"...Από μια άποψη, ίσως έχει δίκιο ο Κατρούγκαλος. Ισως η συνταγματική οικονομία μάς επιβάλλει να «σταθμίσουμε» τους κατρουγκαλισμούς που αποφεύχθηκαν. Η αναθεωρητική διαδικασία απέτρεψε τη μετάγγιση της «πλατείας» στους θεσμούς. Η φιλολογία ότι για την κρίση έφταιγε το «σύστημα», που δεν ήταν αρκετά αμεσοδημοκρατικό, δεν κατάφερε να εμφιλοχωρήσει και στο Σύνταγμα χάρη στη σοφία του ίδιου, που απαιτεί τη μεσολάβηση της λαϊκής ετυμηγορίας. Επιβίωσαν ωστόσο, σαν σουβενίρ μιας ταραγμένης εποχής, δύο βλαστοί του συνταγματικού λαϊκισμού – η δυνατότητα κατάθεσης νομοσχεδίου με συλλογή υπογραφών και το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Το πρώτο κινδυνεύει να γίνει όχημα για δημαγωγικές καμπάνιες που θα έχουν πλέον θεσμικό μανδύα· το δεύτερο, που έχει μόνο διακηρυκτική αξία, μπορεί να ενθαρρύνει τον ήδη ενεργό δικαστικό ακτιβισμό στο πεδίο της δημοσιονομικής πολιτικής..."

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 26/11/19

ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΤΑΓΚΟΥ
Είναι να αναρωτιέται κανείς αν αυτά που ξεστομίζει κάθε τόσο ο Αλ. Τσίπρας –είτε στη Βουλή είτε σε συνεντεύξεις είτε σε δηλώσεις του– γνωρίζει ότι είναι λανθασμένα και δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα, αλλά αδιαφορεί προκειμένου να δημιουργήσει εντυπώσεις, ή αν αποτελούν προϊόντα μιας αγνής άγνοιας, μεγάλων όμως διαστάσεων. Το πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για συνδυασμό συνειδητής προσπάθειας παραπλάνησης αφενός και άγνοιας αφετέρου.

Την τελευταία αφορμή για τέτοιες σκέψεις την έδωσε μόλις χθες στη συζήτηση για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, στη νέα τροποποίηση του Συντάγματος. Υποτίθεται ότι οι πάντες σχεδόν συμφώνησαν ότι στο νέο Σύνταγμα θα πρέπει να υπάρχει πρόνοια να αποφεύγεται ο εξαναγκασμός σε νέες εκλογές όταν οι πολιτικές δυνάμεις δεν συμφωνούν στο πρόσωπο του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας μετά τη λήξη της θητείας του προηγουμένου. Ο πιο λογικός τρόπος είναι η εκλογή του από την πλειοψηφία της Βουλής, δηλαδή τους 151, εφόσον δεν επιτύχουν προηγουμένως οι προσπάθειες με 200 και 180 ψήφους. Κάτι τέτοιο προβλεπόταν και στο προηγούμενο Σύνταγμα, αλλά αφού είχαν προηγηθεί βουλευτικές εκλογές.

Το αντικείμενο αυτού του πονήματος δεν είναι να κρίνει τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ περί καταφυγής σε δημοψήφισμα για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, εάν προηγουμένως έχει αποτύχει η Βουλή. Κάτι που ουσιαστικά θα αλλοίωνε το πολίτευμα, καθώς Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλεγμένος από τον λαό θα ήταν εκ των πραγμάτων πολιτικά ενισχυμένος και άρα θα μπορούσε να δημιουργηθεί ζήτημα δυαρχίας στη χώρα. 

Το αντικείμενο του πονήματος είναι με πόση ευκολία ο Αλ. Τσίπρας υποστήριξε ότι ποτέ στο παρελθόν δεν εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας με απλή πλειοψηφία, επικαλούμενος μάλιστα τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Κωνσταντίνο Τσάτσο, όταν... ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εξελέγη με 153 ψήφους στη δεύτερη θητεία του στην Προεδρία της Δημοκρατίας το 1990. Εχουν προηγηθεί, ωστόσο, και πολλά άλλα που δείχνουν άγνοια ή παραπλάνηση της κοινής γνώμης. Σε πρόσφατη πάλι συζήτηση στη Βουλή, ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ (κοτζάμ απόφοιτος του Πολυτεχνείου) είπε ότι το 3 είναι μικρότερο του 3% του... 14. Τις προάλλες μάθαμε από τον ίδιο ότι στην κατοχή οι Ελληνες άκουγαν την Ντόιτσε Βέλε για να μάθουν την αλήθεια, μπερδεύοντας προφανώς τον ελληνόφωνο γερμανικό σταθμό και τις εκπομπές του στη διάρκεια της χούντας με την ελληνική εκπομπή του BBC στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τέτοια τρικυμία... Αλλωστε, στο παρελθόν νόμισε δημόσια ότι στροφή των 360 μοιρών δημιουργεί το αποτέλεσμα της στροφής των 180 μοιρών ενώ στη δική του γεωγραφική αντίληψη άλλο νησί η Λέσβος και διαφορετικό η Μυτιλήνη.

Υπήρξαν ασφαλώς και άλλες περιπτώσεις στις οποίες ο Αλ. Τσίπρας είτε έδειξε άγνοια της πραγματικότητας είτε επιχείρησε διαστρέβλωσή της. Αν προστεθεί η επιμονή του να διατυπώνει σκέψεις σε άθλια και ακατάληπτα αγγλικά με κάθε ευκαιρία, προκύπτει το συμπέρασμα ότι συμπληρώνει την άγνοιά του με συνεχή επιθυμία προσβολής του κοινού.

                                                   "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 26/11/19


ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ

Κανείς δεν είναι ευχαριστημένος με την αναθεώρηση – ούτε η προηγούμενη πλειοψηφία, που καθόρισε το εύρος της, ούτε η παρούσα, που αποφάσισε να την ολοκληρώσει, θυσιάζοντας τα μεταρρυθμιστικά της σχεδιάσματα στον βωμό της ανάγκης.

Ο πιο ευχαριστημένος από τους δυσαρεστημένους ήταν ο συνταγματολόγος του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος. Για να μοιραστεί την ευχαρίστησή του, επανέλαβε μια παλιά του εξήγηση: Πρέπει, είπε, «να σταθμιστούν και όσα αποφεύχθηκαν». Επιβεβαίωσε έτσι ότι για το κόμμα του είχε μεγαλύτερη σημασία όχι να αλλάξει το Σύνταγμα, αλλά να εμποδίσει να το αλλάξουν οι άλλοι.

Το να καταχράσαι την αυστηρότητα του Συντάγματος, για να το διατηρήσεις ίδιο, είναι ο ορισμός αυτού εναντίον του οποίου ο Κατρούγκαλος φαντάζεται ότι μάχεται: Είναι καθαρός συντηρητισμός. Ακυρώνεται έτσι και το κλισέ περί «χαμένης ευκαιρίας». Η ευκαιρία για ευρύτερη θεσμική ανανέωση δεν χάθηκε. Τορπιλίστηκε.

Από μια άποψη, ίσως έχει δίκιο ο Κατρούγκαλος. Ισως η συνταγματική οικονομία μάς επιβάλλει να «σταθμίσουμε» τους κατρουγκαλισμούς που αποφεύχθηκαν. Η αναθεωρητική διαδικασία απέτρεψε τη μετάγγιση της «πλατείας» στους θεσμούς. Η φιλολογία ότι για την κρίση έφταιγε το «σύστημα», που δεν ήταν αρκετά αμεσοδημοκρατικό, δεν κατάφερε να εμφιλοχωρήσει και στο Σύνταγμα χάρη στη σοφία του ίδιου, που απαιτεί τη μεσολάβηση της λαϊκής ετυμηγορίας.

Επιβίωσαν ωστόσο, σαν σουβενίρ μιας ταραγμένης εποχής, δύο βλαστοί του συνταγματικού λαϊκισμού – η δυνατότητα κατάθεσης νομοσχεδίου με συλλογή υπογραφών και το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Το πρώτο κινδυνεύει να γίνει όχημα για δημαγωγικές καμπάνιες που θα έχουν πλέον θεσμικό μανδύα· το δεύτερο, που έχει μόνο διακηρυκτική αξία, μπορεί να ενθαρρύνει τον ήδη ενεργό δικαστικό ακτιβισμό στο πεδίο της δημοσιονομικής πολιτικής.

Η κρίση κληροδότησε, όμως, και την πιο σημαντική αλλαγή της αναθεώρησης: Η απάλειψη της πρόβλεψης για διάλυση της Βουλής στην προεδρική εκλογή δεν θα είχε ίσως επιτευχθεί χωρίς το τραύμα του 2014. Το εντυπωσιακό είναι ότι τη
θεραπεία επέσπευσαν οι ίδιοι οι αυτουργοί. Ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ, συναθροιζόμενος τότε με δυνάμεις που έχουν βρεθεί πια εκτός Βουλής και εκτός Ιστορίας (ΑΝΕΛ, ΔΗΜΑΡ, Χρυσή Αυγή), ήρθε τώρα να αναγνωρίσει εμπράκτως τον κυνισμό του αντιθεσμικού του τζόγου.

Δεν απειλεί η νέα ρύθμιση να κοντύνει το κύρος του Προέδρου, όπως ισχυρίζεται ο Κατρούγκαλος; Ο κανόνας, όπως ίσχυε, δεν προστάτευσε πάντα τον θεσμό από την εμπλοκή του σε τακτικισμούς της στιγμής. Το κύρος του, αντιθέτως, διαφυλάχθηκε όχι από το γράμμα, αλλά από το πνεύμα με το οποίο τα κόμματα κατάφερναν ενίοτε να ψηφίζουν Πρόεδρο με γνήσια συναίνεση. Ο συνταγματικός κανόνας ούτε επιβάλλει ούτε αναχαιτίζει τη δημοκρατική πολιτική κουλτούρα. Την προϋποθέτει.