 |
| "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 20/12/16 |
Κιτρινοκαραμελοκόκκινες
διαπραγματεύσεις
"ΔΙΑΓΩΝΙΩΣ",
"ΔΙΑΓΩΝΙΩΣ",
του Τάκη Θεοδωρόπουλου
Ποια εικόνα σάς έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη λέξη «διαπραγμάτευση»; Προσωπικά βλέπω τον εαυτό μου μπροστά σε μια οθόνη τηλεόρασης να παρακολουθεί, μάλλον βαριεστημένα, κυρίες και κυρίους ευπρεπώς ενδεδυμένους, σύννοες ή χαμογελαστούς, να περνούν πόρτες ή να κάθονται γύρω από τράπεζες στρογγυλές, οβάλ ή ορθογώνιες. Κάτι σαν όνειρο επαναλαμβανόμενο που περιμένει τον ονειροκρίτη του για να το ερμηνεύσει. Οι μονόλογοι που ακολουθούν, δηλώσεις επί της διαπραγματεύσεως που προηγήθηκε, εμπνέουν συνήθως αισιοδοξία, συγκρατημένη ή μη, προαναγγέλλουν δε την επανάληψη της διαπραγματεύσεως εν ευθέτω χρόνω. Η διαπραγμάτευση είναι κάτι σαν ψυχανάλυση χωρίς ντιβάνι.
Δεν πρέπει να συγχέουμε τη «διαπραγμάτευση» με τη «σκληρή» εκδοχή της. Η εικόνα αυτής της δεύτερης διαφέρει στυλιστικά από την πρώτη. Κατ’ αρχάς, σε μια σκληρή διαπραγμάτευση δεν φορούν όλοι γραβάτα. Ακόμη κι αν δεν ντύνονται σαν σχεδιαστές μόδας στο σαλόνι του Μιλάνου, όπως ο Giani, ακόμη κι αν φορούν κάτι απλό διότι απ’ την πολλή σκέψη δεν βρήκαν χρόνο να κοιταχτούν στον καθρέφτη, όπως ο Euclides (by courtesy of Stephanos), το άσπρο τους πουκάμισο παραμένει ξεκούμπωτο. Οι δηλώσεις μπορεί να μην εμπνέουν αισιοδοξία, το συνοφρυωμένο τους πρόσωπο, όμως, δείχνει το ασυμβίβαστο του φρονήματός τους. Δεν υποχώρησαν στις «κόκκινες γραμμές» που είχαν θέσει εξαρχής και υπόσχονται ότι οι διαπραγματεύσεις θα επαναληφθούν, για να καταλήξουν σε άλλες διαπραγματεύσεις.
Το τρίτο και ανώτερο στάδιο της διαπραγμάτευσης είναι η πολύ σκληρή διαπραγμάτευση. Εδώ βλέπουμε στην οθόνη τον Ελληνα πρωθυπουργό χλωμό, εξουθενωμένο από τις δεκαεφτά ώρες που κράτησε η διαπραγμάτευση με το στόμα στεγνό και αμίλητο να προσπαθεί να επινοήσει, ως άλλος Οδυσσεύς, τέχνασμα που θα του επιτρέψει να ξεφύγει απ’ τη σπηλιά του Κύκλωπα. Να θυμίσω ότι τη σωστότερη αντιμετώπιση της διαπραγμάτευσης την πρότεινε πέρυσι η Δέσποινα Μοιραράκη η οποία, αγανακτισμένη από τα πήγαιν’-έλα που την εμπόδιζαν να κάνει τη δουλειά της, φώναξε στους Τσακαλώτο και Σταθάκη: «Σταματήστε να διαπραγματεύεστε. Μας έχετε σπάσει τα νεύρα!».
Λέξη-φετίχ της κυβέρνησης Συριζανέλ, η λέξη διαπραγμάτευση μοιάζει με το «Μαγικό δέρμα» (Peau de chagrin) του Μπαλζάκ. Αυτό εκπληρώνει τις επιθυμίες του ήρωα μόνον που με κάθε επιθυμία του συρρικνώνεται αφαιρώντας και χρόνο από τη ζωή του. Θα πεθάνει μαζί του. Ανανεώνοντας τη διαπραγμάτευση, ακόμη κι όταν αυτή έχει, υποτίθεται, κλείσει, ο κ. Τσίπρας κερδίζει χρόνο. Δεν έχει σημασία αν έπειτα από τόσες διαπραγματεύσεις δεν έχει πετύχει κάτι από όσα υποτίθεται διαπραγματευόταν. Το χρέος; Τις συντάξεις; Ή μήπως τα δεκάξι νησιά του Αιγαίου; Σημασία έχει ότι συνεχίζει να διαπραγματεύεται. Ας είναι και σε τιμές κιτρινοκαραμελοκόκκινου.
Αλαζονεία; Πιστεύει ότι ο τόπος τον έχει τόσο ανάγκη ώστε να μη θέλει να τον χάσει με τίποτε και γι’ αυτό προσπαθεί να κερδίσει χρόνο; Ή μήπως κουτοπονηριά; Επειδή ξέρει ότι ο τόπος δεν τον έχει ανάγκη, διαπραγματεύεται για να μας πείσει ότι τον έχει ανάγκη για να μην πέσει στα χέρια των «yesmen»; Συνδυασμός αλαζονείας και κουτοπονηριάς το πιθανότερο.
Τελικώς μπλέξαμε
"ΚΑΤ' ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΝ", του Μπάμπη Παπαδημητρίου
Αδυνατώ να πιστέψω ότι η κυβέρνηση δεν μπορούσε να προβλέψει την τροπή που έχουν πάρει τα γεγονότα που συνδέονται με τη δεύτερη αξιολόγηση της προόδου επί των στόχων του τρίτου μνημονίου. Μήπως όμως το φταίξιμο για το αδιέξοδο στην αξιολόγηση δεν βρίσκεται αποκλειστικά στην εδώθε πλευρά, αλλά στην εκείθεν πολύπλευρη διαμάχη για όσα μπορεί και πρέπει να επιτύχει η Ελλάδα; Δικαίως η απάντηση οφείλει να είναι μετριασμένη όταν πρόκειται για έμπειρους διαπραγματευτές, όπως είναι το Ταμείο και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας. Πλην όμως, είναι τραγικό να συμβαίνει στη χώρα αυτό που συνέβη ήδη πριν από δύο χρόνια και μάλιστα με τόσο πανομοιότυπο τρόπο, χωρίς να έχει αποκτηθεί η απαραίτητη εμπειρία στον κρατικό μηχανισμό αλλά και στο πολιτικό προσωπικό.
Οταν ο κ. Τσίπρας παρέσχε στον ελληνικό λαό τη διαβεβαίωση ότι όλα θα προχωρήσουν «σε τρεις εβδομάδες» και χωρίς περιττά εμπόδια, πολλοί, ακόμη κι έκπληκτοι, όπως εγώ, προτίμησαν να πιστέψουν τους καλούς οιωνούς. Στις Βρυξέλλες επικρατούσαν θετικές εκτιμήσεις για την πορεία της ελληνικής κυβέρνησης και την πολιτική θέληση να αξιοποιήσουν μια θετική αξιολόγηση με δυναμικό τρόπο. Τι μεσολάβησε κι άλλαξε;
Ηταν προφανές ότι η ομάδα περί τον πρωθυπουργό δεν είχε δει όλες τις διαστάσεις των θεμάτων που συζητεί, ούτε είχε καταστρώσει κάποιο σχέδιο για τις προβλεπόμενες αντιδράσεις και τις παρεπόμενες κινήσεις των παραγόντων της ελληνικής υπόθεσης. Δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται κάκιστη προετοιμασία στην «ελληνική πλευρά», όπως φιλάρεσκα αποκαλούν τον εαυτό τους οι κυβερνητικοί, λησμονώντας ότι οι δυνατότητες που έχει η χώρα για μια σοβαρή διαπραγμάτευση είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές που διαθέτουν τα στελέχη τους. Δικαιώνουν τη Σχολή Δικαίου του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, που είχε, προ περίπου ενός έτους, ανακηρύξει τους χειρισμούς του 2015 ως τη «Χειρότερη Διαπραγμάτευση της Χρονιάς».
Αναδεικνύεται τώρα πόσο ακατάλληλη είναι η ομάδα Τσίπρα όταν πρόκειται για κάτι τόσο σύνθετο όπως η επίτευξη θετικού αποτελέσματος κατά τη διακυβέρνηση της χώρας. Προκειμένου να αποκρυβεί η πρόδηλη αυτή αδυναμία του Μαξίμου, ο πρωθυπουργός έσπευσε να ανακοινώσει τη φιλική προς τους συνταξιούχους εφάπαξ παροχή, κίνηση που είχε προβλεφθεί να γίνει με τη συμμετοχή των ελεγκτών στο απαύγασμα της θετικής αξιολόγησης.
Η δημιουργία τετελεσμένων και η προκλητική συμπεριφορά έναντι των δανειστών έδωσαν στον πιο σκληρό παίκτη, τον ένοικο της Βίλχελστρασε, τα ατού που χρειάζεται για να συνεχίσει τη μεγάλη του κόντρα με το, ήδη αδυνατισμένο μετά την καταδίκη της κ. Λαγκάρντ, Ταμείο στην Ουάσιγκτον. Συνέβη τελικά αυτό που έπρεπε με κάθε τρόπο να αποφευχθεί: μπλέξαμε τη δική μας υπόθεση στην αναταραχή που προκαλούν οι αμφίρροπες πολιτικές συγκρούσεις στα μεγάλα και σημαντικά κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ποια εικόνα σάς έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη λέξη «διαπραγμάτευση»; Προσωπικά βλέπω τον εαυτό μου μπροστά σε μια οθόνη τηλεόρασης να παρακολουθεί, μάλλον βαριεστημένα, κυρίες και κυρίους ευπρεπώς ενδεδυμένους, σύννοες ή χαμογελαστούς, να περνούν πόρτες ή να κάθονται γύρω από τράπεζες στρογγυλές, οβάλ ή ορθογώνιες. Κάτι σαν όνειρο επαναλαμβανόμενο που περιμένει τον ονειροκρίτη του για να το ερμηνεύσει. Οι μονόλογοι που ακολουθούν, δηλώσεις επί της διαπραγματεύσεως που προηγήθηκε, εμπνέουν συνήθως αισιοδοξία, συγκρατημένη ή μη, προαναγγέλλουν δε την επανάληψη της διαπραγματεύσεως εν ευθέτω χρόνω. Η διαπραγμάτευση είναι κάτι σαν ψυχανάλυση χωρίς ντιβάνι.
Δεν πρέπει να συγχέουμε τη «διαπραγμάτευση» με τη «σκληρή» εκδοχή της. Η εικόνα αυτής της δεύτερης διαφέρει στυλιστικά από την πρώτη. Κατ’ αρχάς, σε μια σκληρή διαπραγμάτευση δεν φορούν όλοι γραβάτα. Ακόμη κι αν δεν ντύνονται σαν σχεδιαστές μόδας στο σαλόνι του Μιλάνου, όπως ο Giani, ακόμη κι αν φορούν κάτι απλό διότι απ’ την πολλή σκέψη δεν βρήκαν χρόνο να κοιταχτούν στον καθρέφτη, όπως ο Euclides (by courtesy of Stephanos), το άσπρο τους πουκάμισο παραμένει ξεκούμπωτο. Οι δηλώσεις μπορεί να μην εμπνέουν αισιοδοξία, το συνοφρυωμένο τους πρόσωπο, όμως, δείχνει το ασυμβίβαστο του φρονήματός τους. Δεν υποχώρησαν στις «κόκκινες γραμμές» που είχαν θέσει εξαρχής και υπόσχονται ότι οι διαπραγματεύσεις θα επαναληφθούν, για να καταλήξουν σε άλλες διαπραγματεύσεις.
Το τρίτο και ανώτερο στάδιο της διαπραγμάτευσης είναι η πολύ σκληρή διαπραγμάτευση. Εδώ βλέπουμε στην οθόνη τον Ελληνα πρωθυπουργό χλωμό, εξουθενωμένο από τις δεκαεφτά ώρες που κράτησε η διαπραγμάτευση με το στόμα στεγνό και αμίλητο να προσπαθεί να επινοήσει, ως άλλος Οδυσσεύς, τέχνασμα που θα του επιτρέψει να ξεφύγει απ’ τη σπηλιά του Κύκλωπα. Να θυμίσω ότι τη σωστότερη αντιμετώπιση της διαπραγμάτευσης την πρότεινε πέρυσι η Δέσποινα Μοιραράκη η οποία, αγανακτισμένη από τα πήγαιν’-έλα που την εμπόδιζαν να κάνει τη δουλειά της, φώναξε στους Τσακαλώτο και Σταθάκη: «Σταματήστε να διαπραγματεύεστε. Μας έχετε σπάσει τα νεύρα!».
Λέξη-φετίχ της κυβέρνησης Συριζανέλ, η λέξη διαπραγμάτευση μοιάζει με το «Μαγικό δέρμα» (Peau de chagrin) του Μπαλζάκ. Αυτό εκπληρώνει τις επιθυμίες του ήρωα μόνον που με κάθε επιθυμία του συρρικνώνεται αφαιρώντας και χρόνο από τη ζωή του. Θα πεθάνει μαζί του. Ανανεώνοντας τη διαπραγμάτευση, ακόμη κι όταν αυτή έχει, υποτίθεται, κλείσει, ο κ. Τσίπρας κερδίζει χρόνο. Δεν έχει σημασία αν έπειτα από τόσες διαπραγματεύσεις δεν έχει πετύχει κάτι από όσα υποτίθεται διαπραγματευόταν. Το χρέος; Τις συντάξεις; Ή μήπως τα δεκάξι νησιά του Αιγαίου; Σημασία έχει ότι συνεχίζει να διαπραγματεύεται. Ας είναι και σε τιμές κιτρινοκαραμελοκόκκινου.
Αλαζονεία; Πιστεύει ότι ο τόπος τον έχει τόσο ανάγκη ώστε να μη θέλει να τον χάσει με τίποτε και γι’ αυτό προσπαθεί να κερδίσει χρόνο; Ή μήπως κουτοπονηριά; Επειδή ξέρει ότι ο τόπος δεν τον έχει ανάγκη, διαπραγματεύεται για να μας πείσει ότι τον έχει ανάγκη για να μην πέσει στα χέρια των «yesmen»; Συνδυασμός αλαζονείας και κουτοπονηριάς το πιθανότερο.
 |
| "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 20/12/16 |
"ΚΑΤ' ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΝ", του Μπάμπη Παπαδημητρίου
Αδυνατώ να πιστέψω ότι η κυβέρνηση δεν μπορούσε να προβλέψει την τροπή που έχουν πάρει τα γεγονότα που συνδέονται με τη δεύτερη αξιολόγηση της προόδου επί των στόχων του τρίτου μνημονίου. Μήπως όμως το φταίξιμο για το αδιέξοδο στην αξιολόγηση δεν βρίσκεται αποκλειστικά στην εδώθε πλευρά, αλλά στην εκείθεν πολύπλευρη διαμάχη για όσα μπορεί και πρέπει να επιτύχει η Ελλάδα; Δικαίως η απάντηση οφείλει να είναι μετριασμένη όταν πρόκειται για έμπειρους διαπραγματευτές, όπως είναι το Ταμείο και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας. Πλην όμως, είναι τραγικό να συμβαίνει στη χώρα αυτό που συνέβη ήδη πριν από δύο χρόνια και μάλιστα με τόσο πανομοιότυπο τρόπο, χωρίς να έχει αποκτηθεί η απαραίτητη εμπειρία στον κρατικό μηχανισμό αλλά και στο πολιτικό προσωπικό.
Οταν ο κ. Τσίπρας παρέσχε στον ελληνικό λαό τη διαβεβαίωση ότι όλα θα προχωρήσουν «σε τρεις εβδομάδες» και χωρίς περιττά εμπόδια, πολλοί, ακόμη κι έκπληκτοι, όπως εγώ, προτίμησαν να πιστέψουν τους καλούς οιωνούς. Στις Βρυξέλλες επικρατούσαν θετικές εκτιμήσεις για την πορεία της ελληνικής κυβέρνησης και την πολιτική θέληση να αξιοποιήσουν μια θετική αξιολόγηση με δυναμικό τρόπο. Τι μεσολάβησε κι άλλαξε;
Ηταν προφανές ότι η ομάδα περί τον πρωθυπουργό δεν είχε δει όλες τις διαστάσεις των θεμάτων που συζητεί, ούτε είχε καταστρώσει κάποιο σχέδιο για τις προβλεπόμενες αντιδράσεις και τις παρεπόμενες κινήσεις των παραγόντων της ελληνικής υπόθεσης. Δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται κάκιστη προετοιμασία στην «ελληνική πλευρά», όπως φιλάρεσκα αποκαλούν τον εαυτό τους οι κυβερνητικοί, λησμονώντας ότι οι δυνατότητες που έχει η χώρα για μια σοβαρή διαπραγμάτευση είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές που διαθέτουν τα στελέχη τους. Δικαιώνουν τη Σχολή Δικαίου του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, που είχε, προ περίπου ενός έτους, ανακηρύξει τους χειρισμούς του 2015 ως τη «Χειρότερη Διαπραγμάτευση της Χρονιάς».
Αναδεικνύεται τώρα πόσο ακατάλληλη είναι η ομάδα Τσίπρα όταν πρόκειται για κάτι τόσο σύνθετο όπως η επίτευξη θετικού αποτελέσματος κατά τη διακυβέρνηση της χώρας. Προκειμένου να αποκρυβεί η πρόδηλη αυτή αδυναμία του Μαξίμου, ο πρωθυπουργός έσπευσε να ανακοινώσει τη φιλική προς τους συνταξιούχους εφάπαξ παροχή, κίνηση που είχε προβλεφθεί να γίνει με τη συμμετοχή των ελεγκτών στο απαύγασμα της θετικής αξιολόγησης.
Η δημιουργία τετελεσμένων και η προκλητική συμπεριφορά έναντι των δανειστών έδωσαν στον πιο σκληρό παίκτη, τον ένοικο της Βίλχελστρασε, τα ατού που χρειάζεται για να συνεχίσει τη μεγάλη του κόντρα με το, ήδη αδυνατισμένο μετά την καταδίκη της κ. Λαγκάρντ, Ταμείο στην Ουάσιγκτον. Συνέβη τελικά αυτό που έπρεπε με κάθε τρόπο να αποφευχθεί: μπλέξαμε τη δική μας υπόθεση στην αναταραχή που προκαλούν οι αμφίρροπες πολιτικές συγκρούσεις στα μεγάλα και σημαντικά κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου