οι κηπουροι τησ αυγησ

Δευτέρα 13 Μαρτίου 2023

Εδώ και χρόνια στο νησί της Μυκόνου η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Οπως λένε οι γνωρίζοντες, «τα λεφτά είναι τόσο πολλά, που ρισκάρουν οι επιχειρηματίες χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες ή τα πρόστιμα». Μέσα σ’ ένα βράδυ υψώνονται κατασκευές. Δεν υπολογίζουν τίποτα. Ούτε τους υπαλλήλους, οι οποίοι πλέον, υπό τον φόβο της «μαφίας της Μυκόνου», φοβούνται να κάνουν τη δουλειά τους, να καταγράφουν δηλαδή αυθαιρεσίες και παραβάσεις. «Η Μύκονος έχει τους δικούς της νόμους», είναι η φράση που ακούγεται ξανά και ξανά....

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 11/03/23

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 11/03/23


ΤΗΣ ΛΙΝΑΣ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ


Mε τις οικοδομικές αυθαιρεσίες σε περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που λαμβάνουν χώρα στη Μύκονο συνδέουν πηγές της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας τον άγριο ξυλοδαρμό αρχαιολόγου, υπαλλήλου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Ο άτυχος άνδρας δέχθηκε πολλαπλά χτυπήματα και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με σπασμένα πλευρά και συντριπτικά κατάγματα στη μύτη και στο πρόσωπο. Εδώ και χρόνια στο νησί της Μυκόνου η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Οπως λένε οι γνωρίζοντες, «τα λεφτά είναι τόσο πολλά, που ρισκάρουν οι επιχειρηματίες χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες ή τα πρόστιμα». Μέσα σ’ ένα βράδυ υψώνονται κατασκευές. Δεν υπολογίζουν τίποτα. Ούτε τους υπαλλήλους, οι οποίοι πλέον, υπό τον φόβο της «μαφίας της Μυκόνου», φοβούνται να κάνουν τη δουλειά τους, να καταγράφουν δηλαδή αυθαιρεσίες και παραβάσεις. «Η Μύκονος έχει τους δικούς της νόμους», είναι η φράση που ακούγεται ξανά και ξανά.

Λίγο μετά τις 9 το βράδυ της περασμένης Τρίτης 7/3, ένα περιπολικό του Α/Τ Κηφισιάς έλαβε σήμα από το Κέντρο της Αμεσης Δράσης για τον εντοπισμό αιμόφυρτου άνδρα στην περιοχή του ΚΑΤ στην Κηφισιά. Οταν έσπευσαν στο σημείο, οι αστυνομικοί βρήκαν τον 53χρονο Μ.Ψ. μες στα αίματα και αποπροσανατολισμένο. Δίπλα του ήταν ο άνθρωπος που περνούσε από το σημείο, είδε τον άνδρα στο έδαφος και ειδοποίησε την αστυνομία.

Δεδομένου ότι τα τραύματά του ήταν βαριά –έχει χτύπημα στο πίσω μέρος του κεφαλιού, σπασμένα πλευρά και συντριπτικά κατάγματα στη μύτη και στο πρόσωπο–, ο άνδρας παρελήφθη από ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ και διακομίσθηκε στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός».

Την ίδια στιγμή, το Α/Τ Κηφισιάς ανέλαβε την προανάκριση. Τι είχε συμβεί; Επρόκειτο για ληστεία, τροχαίο ή ξυλοδαρμό; Το ενδεχόμενο της ληστείας αποκλείστηκε νωρίς αφού από τον άνδρα δεν είχε κλαπεί το πορτοφόλι ή κάποιο άλλο αντικείμενο από το αυτοκίνητό του (ο άνδρας δέχθηκε επίθεση βγαίνοντας από το αυτοκίνητό του). Οι πρώτες ενδείξεις επίσης δεν παρέπεμπαν σε τροχαίο. Γιατί λοιπόν ένας κατά τα φαινόμενα, αλλά και τις πρώτες μαρτυρίες, φιλήσυχος και χαμηλών τόνων άνθρωπος να πέσει θύμα βίαιου ξυλοδαρμού ένα βράδυ επιστρέφοντας στο σπίτι του;

Οι αστυνομικοί άρχισαν να ξετυλίγουν το κουβάρι της υπόθεσης όταν έμαθαν τη δουλειά του: ο Μ.Ψ. είναι αρχαιολόγος και υπάλληλος στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (την είδηση έκανε γνωστή αρχικά η ηλεκτρονική εφημερίδα protothema.gr). Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων ασχολείται με όλα τα θέματα σχετικά με τη διατήρηση, προστασία και φύλαξη των αρχαιοτήτων και δίνει έμφαση στην προστασία του φυσικού και πολιτιστικού τοπίου των Κυκλάδων προσπαθώντας παράλληλα να κρατήσει μια ισορροπία σε σχέση με την τουριστική ανάπτυξη του νησιού. Με λίγα λόγια, ο προσδιορισμός του μέτρου για τη βιώσιμη ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον αναδεικνύεται σε κύριο μέλημά της τα τελευταία χρόνια. Οπως σημειώνουν στην «Κ» άνθρωποι της αρχαιολογικής υπηρεσίας, στις Κυκλάδες «δεν εμποδίζεται η ανάπτυξη. Οι εργασίες προχωρούν κανονικά και με τον νόμο, αφού φυσικά έχει προηγηθεί έλεγχος».

Ο Μ.Ψ. είναι επιφορτισμένος με τον αρχαιολογικό έλεγχο της Μυκόνου. Τι σημαίνει αυτό; Οτι από το χέρι του περνούν εγκρίσεις για οικοδομικές άδειες ξενοδοχείων, κέντρων διασκέδασης, καταγραφές παραβάσεων και αυθαιρεσιών κ.ά. Πηγές της αρχαιολογικής υπηρεσίας συνδέουν την επίθεση με τις οικοδομικές αυθαιρεσίες σε περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που λαμβάνουν χώρα στη Μύκονο, κάνοντας ειδική μνεία για δύο συγκεκριμένα κέντρα διασκέδασης σε παραλίες του νησιού, τα οποία βρίσκονται στο μικροσκόπιο των πολεοδομικών αρχών. Είναι εδώ και χρόνια που στη Μύκονο η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. 

Οπως λένε οι γνωρίζοντες, «τα λεφτά είναι τόσο πολλά που ρισκάρουν οι επιχειρηματίες χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες ή τα πρόστιμα». Μέσα σ’ ένα βράδυ υψώνονται κατασκευές. Δεν υπολογίζουν τίποτα. Ούτε φυσικά τους υπαλλήλους, οι οποίοι πλέον, υπό τον φόβο της «μαφίας της Μυκόνου», φοβούνται να κάνουν τη δουλειά τους, να καταγράφουν δηλαδή αυθαιρεσίες και παραβάσεις. Ως αποτέλεσμα, ο φαύλος κύκλος της ασυδοσίας διευρύνεται. «Η Μύκονος έχει τους δικούς της νόμους». Είναι η φράση που ακούσαμε ξανά και ξανά στη διάρκεια του ρεπορτάζ.

Αλλα περιστατικά

Οι αστυνομικοί του Α/Τ Κηφισιάς έχουν στρέψει στο νησί τις έρευνές τους και ειδικότερα στις τελευταίες υποθέσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Ηταν η επίθεση κάποιο «μήνυμα»; Ο Μ.Ψ. περιγράφηκε από τους οικείους του ως ένας άνθρωπος χωρίς ανοιχτές υποθέσεις με κάποιον και αφοσιωμένος στη δουλειά του. Κάπως έτσι είχαν περιγράψει οι μάρτυρες και τον ξενοδόχο της Μυκόνου που πέρυσι είχε πέσει θύμα ξυλοδαρμού στο νησί. Ως έναν ήσυχο άνθρωπο, που είχε ως αποκλειστική ασχολία το ξενοδοχείο του. Κι όμως, ένα μεσημέρι ένα άγνωστο όχημα προσέκρουσε στο αυτοκίνητό του και μόλις ο ξενοδόχος βγήκε σαστισμένος να δει τι είχε συμβεί, δέχθηκε επίθεση με λοστάρι σε όλο του το σώμα, με αποτέλεσμα να πέσει αναίσθητος.

Δεν είναι τα μόνα σχετικά περιστατικά που έχουν απασχολήσει τις αρχές της Μυκόνου. Το 2018, σάλο είχε προκαλέσει ο άγριος ξυλοδαρμός πρώην αντιδημάρχου στο νησί. Ηταν το περιστατικό που οδήγησε την ΕΛ.ΑΣ. να αποφασίσει την ενίσχυση του τοπικού τμήματος ώστε να επιβληθεί η τάξη στη Μύκονο. Οπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, η ενίσχυση του Α/Τ Μυκόνου με προσωπικό βοήθησε αρκετά την κατάσταση, αλλά το πρόβλημα παραμένει μεγάλο.

Σε κάθε περίπτωση, οι αστυνομικοί του Α/Τ Κηφισιάς ανυπομονούν να λάβουν κατάθεση και από το θύμα όταν το επιτρέψει η υγεία του. Ο άτυχος αρχαιολόγος νοσηλεύεται ακόμη στον «Ευαγγελισμό».

Πηγές της αρχαιολογικής υπηρεσίας συνδέουν την επίθεση με οικοδομικές αυθαιρεσίες σε πολυσύχναστες παραλίες του νησιού.

Ανακοίνωση του ΥΠΠΟ: Η ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού επικοινώνησε χθες με τον προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, την αστυνομία και τους γιατρούς του άτυχου αρχαιολόγου Μ.Ψ. Σε μια λιτή και προσεκτικά διατυπωμένη ανακοίνωση, η υπουργός Λίνα Μενδώνη εξέφρασε τη θερμή της συμπαράσταση στον αρχαιολόγο, που «έπεσε θύμα άνανδρης επίθεσης». Στην ανακοίνωση, η κ. Μενδώνη δηλώνει την πάγια θέση του υπουργείου, δηλαδή ότι δεν γίνεται ανεκτή καμία παραβατική συμπεριφορά από όπου κι αν προέρχεται εις βάρος υπαλλήλων του κατά την άσκηση των υπηρεσιακών καθηκόντων τους και τονίζει ότι θα συνδράμει με κάθε πρόσφορο τρόπο, προκειμένου οι αρμόδιες αρχές να διαλευκάνουν τη συγκεκριμένη υπόθεση και να τιμωρηθούν οι ένοχοι. Πηγές του υπουργείου μιλώντας στην «Κ» απέφευγαν να σχολιάσουν το περιστατικό σε σχέση με τα υπηρεσιακά καθήκοντα του αρχαιολόγου και τόνιζαν ότι αναμένουν το πόρισμα της αστυνομίας.

Τα προβλήματα στον πολεοδομικό σχεδιασμό 
και η παρέμβαση του ΣΤΕ


Προσπάθεια να μπει πολεοδομική τάξη στην πιο τουριστική ίσως περιοχή της χώρας, τη Μύκονο, επιχειρείται το τελευταίο διάστημα, γεγονός που βεβαίως δεν αφήνει καθόλου αδιάφορα τα αντικρουόμενα συμφέροντα που εδράζονται στο όμορφο νησί. Η πολεοδομική παρέμβαση είναι πολλαπλά δύσκολη σε μια περιοχή ήδη πολλαπλά παραβιασμένη από πλευράς δόμησης κι ενώ οι αξίες γης βρίσκονται στα ύψη, ειδικά σε συγκεκριμένα σημεία τουριστικής έντασης ή προοπτικής ανάπτυξης.

Στις 8 Αυγούστου 2022 υπογράφηκε από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας η σύμβαση για την εκπόνηση Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) για τη Μύκονο. Αντίστοιχη σύμβαση είχε υπογραφεί και για τη Σαντορίνη. Το ΤΕΕ έχει αναλάβει για λογαριασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος το πρόγραμμα πολεοδομικού σχεδιασμού, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μάλιστα, τις δύο συμβάσεις (για Μύκονο και Σαντορίνη) ανέλαβε η ίδια μελετητική ομάδα υπό το γραφείο «Σαμαράς και Συνεργάτες Α.Ε.».

Δύο ημέρες μετά, στις 10 Αυγούστου 2022, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς ανανέωσε για ακόμη ένα έτος την αναστολή δόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές, ειδικά για τουριστικές εγκαταστάσεις. Η αναστολή δόμησης, προφανώς για να σταματήσει η αχαλίνωτη τσιμεντοποίηση, ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2020, άρα μέχρι το καλοκαίρι φέτος θα συμπληρώσει τρία χρόνια. Είναι ένα μέτρο που έχει υποστηρικτές, αλλά δεν λείπουν και οι έχοντες, που αντιδρούν.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος είναι υποχρεωμένο να κινηθεί γρήγορα για μια υπόθεση που δεν είναι εύκολη. Με γνώμονα την ταχύτητα, το ΥΠΕΝ επέλεξε να εκπονηθούν ειδικά και όχι τοπικά πολεοδομικά σχέδια. Στην περίπτωση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, ο συνολικός διαθέσιμος χρόνος είναι 14 μήνες, έναντι 2,5 ετών του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Βεβαίως, ο «καθαρός χρόνος» για τους μελετητές υπολογίζεται σε λιγότερο από έξι μήνες, χρονικό διάστημα που θεωρείται εξαιρετικά μικρό, καθώς πρέπει να συγκεντρωθεί όγκος στοιχείων.

Ενα ακόμη σοβαρό πρόβλημα στην εκπόνηση του σχεδίου είναι το έλλειμμα κατευθύνσεων από την πολιτεία, καθώς τα «ανώτερα» επίπεδα χωροταξικού σχεδιασμού έχουν είτε ακυρωθεί είτε βρίσκονται υπό αναθεώρηση. 

Πώς και σε ποια κατεύθυνση θα προτείνουν λύσεις στην αντιμετώπιση των σοβαρών πολεοδομικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων του νησιού; Το χωροταξικό του τουρισμού έχει ακυρωθεί (βρίσκεται νέο υπό εκπόνηση), ενώ το περιφερειακό χωροταξικό του Νοτίου Αιγαίου βρίσκεται υπό αναθεώρηση, με κύριο πρόβλημα τους όρους χωροθέτησης των ΑΠΕ. Ποιος θα αποφασίσει για την κατεύθυνση που πρέπει να πάρουν τα νησιά; Για το εάν θα επιτρέπεται η εκτός σχεδίου δόμηση ή η εγκατάσταση κι άλλων μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων και πόσων; Αυτά τα θέματα τα ρυθμίζει το κράτος και όχι οι μελετητές.

Φέρουσα ικανότητα

Ενα σχετικό πολύ σοβαρό θέμα είναι το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας των νησιών, κοινώς πόσο κόσμο και ειδικά πόσους τουρίστες μπορούν να «σηκώσουν» χωρίς βλάβη στο περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η παρέμβαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο εδώ και πολλά χρόνια έχει αναδείξει την ανάγκη να υπολογίζεται η φέρουσα ικανότητα. Μάλιστα ειδικά για τα νησιά και τις Κυκλάδες, το ΣΤΕ υποδεικνύει την ανάγκη ο υπολογισμός της φέρουσας ικανότητας να λαμβάνει υπόψη την προστασία, όχι μόνο του ευαίσθητου περιβάλλοντός τους, αλλά και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και του νησιωτικού τοπίου.

Μάλιστα, στα τέλη του 2021 το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο σταμάτησε μια μεγάλη επένδυση για τουριστική μονάδα στη Μύκονο (και αντίστοιχα μία στην Ιο) σημειώνοντας την ανάγκη χωροταξικής οργάνωσης των νησιών, ώστε να μη λαμβάνονται αποφάσεις κατ’ εξαίρεση και «α λα καρτ», χωρίς υπολογισμό της φέρουσας ικανότητας των νησιών. Και μάλιστα όχι με γενικόλογες αναφορές αλλά με σαφή κριτήρια και νομοθετημένο. Αξίζει να σημειωθεί πως οι επενδύσεις που σταμάτησαν από το ΣΤΕ προχωρούσαν με το όχημα της στρατηγικής επένδυσης, στη Μύκονο με ειδικό σχέδιο χωρικής ανάπτυξης (ΕΣΧΑΣΕ), που τα προηγούμενα χρόνια υπερπηδούσε όλα τα εμπόδια, όχι πάντα για καλό.

Μάλιστα, οι λεγόμενες στρατηγικές επενδύσεις έχουν εξαιρεθεί από την αναστολή δόμησης που έχει αποφασίσει το ΥΠΕΝ, με αποτέλεσμα να προκαλέσει την αντίδραση του Δήμου Μυκόνου, που μιλάει για αδικία εις βάρος των άλλων κατηγοριών. Ο Δήμος Μυκόνου προσέφυγε πρόσφατα στο ΣΤΕ για να μπλοκαριστούν και οι στρατηγικές επενδύσεις μέχρι να εκπονηθεί το ΕΠΣ.

Τα προηγούμενα χρόνια στην προσπάθεια να μπει κάποια τάξη στην πολεοδομική ζούγκλα της Μυκόνου από την πλευρά του υπουργείου Περιβάλλοντος εξαγγέλθηκαν διάφορα μέτρα, όπως για παράδειγμα ο εντοπισμός οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί παράνομα ή κτίρια με μεγάλες πολεοδομικές αυθαιρεσίες. Το καλοκαίρι του 2020 γινόταν λόγος για συνδυασμό δορυφορικών φωτογραφιών, επιτόπιων αυτοψιών ιδιωτών επιθεωρητών δόμησης και καταγγελιών, που θα οδηγούσε σε κατεδαφίσεις αυθαιρέτων. Ο βαθμός που προχωρούν και κυρίως το γιατί δεν προχωρούν όλα αυτά εξηγούν ίσως και την ένταση των συμφερόντων που αναπτύσσονται στο νησί της Μυκόνου.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου