Από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
 |
| "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 11/02/24 |
Τα όρια της καταλλαγής
Η διαλλακτικότητα έναντι των μπλόκων και των καταλήψεων μπορεί να έχει κόστος για την κυβέρνηση, αν αρχίσει να εκλαμβάνεται ως αδυναμία από την εκλογική της βάση. Γι’ αυτό και το Μαξίμου έχει Σχέδιο Β΄
Του ΠΕΤΡΟΥ ΜΑΡΤΙΝΙΔΗ*
Ετη φιλία πολλών συναδέλφων, πριν αφυπηρετήσω, με αιτία τις καταλήψεις. Μαζική απώλεια προκάλεσε ο «νόμος Διαμαντοπούλου», το 2011. Είχαν προηγηθεί, όπως και ακολούθησαν, καταλήψεις για παρατάσεις εξεταστικών περιόδων, τους τρόπους εκλογής πρυτανικών αρχών, το αν μικροπωλητές θα περιφέρονται σε πανεπιστημιακούς χώρους ή για να παραμένει το campus λειμώνας του υποκόσμου. Το μόνο που δεν έγινε αίτημα κατάληψης ήταν η κατάργηση της θνητότητας. Κάτι που ευλόγως θα επιδοκίμαζαν διδάσκοντες μιας ηλικίας.
Σταθερή απώλεια, πέρα από τις φιλίες, ήταν οι εβδομάδες μαθημάτων. Κι ομολογώ ότι συνήργησα στην ταχυδακτυλουργία να θεωρούνται «διπλές» κάποιες παραδόσεις, ώστε να μη χαθεί το εξάμηνο. Τακτική όνειδος για την πανεπιστημιακή κοινότητα. Παρά το επαναστατικό σφρίγος στους υποστηρικτές των καταλήψεων, η καλογερική πονηριά, να βαφτίζεται το κρέας ψάρι, δεν δημιούργησε ποτέ πρόβλημα.
Και για τους μεν φοιτητές, η νεανική αμεριμνησία δικαιολογεί κάθε στάση. Κάποιοι φαντασιώνονται κατορθώματα επαναστατών, άλλοι επωφελούνται από εκτός προγράμματος διακοπές. Αλλά για διδάσκοντες, η συναίνεση σε καταλήψεις μοιάζει αδιανόητη. Είναι, όπως είπα στη διάρκεια μιας κατάληψης κι έχασα πάραυτα δυο φίλους, το ισοδύναμο ραβίνων που θα εγκωμίαζαν τα τάγματα εφόδου στη Βαϊμάρη του 1930.
Υπήρξαν, ιστορικά, καταλήψεις που αξίζουν όλο τον σεβασμό μας. Εκείνη του Πανεπιστημίου της Βιέννης την άνοιξη του 1848 λ.χ., η οποία, μεταξύ άλλων γεγονότων, οδήγησε στην παραίτηση του Μέτερνιχ από τη θέση του υπουργού. Ή εκείνη της Νομικής Σχολής Αθηνών κι έπειτα του Πολυτεχνείου, το 1973. Δεν έριξαν τη Χούντα, αφύπνισαν όμως χαυνωμένες συνειδήσεις. Στις μετά το 1974 καταλήψεις είχαμε μόνο κακό θέατρο ή, κατά το χιλιοειπωμένο, «επαναστατική γυμναστική». Με την καχυποψία να αντιμετωπίζει οποιοδήποτε νέο μέτρο.
Τα πανεπιστήμια είναι εστίες άνθησης της γνώσης όσο και της αυτογνωσίας. Καλλιέργεια δεξιοτήτων μαζί με τη συνειδητοποίηση όλου του ανθρώπινου αγώνα για την κατανόηση του σύμπαντος. Από τις περί Φυσικής αριστοτελικές πραγματείες μέχρι την κβαντική βαρύτητα του Στίβεν Χόκινγκ, για τους φοιτητές των φυσικών επιστημών· από την ποίηση των Σουμερίων ώς τους εσωτερικούς μονολόγους στη μοντέρνα πεζογραφία, για τους φοιτητές των ανθρωπιστικών. Και το κυρίως θέμα έγκειται στο πόσο αλλαγμένοι, ως άτομα, καταλήγουν οι σπουδαστές.
Κανένα ρόλο δεν παίζει αν αυτή η γνώση θα αντλείται από δημόσια ή από ιδιωτικά πανεπιστήμια. Δεν είναι ο νομικός χαρακτήρας του πανεπιστημίου που θα εμποδίσει οποιονδήποτε να σμιλέψει τη σκέψη του βυθιζόμενος στις σελίδες του Λέοναρντ Μλοντίνοφ ή σ’ εκείνες του Καρλ Πόπερ, για την ύπαρξη μιας λογικής στην εξέλιξη των επιστημονικών ανακαλύψεων, στις σελίδες του Χάρολντ Μπλουμ ή σ’ εκείνες του Ερνστ Γκόμπριχ, για το αν υφίσταται «Κανόνας» στην ιεραρχία των λογοτεχνικών έργων ή «χρονικά» στις αλληλεπιδράσεις των εικαστικών.
Το ενδιαφέρον για όλα αυτά είναι το πιο σημαντικό κέρδος των σπουδών, όπου κι αν γίνονται. Με τους καθηγητές να εμπνέουν και να πλοηγούν ανάλογα, είτε ο πτυχιούχος καταφέρει να εξασφαλίσει το ψωμί του στον επαγγελματικό του βίο είτε όχι. Τουλάχιστον, θα έχει φιλοτεχνήσει μια προσωπικότητα ικανή να αντεπεξέρχεται σ’ έναν κόσμο συνεχών αλλαγών.
Η επαγγελματική εξασφάλιση είναι δευτερεύουσα απόρροια των σπουδών· η απόκτηση μιας αδιάπτωτης μαθησιακής βουλιμίας προέχει. Ποια θα είναι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια μένει να φανεί. Η εκ των προτέρων απόρριψη και η καχυποψία δείχνουν ανασφάλεια. Η Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι δεν έχασε τίποτα επειδή το 1986 άνοιξε εκεί ένα παράρτημα του Parsons School of Design, προσφέροντας μαθήματα αποκλειστικά στα αγγλικά, ούτε στερήθηκαν τριτοβάθμιες σπουδές φτωχοί Ολλανδοί, επειδή τα δημόσια πανεπιστήμιά τους έχουν δίδακτρα. Υποτροφίες αντισταθμίζουν τις δυσχέρειες. Κι ούτε η Σορβόννη ή άλλο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο κόβει την επαφή του με την κοινωνία, επειδή στις εισόδους υπάρχει έλεγχος, ώστε μόνο φοιτητές και προσωπικό να δικαιούνται την είσοδο.
Την όρεξη για μάθηση, το πιο κρίσιμο απόκτημα, δεν το εγγυάται το δημόσιο ή το ιδιωτικό ίδρυμα και, σίγουρα, δεν το ευνοούν οι καταλήψεις. Η γνώση αποτελεί το μόνο αγαθό που, όσο σπάταλα και αν εκχωρείται, ποτέ δεν οδηγεί σε πτώχευση.
Η διαλλακτικότητα έναντι των μπλόκων και των καταλήψεων μπορεί να έχει κόστος για την κυβέρνηση, αν αρχίσει να εκλαμβάνεται ως αδυναμία από την εκλογική της βάση. Γι’ αυτό και το Μαξίμου έχει Σχέδιο Β΄
Του ΣΤΑΥΡΟΥ Γ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ
Την επίτευξη μιας δύσκολης «χρυσής τομής» επιχειρεί η κυβέρνηση ώστε να περάσει με τις λιγότερες δυνατές απώλειες ένας δύσκολος Φεβρουάριος, κάτι που επιβάλλεται, καθώς θα στρώσει πολιτικά το έδαφος για τις επερχόμενες ευρωεκλογές.
Το ερώτημα που τίθεται τελευταία στις συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου είναι πού πρέπει να σταματήσει η διαλλακτικότητα και η καταλλαγή και πού πρέπει να αρχίσει η πιο δυναμική αντίδραση σε φαινόμενα ανομίας, όπως το κλείσιμο των δρόμων και οι καταλήψεις. Σε πρώτη φάση το Μέγαρο Μαξίμου κράτησε απέναντι στους αγρότες μια ήπια στάση, προχωρώντας σε κινήσεις κατευνασμού. Η άμεση παραδοχή πως τα αιτήματα είναι δίκαια και οι ενισχύσεις σε χρόνο-εξπρές διά στόματος του πρωθυπουργού έδειξαν σαφώς την πρόθεση να κλείσει το θέμα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Εξίσου προσεκτική ήταν και η αντίδραση στα πανεπιστήμια, καθώς το βασικό όπλο που επελέγη ήταν η παράκαμψη των καταλήψεων με τις τηλεξετάσεις. Τα ΜΑΤ επενέβησαν μόνο εκεί που υπήρχε σχετικό αίτημα των πρυτανικών αρχών – στο ΑΠΘ και στο Δημοκρίτειο. Μπορεί να διατηρηθεί αυτή η ήπια προσέγγιση;
«Αν θες όμως ειρήνη, ετοιμάσου για πόλεμο», λέει το γνωστό λατινικό ρητό, και αυτό ενστερνίζονται στην κυβέρνηση. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως εάν από τη συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου μεταξύ του πρωθυπουργού και των αγροτών δεν βγει λευκός καπνός και οι αγρότες συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις, αποκλείοντας τις εθνικές οδούς, τότε η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει πίσω και θα δούμε ακόμη πιο δυναμική αντίδραση. Το τελεσίγραφο έχει ήδη σταλεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, που ζήτησε «διάλογο με ανοιχτούς δρόμους». Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές προσθέτουν στην «Κ» πως εφόσον οι αγρότες κλιμακώσουν, τότε «η αντίδραση θα είναι αυτή που πρέπει για το σύνολο των πολιτών».
«Χειρουργικές κινήσεις»
Ιδια ακριβώς αντίληψη επικρατεί και με το έτερο μεγάλο θέμα, τις καταλήψεις. Η κυβέρνηση δεν θέλει σε καμία περίπτωση να υπάρξει γενικευμένη ένταση σε ένα χώρο που κατά το παρελθόν έχει αποτελέσει την καύσιμη ύλη για πολλές, μεγαλύτερες και ανεξέλεγκτες εντάσεις. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως αν υπάρξει τεράστιο κύμα καταλήψεων θα μείνει με σταυρωμένα χέρια, καθώς αυτό θα τη φέρει αντιμέτωπη, όπως και στην περίπτωση των αγροτών, με το δικό της εκλογικό ακροατήριο, που επιλέγει τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως εγγυητή της τάξης και της «κανονικότητας». Συνεπώς ο γενικός κανόνας είναι, όπως λέει αρμόδια πηγή στην «Κ», να περάσει ο Φεβρουάριος με «χειρουργικές κινήσεις και χαμηλές αντιπαραθέσεις», εάν όμως χρειαστεί, τότε θα υπάρξει και αντίδραση.
Η παραπάνω στρατηγική του Μαξίμου ερμηνεύεται και αριθμητικά. Το 41% που ψήφισε τη Ν.Δ. πριν από ένα χρόνο έχει αναλυθεί επαρκώς από αλλεπάλληλες έρευνες και το αποτέλεσμα είναι αποκαλυπτικό. Είναι ένα κοινό που θέλει αλλαγές και δεν το πειράζει να «δει να σπάνε αυγά», όπως λέει χαρακτηριστικά πηγή που έχει γνώση των αναλύσεων. Γι’ αυτό και εκτιμάται ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν μπορεί να νερώσει πολύ το κρασί του και να διαψεύσει τις προσδοκίες της πλειοψηφίας για χάρη εκείνων των μειοψηφιών που ποτέ δεν τον ψήφισαν και δεν πρόκειται να το κάνουν ούτε στο μέλλον, όπως είναι, για παράδειγμα, όσοι υποστηρίζουν τις καταλήψεις ή τους αποκλεισμούς δρόμων. «Ο πρωθυπουργός απευθύνεται σταθερά στο κοινό που δεν θέλει να τον δει να φοβάται τη σύγκρουση», λέει χαρακτηριστικά στην «Κ» κυβερνητική πηγή.
Ολα τα παραπάνω καταλήγουν σε αυτό που καταλήγουν τα... πάντα στην πολιτική: στις εκλογές, καθώς θα απομένουν μόλις τέσσερις μήνες μέχρι τις ευρωκάλπες. Ο πρωθυπουργός θέλει να πάει στις ευρωεκλογές με ένα συγκεκριμένο αφήγημα, διαφορετικό από της πρώτης τετραετίας, το οποίο θα λέει πως τον περασμένο Ιούνιο πήρε μια εντολή αλλαγών και μέσα σε λίγους μήνες το έκανε πράξη.
Την επίτευξη μιας δύσκολης «χρυσής τομής» επιχειρεί η κυβέρνηση ώστε να περάσει με τις λιγότερες δυνατές απώλειες ένας δύσκολος Φεβρουάριος, κάτι που επιβάλλεται, καθώς θα στρώσει πολιτικά το έδαφος για τις επερχόμενες ευρωεκλογές.
Το ερώτημα που τίθεται τελευταία στις συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου είναι πού πρέπει να σταματήσει η διαλλακτικότητα και η καταλλαγή και πού πρέπει να αρχίσει η πιο δυναμική αντίδραση σε φαινόμενα ανομίας, όπως το κλείσιμο των δρόμων και οι καταλήψεις. Σε πρώτη φάση το Μέγαρο Μαξίμου κράτησε απέναντι στους αγρότες μια ήπια στάση, προχωρώντας σε κινήσεις κατευνασμού. Η άμεση παραδοχή πως τα αιτήματα είναι δίκαια και οι ενισχύσεις σε χρόνο-εξπρές διά στόματος του πρωθυπουργού έδειξαν σαφώς την πρόθεση να κλείσει το θέμα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Εξίσου προσεκτική ήταν και η αντίδραση στα πανεπιστήμια, καθώς το βασικό όπλο που επελέγη ήταν η παράκαμψη των καταλήψεων με τις τηλεξετάσεις. Τα ΜΑΤ επενέβησαν μόνο εκεί που υπήρχε σχετικό αίτημα των πρυτανικών αρχών – στο ΑΠΘ και στο Δημοκρίτειο. Μπορεί να διατηρηθεί αυτή η ήπια προσέγγιση;
«Αν θες όμως ειρήνη, ετοιμάσου για πόλεμο», λέει το γνωστό λατινικό ρητό, και αυτό ενστερνίζονται στην κυβέρνηση. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως εάν από τη συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου μεταξύ του πρωθυπουργού και των αγροτών δεν βγει λευκός καπνός και οι αγρότες συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις, αποκλείοντας τις εθνικές οδούς, τότε η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει πίσω και θα δούμε ακόμη πιο δυναμική αντίδραση. Το τελεσίγραφο έχει ήδη σταλεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, που ζήτησε «διάλογο με ανοιχτούς δρόμους». Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές προσθέτουν στην «Κ» πως εφόσον οι αγρότες κλιμακώσουν, τότε «η αντίδραση θα είναι αυτή που πρέπει για το σύνολο των πολιτών».
«Χειρουργικές κινήσεις»
Ιδια ακριβώς αντίληψη επικρατεί και με το έτερο μεγάλο θέμα, τις καταλήψεις. Η κυβέρνηση δεν θέλει σε καμία περίπτωση να υπάρξει γενικευμένη ένταση σε ένα χώρο που κατά το παρελθόν έχει αποτελέσει την καύσιμη ύλη για πολλές, μεγαλύτερες και ανεξέλεγκτες εντάσεις. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως αν υπάρξει τεράστιο κύμα καταλήψεων θα μείνει με σταυρωμένα χέρια, καθώς αυτό θα τη φέρει αντιμέτωπη, όπως και στην περίπτωση των αγροτών, με το δικό της εκλογικό ακροατήριο, που επιλέγει τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως εγγυητή της τάξης και της «κανονικότητας». Συνεπώς ο γενικός κανόνας είναι, όπως λέει αρμόδια πηγή στην «Κ», να περάσει ο Φεβρουάριος με «χειρουργικές κινήσεις και χαμηλές αντιπαραθέσεις», εάν όμως χρειαστεί, τότε θα υπάρξει και αντίδραση.
Η παραπάνω στρατηγική του Μαξίμου ερμηνεύεται και αριθμητικά. Το 41% που ψήφισε τη Ν.Δ. πριν από ένα χρόνο έχει αναλυθεί επαρκώς από αλλεπάλληλες έρευνες και το αποτέλεσμα είναι αποκαλυπτικό. Είναι ένα κοινό που θέλει αλλαγές και δεν το πειράζει να «δει να σπάνε αυγά», όπως λέει χαρακτηριστικά πηγή που έχει γνώση των αναλύσεων. Γι’ αυτό και εκτιμάται ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν μπορεί να νερώσει πολύ το κρασί του και να διαψεύσει τις προσδοκίες της πλειοψηφίας για χάρη εκείνων των μειοψηφιών που ποτέ δεν τον ψήφισαν και δεν πρόκειται να το κάνουν ούτε στο μέλλον, όπως είναι, για παράδειγμα, όσοι υποστηρίζουν τις καταλήψεις ή τους αποκλεισμούς δρόμων. «Ο πρωθυπουργός απευθύνεται σταθερά στο κοινό που δεν θέλει να τον δει να φοβάται τη σύγκρουση», λέει χαρακτηριστικά στην «Κ» κυβερνητική πηγή.
Ολα τα παραπάνω καταλήγουν σε αυτό που καταλήγουν τα... πάντα στην πολιτική: στις εκλογές, καθώς θα απομένουν μόλις τέσσερις μήνες μέχρι τις ευρωκάλπες. Ο πρωθυπουργός θέλει να πάει στις ευρωεκλογές με ένα συγκεκριμένο αφήγημα, διαφορετικό από της πρώτης τετραετίας, το οποίο θα λέει πως τον περασμένο Ιούνιο πήρε μια εντολή αλλαγών και μέσα σε λίγους μήνες το έκανε πράξη.
Ηδη, σύμφωνα με το σχέδιο, στο προεκλογικό τρίμηνο θα προταχθούν πέντε μεγάλες μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες:
-Πρώτον, εισήχθη η επιστολική ψήφος,
-δεύτερον, προχωρούν εκτεταμένες αλλαγές στην Υγεία,
-τρίτον, έρχονται «ιστορικές» αλλαγές στα πανεπιστήμια,
-τέταρτον, ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών δείχνει τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και,
-πέμπτον, νομοθετήθηκαν μέτρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής.
Αρμόδια πηγή, ωστόσο, προσθέτει πως στο τρίμηνο του προεκλογικού αγώνα η κυβέρνηση θα δώσει μεγάλη έμφαση σε θέματα ενίσχυσης της οικογένειας, ενώ θα επιχειρήσει να απαντήσει και στον δύσκολο γρίφο που λέγεται δημογραφικό. Το αρμόδιο υπουργείο και η υπουργός Σοφία Ζαχαράκη εργάζονται με ορίζοντα τον ερχόμενο Μάιο, οπότε θα παρουσιαστεί το εθνικό σχέδιο για το δημογραφικό, ένας από τους πυλώνες του οποίου θα είναι και το στεγαστικό πρόβλημα.
Η Ν.Δ. μέσα από αυτή τη διαδικασία θα επιδιώξει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συσπείρωση του 41% που την ψήφισε ένα χρόνο πριν. Σήμερα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», οι κυλιόμενες δημοσκοπήσεις που φτάνουν στο Μαξίμου τής δίνουν στο αστάθμητο δείγμα περίπου 30%. Ο στόχος του Μαξίμου είναι συνεπώς να «μιλήσει» έως τον Ιούνιο στο 10% που έχει περάσει στους αναποφάσιστους αλλά δεν έχει πάει κατά κανόνα σε άλλο κόμμα, επιχειρώντας να πλησιάσει το 35% στις εκλογές, που θα θεωρηθεί «μεγάλη επιτυχία», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά κυβερνητική πηγή.
Οι δημοσκοπήσεις
Η ίδια πηγή προσθέτει πως «οτιδήποτε από 33% και πάνω θα είναι επιτυχία». Ηδη στο Μαξίμου έχουν αρχίσει τις πρώτες δημοσκοπήσεις με έμφαση στα ποιοτικά χαρακτηριστικά για να δουν πού βρίσκονται. Τα βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν έως το τέλος Φεβρουαρίου, που αναμένεται να ανακοινωθεί και το πλήρες ευρωψηφοδέλτιο, είναι τι ποσοστό θέλει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, πόσοι αντιδρούν στις καταλήψεις, τι πιστεύουν οι πολίτες για το σύστημα υγείας, πώς ιεραρχούν τα προβλήματα, όπως είναι η ακρίβεια και η ασφάλεια που εξακολουθούν να είναι τα πλέον κορυφαία, αλλά και πώς αξιολογούν τους πολιτικούς αρχηγούς. Εφόσον ο τελικός στόχος του 33% και άνω επιτευχθεί, θα θεωρηθεί ένα πολύ ισχυρό ποσοστό για μια «παραγωγική τριετία» και πιθανό διαβατήριο για μια τρίτη θητεία.
Η Ν.Δ. ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου θα επιδιώξει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συσπείρωση του 41% που την ψήφισε ένα χρόνο πριν.
Η αιωνιότητα των καταλήψεωνΗ καχυποψία στοιχειώνει
Η Ν.Δ. μέσα από αυτή τη διαδικασία θα επιδιώξει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συσπείρωση του 41% που την ψήφισε ένα χρόνο πριν. Σήμερα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», οι κυλιόμενες δημοσκοπήσεις που φτάνουν στο Μαξίμου τής δίνουν στο αστάθμητο δείγμα περίπου 30%. Ο στόχος του Μαξίμου είναι συνεπώς να «μιλήσει» έως τον Ιούνιο στο 10% που έχει περάσει στους αναποφάσιστους αλλά δεν έχει πάει κατά κανόνα σε άλλο κόμμα, επιχειρώντας να πλησιάσει το 35% στις εκλογές, που θα θεωρηθεί «μεγάλη επιτυχία», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά κυβερνητική πηγή.
Οι δημοσκοπήσεις
Η ίδια πηγή προσθέτει πως «οτιδήποτε από 33% και πάνω θα είναι επιτυχία». Ηδη στο Μαξίμου έχουν αρχίσει τις πρώτες δημοσκοπήσεις με έμφαση στα ποιοτικά χαρακτηριστικά για να δουν πού βρίσκονται. Τα βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν έως το τέλος Φεβρουαρίου, που αναμένεται να ανακοινωθεί και το πλήρες ευρωψηφοδέλτιο, είναι τι ποσοστό θέλει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, πόσοι αντιδρούν στις καταλήψεις, τι πιστεύουν οι πολίτες για το σύστημα υγείας, πώς ιεραρχούν τα προβλήματα, όπως είναι η ακρίβεια και η ασφάλεια που εξακολουθούν να είναι τα πλέον κορυφαία, αλλά και πώς αξιολογούν τους πολιτικούς αρχηγούς. Εφόσον ο τελικός στόχος του 33% και άνω επιτευχθεί, θα θεωρηθεί ένα πολύ ισχυρό ποσοστό για μια «παραγωγική τριετία» και πιθανό διαβατήριο για μια τρίτη θητεία.
Η Ν.Δ. ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου θα επιδιώξει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συσπείρωση του 41% που την ψήφισε ένα χρόνο πριν.
 |
| "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 11/02/24 |
τις ένοχες συνειδήσεις.
ΣΑΙΞΠΗΡ, Ερρίκος Δ΄Η
Του ΠΕΤΡΟΥ ΜΑΡΤΙΝΙΔΗ*
Ετη φιλία πολλών συναδέλφων, πριν αφυπηρετήσω, με αιτία τις καταλήψεις. Μαζική απώλεια προκάλεσε ο «νόμος Διαμαντοπούλου», το 2011. Είχαν προηγηθεί, όπως και ακολούθησαν, καταλήψεις για παρατάσεις εξεταστικών περιόδων, τους τρόπους εκλογής πρυτανικών αρχών, το αν μικροπωλητές θα περιφέρονται σε πανεπιστημιακούς χώρους ή για να παραμένει το campus λειμώνας του υποκόσμου. Το μόνο που δεν έγινε αίτημα κατάληψης ήταν η κατάργηση της θνητότητας. Κάτι που ευλόγως θα επιδοκίμαζαν διδάσκοντες μιας ηλικίας.
Σταθερή απώλεια, πέρα από τις φιλίες, ήταν οι εβδομάδες μαθημάτων. Κι ομολογώ ότι συνήργησα στην ταχυδακτυλουργία να θεωρούνται «διπλές» κάποιες παραδόσεις, ώστε να μη χαθεί το εξάμηνο. Τακτική όνειδος για την πανεπιστημιακή κοινότητα. Παρά το επαναστατικό σφρίγος στους υποστηρικτές των καταλήψεων, η καλογερική πονηριά, να βαφτίζεται το κρέας ψάρι, δεν δημιούργησε ποτέ πρόβλημα.
Και για τους μεν φοιτητές, η νεανική αμεριμνησία δικαιολογεί κάθε στάση. Κάποιοι φαντασιώνονται κατορθώματα επαναστατών, άλλοι επωφελούνται από εκτός προγράμματος διακοπές. Αλλά για διδάσκοντες, η συναίνεση σε καταλήψεις μοιάζει αδιανόητη. Είναι, όπως είπα στη διάρκεια μιας κατάληψης κι έχασα πάραυτα δυο φίλους, το ισοδύναμο ραβίνων που θα εγκωμίαζαν τα τάγματα εφόδου στη Βαϊμάρη του 1930.
Υπήρξαν, ιστορικά, καταλήψεις που αξίζουν όλο τον σεβασμό μας. Εκείνη του Πανεπιστημίου της Βιέννης την άνοιξη του 1848 λ.χ., η οποία, μεταξύ άλλων γεγονότων, οδήγησε στην παραίτηση του Μέτερνιχ από τη θέση του υπουργού. Ή εκείνη της Νομικής Σχολής Αθηνών κι έπειτα του Πολυτεχνείου, το 1973. Δεν έριξαν τη Χούντα, αφύπνισαν όμως χαυνωμένες συνειδήσεις. Στις μετά το 1974 καταλήψεις είχαμε μόνο κακό θέατρο ή, κατά το χιλιοειπωμένο, «επαναστατική γυμναστική». Με την καχυποψία να αντιμετωπίζει οποιοδήποτε νέο μέτρο.
Ομολογώ ότι συνήργησα στην ταχυδακτυλουργία να θεωρούνται «διπλές» κάποιες παραδόσεις, ώστε να μη χαθεί το εξάμηνο. Τακτική όνειδος για την πανεπιστημιακή κοινότητα. Παρά το επαναστατικό σφρίγος στους υποστηρικτές των καταλήψεων, η καλογερική πονηριά, να βαφτίζεται το κρέας ψάρι, δεν δημιούργησε ποτέ πρόβλημα.Και για τους μεν φοιτητές, η νεανική αμεριμνησία δικαιολογεί κάθε στάση. Κάποιοι φαντασιώνονται κατορθώματα επαναστατών, άλλοι επωφελούνται από εκτός προγράμματος διακοπές. Αλλά για διδάσκοντες, η συναίνεση σε καταλήψεις μοιάζει αδιανόητη. Είναι, όπως είπα στη διάρκεια μιας κατάληψης κι έχασα πάραυτα δυο φίλους, το ισοδύναμο ραβίνων που θα εγκωμίαζαν τα τάγματα εφόδου στη Βαϊμάρη του 1930.
Τα πανεπιστήμια είναι εστίες άνθησης της γνώσης όσο και της αυτογνωσίας. Καλλιέργεια δεξιοτήτων μαζί με τη συνειδητοποίηση όλου του ανθρώπινου αγώνα για την κατανόηση του σύμπαντος. Από τις περί Φυσικής αριστοτελικές πραγματείες μέχρι την κβαντική βαρύτητα του Στίβεν Χόκινγκ, για τους φοιτητές των φυσικών επιστημών· από την ποίηση των Σουμερίων ώς τους εσωτερικούς μονολόγους στη μοντέρνα πεζογραφία, για τους φοιτητές των ανθρωπιστικών. Και το κυρίως θέμα έγκειται στο πόσο αλλαγμένοι, ως άτομα, καταλήγουν οι σπουδαστές.
Κανένα ρόλο δεν παίζει αν αυτή η γνώση θα αντλείται από δημόσια ή από ιδιωτικά πανεπιστήμια. Δεν είναι ο νομικός χαρακτήρας του πανεπιστημίου που θα εμποδίσει οποιονδήποτε να σμιλέψει τη σκέψη του βυθιζόμενος στις σελίδες του Λέοναρντ Μλοντίνοφ ή σ’ εκείνες του Καρλ Πόπερ, για την ύπαρξη μιας λογικής στην εξέλιξη των επιστημονικών ανακαλύψεων, στις σελίδες του Χάρολντ Μπλουμ ή σ’ εκείνες του Ερνστ Γκόμπριχ, για το αν υφίσταται «Κανόνας» στην ιεραρχία των λογοτεχνικών έργων ή «χρονικά» στις αλληλεπιδράσεις των εικαστικών.
Το ενδιαφέρον για όλα αυτά είναι το πιο σημαντικό κέρδος των σπουδών, όπου κι αν γίνονται. Με τους καθηγητές να εμπνέουν και να πλοηγούν ανάλογα, είτε ο πτυχιούχος καταφέρει να εξασφαλίσει το ψωμί του στον επαγγελματικό του βίο είτε όχι. Τουλάχιστον, θα έχει φιλοτεχνήσει μια προσωπικότητα ικανή να αντεπεξέρχεται σ’ έναν κόσμο συνεχών αλλαγών.
Η επαγγελματική εξασφάλιση είναι δευτερεύουσα απόρροια των σπουδών· η απόκτηση μιας αδιάπτωτης μαθησιακής βουλιμίας προέχει. Ποια θα είναι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια μένει να φανεί. Η εκ των προτέρων απόρριψη και η καχυποψία δείχνουν ανασφάλεια. Η Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι δεν έχασε τίποτα επειδή το 1986 άνοιξε εκεί ένα παράρτημα του Parsons School of Design, προσφέροντας μαθήματα αποκλειστικά στα αγγλικά, ούτε στερήθηκαν τριτοβάθμιες σπουδές φτωχοί Ολλανδοί, επειδή τα δημόσια πανεπιστήμιά τους έχουν δίδακτρα. Υποτροφίες αντισταθμίζουν τις δυσχέρειες. Κι ούτε η Σορβόννη ή άλλο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο κόβει την επαφή του με την κοινωνία, επειδή στις εισόδους υπάρχει έλεγχος, ώστε μόνο φοιτητές και προσωπικό να δικαιούνται την είσοδο.
Την όρεξη για μάθηση, το πιο κρίσιμο απόκτημα, δεν το εγγυάται το δημόσιο ή το ιδιωτικό ίδρυμα και, σίγουρα, δεν το ευνοούν οι καταλήψεις. Η γνώση αποτελεί το μόνο αγαθό που, όσο σπάταλα και αν εκχωρείται, ποτέ δεν οδηγεί σε πτώχευση.
*Ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου