Ο πρώτος, μεταξύ των προσωπικοτήτων της Αντίστασης που φιλοξενήθηκαν στο σπίτι, ήταν ο αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ Αρης Βελουχιώτης με τη συνοδεία του. Δεκατετράχρονος τότε, παρακολούθησα με προσοχή τη συζήτηση που είχε ο Αρης με τον πατέρα μου κοντά στο τζάκι. Είχα μείνει κατάπληκτος όταν άκουσα τον Αρη να λέει ότι μια μέρα θα συγκρουστούν με τους τότε συμμάχους μας Αγγλους, κατάπληξη δικαιολογημένη διότι εμείς τότε περιμέναμε εναγωνίως τους Αγγλους και τους Αμερικανούς να κάνουν απόβαση στην Ελλάδα για να μας απελευθερώσουν. Για τον ίδιο σκοπό, υπέθεσα, είχε βγει στο βουνό και ο ίδιος. Η δήλωση πάντως του Αρη υπήρξε προφητική επειδή αυτό έγινε πράγματι δύο χρόνια αργότερα στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο του 1944....

Δύο επιστολές από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

(φύλλο Σαββάτου, 11/03/23)

πήρε αυτή την απόφαση. Είμαστε ευτυχείς τα πέντε παιδιά του που γεννηθήκαμε και περάσαμε τα παιδικά και εφηβικά μας χρόνια στο υπέροχο αγραφιώτικο περιβάλλον.

Ο πρώτος, μεταξύ των προσωπικοτήτων της Αντίστασης που φιλοξενήθηκαν στο σπίτι, ήταν ο αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ Αρης Βελουχιώτης με τη συνοδεία του. Δεκατετράχρονος τότε, παρακολούθησα με προσοχή τη συζήτηση που είχε ο Αρης με τον πατέρα μου κοντά στο τζάκι. Είχα μείνει κατάπληκτος όταν άκουσα τον Αρη να λέει ότι μια μέρα θα συγκρουστούν με τους τότε συμμάχους μας Αγγλους, κατάπληξη δικαιολογημένη διότι εμείς τότε περιμέναμε εναγωνίως τους Αγγλους και τους Αμερικανούς να κάνουν απόβαση στην Ελλάδα για να μας απελευθερώσουν. Για τον ίδιο σκοπό, υπέθεσα, είχε βγει στο βουνό και ο ίδιος. Η δήλωση πάντως του Αρη υπήρξε προφητική επειδή αυτό έγινε πράγματι δύο χρόνια αργότερα στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο του 1944.

Στο σπίτι φιλοξενήθηκαν πολλά μέλη της συμμαχικής αποστολής: Αγγλοι, Αμερικάνοι, Νεοζηλανδοί.

Κορυφαίος επισκέπτης ο αρχηγός της συμμαχικής αποστολής Κρις Γουντχάους. Μετά τον πόλεμο εξελίχθηκε σε καθηγητή, πολιτικό και συγγραφέα. Εγραψε διάφορα βιβλία για την Ελλάδα. Στην παρουσίαση του τελευταίου που έγινε από την αγγλική πρεσβεία, είχα προσκληθεί και τον συνάντησα. Οταν αντελήφθη ποιος είμαι, είπε συγκινημένος στα ελληνικά: «Αχ, τι μου θυμίζετε»!

Ο διερμηνέας της συμμαχικής αποστολής, Ντίνος Γιαννόπουλος, ήταν συχνός επισκέπτης. Πολύ νέος τότε είχε αρχίσει να ασχολείται με το θέατρο για να καταλήξει σκηνοθέτης της Μετροπόλιταν Οπερα της Νέας Υόρκης.

Ο καθηγητής Σημίτης, πατέρας του πρ. πρωθυπουργού, ήταν στην αντίσταση διοικητής της Στερεάς Ελλάδας. Υπέφερε από γαστρεντερικές διαταραχές και δέχτηκε με ευγνωμοσύνη τις περιποιήσεις της μητέρας μου.

Ο καθηγητής Γεωργαλάς ήταν ο πρόεδρος της ΕΠΟΝ. Ως καθηγητής, δίδασκε Γεωλογία στην Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή Αθηνών. Οταν άρχισα τις σπουδές στη Γεωπονική το 1946, υπήρχε ακόμα μία μεγάλη επιγραφή στο κεντρικό κτίριο: «Ζήτω ο λεβέντης καθηγητής Γεωργαλάς». Συνεργάστηκα μαζί του στη δεκαετία του 1960 σε διάφορα αναπτυξιακά προγράμματα. Οταν του θύμισα το πέρασμα από το σπίτι, συγκινήθηκε μέχρι δακρύων.

Ο θεατρικός συγγραφέας Βασίλης Ρώτας με τον γιο του, συνομήλικό μου, έμειναν πολλές μέρες στο σπίτι. Δεν άργησε να οργανώσει θεατρικό συγκρότημα με πυρήνα τον γιο του, τον αδερφό μου Ζάχο κι εμένα. Με τον Νικηφόρο συναντηθήκαμε οχτώ χρόνια μετά ως μαθητές της Σχολής Εφέδρων Αξιωματικών Σύρου. Εξελίχθηκε σε μεγάλο μουσουργό και πριν πεθάνει μου δώρισε ένα βιβλίο του για τη μουσική και ένα μεγάλο δίσκο.

Ο Κώστας Καραγιώργης με τη σύζυγό του Μαρία και τον νεογέννητο γιο του Αλέξη έμειναν πολλές μέρες στο σπίτι. Ο Καραγιώργης ήταν ο οργανωτής του ΕΛΑΣ Θεσσαλίας. Το πρώτο μήνυμα που έστειλε προς πάσαν κατεύθυνσιν ήταν: «Κάθε βιαιοπραγία είναι γραμμάτιο που θα κληθούμε μία μέρα να εξοφλήσουμε». Παρουσίαζε μόνο την πατριωτική διάσταση του ΕΛΑΣ και όχι την πολιτική. Αποτέλεσμα: έπεισε τους περισσότερους αξιωματικούς της Θεσσαλίας να ενταχθούν στον ΕΛΑΣ. Οταν βρέθηκε στο παραπέτασμα τόλμησε το αδιανόητο για το ΚΚΕ. Εκανε κριτική της ηγεσίας, με συνέπεια να βρεθεί σε μία άθλια φυλακή και να πεθάνει κάτω από τραγικές συνθήκες. Τον νεογέννητο Αλέξη που είχα κρατήσει αγκαλιά το 1944, έψαξα και τον βρήκα στην Αθήνα. Είναι συνταξιούχος γιατρός εβδομήντα οχτώ ετών με παιδιά και εγγόνια.

ΑΓΓΕΛΟΣ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

Η τυραννία

των ακρωνυμίων

Kύριε διευθυντά

Προ ημερών πέρασα μπροστά από την Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Για όσους δεν το γνωρίζουν τούτο σημαίνει Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης. Αν διερωτάσθε τι ακριβώς υποδηλοί αυτός ο τίτλος θα σας απογοητεύσω. Σκοπός μου δεν είναι ο τίτλος αλλά τα επτά γράμματα και οι πέντε τελείες που υποτίθεται ότι τον συντομεύουν. Πολλά λέγονται και γράφονται για την ασχημία του λόγου. Η κακή χρήση των λέξεων με ενοχλεί και με προβληματίζει. Το «τουρλού» ελληνικών και ξένων λέξεων επίσης. Ομως τα ακρωνύμια με βασανίζουν και με εκνευρίζουν. Πέρα από την ασχημία τους είναι και επιθετικά. Υπονοούν ότι δεν γνωρίζω κάτι που έπρεπε να γνωρίζω, ότι έχω χάσει επαφή με τα κοινά.

Μεταξύ των «απολύτως κατεπείγον», «στο ματς κόντρα στην Αστραπή ο Κεραυνός πήρε τη ρεβάνς», «για την ΑΣΠΑΙΤΕ παίρνεις τον ΗΣΑΠ και βγαίνεις στο ΟΑΚΑ» εσείς ποιο βρίσκετε πιο απωθητικό; Υπάρχουν, φυσικά, λόγοι για την εισβολή των ακρωνυμίων στη ζωή μας, όπως και για την κακοποίηση των λέξεων και την ανάμειξή τους με ξένες λέξεις. Η εξέλιξη της γλώσσας είναι όπως η εξέλιξη των ειδών. Δεν σταματά, δεν υπακούει σε μακροχρόνιους στόχους, έχει μια δυναμική τόσο ισχυρή όσο και οι φυσικοί νόμοι. Η ευκολία της στιγμής και η μόδα επικρατούν πάνω στην καλαισθησία και στη νοικοκυροσύνη. Το χειρότερο, προσβάλλουν και αμβλύνουν τη λογική.

Ομως, φοβάμαι ότι το ρεύμα δεν αναστρέφεται. Τούτο δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κάποιες επεμβάσεις. Θα περιοριστώ σε μια που αφορά τα ακρωνύμια. Στις επιστημονικές δημοσιεύσεις είναι κανόνας να προηγείται ο πλήρης όρος και να ακολουθεί το ακρωνύμιο την πρώτη φορά που εμφανίζεται στο κείμενο. Γιατί να μην απαιτούν το ίδιο οι καθ’ ημάς εκδότες εφημερίδων, περιοδικών και βιβλίων; Εντάξει με τα ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΔΕΗ, ΟΤΕ. Μας αφορούν όλους, τα χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση και επί πλέον έχουν έναν καθαρό ήχο. Αλλά γιατί πρέπει να επιβαρύνω τη μνήμη μου με τα ΑΑΔΕ, ΑΣΔΔ, ΟΔΑΠΠ και άλλα ων ουκ έστιν αριθμός;

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΖΟΥΡΟΣ
Ομότιμος καθηγητής
Πανεπιστήμιο Κρήτης