Από "ΤΑ ΝΕΑ"
"ΤΑ ΝΕΑ", 27/01/20 |
ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΡΙΒΑ
Σε άρθρο του στις 25 Ιανουαρίου 2020, ο καθηγητής κ. Π.Κ. Ιωακειμίδης αναφέρεται σε δικό μου άρθρο στα «ΝΕΑ» της 23ης Ιανουαρίου 2020. Οφείλω, λοιπόν, να διευκρινίσω κάποιες λεπτομέρειες για την ιστορική απόφαση της 12ης Ιουλίου 2016 αναφορικά με τι θεωρείται νησί από νομικής άποψης (juridical island). Η απόφαση αυτή ελήφθη από το Μόνιμο Διεθνές Δικαστήριο Διαιτησίας (Permanent Court of Arbitration / PCA) που εδρεύει στο Παλάτι της Ειρήνης (Peace Palace) στη Χάγη της Ολλανδίας, όπου εδρεύει και το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (International Court of Justice / ICJ) και φυσικά αποτελεί άλλον οργανισμό.
Η απόφαση ξεκαθαρίζει μια σειρά από ασάφειες που υπήρχαν στην παράγραφο 3 του Αρθρου 121 της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982, αναφορικά με τις διαφορές βράχου και νησιού.
Ετσι στερεί ένα «επιχείρημα» χωρών όπως η Τουρκία που θεωρεί τα ελληνικά νησιά ως «μειωμένης υπόστασης» όσον αφορά τα κυριαρχικά τους δικαιώματα έναντι της δικής της ηπειρωτικής ακτής.
Συνακόλουθα, καθίσταται επικίνδυνη «πολυτέλεια» η επιλογή της Ελλάδας να αρνείται να ασκήσει τα θεμελιώδη κυριαρχικά της δικαιώματα στο Αιγαίο, γιατί τότε προκύπτει ο κίνδυνος να περάσει ένα μήνυμα αποδοχής μειωμένης κυριαρχίας έναντι της Τουρκίας, που με τη σειρά του θα αποτελέσει νάρκη στα θεμέλια της ειρήνης και της σταθερότητας στο ελληνοτουρκικό σύστημα, αφήνοντας επικίνδυνα περιθώρια για ασάφειες για το πού βρίσκονται οι «κόκκινες γραμμές».
Επιπροσθέτως, η Ελλάδα οφείλει να προσαρμοστεί στη γεωπολιτική πραγματικότητα που τείνει να δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την υπόσταση των εγγύς θαλασσών (near seas) στην ευρασιατική περιφέρεια.
Συγκεκριμένα, υπάρχει μια πολύ ισχυρή τάση για την de facto μετατροπή της ΑΟΖ και των χωρικών υδάτων σε χώρο εθνικής κυριαρχίας, κάτι σαν προέκταση της στεριάς προς τη θάλασσα. Η τάση αυτή ξεκίνησε από τη Νότια Σινική Θάλασσα, αλλά λαμβάνει ευρύτερες διαστάσεις και φαίνεται πως αποτελεί κομμάτι της μακρόπνοης τουρκικής στρατηγικής.
Υπό το φως των νέων αυτών εξελίξεων, αν η Ελλάδα επιμείνει στη «στρατηγική» της αποφυγής άσκησης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, προκύπτει ο κίνδυνος να περάσει το μήνυμα στην Τουρκία ότι αποδέχεται την «προέκτασή» της μέσα στο Αιγαίο.
Η εξέλιξη αυτή θα δημιουργήσει μια εξαιρετικά ασταθή κατάσταση στο ελληνοτουρκικό σύστημα, η οποία αργά ή γρήγορα θα κυοφορήσει επικίνδυνες τριβές που ενδέχεται να οδηγήσουν σε τραγικά διλήμματα μεταξύ πολεμικής αναμέτρησης ή εθνικού ακρωτηριασμού.
Εν κατακλείδι, λοιπόν, η Ελλάδα οφείλει να επανατοποθετήσει τον εαυτό της στο διεθνές σύστημα και να εναρμονίσει τη γεωπολιτική της λειτουργία και υπόσταση με τις σύγχρονες εξελίξεις. Και αυτό ακριβώς για να περιορίσει τους κινδύνους πολεμικής αναμέτρησης με την Τουρκία.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει κάποια στιγμή να ξεφύγουμε από μανιχαϊστικά δίπολα του τύπου άρνηση άσκησης εθνικής κυριαρχίας ή πόλεμος. Η ελληνική πολιτική δεν μπορεί να διαμορφώνεται από τις τουρκικές απειλές. Ακόμη και με τη λογική των οπαδών του συμβιβασμού, με την ανακήρυξη ΑΟΖ και την επέκταση των χωρικών μας υδάτων θα δημιουργούσαμε μια βάση πάνω στην οποία θα ήταν δυνατόν να εδραστούν μελλοντικές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Αντιθέτως, όταν αρνείσαι τα κυριαρχικά σου δικαιώματα, δεν έχεις κάτι να διαπραγματευτείς και θα οδηγείσαι από υποχώρηση σε υποχώρηση μέχρι κάποια στιγμή να φθάσεις στο σημείο της αναπόφευκτης πλέον πολεμικής αναμέτρησης.
Η απόφαση ξεκαθαρίζει μια σειρά από ασάφειες που υπήρχαν στην παράγραφο 3 του Αρθρου 121 της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982, αναφορικά με τις διαφορές βράχου και νησιού.
Ετσι στερεί ένα «επιχείρημα» χωρών όπως η Τουρκία που θεωρεί τα ελληνικά νησιά ως «μειωμένης υπόστασης» όσον αφορά τα κυριαρχικά τους δικαιώματα έναντι της δικής της ηπειρωτικής ακτής.
Συνακόλουθα, καθίσταται επικίνδυνη «πολυτέλεια» η επιλογή της Ελλάδας να αρνείται να ασκήσει τα θεμελιώδη κυριαρχικά της δικαιώματα στο Αιγαίο, γιατί τότε προκύπτει ο κίνδυνος να περάσει ένα μήνυμα αποδοχής μειωμένης κυριαρχίας έναντι της Τουρκίας, που με τη σειρά του θα αποτελέσει νάρκη στα θεμέλια της ειρήνης και της σταθερότητας στο ελληνοτουρκικό σύστημα, αφήνοντας επικίνδυνα περιθώρια για ασάφειες για το πού βρίσκονται οι «κόκκινες γραμμές».
Επιπροσθέτως, η Ελλάδα οφείλει να προσαρμοστεί στη γεωπολιτική πραγματικότητα που τείνει να δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την υπόσταση των εγγύς θαλασσών (near seas) στην ευρασιατική περιφέρεια.
Συγκεκριμένα, υπάρχει μια πολύ ισχυρή τάση για την de facto μετατροπή της ΑΟΖ και των χωρικών υδάτων σε χώρο εθνικής κυριαρχίας, κάτι σαν προέκταση της στεριάς προς τη θάλασσα. Η τάση αυτή ξεκίνησε από τη Νότια Σινική Θάλασσα, αλλά λαμβάνει ευρύτερες διαστάσεις και φαίνεται πως αποτελεί κομμάτι της μακρόπνοης τουρκικής στρατηγικής.
Υπό το φως των νέων αυτών εξελίξεων, αν η Ελλάδα επιμείνει στη «στρατηγική» της αποφυγής άσκησης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, προκύπτει ο κίνδυνος να περάσει το μήνυμα στην Τουρκία ότι αποδέχεται την «προέκτασή» της μέσα στο Αιγαίο.
Η εξέλιξη αυτή θα δημιουργήσει μια εξαιρετικά ασταθή κατάσταση στο ελληνοτουρκικό σύστημα, η οποία αργά ή γρήγορα θα κυοφορήσει επικίνδυνες τριβές που ενδέχεται να οδηγήσουν σε τραγικά διλήμματα μεταξύ πολεμικής αναμέτρησης ή εθνικού ακρωτηριασμού.
Εν κατακλείδι, λοιπόν, η Ελλάδα οφείλει να επανατοποθετήσει τον εαυτό της στο διεθνές σύστημα και να εναρμονίσει τη γεωπολιτική της λειτουργία και υπόσταση με τις σύγχρονες εξελίξεις. Και αυτό ακριβώς για να περιορίσει τους κινδύνους πολεμικής αναμέτρησης με την Τουρκία.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει κάποια στιγμή να ξεφύγουμε από μανιχαϊστικά δίπολα του τύπου άρνηση άσκησης εθνικής κυριαρχίας ή πόλεμος. Η ελληνική πολιτική δεν μπορεί να διαμορφώνεται από τις τουρκικές απειλές. Ακόμη και με τη λογική των οπαδών του συμβιβασμού, με την ανακήρυξη ΑΟΖ και την επέκταση των χωρικών μας υδάτων θα δημιουργούσαμε μια βάση πάνω στην οποία θα ήταν δυνατόν να εδραστούν μελλοντικές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Αντιθέτως, όταν αρνείσαι τα κυριαρχικά σου δικαιώματα, δεν έχεις κάτι να διαπραγματευτείς και θα οδηγείσαι από υποχώρηση σε υποχώρηση μέχρι κάποια στιγμή να φθάσεις στο σημείο της αναπόφευκτης πλέον πολεμικής αναμέτρησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου