Εκτιμάται ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί στις 23 Φεβρουαρίου, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η επίσημη τελετή παράδοσης. «Είμαστε υπερήφανοι που παραδίδουμε το ΚΠΙΣΝ στον τελικό του ιδιοκτήτη, την ελληνική κοινωνία, με τις υψηλότερες προδιαγραφές και προσδοκίες», αναφέρει σε χθεσινή δήλωσή του ο Ανδρέας Δρακόπουλος, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος. «Με το ξεκίνημα του νέου έτους αρχίζει μία νέα εποχή τόσο για το έργο όσο και για εμάς στο Ιδρυμα, αφού θα έχουμε πλέον τη δυνατότητα να παρακολουθούμε από μακριά την άνθιση του ΚΠΙΣΝ και να συμβάλουμε σε αυτήν όσο μπορούμε, παράλληλα με τις υπόλοιπες δράσεις μας, σε όλο τον κόσμο. Το ΚΠΙΣΝ, εκτός από τη μεγαλύτερη δωρεά του Ιδρύματος, αποτελεί για όλους εμάς ένα όραμα που έγινε πραγματικότητα και το ίδιο ελπίζουμε να βιώνουν όσοι ήδη το αγκαλιάζουν με την παρουσία τους».

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"(πρωτοσέλιδο

+ολοσέλιδο αφιέρωμα)

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 29/12/16

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 29/12/16

Παράδοση με ανησυχία

Του Άγγελου Στάγκου

Σε άλλη χώρα και υπό άλλες συνθήκες η παράδοση στο Δημόσιο ενός έργου όπως το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος θα ήταν ένα χαρμόσυνο γεγονός εθνικής εμβέλειας.

Ενας ιδιώτης (ή ιδιωτικός φορέας στην προκειμένη περίπτωση) ανέλαβε, χρηματοδότησε και κατασκεύασε ένα συγκρότημα ειδικών προδιαγραφών, μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο, για να εγκατασταθούν εκεί η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Εθνική Λυρική Σκηνή. Πρόσφερε δηλαδή μία υπηρεσία στην... πτωχή πατρίδα, κατά το παράδειγμα των εθνικών ευεργετών –Αβέρωφ, Σίνα, Τοσίτσα, Μπενάκη, Συγγρού και τόσων άλλων–, που είναι αλήθεια ότι εδώ και πολλά χρόνια είχε παύσει να προσελκύει πολλούς μιμητές τέτοιου βεληνεκούς.

Στη σημερινή Ελλάδα, όμως, και με την εμπειρία που έχει συσσωρευτεί επί δεκαετίες, η παράδοση ενός τέτοιου έργου στο κράτος για να το λειτουργήσει εκείνο, προκαλεί μεγάλες και εύλογες ανησυχίες. Για να το πούμε ωμά και με λόγια ξεκάθαρα, ο φόβος είναι ότι πολύ γρήγορα θα φανεί η κρατική ανεπάρκεια, τόσο στο σώμα όσο και στη λειτουργία του εγχειρήματος.

Μακάρι η ζωή και το μέλλον να διαψεύσουν τις απαισιόδοξες σκέψεις, αλλά η συλλογική πείρα λέει ότι στην ένδοξη χώρα των στρεβλώσεων η γραφειοκρατία, η απόρριψη της ευθύνης, ο συνδικαλισμός, η αδιαφορία, η διεκδίκηση με την έννοια του πολιτικαντισμού, η ρουσφετο-ευνοιοκρατία παραμένουν ανίκητα. Πολύ συχνά υπό τον διπλό μανδύα του «δημόσιου συμφέροντος» και της «έλλειψης πόρων», ώστε να δικαιολογούνται η αβελτηρία, η δυσλειτουργία, ή φθορά και η εγκατάλειψη.

Ο πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Ανδρέας Δρακόπουλος, έχει δηλώσει ότι το Ιδρυμα θα παραμείνει δίπλα στο Κέντρο Πολιτισμού και θα χρηματοδοτεί εκδηλώσεις του και μετά την παράδοσή του στο κράτος. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το εννοεί και άλλωστε αυτό αποδείχθηκε από τις προδιαγραφές με τις οποίες έγινε το έργο.

Το ερώτημα είναι εάν θα παρακολουθεί και, κυρίως, εάν θα έχει δικαίωμα παρέμβασης, ώστε το επίπεδο των λειτουργικών εσόδων να παραμένει σε συνετά όρια, να εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία του έργου και να προσφέρει κατά τρόπο ικανοποιητικό τις υπηρεσίες για τις οποίες δημιουργήθηκε.

Η ελπίδα για τους πολίτες που εκτιμούν την προσφορά του είναι ότι τώρα πλέον το Ιδρυμα Νιάρχου γνωρίζει τι εστί ελληνικό κράτος και πώς να το αντιμετωπίζει!

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 29/12/16

Το νέο στοίχημα για το Κέντρο Πολιτισμού

Του Σάκη Ιωαννίδη

«Ο χώρος ήταν καλυμμένος με άσφαλτο από τη μία άκρη ώς την άλλη καθώς λειτουργούσε ως χώρος στάθμευσης μεγάλων οχημάτων το πρωί και επίδειξης οδηγικών ικανοτήτων το βράδυ. Η λιγοστή βλάστηση περιοριζόταν σε δέντρα ευκαλύπτων και μικρούς θάμνους, ενώ η θέα από το κέντρο του οικοπέδου δεν παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Γύρω γύρω μεγάλες πολύβουες λεωφόροι απομάκρυναν την ανθρώπινη παρουσία και κλίμακα. Πώς, άραγε, θα μεταμορφωνόταν αυτός ο τόπος σε Κέντρο Πολιτισμού;».

Το ερώτημα που διατύπωσε ο φωτογράφος Γιώργης Γερόλυμπος το 2007, την πρώτη φορά που επισκέφθηκε τον χώρο του πρώην ιπποδρόμου στο Δέλτα του Φαλήρου, ήταν κοινό για τους περισσότερους εξ ημών έχοντας δυσάρεστες εμπειρίες από την ανακοίνωση μεγάλων έργων και τον χρόνο υλοποίησής τους. Φευ! Οι Κασσάνδρες διαψεύστηκαν και το νέο τοπόσημο της Αθήνας του 21ου αιώνα έφτασε στη σημερινή μορφή του μέσα σε διάστημα δέκα ετών από την πρώτη ανακοίνωση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος το 2006, και ο κ. Γερόλυμπος από την πλευρά του αποτύπωσε φωτογραφικά κάθε πτυχή αυτής της μεταμόρφωσης.

Με αφορμή την επίσημη πρόσκληση του ΙΣΝ προς το ελληνικό Δημόσιο να ξεκινήσει από σήμερα τη διαδικασία παραλαβής του ΚΠΙΣΝ και να το λειτουργήσει προς όφελος της κοινωνίας, η «Κ» κάνει μια αναδρομή στην πορεία του έργου και στην προετοιμασία των δύο εμβληματικών φορέων πολιτισμού, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, να κάνουν ποδαρικό στο νέο τους σπίτι στις αρχές του 2017.

Με τα κλειδιά στο χέρι

Η διαδικασία παραλαβής του έργου από τους φορείς του Δημοσίου αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο του 2017 και έπειτα θα ξεκινήσει και η φυσική μετακόμιση των δύο πολιτιστικών φορέων στις νέες εγκαταστάσεις τους. Η ΕΛΣ ολοκλήρωσε πρόσφατα την ακουστική δοκιμή της κεντρικής και εναλλακτικής σκηνής και των χώρων που προορίζονται για τις πρόβες της ορχήστρας και της χορωδίας και το αποτέλεσμα ικανοποίησε πλήρως τους συντελεστές και τον καλλιτεχνικό διευθυντή Μύρωνα Μιχαηλίδη. Η μεταφορά του εξοπλισμού της Λυρικής θα ξεκινήσει την 1η Μαρτίου και θα διαρκέσει δύο ολόκληρους μήνες. Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2017 η ΕΛΣ θα βρίσκεται υπό καθεστώς δοκιμαστικής λειτουργίας και σύμφωνα με τον υφιστάμενο προγραμματισμό θα ξεκινήσει το καλλιτεχνικό πρόγραμμα στη νέα της στέγη τον Οκτώβριο. Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος ολοκληρώνει σύντομα τη διαδικασία καθαρισμού και συντήρησης των βιβλίων της και θα είναι σε θέση να ξεκινήσει τη μεταφορά των συλλογών της μόλις παραληφθεί το νέο της κτίριο από το ελληνικό Δημόσιο. Η βιβλιοθήκη «τρέχει» παράλληλα περίπου 40 προγράμματα αναβάθμισης των υπηρεσιών της, όπως η τοποθέτηση ετικετών ηλεκτρονικής ανίχνευσης (RFID), εκπαιδεύει το προσωπικό της, ενώ η φυσική μεταφορά των βιβλίων, των σπάνιων χειρογράφων, των παλαίτυπων και των περιοδικών αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του φθινοπώρου. Αμφότεροι οι φορείς έχουν λάβει δωρεά ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ από το ΙΣΝ για τη μετεγκατάστασή τους. Ωστόσο είναι υποχρεωμένοι να καλύπτουν το λειτουργικό κόστος των νέων εγκαταστάσεων το οποίο, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, αγγίζει συνολικά περίπου τα 9,5 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Αρχιτεκτονική αξία

Η μεταμόρφωση του τοπίου και η αρχιτεκτονική πρόκληση είναι από τα στοιχεία του ΚΠΙΣΝ που θα αποτελέσουν σημείο αναφοράς και αντικείμενο μελέτης από τους αστικούς σχεδιαστές του μέλλοντος. Ο διεθνούς φήμης Ιταλός αρχιτέκτονας Ρέντσο Πιάνο κατάφερε να «ανυψώσει» το πάρκο και να προσφέρει στους επισκέπτες την «καλή θέα» προς τη θάλασσα, δημιουργώντας παράλληλα μια κατασκευή που εξοικονομεί πόρους και εκμεταλλεύεται την ηλιακή ενέργεια. «Εναν τόπο συνάντησης θέλουμε να κάνουμε. Εναν τόπο για τους ανθρώπους. Ενα μέρος που θα διώχνει τον φόβο, δημιουργώντας μια κοινωνία συναισθημάτων», έλεγε ο αρχιτέκτονας στη Μαρία Κατσουνάκη λίγο πριν ξεκινήσει η κατασκευή του πάρκου («Κ», 13/12/2010).

Οι τέχνες και η γνώση συνυπάρχουν με τη φύση, η οποία καταλαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής επιφάνειας του Κέντρου Πολιτισμού. Το έργο έχει αναβαθμίσει επίσης την ευρύτερη περιοχή και σύμφωνα με μελέτες θα συνεισφέρει ετησίως στην τοπική και εθνική οικονομία με περίπου 160 εκατομμύρια ευρώ. Το στοίχημα για το ελληνικό Δημόσιο, την κοινωνία και τους εμπλεκόμενους φορείς είναι παραπάνω από εμφανές.Έντυπη

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 29/12/16

Το χρονοδιάγραμμα, η δωρεά των 617 εκατ. ευρώ, 

οι προδιαγραφές του έργου

Του Γιώργου Λιάλιου

Στις 23 Φεβρουαρίου, εκτός απροόπτου, κλείνει ένας κύκλος που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2009. Το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το νέο «σπίτι» της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα παραδοθεί και επισήμως στο Δημόσιο, ολοκληρώνοντας έτσι μία από τις σπουδαιότερες δωρεές στη μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας. Η διαδικασία ενεργοποιείται σήμερα, με την πρόσκληση του Ιδρύματος προς το Δημόσιο να πιστοποιήσει την ολοκλήρωση των κατασκευαστικών εργασιών.

Οι πρώτες, προκαταρκτικές εργασίες για τον καθαρισμό της έκτασης του παλαιού ιπποδρόμου ξεκίνησαν στις 20 Δεκεμβρίου 2011, περίπου 2,5 χρόνια μετά την κύρωση με νόμο της σύμβασης δωρεάς από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος προς το Δημόσιο (ν.3785/09). Προηγήθηκε, τον Φεβρουάριο του 2008, η ανάθεση έπειτα από διεθνή διαγωνισμό του σχεδιασμού του έργου στο αρχιτεκτονικό γραφείο Renzo Piano Building Workshop, με επικεφαλής τον διάσημο Ιταλό αρχιτέκτονα. Το γραφείο του Ρέντσο Πιάνο συνέδραμαν ελληνικά και ξένα μελετητικά γραφεία, αναλαμβάνοντας επιμέρους τμήματα του έργου.

Προθεσμίες

Το κυρίως κατασκευαστικό κομμάτι ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2012, με την ανάθεση της κατασκευής στην κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ- Impregilo. Η αρχική προθεσμία ολοκλήρωσης του έργου ήταν 38 μήνες, δηλαδή ο Δεκέμβριος του 2015. Οι τμηματικές προθεσμίες ήταν οι ακόλουθες: στους 12 μήνες θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί οι θεμελιώσεις του κτιριακού συγκροτήματος και η κατασκευή του λόφου, στους 22 μήνες το σύνολο του φέροντος οργανισμού του κυρίως κτιριακού συγκροτήματος και στους 28 μήνες το φωτοβολταϊκό στέγαστρο των 10 στρεμμάτων. Τελικά το χρονοδιάγραμμα δεν γλίτωσε από μερικές ολιγόμηνες καθυστερήσεις - το σημαντικό όμως είναι το έργο παρέμεινε ζωντανό μέσα στην «καρδιά» της οικονομικής κρίσης (τη στιγμή που το ένα μετά το άλλο τα μεγάλα έργα όπως οι αυτοκινητόδρομοι και το μετρό σταματούσαν), ακριβώς επειδή η ροή της χρηματοδότησής του παρέμεινε σταθερή.

Η κατασκευή του συγκροτήματος ολοκληρώθηκε μέσα στο 2016 και ακολούθησε η παραλαβή του από το Ιδρυμα. Τώρα, όπως ορίζει ο ν. 3785/2009, ξεκινά η διαδικασία δωρεάς της συμμετοχής του Ιδρύματος στο μετοχικό κεφάλαιο του οργανισμού «Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος». Πρώτο στάδιο είναι η πιστοποίηση, εντός 60 ημερών από μια επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών της ολοκλήρωσης της κατασκευής (η σχετική πρόσκληση απευθύνεται σήμερα από το Ιδρυμα στο Δημόσιο).

Εκτιμάται ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί στις 23 Φεβρουαρίου, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η επίσημη τελετή παράδοσης. «Είμαστε υπερήφανοι που παραδίδουμε το ΚΠΙΣΝ στον τελικό του ιδιοκτήτη, την ελληνική κοινωνία, με τις υψηλότερες προδιαγραφές και προσδοκίες», αναφέρει σε χθεσινή δήλωσή του ο Ανδρέας Δρακόπουλος, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος. «Με το ξεκίνημα του νέου έτους αρχίζει μία νέα εποχή τόσο για το έργο όσο και για εμάς στο Ιδρυμα, αφού θα έχουμε πλέον τη δυνατότητα να παρακολουθούμε από μακριά την άνθιση του ΚΠΙΣΝ και να συμβάλουμε σε αυτήν όσο μπορούμε, παράλληλα με τις υπόλοιπες δράσεις μας, σε όλο τον κόσμο. Το ΚΠΙΣΝ, εκτός από τη μεγαλύτερη δωρεά του Ιδρύματος, αποτελεί για όλους εμάς ένα όραμα που έγινε πραγματικότητα και το ίδιο ελπίζουμε να βιώνουν όσοι ήδη το αγκαλιάζουν με την παρουσία τους».

Η συνολική δωρεά του Ιδρύματος, για την κατασκευή και τον εξοπλισμό του ΚΠΙΣΝ, μέχρι στιγμής έχει αγγίξει τα 617 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που συμπεριλαμβάνει δύο επιμέρους δωρεές ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ εκάστη, προς την Εθνική Βιβλιοθήκη και τη Λυρική, για να ενισχυθεί το έργο της μετάβασής τους στις νέες εγκαταστάσεις. Το Ιδρυμα χρηματοδότησε με 2 εκατ. ευρώ και τις μελέτες ανάπλασης του παρακείμενου φαληρικού όρμου.

Συμβάσεις

Παράλληλα με την ολοκλήρωση της δωρεάς, η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Λυρική Σκηνή θα υπογράψουν συμβάσεις με τον οργανισμό διοίκησης του Κέντρου Πολιτισμού. Στις συμβάσεις αυτές περιγράφονται οι υπηρεσίες που θα προσφέρονται εις το εξής στους δύο οργανισμούς και οι υποχρεώσεις αυτών. Παράλληλα, ο 100% δημόσιος πλέον οργανισμός του ΚΠΙΣΝ αναλαμβάνει τη συντήρηση και λειτουργία του συγκροτήματος.

«Πράσινο» κτίριο

Το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος περιλαμβάνει το πάρκο, έκτασης 210 στρεμμάτων και τα κτίρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης (22.000 τ.μ.) και Εθνικής Λυρικής Σκηνής (28.000 τ.μ.). Το ΚΠΙΣΝ έγινε το πρώτο κτιριακό συγκρότημα σε όλη την Ευρώπη που κατέκτησε την πλατινένια πιστοποίηση LEED ως «πράσινο» κτίριο, την υψηλότερη δυνατή διάκριση για περιβαλλοντικά και βιώσιμα κτίρια. Να προσθέσουμε ότι στο πλαίσιο της δωρεάς, το Ιδρυμα κατασκεύασε και παρέδωσε το 2013 ένα πάρκο 28 στρεμμάτων στον δήμο Καλλιθέας, το οποίο βρίσκεται σε συνέχεια του χώρου του ΚΠΙΣΝ.

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 29/12/16