Βρισκόμαστε μπροστά σε μια επιχείρηση επιβολής στους δημοσιογράφους και τα ΜΜΕ, η οποία εκδηλώνεται όλο και πιο φανατισμένα ίσως λόγω της εκλογικής συγκυρίας. Υβρεολόγια, επιθέσεις, σατιρικές ανοησίες, απειλές, οργανώνουν ουσιαστικά έναν αντίλογο στην κυρίαρχη (με την έννοια του mainstream) επαγγελματική δημοσιογραφία. Θα μπορούσε να είναι χρήσιμος, αν δεν ήταν χυδαίος, χοντροκομμένος και προσβλητικός. Ο στόχος είναι προφανής. Να κλονιστεί μια αθέμιτη (κατ' αυτούς) επικοινωνιακή κυριαρχία που τους βγάζει απέξω. Προφανώς δικαίωμά τους. Απλώς δεν έχουν κανέναν λόγο να συμπράττουν μαζί τους οι εκπρόσωποι των κανονικών δημοσιογράφων....

Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ"

"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 11-12/03/23

ΤΟΥ Ι.Κ.ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗ

Από το σχολείο δεν είμαι καλός στην ποίηση και γι' αυτό συνήθως δυσκολεύομαι να καταλάβω τι εννοούν οι ποιητές.

Διάβασα λοιπόν μια ανακοίνωση των δημοσιογραφικών ενώσεων με αφορμή την τραγωδία των Τεμπών κι ακόμη προσπαθώ να ξεδιαλύνω την αυθεντική ποιητική φλέβα από την ενοχική αυτομαστίγωση (3/3).

Ομολογώ ότι δεν ξέρω τι «μερίδιο της ευθύνης» για ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα μπορεί να αναλογεί στον «δημοσιογραφικό κλάδο», όπως αναφέρεται ρητά στην ανακοίνωση. Δεν έχω έως τώρα ακούσει για εμπλοκή δημοσιογράφων στη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου. Ακόμη λιγότερο στην οδήγηση τρένων.

Αν πάλι μιλούν για ευθύνη με την γενική έννοια της κοινωνικής συνείδησης, κανένα πρόβλημα. Υποθέτω συντόμως θα εκδηλωθούν και τα σωματεία αρτοπωλών ή πρατηριούχων. Διότι και οι πρατηριούχοι έχουν συνείδηση.

Από την άλλη πλευρά δυσκολεύομαι να καταλάβω πώς ένα τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα «αναδεικνύει με οδυνηρότατο τρόπο (…) τα δομικά προβλήματα που μαστίζουν τα ελληνικά ΜΜΕ».

Μπορεί να είναι έτσι. Μπορεί και όχι. Αλλά θα περίμενα τουλάχιστον πριν μάθω για την ανάδειξη να ακούσω ποια είναι τα «δομικά προβλήματα» για τα οποία μιλάμε.

Τα οποία προφανώς δεν είναι αν τα ΜΜΕ πήραν σοβαρά τις «προειδοποιήσεις» των συνδικαλιστών, ούτε αν «αναπαρήχθησαν» διάφορα ρεπορτάζ για τους σιδηροδρόμους που είχαν περάσει απαρατήρητα. Η δημοσιογραφία δεν είναι αναπαραγωγική διαδικασία, ούτε οργανώνει την κοινωνική διαμαρτυρία.

Θα καταλάβαινα τον προβληματισμό αν είχε διαπιστωθεί διαστρέβλωση των γεγονότων, ασεβής μεταχείριση του δράματος ή μεταφορά ψευδών πληροφοριών. Αλλά τέτοια φαινόμενα δεν καταγράφηκαν για τα Τέμπη.

Από πού λοιπόν συνάγεται ότι «δομικό πρόβλημα» των ΜΜΕ είναι πως δεν εκφράζουν όσο θα έπρεπε «τη φωνή του συνδικαλιστή» ή πως δεν αναπαράγουν κάποιο ρεπορτάζ ή πως δεν βρίζουν αρκετά την (όποια) κυβέρνηση;

Και δεν είναι η μόνη προβληματική διατύπωση.

Διότι πληροφορούμαι από την ανακοίνωση ότι αποστολή των ΜΜΕ είναι «να ελέγξουν την εξουσία». Ωραία δουλειά. Αλλά ποιος τους την ανέθεσε; Αυτόκλητη ελεγκτική αρχή δεν υπάρχει. Ούτε έλεγχος «λαϊκού αισθήματος».

Και συνεπώς τι νομίζουμε ότι είναι τα ΜΜΕ; Κάτι σαν το ΣΔΟΕ, το Ελεγκτικό Συνέδριο και τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων; Ή μήπως συγκροτούν κάποιο ιδιαίτερο είδος αντιεξουσιαστών για να πλακώνονται με μολότοφ και δακρυγόνα στο Σύνταγμα;

Ακόμη χειρότερα στη συνέχεια. Από πού προκύπτει πως όσο τα ΜΜΕ λειτουργούν «με όρους τηλεθέασης και επισκεψιμότητας», τόσο «θα αποδυναμώνονται οι θεσμικές εγγυήσεις για τη λειτουργία του κράτους»;

Από πότε οι θεσμικές εγγυήσεις για τη λειτουργία του κράτους ορίζονται από την τηλεθέαση πρωινάδικων και μεσημεριανών εκπομπών, τις οποίες όποιος θέλει βλέπει κι όποιος δεν θέλει δεν βλέπει, ή από διάφορες ιστοσελίδες;

Εμπλέκονται άραγε στις θεσμικές λειτουργίες του κράτος το Survivor, το J2US και η Κατερίνα Καινούργιου;

Εκτός αν κάποιος θεωρεί ότι τα ΜΜΕ μπορούν να λειτουργούν ερήμην της εμπορικότητας και της επιχειρηματικής τους απόδοσης. Αλλά ακριβώς τότε είναι που γίνονται όργανα συμφερόντων.

Πάμε παρακάτω. Ποιος λοιπόν θα ελέγξει τα ΜΜΕ που «ελέγχουν την εξουσία» για «την υπεράσπιση του δημοσίου συμφέροντος»; Και κατ' αρχήν πώς θα ορίσουμε το δημόσιο συμφέρον για να ελέγξουμε αν το υπερασπίζονται σωστά;

Αλλο δημόσιο συμφέρον εννοεί ο Μητσοτάκης, άλλο προτάσσει ο Τσίπρας, άλλο επιλέγουν ο Ανδρουλάκης ή ο Κουτσούμπας.

Γι' άλλο δημόσιο συμφέρον μιλούν οι συνδικαλιστές και για άλλο διάφορες κατηγορίες πολιτών.

Και φυσικά υπάρχουν δημοσιογράφοι και ΜΜΕ που συμφωνούν με τον έναν ή με τον άλλον.

Δημοκρατία έχουμε, αν δεν κάνω λάθος.

Συνεπώς ποιο δημόσιο συμφέρον θα υπηρετήσουμε όλοι μαζί παρέα; Με κλήρο θα το βγάλουμε ή θα το παίξουμε στο Τζόκερ;

Τα περισσότερα από τα παραπάνω είναι τόσο αυτονόητα που ενδεχομένως περιττεύει η αναφορά τους. Αλλά πολύ φοβάμαι πως το θέμα δεν είναι καθόλου ποιητικό.

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια επιχείρηση επιβολής στους δημοσιογράφους και τα ΜΜΕ, η οποία εκδηλώνεται όλο και πιο φανατισμένα ίσως λόγω της εκλογικής συγκυρίας.

Υβρεολόγια, επιθέσεις, σατιρικές ανοησίες, απειλές, οργανώνουν ουσιαστικά έναν αντίλογο στην κυρίαρχη (με την έννοια του mainstream) επαγγελματική δημοσιογραφία. Θα μπορούσε να είναι χρήσιμος, αν δεν ήταν χυδαίος, χοντροκομμένος και προσβλητικός.

Ο στόχος είναι προφανής. Να κλονιστεί μια αθέμιτη (κατ' αυτούς) επικοινωνιακή κυριαρχία που τους βγάζει απέξω. Προφανώς δικαίωμά τους. Απλώς δεν έχουν κανέναν λόγο να συμπράττουν μαζί τους οι εκπρόσωποι των κανονικών δημοσιογράφων.

Αλλωστε η μέθοδος δεν είναι αναίμακτη.

Κατ' αρχήν, προκρίνεται μια διαχείριση του θυμικού κι όχι της γνώσης. Και εξ αυτού ακολουθεί η υποταγή της δημοσιογραφίας στην έγκριση κάθε σαλταρισμένου και σαλταδόρου στο Διαδίκτυο.

Η υποταγή δηλαδή μιας δραστηριότητας ουσιωδώς έλλογης σε ξεσπάσματα οργής, θυμού, αγανάκτησης, υστερίας, ακόμη και απλής βλακείας.

Είναι μια ζοφερή προοπτική για τη δημοσιογραφία. Δύο αντίθετοι κόσμοι έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο - αν και ο δεύτερος είναι άλλοτε ανώνυμος κι άλλοτε παρανοϊκός.

Θεωρητικά λύση υπάρχει.

Μπορεί να ιδρυθεί μια «δημοσιογραφική χωροφυλακή» που θα ελέγχει τι μεταδίδουμε, πώς το μεταδίδουμε, τι γράφουμε, σε ποιους αρέσει, αν το γράψαμε καλά ή αν τους βρίσκει σύμφωνους. Ξέρω αρκετούς (ακόμη και δημοσιογράφους ή ολόκληρες εφημερίδες) που είναι έτοιμοι να αναλάβουν τη δουλειά.

Μη γελάτε. Αποτελεί δυστυχώς τη βασική αντίληψη του «ρεσταρισμένου» ή του «αριστερισμένου» δημοσιογράφου.

Είναι συνήθως ένας μοναδικός και μοναχικός κάτοχος της αλήθειας και της ηθικής, ο οποίος θεωρεί ότι έχει αδικηθεί επαγγελματικά και κοινωνικά επειδή (κατά κανόνα) υπηρετεί την αλήθεια και την ηθική.

Ενδεχομένως λοιπόν η χωροφυλακή να ήταν «μια κάποια λύση» που λέει και ο ποιητής.

Αλλά σας είπα. Εγώ με την ποίηση ποτέ δεν τα πήγα καλά.