Από "ΤΑ ΝΕΑ"
 |
| "ΤΑ ΝΕΑ", 27/11/19 |
ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΙΤΡΟΕΦ
Τι κόμμα, ποια κόμματα θα ψήφιζαν οι Ελληνες του εξωτερικού όταν τους παραχωρηθεί το δικαίωμα ψήφου; Ιδού η απορία. Απαντήσεις δεν υπάρχουν διότι δεν υπάρχουν σχετικές έρευνες. Και δεν υπάρχουν έρευνες διότι γενικότερα υπάρχει έλλειψη έγκυρων στοιχείων για τον απόδημο Ελληνισμό. Το επίσημο κράτος επικαλείται στοιχεία που υπερβαίνουν κατά πολύ αυτά των απογραφών των χωρών υποδοχής και οι ομογενειακές οργανώσεις σιγοντάρουν, θεωρώντας πως οι μεγάλοι αριθμοί τους δίνουν δύναμη και επιρροή. Να όμως που τώρα αυτά τα φουσκωμένα νούμερα δημιουργούν ανησυχίες ότι οι Ελληνες του εξωτερικού θα μπορούν να ανεβάζουν και να κατεβάζουν κυβερνήσεις στην πατρίδα τους, εξ αποστάσεως μάλιστα!
Εκτός του να επιβεβαιώσει το ότι οι αριθμοί που ακούγονται είναι υπερβολικοί, κανένας μελετητής δεν μπορεί να μιλήσει με μεγάλη ακρίβεια για τα μεγέθη των αποδήμων. Υπάρχουν όμως χαρακτηριστικά των Ελλήνων στο εξωτερικό που χρειάζεται να ληφθούν υπόψη. Προκύπτουν από δυο βασικές ερωτήσεις: Πόσο συνδέονται οι απόδημοι με την πολιτική ζωή της Ελλάδας; Ποιες είναι οι ιδεολογικές τους προτιμήσεις; (που δεν ήταν πάντα φιλοδεξιές, όπως νομίζουν πολλοί).
Κανείς βεβαίως δεν αμφισβητεί την έντονη, και πολλές φορές παθιασμένη ενασχόληση των αποδήμων με τα ελληνικά εθνικά θέματα. Τα αρχεία δείχνουν ότι το φόβητρο των ιταλικών αρχών στα κατεχόμενα Δωδεκάνησα ήταν οι δραστηριότητες για την ένωση των νησιών με την Ελλάδα των δωδεκανησιακών οργανώσεων σε Αίγυπτο και ΗΠΑ. Η επιτυχημένη καμπάνια του ελληνοαμερικανικού λόμπι που οδήγησε σε επιβολή εμπάργκο στις πωλήσεις αμερικανικών εξοπλισμών στην Τουρκία την περίοδο 1975-78, λόγω της εισβολής στην Κύπρο, αποτελεί μέρος της ύλης μαθημάτων για τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Και οι πρόσφατες κινητοποιήσεις για το «Μακεδονικό» σε Αυστραλία, ΗΠΑ και Καναδά είναι απόλυτα εναρμονισμένες με αυτές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Υπάρχει κάτι ανάλογο στον χώρο της εσωτερικής πολιτικής; Στις ελληνόγλωσσες εφημερίδες των χωρών που αναφέρθηκαν, από τη μεταπολίτευση ως σήμερα, η πλειονότητα των τίτλων αναφέρεται στα πολιτικά δρώμενα της Ελλάδας. Το ίδιο συμβαίνει με τις ελληνόφωνες εκπομπές σε ραδιόφωνο και τηλεόραση.
Η στενή αυτή παρακολούθηση της ελλαδικής πολιτικής στο εξωτερικό ευνοεί ένα συγκεκριμένο κόμμα; Οχι. Πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, επικρατούσε βεβαίως ο εθνικός διχασμός - στις ΗΠΑ, π.χ., είχαμε έναν πραγματικό ομογενειακό εμφύλιο. Το σκηνικό άλλαξε στις αρχές του πολέμου, όταν δημιουργήθηκε από τον Στρατή Τσίρκα και άλλους ο φιλο-ΕΑΜικός Εθνικός Απελευθερωτικός Σύνδεσμος στην Αίγυπτο και στις ΗΠΑ και ο Γεώργιος Βουρνάς, προέδρος της ΑΧΕΠΑ (της μεγαλύτερης ελληνοαμερικανικής οργάνωσης), μαζί και η βενιζελική εφημερίδα «Εθνικός Κήρυξ», εγκωμίασαν τις πρώτες αντιστασιακές ενέργειες του ΕΑΜ. Στη χούντα, οι Ελληνες στην Αυστραλία και τον Καναδά τάχθηκαν δυναμικά κατά της δικτατορίας. Και μετά το 1974, όταν όλα τα κόμματα δημιούργησαν παραρτήματα στο εξωτερικό, το ΠΑΣΟΚ είχε ιδιαίτερα δυναμική παρουσία - ενώ στη Νέα Υόρκη άρχισε να εκδίδεται καθημερινή ελληνόγλωσση εφημερίδα, η «Πρωϊνή», που υποστήριζε το ΠΑΣΟΚ και ανταγωνιζόταν τον «Εθνικό Κήρυκα» που τάχθηκε με τη ΝΔ. Κάθε περίοδος της ελλαδικής πολιτικής ζωής έχει ανάλογες αντιδράσεις από τον απόδημο ελληνισμό, το ίδιο θα συμβεί και στο μέλλον. Κανένα κόμμα δεν έχει την ψήφο των ομογενών στην τσέπη του.
-Ο Αλέξανδρος Κιτροέφ είναι καθηγητής Ιστορίας στο Haverford College της Πενσιλβάνια
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
«Ποιοι είναι λοιπόν οι Ελληνοαμερικανοί;». Το ερώτημα τέθηκε επανειλημμένα και επιτακτικά στη δημόσια συζήτηση περί της ψήφου της Διασποράς. Ποιοι είναι αυτοί οι ετερόχθονες οι οποίοι διευκολύνονται να συμβάλλουν μέσω της ψήφου τους σε μια καθημερινότητα που είναι γεωγραφικά μακρινή γι' αυτούς, αλλά άμεση για τους αυτόχθονες; Ο μεγεθυντικός φακός της κοινωνίας και των πολιτικών κομμάτων εστίασε στον πολιτικό προσανατολισμό των Ελληνοαμερικανών. Εάν είναι συντηρητικοί στην πλειοψηφία τους, τότε δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η νέα πρόταση για την πολιτική τους συμμετοχή έχει κομματικό χαρακτήρα, ισχυρίστηκαν πολλοί. Εάν αυτό το εκλογικό σώμα μοιράζεται εξίσου μεταξύ των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών, τότε η πρωτοβουλία δεν έχει κομματικό πρόσημο, όπως υποστήριξαν άλλοι. Τα στερεότυπα και οι απλουστευτικές σχηματοποιήσεις δίνουν και παίρνουν.
«Ποιοι είναι επιτέλους οι Ελληνοαμερικανοί;». Η ειλικρινής απάντηση είναι ότι απλώς δεν είμαστε σε θέση να το γνωρίζουμε με σχετική βεβαιότητα. Γνωρίζουμε σχετικά λίγα για την πολιτική κουλτούρα των μεταναστών σε σχέση με την Ελλάδα και ελάχιστα για την αντίστοιχη της δεύτερης και της τρίτης γενιάς. Δεν υπάρχουν μελέτες σε βάθος για τον βαθμό στον οποίο η προτεσταντική ηθική επηρεάζει τους ορθόδοξους Ελληνοαμερικανούς και επακόλουθα διαμορφώνει την εκλογική τους συμπεριφορά, όπως ενδέχεται να συμβαίνει λόγου χάρη σε θέματα κοινωνικής ηθικής. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες πολλών ερευνητών, τα κενά στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία είναι τεράστια.
Τα επακόλουθα είναι οδυνηρά σε πολλά επίπεδα, αλλά εδώ θα ήθελα να σταθώ σε αυτά που αφορούν τους νέους επιστήμονες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη και την Αμερική, οι οποίοι δυνητικά θα εκδήλωναν ερευνητικό ενδιαφέρον για το ελληνοαμερικανικό φαινόμενο. Προσωπικά, γνωρίζω ικανότατους ιστορικούς της ελληνοαμερικανικής εμπειρίας οι οποίοι αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν λόγω έλλειψης επαγγελματικών προοπτικών στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Γνωρίζω κάποιες άλλες πολλά υποσχόμενες ερευνήτριες που εκ των πραγμάτων άλλαξαν ακαδημαϊκή κατεύθυνση. Αλλους που ακόμη το παλεύουν, αλλά αμφιταλαντεύονται. Αρκετοί νέοι επιστήμονες με σχετικά ενδιαφέροντα είναι υποαπασχολούμενοι στην αμερικανική ακαδημαϊκή κοινότητα. Μέχρι πότε θα αντέξουν; Αν η χώρα τρώει τα παιδιά της, όπως πολλές φορές συνηθίζουμε να λέμε με αυτοκριτική διάθεση, τότε σίγουρα καταπίνει τους ελληνοαμερικανιστές της, είτε ζουν στην Ελλάδα είτε στη Διασπορά.
Αλλά ας μη μείνουμε στη ζοφερή εικόνα. Οι θετικές προοπτικές υπάρχουν. Το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος στήριξε από τα πρώτα της βήματα την ιδέα να δημιουργηθεί ένα μουσείο και ερευνητικό κέντρο για τις σπουδές της Διασποράς στη Θεσσαλονίκη. Αυτό το πρωτοποριακό σχέδιο, στο οποίο συμμετείχα το 2017, αποτελεί ένα ενθαρρυντικό πρώτο βήμα που ελπίζουμε να ευδοκιμήσει περαιτέρω. Ηδη από τον Καναδά έχουν έρθει τα καλά νέα για την ολοκλήρωση του ψηφιακού μουσείου της ελληνοκαναδικής μετανάστευσης, ένα πολύπλευρο ερευνητικό πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε από το ίδιο ίδρυμα. Ας θυμηθούμε και το παράδειγμα της Αυστραλίας: από τα μεγάλα κόμματα εκεί προήλθε σημαντικότατη χρηματική υποστήριξη προς το Ελληνικό Κέντρο και την Εδρα Ελληνικών και Διασπορικών Μελετών του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης.
Αν λοιπόν η ελληνική πολιτεία καθώς και η Διασπορά στην Αμερική ενδιαφέρονται πραγματικά για τους Ελληνοαμερικανούς, οφείλουν πρωτίστως να προωθήσουν την υπεύθυνη κατανόηση του φαινομένου μέσα από την ανεξάρτητη και υψηλής ποιότητας έρευνα στην Ελλάδα και στην Αμερική. Μέσα από τις υψηλού επιπέδου μεταφράσεις και τις ανταλλαγές γνώσεων και ιδεών. Το αντίστοιχο επιχείρημα, φαντάζομαι, θα προωθούσε και ο διασπορικός Ελληνισμός στην Αφρική, τη Νότια Αμερική, την Ευρώπη και την Αυστραλία. Αυτού του είδους η επένδυση αποτελεί καθοριστική συμβολή στην αυτοκατανόηση, καθώς και στην αλληλοκατανόηση με τον διάλογο και, επομένως, στα νέα πλαίσια ουσιαστικής μάθησης για τους πληθυσμούς της Διασποράς τόσο στην αμερικανική όσο και στις άλλες ηπείρους.
-Ο Γιώργος Αναγνώστου είναι καθηγητής στο Πρόγραμμα Νεοελληνικών Σπουδών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο
Εκτός του να επιβεβαιώσει το ότι οι αριθμοί που ακούγονται είναι υπερβολικοί, κανένας μελετητής δεν μπορεί να μιλήσει με μεγάλη ακρίβεια για τα μεγέθη των αποδήμων. Υπάρχουν όμως χαρακτηριστικά των Ελλήνων στο εξωτερικό που χρειάζεται να ληφθούν υπόψη. Προκύπτουν από δυο βασικές ερωτήσεις: Πόσο συνδέονται οι απόδημοι με την πολιτική ζωή της Ελλάδας; Ποιες είναι οι ιδεολογικές τους προτιμήσεις; (που δεν ήταν πάντα φιλοδεξιές, όπως νομίζουν πολλοί).
Κανείς βεβαίως δεν αμφισβητεί την έντονη, και πολλές φορές παθιασμένη ενασχόληση των αποδήμων με τα ελληνικά εθνικά θέματα. Τα αρχεία δείχνουν ότι το φόβητρο των ιταλικών αρχών στα κατεχόμενα Δωδεκάνησα ήταν οι δραστηριότητες για την ένωση των νησιών με την Ελλάδα των δωδεκανησιακών οργανώσεων σε Αίγυπτο και ΗΠΑ. Η επιτυχημένη καμπάνια του ελληνοαμερικανικού λόμπι που οδήγησε σε επιβολή εμπάργκο στις πωλήσεις αμερικανικών εξοπλισμών στην Τουρκία την περίοδο 1975-78, λόγω της εισβολής στην Κύπρο, αποτελεί μέρος της ύλης μαθημάτων για τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Και οι πρόσφατες κινητοποιήσεις για το «Μακεδονικό» σε Αυστραλία, ΗΠΑ και Καναδά είναι απόλυτα εναρμονισμένες με αυτές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Υπάρχει κάτι ανάλογο στον χώρο της εσωτερικής πολιτικής; Στις ελληνόγλωσσες εφημερίδες των χωρών που αναφέρθηκαν, από τη μεταπολίτευση ως σήμερα, η πλειονότητα των τίτλων αναφέρεται στα πολιτικά δρώμενα της Ελλάδας. Το ίδιο συμβαίνει με τις ελληνόφωνες εκπομπές σε ραδιόφωνο και τηλεόραση.
Η στενή αυτή παρακολούθηση της ελλαδικής πολιτικής στο εξωτερικό ευνοεί ένα συγκεκριμένο κόμμα; Οχι. Πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, επικρατούσε βεβαίως ο εθνικός διχασμός - στις ΗΠΑ, π.χ., είχαμε έναν πραγματικό ομογενειακό εμφύλιο. Το σκηνικό άλλαξε στις αρχές του πολέμου, όταν δημιουργήθηκε από τον Στρατή Τσίρκα και άλλους ο φιλο-ΕΑΜικός Εθνικός Απελευθερωτικός Σύνδεσμος στην Αίγυπτο και στις ΗΠΑ και ο Γεώργιος Βουρνάς, προέδρος της ΑΧΕΠΑ (της μεγαλύτερης ελληνοαμερικανικής οργάνωσης), μαζί και η βενιζελική εφημερίδα «Εθνικός Κήρυξ», εγκωμίασαν τις πρώτες αντιστασιακές ενέργειες του ΕΑΜ. Στη χούντα, οι Ελληνες στην Αυστραλία και τον Καναδά τάχθηκαν δυναμικά κατά της δικτατορίας. Και μετά το 1974, όταν όλα τα κόμματα δημιούργησαν παραρτήματα στο εξωτερικό, το ΠΑΣΟΚ είχε ιδιαίτερα δυναμική παρουσία - ενώ στη Νέα Υόρκη άρχισε να εκδίδεται καθημερινή ελληνόγλωσση εφημερίδα, η «Πρωϊνή», που υποστήριζε το ΠΑΣΟΚ και ανταγωνιζόταν τον «Εθνικό Κήρυκα» που τάχθηκε με τη ΝΔ. Κάθε περίοδος της ελλαδικής πολιτικής ζωής έχει ανάλογες αντιδράσεις από τον απόδημο ελληνισμό, το ίδιο θα συμβεί και στο μέλλον. Κανένα κόμμα δεν έχει την ψήφο των ομογενών στην τσέπη του.
-Ο Αλέξανδρος Κιτροέφ είναι καθηγητής Ιστορίας στο Haverford College της Πενσιλβάνια
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
«Ποιοι είναι λοιπόν οι Ελληνοαμερικανοί;». Το ερώτημα τέθηκε επανειλημμένα και επιτακτικά στη δημόσια συζήτηση περί της ψήφου της Διασποράς. Ποιοι είναι αυτοί οι ετερόχθονες οι οποίοι διευκολύνονται να συμβάλλουν μέσω της ψήφου τους σε μια καθημερινότητα που είναι γεωγραφικά μακρινή γι' αυτούς, αλλά άμεση για τους αυτόχθονες; Ο μεγεθυντικός φακός της κοινωνίας και των πολιτικών κομμάτων εστίασε στον πολιτικό προσανατολισμό των Ελληνοαμερικανών. Εάν είναι συντηρητικοί στην πλειοψηφία τους, τότε δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η νέα πρόταση για την πολιτική τους συμμετοχή έχει κομματικό χαρακτήρα, ισχυρίστηκαν πολλοί. Εάν αυτό το εκλογικό σώμα μοιράζεται εξίσου μεταξύ των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών, τότε η πρωτοβουλία δεν έχει κομματικό πρόσημο, όπως υποστήριξαν άλλοι. Τα στερεότυπα και οι απλουστευτικές σχηματοποιήσεις δίνουν και παίρνουν.
«Ποιοι είναι επιτέλους οι Ελληνοαμερικανοί;». Η ειλικρινής απάντηση είναι ότι απλώς δεν είμαστε σε θέση να το γνωρίζουμε με σχετική βεβαιότητα. Γνωρίζουμε σχετικά λίγα για την πολιτική κουλτούρα των μεταναστών σε σχέση με την Ελλάδα και ελάχιστα για την αντίστοιχη της δεύτερης και της τρίτης γενιάς. Δεν υπάρχουν μελέτες σε βάθος για τον βαθμό στον οποίο η προτεσταντική ηθική επηρεάζει τους ορθόδοξους Ελληνοαμερικανούς και επακόλουθα διαμορφώνει την εκλογική τους συμπεριφορά, όπως ενδέχεται να συμβαίνει λόγου χάρη σε θέματα κοινωνικής ηθικής. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες πολλών ερευνητών, τα κενά στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία είναι τεράστια.
"...Ποιοι είναι αυτοί οι ετερόχθονες οι οποίοι διευκολύνονται να συμβάλλουν μέσω της ψήφου τους σε μια καθημερινότητα που είναι γεωγραφικά μακρινή γι' αυτούς, αλλά άμεση για τους αυτόχθονες; Ο μεγεθυντικός φακός της κοινωνίας και των πολιτικών κομμάτων εστίασε στον πολιτικό προσανατολισμό των Ελληνοαμερικανών. Εάν είναι συντηρητικοί στην πλειοψηφία τους, τότε δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η νέα πρόταση για την πολιτική τους συμμετοχή έχει κομματικό χαρακτήρα, ισχυρίστηκαν πολλοί. Εάν αυτό το εκλογικό σώμα μοιράζεται εξίσου μεταξύ των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών, τότε η πρωτοβουλία δεν έχει κομματικό πρόσημο, όπως υποστήριξαν άλλοι. Τα στερεότυπα και οι απλουστευτικές σχηματοποιήσεις δίνουν και παίρνουν...."Αυτό οφείλεται, βεβαίως, στο ότι τα αμερικανικά και τα ελληνικά πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν τις ελληνοαμερικανικές σπουδές σαν να ήταν ο… φτωχός συγγενής. Για λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναπτύξω, ούτε η ελληνική κοινωνία ούτε οι Ελληνοαμερικανοί δεν έχουν επενδύσει στη θεσμική ανάπτυξη αυτού του γνωστικού πεδίου. Το γεγονός ότι ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Αμερική δεν υπάρχουν έδρες αφιερωμένες αποκλειστικά στη μελέτη των Ελληνοαμερικανών εύγλωττα φανερώνει την έλλειψη σχετικού ενδιαφέροντος.
Τα επακόλουθα είναι οδυνηρά σε πολλά επίπεδα, αλλά εδώ θα ήθελα να σταθώ σε αυτά που αφορούν τους νέους επιστήμονες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη και την Αμερική, οι οποίοι δυνητικά θα εκδήλωναν ερευνητικό ενδιαφέρον για το ελληνοαμερικανικό φαινόμενο. Προσωπικά, γνωρίζω ικανότατους ιστορικούς της ελληνοαμερικανικής εμπειρίας οι οποίοι αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν λόγω έλλειψης επαγγελματικών προοπτικών στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Γνωρίζω κάποιες άλλες πολλά υποσχόμενες ερευνήτριες που εκ των πραγμάτων άλλαξαν ακαδημαϊκή κατεύθυνση. Αλλους που ακόμη το παλεύουν, αλλά αμφιταλαντεύονται. Αρκετοί νέοι επιστήμονες με σχετικά ενδιαφέροντα είναι υποαπασχολούμενοι στην αμερικανική ακαδημαϊκή κοινότητα. Μέχρι πότε θα αντέξουν; Αν η χώρα τρώει τα παιδιά της, όπως πολλές φορές συνηθίζουμε να λέμε με αυτοκριτική διάθεση, τότε σίγουρα καταπίνει τους ελληνοαμερικανιστές της, είτε ζουν στην Ελλάδα είτε στη Διασπορά.
Αλλά ας μη μείνουμε στη ζοφερή εικόνα. Οι θετικές προοπτικές υπάρχουν. Το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος στήριξε από τα πρώτα της βήματα την ιδέα να δημιουργηθεί ένα μουσείο και ερευνητικό κέντρο για τις σπουδές της Διασποράς στη Θεσσαλονίκη. Αυτό το πρωτοποριακό σχέδιο, στο οποίο συμμετείχα το 2017, αποτελεί ένα ενθαρρυντικό πρώτο βήμα που ελπίζουμε να ευδοκιμήσει περαιτέρω. Ηδη από τον Καναδά έχουν έρθει τα καλά νέα για την ολοκλήρωση του ψηφιακού μουσείου της ελληνοκαναδικής μετανάστευσης, ένα πολύπλευρο ερευνητικό πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε από το ίδιο ίδρυμα. Ας θυμηθούμε και το παράδειγμα της Αυστραλίας: από τα μεγάλα κόμματα εκεί προήλθε σημαντικότατη χρηματική υποστήριξη προς το Ελληνικό Κέντρο και την Εδρα Ελληνικών και Διασπορικών Μελετών του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης.
Αν λοιπόν η ελληνική πολιτεία καθώς και η Διασπορά στην Αμερική ενδιαφέρονται πραγματικά για τους Ελληνοαμερικανούς, οφείλουν πρωτίστως να προωθήσουν την υπεύθυνη κατανόηση του φαινομένου μέσα από την ανεξάρτητη και υψηλής ποιότητας έρευνα στην Ελλάδα και στην Αμερική. Μέσα από τις υψηλού επιπέδου μεταφράσεις και τις ανταλλαγές γνώσεων και ιδεών. Το αντίστοιχο επιχείρημα, φαντάζομαι, θα προωθούσε και ο διασπορικός Ελληνισμός στην Αφρική, τη Νότια Αμερική, την Ευρώπη και την Αυστραλία. Αυτού του είδους η επένδυση αποτελεί καθοριστική συμβολή στην αυτοκατανόηση, καθώς και στην αλληλοκατανόηση με τον διάλογο και, επομένως, στα νέα πλαίσια ουσιαστικής μάθησης για τους πληθυσμούς της Διασποράς τόσο στην αμερικανική όσο και στις άλλες ηπείρους.
-Ο Γιώργος Αναγνώστου είναι καθηγητής στο Πρόγραμμα Νεοελληνικών Σπουδών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου