Κινδυνεύει η οικογένεια αν ψηφιστεί ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών; Ας παραδεχτούμε ότι η οικογένεια την οποία είχαν περί πολλού οι συντηρητικοί τον προηγούμενο αιώνα δεν υπάρχει πια. Δεν τη συντηρούν ούτε ο (όποιος) πνευματικός δεσμός, ούτε οι αξίες που (λέγεται ότι) έκαναν βαθιά τη συγκρότησή της, ούτε οι κοινωνικές συνθήκες. Η χρεοκοπία της μετριέται καθημερινά στο αστυνομικό δελτίο. Ούτε τα φύλα είναι ό,τι ήταν – δεκαετίες χειραφέτησης και σεξουαλικής απελευθέρωσης έχουν απομακρύνει προκαταλήψεις και ενοχές, έχουν αλλάξει τις σχέσεις εξουσίας. Στη νέα συνθήκη, οι κοινωνίες μας αναθεωρούν τους κανόνες της συμβίωσης και είναι υποχρεωμένες από τα πράγματα να διευρύνουν τις αντιλήψεις περί οικογένειας, ευνοώντας προφανώς την αγάπη και τον αλληλοσεβασμό. Κι αυτά δεν βρίσκονται στη μηχανική αναπαραγωγή ενός ήδη χρεοκοπημένου μοντέλου σχέσεων...

Από "ΤΑ ΝΕΑ"

                                                    "ΤΑ ΝΕΑ", 15/02/24


Η διεύρυνση της οικογένειας

ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΗ

Στην τελική ευθεία της συζήτησης για τους γάμους ομόφυλων ζευγαριών, και ενώ περισσεύει το πάθος από διάφορους παραδοσιοκράτες, δεν υπάρχουν πολλά πράγματα να πει κανείς. Η ελληνική κοινωνία, που υπήρξε βαθιά πουριτανική, μοιάζει να βγαίνει από το βαθύ παρελθόν που, και αναφορικά με τη σεξουαλικότητα, το χαρακτήριζαν η υποκρισία, ο φόβος, το κουκούλωμα, η ενοχή και η βία κατά της διαφορετικότητας. Οχι μόνο συγκρινόμενη με άλλες κοινωνίες του δυτικού κόσμου, περισσότερο ελεύθερες και περισσότερο απενοχοποιημένες, αλλά και αναμετρώμενη με τον εαυτό της: ο κοινωνικός αποκλεισμός λόγω της σεξουαλικής προτίμησης των ανθρώπων δεν συμβαδίζει με τον βαθμό ελευθερίας που η κοινωνία μας έχει κατακτήσει.

Την πραγματικότητα αυτή αποδέχεται και η ελληνική Βουλή, που αναμένεται να υπερψηφίσει το νομοσχέδιο για τους γάμους ομόφυλων ζευγαριών. Είναι η επισφράγιση των αλλαγών στην ελληνική κοινωνία. Περίπου είκοσι χώρες ήδη έχουν κυρώσει τον γάμο ομοφύλων στην Ευρωπαϊκή Ενωση και η Ελλάδα θα είναι, από αύριο, η επόμενη. Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη, ούτε ο συντηρητισμός όσων από όλο το πολιτικό φάσμα εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους.

Προσωπικά, δεν θεωρώ τον συντηρητικό σκεπτικισμό κάτι μεμπτό (δεν συμπεριλαμβάνω σε αυτό την ομοφοβική ακροδεξιά κυρίως αλλά όχι μόνο χυδαιότητα). Ο συντηρητισμός είναι ένας τρόπος προσέγγισης της ζωής, και οι συντηρητικοί δεν μπορεί να είναι αποσυνάγωγοι του κόσμου μας. Κάθε επαναστατική αλλαγή διαταράσσει βεβαιότητες, δημιουργεί ανασφάλειες, προκαλεί πολιτισμικά χάσματα – και οι κοινωνίες πηγαίνουν μπροστά όταν διαλύουν τις εύλογες επιφυλάξεις όσων ειλικρινά τις καταθέτουν. Ο κόσμος αλλάζει με συγκρούσεις, πολλές από τις οποίες είναι εσωτερικές, των ίδιων των ανθρώπων με τις βεβαιότητές τους.

Κινδυνεύει η οικογένεια αν ψηφιστεί ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών; Ας παραδεχτούμε ότι η οικογένεια την οποία είχαν περί πολλού οι συντηρητικοί τον προηγούμενο αιώνα δεν υπάρχει πια. Δεν τη συντηρούν ούτε ο (όποιος) πνευματικός δεσμός, ούτε οι αξίες που (λέγεται ότι) έκαναν βαθιά τη συγκρότησή της, ούτε οι κοινωνικές συνθήκες.

Η χρεοκοπία της μετριέται καθημερινά στο αστυνομικό δελτίο. Ούτε τα φύλα είναι ό,τι ήταν – δεκαετίες χειραφέτησης και σεξουαλικής απελευθέρωσης έχουν απομακρύνει προκαταλήψεις και ενοχές, έχουν αλλάξει τις σχέσεις εξουσίας. Στη νέα συνθήκη, οι κοινωνίες μας αναθεωρούν τους κανόνες της συμβίωσης και είναι υποχρεωμένες από τα πράγματα να διευρύνουν τις αντιλήψεις περί οικογένειας, ευνοώντας προφανώς την αγάπη και τον αλληλοσεβασμό. Κι αυτά δεν βρίσκονται στη μηχανική αναπαραγωγή ενός ήδη χρεοκοπημένου μοντέλου σχέσεων.

Με άλλα λόγια, ας θεωρήσουμε τον προβληματισμό για τις αλλαγές συστατικό της δημοκρατίας και κατάκτηση. Οι κοινωνίες προχωρούν με διαφωνίες και συναινέσεις – κι είναι κατάκτηση να συζητούμε για κατάργηση των διακρίσεων λόγω της σεξουαλικής επιλογής. Τα φιλελεύθερα συντάγματα του δυτικού κόσμου, άλλωστε, μιλούν για ισότητα και ελευθερία – και η διεύρυνση του δικαιώματος στον γάμο και σε όσα προκύπτουν από τη σύμβαση του γάμου και σε ομόφυλα ζευγάρια είναι η αποδοχή μιας πραγματικότητας που πλέον δεν την αποστρεφόμαστε και δεν την κρύβουμε.

Η ισότητα στον γάμο, όμως, αποδυναμώνει και τα κινήματα της ταυτότητας. Οι οριοθετήσεις και οι διακρίσεις λόγω της σεξουαλικής επιλογής δεν ταιριάζουν στην κοινωνία μας – όπως δεν της ταιριάζουν και τα γκέτο. Η ελευθερία στη διαφορετικότητα και τα ίσα δικαιώματα για όλους απορρέουν από την ιδιότητα του πολίτη σε μια δημοκρατία και είναι συστατικά στοιχεία μιας ελεύθερης πολιτείας. Αυτής που διεκδικούμε.

-

                                                           "ΤΑ ΝΕΑ", 15/02/24


Αυτός, Αυτή και Αυτό: σχέσεις ισότητας,
ευαισθησίας κι αξιοπρέπειας

Ενοχοποιητικά στοιχεία
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΟΥΣΗ

Καθώς σήμερα η Βουλή καλείται να ψηφίσει τον γάμο των ομόφυλων, νομίζω ότι ήρθε η ώρα να συμφωνήσουμε και για τα όρια του αυτοπροσδιορισμού φύλου και ταυτότητας. Πριν από καιρό ένας πατέρας στον Βόλο αρνήθηκε να υπογράψει ένα έγγραφο του Υπουργείου Παιδείας με την ιδιότητα του «Γονέα 1». Πρόσφατα προέκυψε θόρυβος [ακόμα και με κομματικές συνέπειες] με την εμφάνιση drag queen σε σχολείο… Αρα ή το κρύβουμε κάτω από το χαλί ή το δαιμονοποιούμε, πρόβλημα προσέγγισης, κατανόησης και συναίνεσης επί των αρχών υπάρχει.

Επειδή σε κανέναν τομέα στη χώρα μας δεν ανα-γνωρίζεται κάποια «καθολική θεωρητική προσέγγιση», αφού οι περισσότεροι στηρίζονται σε φαντασιακές κοσμοερμηνείες ή και σε λεονταρισμούς με βολονταριστική προ-διά-θεση, νομίζω ότι πρέπει να πάψουμε σ’ επιμέρους θέματα [που αντιμετωπίζονται με το κομμάτι ή με κλισέ] να προσποιούμαστε τους ιδεατζήδες ή απλώς να υιοθετούμε την όποια γενική κομματική γραμμή. Φοβάμαι ότι οι προσωπικές αντιλήψεις και οι παρεϊκές ζυμώσεις, που επενδύονται με «μεγαλόστομες αξίες», δεν είναι τίποτ’ άλλο από [κακο]δοξασίες, οι οποίες «ελέω Αρχηγού» εμφανίζονται ως χρησμοί ή ως θέσφατα.

Η πλειονότητα των πολιτικών αδυνατεί να δει τον Κόσμο ως Ολον [l’ universalité des choses] κι αρκείται σε ψευτοφιλονικίες και ψευτομονομαχίες και σε μικρο-ιδεολογικούς τακτικισμούς. «Μεθυσμένες ιδεοληψίες», χωρίς ίχνος επιστημονικής θεμελίωσης, καταλήγουν σε ανορθολογισμό και θολούρα, ακόμα και σε ζητήματα ιδιαίτερα ευαίσθητα.

Εξηγούμαι:

Είναι προφανές ότι ο κάθε άνθρωπος καθίσταται κύριος του σώματός του και ουδείς μπορεί να του επιβάλλει να το διαθέσει χωρίς τη βούλησή του [με εξαίρεση περιπτώσεις δημόσιας υγείας, όπου το ατομικό δικαίωμα συγκρούεται με το κοινό συμφέρον και ο ευαίσθητος πολίτης οφείλει να συνεκτιμάει τους ευρύτερους κινδύνους].

Είναι προφανέστερο ότι οι αποφάσεις του ανθρώπου για το σώμα του και για το φύλο του [δηλαδή για την προσωπικότητα και την αξιοπρέπειά του] πρέπει να γίνονται σεβαστές από όλους, ώστε η συμβίωση/συνύπαρξή μας να είναι ειρηνική.

Είναι προφανέστατο ότι η Πολιτεία οφείλει να νομοθετεί θετικά για να διασφαλίζει και να εγγυάται το δικαίωμα στο σώμα και στην ταυτότητα φύλου, διότι εκτός των άλλων κάτι τέτοιο συνιστά ένδειξη πολιτισμού.

Από αυτές όμως τις κοινές παραδοχές μέχρι τη νέα προσωπική αντωνυμία «άτομο» [στα γαλλικά: iel], υπάρχει ένα μεγάλο κοινωνικό και διαπροσωπικό κενό, το οποίο δεν έχει καλυφθεί, ή καλύτερα δεν έχει «ζυμωθεί» ακόμα μέσα στην κοινωνία, με πιθανές συνέπειες νέους στιγματισμούς ή και αποκλεισμούς. Νομίζω ότι πρώτα δημιουργείται κλίμα [σχετικής έστω] αποδοχής/συναίνεσης, μετά μελετώνται οι ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες σε τρίτους [π.χ. ανηλίκους, συγγενείς κ.λπ.] και στο τέλος έρχονται οι νόμοι του Κράτους. Η αντίθετη φορά μάλλον τριβές θα προκαλέσει.

Σε κάθε περίπτωση στη φάση που βρίσκεται σήμερα η ελληνική κοινωνία [υγειονομικός φόβος, οικονομική κρίση, πολιτικο-ιδεολογική κινούμενη άμμος κ.λπ.] πολύ δύσκολα θα έμπαινε σ’ έναν σοβαρό κι ειλικρινή διάλογο γύρω από θέματα που αφορούν το σώμα [και την ψυχή] του συν-ανθρώπου μας, όπως «το άτομο’», τα βραδυφλεγή υποκατάστατα αυτοκτονίας [π.χ. οι εξαρτησιογόνες ουσίες] ή ακόμα και η ευθανασία. Επειδή τέτοιες συζητήσεις προϋποθέτουν καθαρότητα απόψεων, επιστημονικές προσεγγίσεις και υπεύθυνες μελέτες εφαρμογής καλά θα ήταν να τις αναβάλλαμε επ’ ολίγον, όχι για να ωριμάσουν οι συνθήκες αλλά κυρίως για να σοβαρευτούν οι πολιτικοί που διαχειρίζονται τις ζωές μας.

-Ο καθηγητής Γιάννης Πανούσης είναι πρώην υπουργός

                             "ΤΑ ΝΕΑ", Ενθέσεις- Δημ. Μανιάτης- 15/02/24


Απώλειες και κέρδη ενός αυτονόητου νόμου


ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Ν. ΜΑΝΙΑΤΗ

Σήμερα εκτός απροόπτου ψηφίζεται το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια. Μια κυβέρνηση με συντηρητικό κορμό φέρνει μια τομή που έχει ήδη αργήσει αλλά που παραδόξως προκαλεί βραχυκύκλωμα και στην προοδευτική μεριά.

Και η ΝΔ έχει κάθε δικαίωμα να έχει τριβές για το θέμα όσο αυτονόητο κι αν είναι. Είναι η μεγάλη κεντροδεξιά παράταξη με συγκεκριμένο ακροατήριο, δεσμούς και απευθύνσεις. Μπορεί ο Μητσοτάκης εδώ και οκτώ χρόνια να έχει μια στρατηγική και κεντρώα σε πολλά πεδία, ο πυρήνας όμως της παράταξης δεν είναι εύκολο να μετασχηματιστεί, τουλάχιστον σε πυκνό χρόνο.

Τι γίνεται όμως στα αριστερά; Αν εξαιρέσει κανείς τη Νέα Αριστερά που πάει μπετόν σήμερα και υπερψηφίζει το νομοσχέδιο – παρά τις επιμέρους παρατηρήσεις της ή τις διατάξεις που θέλησε να προστεθούν – όλοι θα έχουν θέμα. Είναι πιο κεντρώος ο Μητσοτάκης από τους αντιπάλους του ή έχει συνολικά το πολιτικό σκηνικό πάει στα δεξιά και φαντάζει ως κεντρώα ή και προοδευτική μια αυτονόητη νομοθετική διευθέτηση;

Στην κοινωνία σήμερα οι τάσεις είναι μεικτές. Και ο πιο συνηθισμένος δημοσκόπος μιλάει μια μεικτές πολιτικές συμπεριφορές. Οι ίδιοι που μπορεί να είναι με το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα, μπορεί να υπερθεματίζουν με τους εξοπλισμούς της χώρας. Οσοι θέλουν ασφάλεια για τη χώρα, βλέπουν θετικά τα μη κρατικά ΑΕΙ. Πολλοί δε κεντρώοι που δεν έχουν άλλη επιλογή από τον Μητσοτάκη, δεν τους πολυαρέσει η όλη ιστορία των θεσμικών αποκλίσεων και καθεστωτικών πρακτικών της κυβέρνησης. Ενα μίνιμουμ βέβαια υπάρχει στα πράγματα και ευτυχώς. Για παράδειγμα δεν μπορεί να εκφωνείς ομοφοβικό ή ρατσιστικό οχετό και να θεωρείς πως αυτοεγγράφεσαι στο προοδευτικό τόξο. Ή δεν μπορεί να θες να τσακίζουν τους φοιτητές στο ξύλο και να υποδύεσαι τον φιλήσυχο πολίτη.

Το θέμα είναι πως με πρωτοβουλίες όπως αυτή για τα ομόφυλα ζευγάρια, ο άξονας επανανοηματοδοτείται και οι συμπεριφορές αποκαλύπτουν πολλά. Και το όλο ταμείο από αύριο που η Βουλή θα έχει ψηφίσει τον νόμο θα είναι για όλους. Μεγαλύτερο κόστος εδώ δεν θα έχει η κυβέρνηση. Το κοινό της ή μέρος του μπορεί να μη συμφωνεί, αλλά ο νόμος αυτός δεν είναι ικανός να τους κάνει να μετατοπιστούν αλλού, ίσως προσωρινά στην γκρίζα ζώνη των αναποφάσιστων, αλλά όχι με οριστικό τρόπο.

Το μεγαλύτερο κόστος θα έχουν όσοι είχαν την ευκαιρία να κερδίσουν ένα μεγαλύτερο ρεύμα προοδευτικών ψηφοφόρων αλλά δεν έδειξαν από την αρχή μια πιο σαφή στάση φοβούμενοι την ταύτιση με τον Μητσοτάκη. Το μεγαλύτερο κόστος θα έχουν όσοι αναλύουν το σήμερα με εργαλεία παγιωμένα άλλων εποχών ή σταθμίζουν το πολιτικό κόστος με το πώς θέλουν να μιλάνε στους ψηφοφόρους τους.

"ΤΑ ΝΕΑ", 15/02/24

 
Με τον τρόπο του Χριστόδουλου


ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ

Δεν πήρα είδηση, να το παραδεχτώ, πότε ετέθη ζήτημα «διασφάλισης της δημοκρατίας» (ό,τι και αν σημαίνει αυτό), ούτε πότε εκλήθη η Μακαριότητά του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών να δώσει τη λύση. Ο ίδιος, πάντως, κάτι τέτοιο κατάλαβε και, για πρώτη φορά στη μέχρι τώρα πορεία του, έπαιξε τον ρόλο του Χριστόδουλου, παρεμβαίνοντας με υποδείξεις για τον τρόπο λειτουργίας του πολιτεύματος. Ζήτησε ονομαστική ψηφοφορία στη Βουλή, στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο για τον πολιτικό γάμο των ομοφύλων, διότι έτσι «και τη δημοκρατία διασφαλίζουμε και τα συμφέροντα του ελληνικού λαού».

Ποιος τον ρώτησε, αναρωτιέμαι. Ανακατευόμαστε εμείς στους κανόνες λειτουργίας της Ιεράς Συνόδου; Εχουμε άποψη για το πώς παίρνουν τις αποφάσεις μεταξύ τους οι μητροπολίτες και αν ο τρόπος είναι δημοκρατικός, για τα δικά μας μέτρα και σταθμά; Πρόκειται για απροσχημάτιστη παρέμβαση της Εκκλησίας στην πολιτική και, οπωσδήποτε, ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος το καταλαβαίνει πολύ καλά αυτό. Επομένως, πρέπει επίσης να καταλαβαίνει ότι δεν συμφέρουν την Εκκλησία τέτοιες παρεμβάσεις, διότι περιορίζουν τη όποια ευρύτερη απήχηση του λόγου της στην κοινωνία. Ενδεχομένως να ικανοποιούν τους φανατικούς που πιέζουν, αυτό όμως είναι ένα μικρό και δεδομένο κοινό: είναι εκείνοι που ψηφίζουν Νατσιό, Βελόπουλο και Στίγκα.

Δεν μπορώ να γνωρίζω τα κίνητρα του Αρχιεπισκόπου για τη συγκεκριμένη παρέμβαση. Πάντως, με τη στάση του, κάνει καλό στην κυβέρνηση. Με τον τρόπο του, βοηθάει και ο Αρχιεπίσκοπος τον Κυριάκο. Διότι η γενικότερη προβολή του νομοσχεδίου, στην οποία συμβάλλει και ο Αρχιεπίσκοπος, ενισχύει το προοδευτικό πρόσημο της ΝΔ. Ο κόσμος έξω βλέπει ότι στην Ελλάδα ένα κόμμα της Κεντροδεξιάς εισάγει μεταρρυθμίσεις στον τομέα των ατομικών δικαιωμάτων, τις οποίες κανονικά θα έπρεπε να τις περιμένουμε από κυβερνήσεις της Αριστεράς. Ακόμη και σε διεθνές επίπεδο, η θέσπιση του πολιτικού γάμου των ομοφύλων απαντά, εν μέρει, στις αιτιάσεις περί κράτου δικαίου. Στην προβολή, λοιπόν, αυτής της εικόνας για τη χώρα και την κυβέρνησή της συμβάλλει ο Μακαριότατος με τις συμβουλές του για τη διαδικασία της ψηφοφορίας στη Βουλή.

Αξίζει να προσέξουμε πώς δικαιολογεί εμμέσως ο Αρχιεπίσκοπος το ενδιαφέρον του για τη δημοκρατικότητα της ψηφοφορίας. Επειδή, υποστηρίζει, «ο ελληνικός λαός είναι δημοκρατικός και δίδαξε τη δημοκρατία από αρχαιοτάτων χρόνων», η ψηφοφορία πρέπει να είναι ονομαστική, υπονοώντας ότι διαφορετικά προσβάλλεται η «δημοκρατική ευθιξία του λαού», για να το πω με ορολογία Τσίπρα. Βάζει τον λαό μπροστά και η Εκκλησία κρύβεται από πίσω. Οπως ακριβώς το έκανε και ο μακαριστός. Μεγάλη η ειρωνεία για τον Αρχιεπίσκοπο προσωπικά. Αλλά οι άνθρωποι που έχουν πίστη, όπως καταλαβαίνω, καταφέρνουν να εξουδετερώνουν την ειρωνεία…