Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
 |
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ
ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ: Mια διαφορετική εκδοχή του ελληνικού πανεπιστημίου αντίκρισαν οι 350 Ελληνες και ξένοι συμμετέχοντες συνεδρίου που φιλοξενήθηκε στους πεντακάθαρους χώρους του κτιρίου Αβέρωφ στο ΕΜΠ. Φοιτητές και διδάσκοντες ανησυχούν σιωπηλά για το μέλλον των εγκαταστάσεων αν επιστρέψουν οι αφίσες, τα πανό και τα γκράφιτι.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΘΕΜΑ: Θα μπορούσε να ήταν µια πολύ ροµαντική εικόνα. Οι εργασίες του 8ου διεθνούς συνεδρίου του European Architectural History Network (ΕΑΗΝ/ Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο Αρχιτεκτονικής Ιστορίας) ολοκληρώθηκαν µε απόλυτη επιτυχία το περασµένο Σάββατο, στο κτίριο Αβέρωφ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, την ίδια περίπου ώρα που το γεµάτο φεγγάρι σηκωνόταν πάνω από τον Υµηττό. Η εµφάνιση της πανσελήνου αµέσως µετά το θερινό ηλιοστάσιο θεωρείται ένα σχετικά σπάνιο αστρολογικό φαινόµενο, συµβαίνει περίπου κάθε είκοσι χρόνια.
Οµως, ακόµα πιο σπάνια ήταν η εικόνα του κτιρίου Αβέρωφ που αντίκρισαν οι περισσότεροι από 350 σύνεδροι, ξένοι και Ελληνες, τις τέσσερις ηµέρες που διήρκεσε αυτή η υψηλόβαθµη πανευρωπαϊκή συνάντηση. Αν και διαχρονικά καταβάλλεται πραγµατική υπερπροσπάθεια από τις εκάστοτε διοικήσεις του ιδρύµατος προκειµένου το κεντρικό, διώροφο κτίριο του ιστορικού συγκροτήµατος να µείνει εκτός της στενάχωρης ελληνικής ακαδηµαϊκής πραγµατικότητας, αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό.
Παρά το ειδικό καθεστώς που το διέπει µετά τα δρακόντεια έργα αποκατάστασης της περιόδου 2003-2010, τα οποία µάλιστα απέσπασαν το µεγάλο βραβείο της Europa Nostra για το 2012 (κλείνει κάθε βράδυ µετά το πέρας των µαθηµάτων και υπάρχει φύλακας), το κτίριο Αβέρωφ γίνεται συχνά στόχος ακραίων στοιχείων που θεωρούν το Πολυτεχνείο παιδική τους χαρά. Από αυτή την άποψη η επιµονή των Ελλήνων καθηγητών που µόχθησαν για να έρθει το συνέδριο στην Αθήνα, υπήρξε αρκετά ριψοκίνδυνη. Η εξωστρέφεια, όταν γίνεται µε τη συµµετοχή θεσµικών φορέων από το εξωτερικό και µέσα από κοινά αποδεκτούς κανόνες που ελέγχουν στοιχειωδώς την πρόσβαση στον χώρο, συναντά συχνά ισχυρές αντιστάσεις όχι µόνο ανάµεσα σε κάθε είδους εξτρεµιστικούς στρατούς αλλά ανάµεσα και στο διδακτικό προσωπικό που θέλει να βλέπει στους βανδαλισµούς και στην καταστροφή της δηµόσιας περιουσίας περάσει πολλά στην υπεραιωνόβια ιστορία του το κτίριο Αβέρωφ, αλλά τα τελευταία δέκα χρόνια γίνεται συστηµατική προσπάθεια υπεράσπισής του.
Πάντως, µία εβδοµάδα µετά την πραγµατοποίηση του συνεδρίου, το κτίριο Αβέρωφ, αυτή η µοναδική προµετωπίδα της νεοκλασικής Αθήνας του 19ου αιώνα, διά χειρός Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), εξακολουθεί να λάµπει, τουλάχιστον στο εσωτερικό του. Συνθήµατα (και στα ιταλικά!), υποψίες γκράφιτι και λοιπές µουντζούρες κηλιδώνουν ένα τµήµα της τοιχοποιίας στο πίσω µέρος του κτιρίου, σε έκταση ικανή για να µας θυµίζει σε ποιο
Ενα αρχιτεκτονικό συνέδριο έδειξε το Πολυτεχνείο χωρίς τον «φυσικό» του διάκοσµο µέρος του πλανήτη βρισκόµαστε. Εσωτερικά, βασιλεύει µια (σχεδόν) κεντροευρωπαϊκή ευταξία: οι τοίχοι καθαροί και οι αφίσες (ορισµένες τα βάζουν µε τον πρύτανη του Ιδρύµατος Ιωάννη Χατζηγεωργίου ως εµπνευστή της επιχείρησης... «αποστείρωσης» του Πολυτεχνείου) είναι κολληµένες στα ειδικά πλαίσια από πλέξιγκλας χωρίς να ρυπαίνουν το ίδιο το κτίριο. Ακόµα και οι αίθουσες διδασκαλίας και των εργαστηριών είναι πεντακάθαρες, χωρίς ίχνος αφίσας ή πανό, οριακά αγνώριστες. Μα τι συµβαίνει, ρώτησα έναν παλιό καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων που φυσικά δεν θέλει να µιλήσει δηµοσίως για ευνόητους λόγους. Μου λέει ότι µέχρι και την τελευταία ηµέρα πριν από την έναρξη του συνεδρίου έβαφαν, κατέβαζαν πανό και αφίσες, ευπρέπιζαν τις τουαλέτες «για να µη γίνουµε ρεζίλι των σκυλιών».
«Στο πλαίσιο της διοργάνωσης έγιναν κάποιες παρεµβάσεις», παραδέχεται ο πρύτανης του ΕΜΠ Ιωάννης Χατζηγεωργίου, «ωστόσο η καλή κατάσταση οφείλεται στη συνεχή φροντίδα ανεξαρτήτως του συνεδρίου», συµπληρώνει. Πάντως, «ρεζίλι των σκυλιών» κοντέψαµε να γίνουµε και τον Ιούνιο του 2013 όταν θα γινόταν η τελετή των βραβείων της Europa Nostra και το... βραβευµένο κτίριο Αβέρωφ ήταν «φιλοτεχνηµένο» µε πολιτικά συνθήµατα της εποχής (των µνηµονίων). Χρειάστηκε ένα δηµοσίευµα της «Κ» για να ευαισθητοποιηθεί ιδιώτης που χρηµατοδότησε µια διήµερη επιχείρηση καθαρισµού έτσι ώστε να αποφευχθεί ο διασυρµός. Ανάλογες «δράσεις» απαιτήθηκαν εκ νέου και αργότερα, κυρίως από το 2019 και µετά, όταν αποµακρύνθηκαν από το κτίριο και στοιχεία εντελώς άσχετα από την εκπαιδευτική λειτουργία.
Φυσικά, το κτίριο Αβέρωφ δεν είναι όλο το Πολυτεχνείο. Τα άλλα τρία βασικά εκπαιδευτικά κτίρια στα µετόπισθεν του συγκροτήµατος (ανάµεσά τους και το σφραγισµένο κτίριο Γκίνη που προορίζεται για συνεδριακό κέντρο του ΕΜΠ εφόσον βρεθούν τα χρήµατα και το επιτρέψουν οι αυτόκλητοι εξωθεσµικοί προστάτες του) βρίσκονται σε άθλια κατάσταση, βαµµένα και µουτζουρωµένα από την κορυφή µέχρι τα νύχια. Πρόκειται για οπισθοδρόµηση καθώς στη διάρκεια της πανδηµίας υπήρξαν οργανωµένες προσπάθειες ευπρεπισµού τους. Καλύτερα είναι τα νέα για το µπροστινό και πιο µνηµειακό κοµµάτι του Πολυτεχνείου. Το πειραµατικό άνοιγµα της εισόδου από την οδό Πατησίων (έως τις 3 το µεσηµέρι) φαίνεται ότι πέτυχε τον σκοπό του και πρόκειται να επεκταθεί χρονικά, ενώ προς την ολοκλήρωσή τους βαίνουν οι εργασίες του κτιρίου της Πρυτανείας, µε στόχο την αξιοποίησή του και ως πολυλειτουργικού χώρου φιλοξενίας εκδηλώσεων και εκθέσεων. «Θα συνεχίσουµε να υποστηρίζουµε µε κάθε τρόπο το άνοιγµα του ΕΜΠ στην κοινωνία», τονίζει στην «Κ» ο πρύτανης Ιωάννης Χατζηγεωργίου. «Αυτοί οι µοναδικοί χώροι και τα κτίρια είναι κοµµάτι της ιστορίας της χώρας και της πόλης µας. Επαναλαµβάνω: το Πολυτεχνείο ανήκει σε όλους τους Ελληνες».
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΘΕΜΑ: Θα μπορούσε να ήταν µια πολύ ροµαντική εικόνα. Οι εργασίες του 8ου διεθνούς συνεδρίου του European Architectural History Network (ΕΑΗΝ/ Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο Αρχιτεκτονικής Ιστορίας) ολοκληρώθηκαν µε απόλυτη επιτυχία το περασµένο Σάββατο, στο κτίριο Αβέρωφ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, την ίδια περίπου ώρα που το γεµάτο φεγγάρι σηκωνόταν πάνω από τον Υµηττό. Η εµφάνιση της πανσελήνου αµέσως µετά το θερινό ηλιοστάσιο θεωρείται ένα σχετικά σπάνιο αστρολογικό φαινόµενο, συµβαίνει περίπου κάθε είκοσι χρόνια.
Οµως, ακόµα πιο σπάνια ήταν η εικόνα του κτιρίου Αβέρωφ που αντίκρισαν οι περισσότεροι από 350 σύνεδροι, ξένοι και Ελληνες, τις τέσσερις ηµέρες που διήρκεσε αυτή η υψηλόβαθµη πανευρωπαϊκή συνάντηση. Αν και διαχρονικά καταβάλλεται πραγµατική υπερπροσπάθεια από τις εκάστοτε διοικήσεις του ιδρύµατος προκειµένου το κεντρικό, διώροφο κτίριο του ιστορικού συγκροτήµατος να µείνει εκτός της στενάχωρης ελληνικής ακαδηµαϊκής πραγµατικότητας, αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό.
Παρά το ειδικό καθεστώς που το διέπει µετά τα δρακόντεια έργα αποκατάστασης της περιόδου 2003-2010, τα οποία µάλιστα απέσπασαν το µεγάλο βραβείο της Europa Nostra για το 2012 (κλείνει κάθε βράδυ µετά το πέρας των µαθηµάτων και υπάρχει φύλακας), το κτίριο Αβέρωφ γίνεται συχνά στόχος ακραίων στοιχείων που θεωρούν το Πολυτεχνείο παιδική τους χαρά. Από αυτή την άποψη η επιµονή των Ελλήνων καθηγητών που µόχθησαν για να έρθει το συνέδριο στην Αθήνα, υπήρξε αρκετά ριψοκίνδυνη. Η εξωστρέφεια, όταν γίνεται µε τη συµµετοχή θεσµικών φορέων από το εξωτερικό και µέσα από κοινά αποδεκτούς κανόνες που ελέγχουν στοιχειωδώς την πρόσβαση στον χώρο, συναντά συχνά ισχυρές αντιστάσεις όχι µόνο ανάµεσα σε κάθε είδους εξτρεµιστικούς στρατούς αλλά ανάµεσα και στο διδακτικό προσωπικό που θέλει να βλέπει στους βανδαλισµούς και στην καταστροφή της δηµόσιας περιουσίας περάσει πολλά στην υπεραιωνόβια ιστορία του το κτίριο Αβέρωφ, αλλά τα τελευταία δέκα χρόνια γίνεται συστηµατική προσπάθεια υπεράσπισής του.
Πάντως, µία εβδοµάδα µετά την πραγµατοποίηση του συνεδρίου, το κτίριο Αβέρωφ, αυτή η µοναδική προµετωπίδα της νεοκλασικής Αθήνας του 19ου αιώνα, διά χειρός Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), εξακολουθεί να λάµπει, τουλάχιστον στο εσωτερικό του. Συνθήµατα (και στα ιταλικά!), υποψίες γκράφιτι και λοιπές µουντζούρες κηλιδώνουν ένα τµήµα της τοιχοποιίας στο πίσω µέρος του κτιρίου, σε έκταση ικανή για να µας θυµίζει σε ποιο
Ενα αρχιτεκτονικό συνέδριο έδειξε το Πολυτεχνείο χωρίς τον «φυσικό» του διάκοσµο µέρος του πλανήτη βρισκόµαστε. Εσωτερικά, βασιλεύει µια (σχεδόν) κεντροευρωπαϊκή ευταξία: οι τοίχοι καθαροί και οι αφίσες (ορισµένες τα βάζουν µε τον πρύτανη του Ιδρύµατος Ιωάννη Χατζηγεωργίου ως εµπνευστή της επιχείρησης... «αποστείρωσης» του Πολυτεχνείου) είναι κολληµένες στα ειδικά πλαίσια από πλέξιγκλας χωρίς να ρυπαίνουν το ίδιο το κτίριο. Ακόµα και οι αίθουσες διδασκαλίας και των εργαστηριών είναι πεντακάθαρες, χωρίς ίχνος αφίσας ή πανό, οριακά αγνώριστες. Μα τι συµβαίνει, ρώτησα έναν παλιό καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων που φυσικά δεν θέλει να µιλήσει δηµοσίως για ευνόητους λόγους. Μου λέει ότι µέχρι και την τελευταία ηµέρα πριν από την έναρξη του συνεδρίου έβαφαν, κατέβαζαν πανό και αφίσες, ευπρέπιζαν τις τουαλέτες «για να µη γίνουµε ρεζίλι των σκυλιών».
«Στο πλαίσιο της διοργάνωσης έγιναν κάποιες παρεµβάσεις», παραδέχεται ο πρύτανης του ΕΜΠ Ιωάννης Χατζηγεωργίου, «ωστόσο η καλή κατάσταση οφείλεται στη συνεχή φροντίδα ανεξαρτήτως του συνεδρίου», συµπληρώνει. Πάντως, «ρεζίλι των σκυλιών» κοντέψαµε να γίνουµε και τον Ιούνιο του 2013 όταν θα γινόταν η τελετή των βραβείων της Europa Nostra και το... βραβευµένο κτίριο Αβέρωφ ήταν «φιλοτεχνηµένο» µε πολιτικά συνθήµατα της εποχής (των µνηµονίων). Χρειάστηκε ένα δηµοσίευµα της «Κ» για να ευαισθητοποιηθεί ιδιώτης που χρηµατοδότησε µια διήµερη επιχείρηση καθαρισµού έτσι ώστε να αποφευχθεί ο διασυρµός. Ανάλογες «δράσεις» απαιτήθηκαν εκ νέου και αργότερα, κυρίως από το 2019 και µετά, όταν αποµακρύνθηκαν από το κτίριο και στοιχεία εντελώς άσχετα από την εκπαιδευτική λειτουργία.
Φυσικά, το κτίριο Αβέρωφ δεν είναι όλο το Πολυτεχνείο. Τα άλλα τρία βασικά εκπαιδευτικά κτίρια στα µετόπισθεν του συγκροτήµατος (ανάµεσά τους και το σφραγισµένο κτίριο Γκίνη που προορίζεται για συνεδριακό κέντρο του ΕΜΠ εφόσον βρεθούν τα χρήµατα και το επιτρέψουν οι αυτόκλητοι εξωθεσµικοί προστάτες του) βρίσκονται σε άθλια κατάσταση, βαµµένα και µουτζουρωµένα από την κορυφή µέχρι τα νύχια. Πρόκειται για οπισθοδρόµηση καθώς στη διάρκεια της πανδηµίας υπήρξαν οργανωµένες προσπάθειες ευπρεπισµού τους. Καλύτερα είναι τα νέα για το µπροστινό και πιο µνηµειακό κοµµάτι του Πολυτεχνείου. Το πειραµατικό άνοιγµα της εισόδου από την οδό Πατησίων (έως τις 3 το µεσηµέρι) φαίνεται ότι πέτυχε τον σκοπό του και πρόκειται να επεκταθεί χρονικά, ενώ προς την ολοκλήρωσή τους βαίνουν οι εργασίες του κτιρίου της Πρυτανείας, µε στόχο την αξιοποίησή του και ως πολυλειτουργικού χώρου φιλοξενίας εκδηλώσεων και εκθέσεων. «Θα συνεχίσουµε να υποστηρίζουµε µε κάθε τρόπο το άνοιγµα του ΕΜΠ στην κοινωνία», τονίζει στην «Κ» ο πρύτανης Ιωάννης Χατζηγεωργίου. «Αυτοί οι µοναδικοί χώροι και τα κτίρια είναι κοµµάτι της ιστορίας της χώρας και της πόλης µας. Επαναλαµβάνω: το Πολυτεχνείο ανήκει σε όλους τους Ελληνες».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου