Από την Αθήνα, όλες αυτές οι κινήσεις ερµηνεύονται αφενός ως µια προσπάθεια της Αγκυρας να διατηρήσει ενεργές τις θέσεις της σε µια περίοδο ουσιαστικής ύφεσης στο πεδίο, αφετέρου προκειµένου να δοθεί και προς την ελληνική πλευρά το µήνυµα ότι η περίοδος νηνεµίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι δυνατόν να διαρκέσει εις το διηνεκές, ενώ συνδέονται και µε τις επερχόµενες αυτοδιοικητικές εκλογές στην Τουρκία....

Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 10/02/24

 
Τουρκική ΝΟΤΑΜ για τα νησιά
Λόγω ελληνικής άσκησης επαναφέρει τα περί αποστρατιωτικοποίησης

Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕ∆ΟΥ

Σημάδια επιστροφής στην αναθεωρητική, προ των σεισμών του περυσινού Φεβρουαρίου, τακτική συνιστούν οι κινήσεις των τουρκικών αρχών το τελευταίο διάστημα, καθώς επαναφέρουν στο προσκήνιο τις απόψεις περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και σύνδεσης της κυριαρχίας τους με αυτήν. Οι τουρκικές αρχές επανήλθαν συγκεκριμένα στα περί αποστρατιωτικοποίησης μέσω ΝΟΤΑΜ, με αφορμή την ελληνική αεροναυτική άσκηση «Τρίαινα», που προγραμματίζεται για την επόμενη εβδομάδα σε περιοχές ανάμεσα σε Ψαρά και Χίο και ανατολικά και δυτικά της Καρπάθου. Είχαν προηγηθεί και διαβήματα από την Αγκυρα εντός του Ιανουαρίου για άλλες ασκήσεις σε διάφορα σημεία του Αιγαίου.

Τις τελευταίες εβδοµάδες καταγράφεται σε επίσηµα και δηµόσια έγγραφα επιστροφή της Αγκυρας σε ορολογία που θυµίζει την περίοδο πριν από τις 6 Φεβρουαρίου 2023 και την ύφεση της έντασης στα ελληνοτουρκικά. Μόλις προχθές, µε τρεις διαδοχικές οδηγίες προς ναυτιλλοµένους (NOTAM) οι τουρκικές αρχές επανήλθαν στα περί αποστρατιωτικοποίησης, αυτή τη φορά µε αφορµή την αεροναυτική άσκηση που προγραµµατίζεται για την επόµενη εβδοµάδα από την Αθήνα (ΤΑΜΣ Τρίαινα) στο ανατολικό και νοτιοανατολικό Αιγαίο (ανάµεσα σε Ψαρά και Χίο και περί την Κάρπαθο τόσο προς την Ανατολική Μεσόγειο όσο και στα δυτικά, στο Καρπάθιο πέλαγος και συγκεκριµένα στη συστάδα των νησιών Ζαφοράς, Χαµηλή, ∆ιβούνια και Αυγό).

Η ελληνική πλευρά είχε πληροφορήσει µέσω του συστήµατος NOTAM για την άσκηση, καθώς πρόκειται στο σύνολό τους για περιοχές που βρίσκονται εντός του FIR Αθηνών, και λίγες ηµέρες αργότερα, συγκεκριµένα την Πέµπτη, οι τουρκικές αρχές εξέδωσαν τρεις διαδοχικές antinotams (Α1233/24, Α1234/24 και A1235/24). 

Σε ό,τι αφορά την Κάρπαθο γίνεται αναφορά στη Συνθήκη των Παρισίων του 1947, µάλιστα µε το τουρκικό και το ιταλικό όνοµα του νησιού και όχι το ελληνικό (Κερπέ και Σκαρπάντο), και µε τον ισχυρισµό ότι πρόκειται για περιοχές οι οποίες πρέπει να αποκλείονται από κάθε σενάριο στρατιωτικών εκπαιδεύσεων ή ασκήσεων. Με την Α1234/24 σηµειώνεται, ακόµη, ότι η ελληνική άσκηση αποτελεί παραβίαση της «Απόφασης των 6 δυνάµεων του 1914» για το αποστρατιωτικοποιηµένο καθεστώς των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Γίνεται ακόµη αναφορά στη Συνθήκη της Λωζάννης, υποστηρίζοντας ότι µε βάση αυτή αποστρατιωτικοποιηµένα θεωρούνται και τα νησιά Αγιος Ευστράτιος, Λήµνος και Μυτιλήνη (sic). Ανάλογες αναφορές γίνονται και στην περίπτωση της Χίου και των Ψαρών.

Σύµφωνα µε καλά πληροφορηµένες πηγές, η τουρκική πλευρά έχει επανέλθει στη σταδιακή ανάδειξη των απόψεών της για το Ανατολικό Αιγαίο και την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών ως προϋπόθεση για την κυριαρχία τους από την Ελλάδα µέσα από διαφόρους διαύλους. Ενας από αυτούς είναι οι επίσηµες ειδοποιήσεις µέσω NOTAM, ωστόσο τον Ιανουάριο προηγήθηκαν και κάποια διαβήµατα σε διπλωµατικό επίπεδο (πρεσβεία Αγκυρας), ακριβώς προκειµένου να καταγραφούν διαµαρτυρίες για προαναγγελθείσες επισήµως ασκήσεις των ελληνικών Ενόπλων ∆υνάµεων.

Υπενθυµίζεται ότι µόλις προ ολίγων 24ώρων, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν µίλησε για «ζητήµατα που χρονίζουν» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αναφερόµενος συγκεκριµένα «στο καθεστώς των νησιών του Αιγαίου, της αποστρατιωτικοποίησης και του εναέριου χώρου».

Από την Αθήνα, όλες αυτές οι κινήσεις ερµηνεύονται αφενός ως µια προσπάθεια της Αγκυρας να διατηρήσει ενεργές τις θέσεις της σε µια περίοδο ουσιαστικής ύφεσης στο πεδίο, αφετέρου προκειµένου να δοθεί και προς την ελληνική πλευρά το µήνυµα ότι η περίοδος νηνεµίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι δυνατόν να διαρκέσει εις το διηνεκές, ενώ συνδέονται και µε τις επερχόµενες αυτοδιοικητικές εκλογές στην Τουρκία.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ελληνική πλευρά παρακολουθεί τα τεκταινόµενα, ενώ προετοιµάζεται και για τα επόµενα βήµατα του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Υπενθυµίζεται ότι στις 11 Μαρτίου είναι προγραµµατισµένη η επόµενη φάση του πολιτικού διαλόγου, υπό τον συντονισµό των υφυπουργών Εξωτερικών Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου και Μπουράκ Ακσαπάρ, ενώ στο πρώτο δεκαπενθήµερο του Μαΐου θα γίνει και η επόµενη συνάντηση των δύο ηγετών, Κυριάκου Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ενδιάµεσα θα έχει πραγµατοποιηθεί ο επόµενος γύρος των Μέτρων Οικοδόµησης Εµπιστοσύνης (ΜΟΕ) και µια ακόµη συνάντηση των υφυπουργών Εξωτερικών που έχουν αναλάβει την επίβλεψη της θετικής ατζέντας.

Η Αγκυρα συµπεριλαµβάνει και πάλι τις τελευταίες εβδοµάδες σε επίσηµα έγγραφα τη θεωρία περί αποστρατιωτικοποίησης.