χρόνος του κορωνοϊού στην Ελλάδα θα περάσει στην Ιστορία ως ο μόνος χρόνος της πανδημίας.
ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ
Στις μεγάλες κρίσεις ο χρόνος αποκτά άλλες διαστάσεις και ασαφή χαρακτηριστικά. Πυκνώνει αλλά και διαστέλλεται. Ενώ το βάρος κάθε ώρας είναι πάντα διαφορετικό από της προηγούμενης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το διάστημα των 12 μηνών από το πρώτο κρούσμα Covid-19 στη χώρα μας αποδεικνύεται μικρό μπροστά στις απώλειες που προκάλεσε. Τεράστιο για τις εξελίξεις που πυροδότησε. Αλλά και κυμαινόμενο ακόμη, σε σχέση με το πόσο βαθύ θα αποβεί, τελικά, το αποτύπωμα αυτής της πρωτόγνωρης περιπέτειας στην Ιστορία του 21ου αιώνα.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η μάχη κατά της πανδημίας έγινε πιο σύνθετη, καθώς αυτή ενέσκηψε ταυτόχρονα με την ασύμμετρη επίθεση στα βόρεια σύνορά μας από μεταναστευτικά κύματα από την Τουρκία. Αλλά και σε μια στιγμή, που η οικονομία έβγαινε από το τέλμα μιας δεκαετούς καθήλωσης για να μπει σε τροχιά ανάπτυξης. Συνεπώς όλα τα μέτωπα ήταν κρίσιμα και επάλληλα. Γιατί την προσφυγική επέλαση διαδέχθηκαν οι προκλήσεις της Αγκυρας στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Η υγειονομική καταιγίδα γρήγορα μετατράπηκε σε οικονομική απειλή. Και εκείνη, με τη σειρά της, απλώθηκε ως κοινωνικό πρόβλημα και πεδίο δοκιμασίας για την πολιτεία συνολικά.
Εναν χρόνο μετά, ο απολογισμός είναι αναμφίβολα θετικός: Η χώρα υπερασπίστηκε με σθένος την ακεραιότητά της, καθιστώντας στην πράξη τα ανατολικά της όρια και όρια ολόκληρης της Ευρώπης. Και, στη συνέχεια, απάντησε στην επιθετικότητα των γειτόνων, διευρύνοντας την εθνική της απήχηση με ισχυρές συμμαχίες και κρίσιμες συμφωνίες. Στον κίνδυνο της πανδημίας αντέταξε αμέσως τη θωράκιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, σε συνδυασμό με ένα πλέγμα μέτρων για τη στήριξη όλων όσοι πλήττονταν. Κι όλα αυτά, αντιμετωπίζοντας, παράλληλα, τρέχοντα προβλήματα της εσωτερικής ζωής, αλλά και έκτακτες ανάγκες από φυσικά ή καιρικά φαινόμενα.
Με το βλέμμα στο χθες, λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Ελλάδα αμύνθηκε με επιτυχία στα πολλά και δύσκολα που την πολιόρκησαν. Ζυγίζοντας το σήμερα, θα συμπεραίναμε πως, παρά τις απώλειες, ο οικονομικός και κοινωνικός της ιστός έμεινε όρθιος. Δυναμικός και οπλισμένος με πυκνές εμπειρίες. Ενώ, ατενίζοντας το αύριο, θα μπορούσαμε να νιώσουμε πιο αισιόδοξοι, με τον εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού να προχωρεί και την προοπτική της ανάκαμψης να διαγράφεται, πλέον, σαφέστερα από ποτέ. Πρόκειται για μία περιπέτεια η οποία ενώ ακόμη διαρκεί, έχει ήδη προσφέρει πολύτιμα διδάγματα.
Ολο αυτό το διάστημα, η κυβερνητική πολιτική δύσκολα περιγράφεται στις γραμμές ενός άρθρου. Οπως δύσκολα περιγράφονται κι όσα κατακτήθηκαν μέσα στην κρίση. Από την ψηφιακή ανάπτυξη, την τηλε-εργασία και την τηλε-εκπαίδευση, μέχρι αξίες άυλες, αλλά καθοριστικές. Με πρώτη ανάμεσά τους, την αίσθηση του πολίτη ότι η πολιτεία βρίσκεται δίπλα του. Παρά την πίεση, το περίφημο «πού είναι το κράτος» αυτή τη φορά δεν ακούστηκε. Γιατί το κράτος ήταν και παραμένει παρόν.
Κάποια συμπεράσματα, ωστόσο, νομίζω, ότι θα μπορούσαν να αποτυπωθούν, έστω και επιγραμματικά, στις απαντήσεις 4 βασικών ερωτημάτων:
Τι επιλέξαμε; Να δράσουμε με τόλμη και εγκυρότητα. Από την αρχή, λοιπόν - και σε αντίθεση, τότε, με τα περισσότερα κράτη - η ελληνική κυβέρνηση συγκρότησε ειδική Επιστημονική Επιτροπή, ώστε να κινείται με βάση τις μετρήσεις και τις εισηγήσεις της. Και θέλησε να κινείται προληπτικά, προλαβαίνοντας τις επιθέσεις του ιού.
Ετσι, η Ελλάδα έγινε χώρα-παράδειγμα αντιμετωπίζοντας με απόλυτη επιτυχία το πρώτο κύμα. Με περισσότερες δυσκολίες το δεύτερο. Και πολύ αποτελεσματικά το τρίτο. Θυμίζω ότι πρώτη η χώρα μας απαγόρευσε τις καρναβαλικές εκδηλώσεις του 2020 με καθολικό απαγορευτικό. Αυτή, επίσης, άνοιξε, μετά, την οικονομία και τον τουρισμό της, με ειδικά πρωτόκολλα. Και είναι εκείνη που και σήμερα συνεχίζει την ευέλικτη εναλλαγή των περιορισμών με τη λειτουργία της αγοράς. Με βάση, πάντα, τα δεδομένα της πανδημίας και την πρόοδο του εθνικού εμβολιασμού.
Τι αποφασίσαμε; Την πρόταξη της δημόσιας υγείας. Γιατί χωρίς υγιείς πολίτες δεν υπάρχει ούτε παραγωγή, ούτε κατανάλωση, ούτε υπηρεσίες. Αρα, ούτε και εθνική οικονομία. Από την άλλη πλευρά, είναι η οικονομία που χρηματοδοτεί την υγεία. Αρα, μαζί με τις υγειονομικές δομές έπρεπε να μείνουν όρθιες και οι οικονομικές.
Ακριβώς γι' αυτό, μέσα σε λίγους μήνες, οι κλίνες Μονάδων Εντατικής Θεραπείας υπερδιπλασιάστηκαν και οι εργαζόμενοι στην υγεία αυξήθηκαν σχεδόν κατά 12.000.
Ο εξοπλισμός των νοσοκομείων ανανεώθηκε. Εξασφαλίστηκαν εκατομμύρια tests. Και καθιερώθηκαν συστήματα ιχνηλάτησης και παρακολούθησης των κρουσμάτων. Ταυτόχρονα, όμως, περίπου 30 δισ. διατίθενται, εδώ και έναν χρόνο, για τη στήριξη της παραγωγής. Καλύπτοντας αμοιβές και ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων και χρηματοδοτώντας επιχειρήσεις που προσφέρουν απασχόληση.
Τι πετύχαμε; Ελάχιστα μπροστά στους συνανθρώπους που θρηνήσαμε. Ομως πολλά σε σύγκριση με εκείνα που αποτρέψαμε. Και ακόμη περισσότερα σε σχέση με όσα προστατέψαμε. Γιατί, πράγματι, η Ελλάδα κατόρθωσε να ελέγξει την εξάπλωση της πανδημίας, κρατώντας αλώβητο τον ιστό της οικονομίας. Και σφυρηλατώντας μία σχέση εμπιστοσύνης κράτους - πολίτη δίχως προηγούμενο.
Βεβαίως, η ανόρθωση του ΕΣΥ και η συντήρηση του εισοδήματος είναι το προφανές αποτέλεσμα. Γιατί πίσω απ' αυτό κρύβεται η δύναμη της μετατροπής μιας κρίσης σε επιταχυντή προόδου σε διαφορετικά επίπεδα: Στην ψηφιοποίηση του κράτους υπέρ του πολίτη. Στον προσανατολισμό της παραγωγικής δραστηριότητας στα ζητούμενα της συγκυρίας. Στην ανάπτυξη της εθνικής επιστημονικής έρευνας. Και στη γόνιμη συστράτευση του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα. Ολα αυτά, εν μέσω τεράστιας πίεσης. Αλλά με μεγάλη ταχύτητα και με συνεχή ενημέρωση των Ελλήνων.
Τέλος, τι διδαχτήκαμε; Πρώτα από όλα, επιβεβαιώθηκε ο αναντικατάστατος ρόλος ενός σύγχρονου και ευέλικτου κράτους σε κάθε εθνική δοκιμασία. Η σημασία της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της συμμαχίας κοινωνίας και πολιτείας. Και, βέβαια, η ισχύς μιας κυβέρνησης με σχέδιο και τόλμη.
Η ανάταξη των μηχανισμών του πρώτου και η συνεκτική λειτουργία της δεύτερης επέτρεψαν στη χώρα να ανταποκριθεί στις πρωτόγνωρες προκλήσεις μιας δύσκολης χρονιάς.
Ενώ η ενεργοποίηση της τρίτης έφερε τη διεθνή αναβάθμιση της Ελλάδας. Γιατί θυμίζω ότι η Αθήνα πρωτοστάτησε στη συγκρότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Είχε κρίσιμη συμμετοχή στη διασυνοριακή συνεργασία στον έλεγχο και την ιχνηλάτηση κρουσμάτων. Και έχει, ήδη, εισηγηθεί την καθιέρωση ενός ενιαίου πιστοποιητικού, που θα διευκολύνει τις μετακινήσεις των εμβολιασμένων πολιτών.
Ολα τα παραπάνω - μαζί, ασφαλώς, με τις καθυστερήσεις ή αστοχίες που υπήρξαν στη διάρκεια της μάχης - αφορούν και τον προσωπικό μου απολογισμό. Δώδεκα μήνες ευθύνης, που κύλησαν με τον ίδιο τρόπο: Με το ερώτημα, κάθε βράδυ, αν οι επιλογές μας ήταν οι σωστές και με την απόφαση, κάθε πρωί, να γίνουν καλύτερες. Κάτι που νομίζω ότι οι πολίτες το ξέρουν και με την υπεύθυνη στάση τους, εδώ και τόσο καιρό, το αναγνωρίζουν. Και το πιστοποιούν με τη συμμετοχή τους στην εθνική εκστρατεία εμβολιασμού.
Πράγματι, ενώ ο πόλεμος συνεχίζεται, στον ορίζοντα είναι πλέον ορατή η νίκη. Και θα έλθει νωρίτερα αν φανούμε προσεκτικοί. Αν αντλήσουμε δύναμη απ' τις πολλές δυσκολίες που βρίσκονται πίσω και διανύσουμε με πειθαρχία τα λίγα βήματα που μας χωρίζουν από την άνοιξη της ελευθερίας. Τηρώντας τα μέτρα προστασίας μέχρι ο θώρακας του εμβολίου να καλύψει ολόκληρη τη χώρα. Γιατί τότε ο στόχος θα έχει επιτευχθεί: Ο πρώτος χρόνος του κορωνοϊού στην Ελλάδα θα περάσει στην Ιστορία ως ο μόνος χρόνος της πανδημίας.
Γράφουν ακόμη:
 |
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΑΡΘΑΣ ΚΑΪΤΑΝΙΔΗ Ηταν 26 Φεβρουαρίου 2020: «Καλό μεσημέρι σε όλους. Ψυχραιμία να έχουμε. Επιβεβαιώθηκε η πρώτη περίπτωση της νόσου στην Ελλάδα. Πρόκειται για Ελληνίδα 38 ετών, ταξιδιώτισσα από πληττόμενη περιοχή της Βόρειας Ιταλίας. Είναι καλά στην υγεία της και παρακολουθείται από μία ομάδα εξαιρετικών συναδέλφων στη Θεσσαλονίκη. Και τη στιγμή που σας μιλώ γίνεται ιχνηλάτηση των επαφών της». Με σταθερή φωνή ο καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων Σωτήρης Τσιόδρας ενημέρωσε το πανελλήνιο για το πρώτο κρούσμα στη χώρα. Η δήλωση αυτή δεν διήρκεσε παραπάνω από ένα λεπτό. Εκτοτε κύλησαν 525.600 λεπτά που μεταφράζονται σε 365 ημέρες και θα μείνουν βαθιά ριζωμένες στην ατομική και στη συλλογική μνήμη. Τα όσα εκτυλίχθηκαν ήταν πρωτόγνωρα. Και ακόμα και σήμερα που η χώρα επιχειρεί να «πνίξει» το τρίτο κύμα, υπάρχουν στιγμές που όλα αυτά μοιάζουν να ξεπηδούν από σελίδες βιβλίου επιστημονικής φαντασίας. Η ανασκόπηση των τελευταίων 12 μηνών δεν είναι εύκολη υπόθεση - κυρίως επειδή η «ματιά» στο πρόσφατο παρελθόν δεν μπορεί να είναι «ψύχραιμη» ούτε συναισθηματικά αποφορτισμένη όσο η πανδημία συνεχίζεται παγκοσμίως αφαιρώντας ανθρώπινες ζωές. Είναι όμως παρήγορο ότι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές η ανθρωπότητα βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση. Ο νέος κορωνοϊός στάθηκε η αιτία για να συμβεί ένας επιστημονικός «άθλος»: να δημιουργηθούν εμβόλια έναντι του SARS-CoV-2 σε χρόνο-ρεκόρ, λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά κανόνα χρειάζονται πέντε έως και 10 χρόνια. Πλέον, η έξοδος από το πανδημικό τούνελ είναι ορατή, με μήνα-σταθμό τον Ιούνιο, προσδοκώντας ότι το ερχόμενο καλοκαίρι θα πάρουμε τις πρώτες βαθιές ανάσες πραγματικής... Ελευθερίας, όπως μας υπόσχεται η εμβολιαστική εκστρατεία που εκτυλίσσεται (και) στη χώρα μας. Ωστόσο οι ειδικοί συνιστούν υπομονή. Το χρονικό Αναζητώντας τις ημερομηνίες που στιγμάτισαν τους τελευταίους 12 μήνες, διαπιστώνει κανείς - παρά τα όποια λάθη και αστοχίες - το σθένος που επιδείξαμε υπερασπιζόμενοι την ανθρώπινη ζωή, το μέγεθος των θυσιών μας για να προστατευθούν οι πλέον ευάλωτοι, αλλά και τις σημαντικές επιστημονικές «νίκες» που έχουν καταγραφεί γράφοντας Ιστορία και δημιουργώντας παρακαταθήκες για μελλοντικές προκλήσεις. Μετά την 26η Φεβρουαρίου, δεύτερο ορόσημο στο ημερολόγιο της πανδημίας είναι η 11η Μαρτίου. Εκείνη την ημέρα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε πανδημία. Το ίδιο απόγευμα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε διάγγελμά του προς τους έλληνες πολίτες ξεκινά ως εξής: «Ο κόσμος όλος αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή κρίση δημόσιας υγείας... Τα δυσκολότερα είναι ακόμα μπροστά μας. Σε αυτή τη συγκυρία οποιοσδήποτε εφησυχασμός είναι ανεπίτρεπτος». Μία ημέρα πριν, ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας είχε ανακοινώσει το κλείσιμο των σχολείων. Εκτοτε η κυβέρνηση σε συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό της χώρας επενδύει στη λήψη προληπτικών μέτρων, με στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού ώστε το ΕΣΥ - που τα χρόνια της οικονομικής ύφεσης υποχρηματοδοτήθηκε, με ό,τι αυτό συνεπάγεται - να αντέξει την πίεση. Η 12η Μαρτίου ξημέρωσε με την επικαιρότητα να μονοπωλείται από μια δυσάρεστη είδηση: ένας 66χρονος άντρας αποτέλεσε τα πρώτο θύμα της πανδημίας στη χώρα μας. Ο θάνατός του αλλά και οι εικόνες από τν γειτονική Ιταλία ήταν η αιτία που φώλιασε για τα καλά ο φόβος στις ζωές μας. Στις 15 Μαρτίου, στις 9 η ώρα το βράδυ, οι Ελληνες δίνουν ραντεβού στα μπαλκόνια τους για να χειροκροτήσουν το προσωπικό του ΕΣΥ που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της εν εξελίξει υγειονομικής κρίσης. Εως και σήμερα οι ίδιοι άνθρωποι με αυτοθυσία και αυταπάρνηση αντιστέκονται στις καταστροφικές συνέπειες του κορωνοϊού με όσα μέσα διαθέτουν. «Να προσέχεις» είναι η συνήθης προτροπή τους σε συνομιλίες μας, στο πλαίσιο του καθημερινού ρεπορτάζ, εκφράζοντας πηγαίο ενδιαφέρον και ανησυχία καθώς έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με το πιο σκληρό πρόσωπο του πανδημικού ιού. Γενικό lockdown Οι ημέρες διαδέχονται η μία την άλλη έως τις 22 Μαρτίου, όταν η καθημερινότητά μας άλλαξε ριζικά, καθώς μετατράπηκε σε μια «αποστειρωμένη» πραγματικότητα. Στις 5.34 το απόγευμα οι διαπιστευμένοι ιατρικοί συντάκτες δέχονται στο mail τους την κυριακάτικη γραπτή ενημέρωση ημερήσιων κρουσμάτων (τις υπόλοιπες ημέρες η ενημέρωση γινόταν, ως γνωστόν, από τους τηλεοπτικούς δέκτες). «Ανακοινώνονται 94 νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα κορωνοϊού SARS-CoV-2 στη χώρα μας. Ο συνολικός αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ανέρχεται σε 624...». Σε λιγότερα από 30 λεπτά ο Πρωθυπουργός θα απευθύνει νέο διάγγελμα, είδηση που κλειδώνει τις φήμες για γενικό lockdown. Η περίοδος «Μένουμε Σπίτι», το βουβό Πάσχα του 2020, η ενοχοποίηση της κοινωνικότητας, της αγκαλιάς, του χαδιού, του φιλιού, η εισβολή άγνωστων κανόνων φέρνει τα πάνω κάτω στις ζωές μας. Ο Μάιος του 2020 είναι ο μήνας που ραγίζει η προστατευτική «γυάλα», με τους μαθητές να επιστρέφουν σταδιακά στα θρανία και την οικονομία να βάζει εκ νέου μπρος τις μηχανές της. Ολο αυτό το διάστημα που τα σπίτια μετατρέπονται σε «φρούρια», κυβερνήσεις και κοινωνίες συμμετέχουν ενεργά στην κοινή μάχη, προσφέροντας πολύτιμο χρόνο στους επιστήμονες να βρουν το αντίδοτο. Ο ΠΟΥ έλαβε μεταξύ άλλων την πρωτοβουλία και οργάνωσε τη διεξαγωγή της κλινικής μελέτης με το συμβολικό όνομα «Solidarity» (Αλληλεγγύη) προκειμένου να αξιολογήσει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα διαφορετικών θεραπειών στην πορεία της νόσου COVID-19. Ο ερευνητικός «πυρετός» είναι τόσο... υψηλός που έως τον περασμένο Νοέμβριο στη έγκυρη βάση δεδομένων «PUBMED» (διαδικτυακή «τράπεζα» ιατρικών μελετών) είχαν δημοσιευθεί 78.559 άρθρα για τον ιό SARS-CoV-2. Ο βομβαρδισμός δεδομένων, διαφορετικών απόψεων, συστάσεων κάποιες φορές λειτουργεί αποπροσανατολιστικά για τους πολίτες. Το βλέμμα στα εμβόλια Καθώς μέρα με τη μέρα γίνεται σαφές ότι η επιστήμη και η έρευνα είναι τα μοναδικά όπλα για να λάβει τέλος η κρίση δημόσιας υγείας, τα βλέμματα είναι στραμμένα στα υπό μελέτη εμβόλια. Οι άοκνες προσπάθειες σε αυτό το πεδίο και τα ελπιδοφόρα μηνύματα συνοδεύονται από πεσιμιστικές - πλην όμως ρεαλιστικές βάσει της εμπειρίας σχετικά με τη χρονοβόρα διαδικασία ανάπτυξής τους - προσεγγίσεις, που κάνουν λόγο για πιθανή κυκλοφορία τους μετά το καλοκαίρι του 2021. Πώς θα αντέξουμε έως τότε; Η 20ή Ιουλίου είναι η ημέρα που ομοιάζει με τον... μίτο που ξετυλίγεται οδηγώντας μας στην έξοδο του πανδημικού λαβύρινθου. Στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση «Lancet» δημοσιεύονται τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα για το εμβόλιο της Οξφόρδης. Εκτοτε οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, με την ανακοίνωση ελπιδοφόρων συμπερασμάτων για ακόμα δύο εμβόλια, και συγκεκριμένα των Pfizer / BioNTech και της Moderna. Ο περασμένος Νοέμβριος βρίσκει τη χώρα μας να σφυροκοπάται από τον πανδημικό ιό, με τη Βόρεια Ελλάδα να σηκώνει ένα βαρύ φορτίο και ένα ακόμα πιο βαρύ τίμημα. Και ενώ οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι καταδικασμένες να εορταστούν και πάλι συντηρητικά, με τους Ελληνες να βιώνουν τη δεύτερη εθνική καραντίνα υπό την απειλή του κορωνοϊού που λυσσομανάει έξω από τις κλειστές πόρτες των νοικοκυριών, ένα αναπάντεχο δώρο απογειώνει τις προσδοκίες για το 2021. Στις 21 Δεκεμβρίου ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) δίνει το «πράσινο φως» για την κυκλοφορία του εμβολίου των Pfizer / BioNTech. Ακριβώς έξι ημέρες μετά - στις 27 Δεκεμβρίου - η Ευσταθία Καμπισιούλη, νοσηλεύτρια ΜΕΘ στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», ...ανοίγει το πρόγραμμα «Ελευθερία». Στις 26 Φεβρουαρίου 2021 - ακριβώς έναν χρόνο μετά το πρώτο κρούσμα στη χώρα μας - έχουν λάβει συνολικά έγκριση τρία εμβόλια, ενώ ακόμα δύο βρίσκονται όπως όλα δείχνουν στην τελική ευθεία, με τους επίμονους επιστήμονες και ερευνητές να «χωράνε» τη λήξη της πανδημίας σε μικρές δόσεις. Υπηρεσίες υγείας Ο πανδημικός ιός συνεχίζει και αντιστέκεται, αλλάζει, δυναμώνει, προσπαθεί να επιβιώσει, ενώ ζητούμενο παραμένουν και οι ανισότητες στην πρόσβαση των εμβολίων παγκοσμίως. Μοιραία και το μέλλον κρύβει ανηφόρες, προκλήσεις και ενδεχομένως ανατροπές, με τους πολίτες να δηλώνουν πλέον κουρασμένοι. Ωστόσο έναν χρόνο μετά υπάρχει συσσωρευμένη γνώση σχετικά με τα μέτρα προστασίας, τα οποία σε συνδυασμό με τα εμβόλια και τις έρευνες για νέες θεραπείες δημιουργούν ένα ισχυρό «οχυρό». Παράλληλα, στο σύντομο αλλά και απέραντο - όπως μας φαίνεται - χρονικό διάστημα που διαρκεί η πανδημία έχουν επαναπροσδιοριστεί οι προτεραιότητες (εντός και εκτός της χώρας), με την ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας να βρίσκεται στο πρώτο πλάνο. Θέμα επίκαιρο και πιο επιτακτικό από ποτέ, καθώς οι μακροχρόνιες παρενέργειες της λοίμωξης COVID-19, η παραμέληση άλλων ασθενειών, αλλά και το ψυχολογικό «τραύμα» θα απαιτήσουν θεραπεία. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου