Από "ΤΑ ΝΕΑ", και...
"ΤΑ ΝΕΑ", 28/01/20 |
ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΦΩΤΑΚΗ
Ρόλο «πειρατή» στην Ανατολική Μεσόγειο έχει αναλάβει η Τουρκία, με τις παράνομες δραστηριότητές της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας να κλιμακώνονται σταθερά. Οι κινήσεις των τελευταίων ημερών, μάλιστα, δείχνουν ότι η Αγκυρα έχει βρει στην κυπριακή ΑΟΖ τον δικό της «θησαυρό», δυναμιτίζοντας ακόμη περισσότερο το κλίμα.
Η πορεία που ακολουθούν τα τουρκικά ερευνητικά αλλάζει δραστικά, καθώς η Αγκυρα μετά την επιλογή στόχων για τα γεωτρύπανά της σε περιοχές εντός της κυπριακής ΑΟΖ μεν, εκτός οριοθετημένων και αδειοδοτημένων οικοπέδων δε, εγκαταλείπει την τακτική τής σχετικά «ανώδυνης πρόκλησης» και μεταφέρει τις έρευνές της σε πεδία που πιθανολογείται ότι υπάρχουν κοιτάσματα. «Κλειδί» θεωρείται ήδη το οικόπεδο 8, όπου βρίσκεται πλέον το γεωτρύπανο «Γιαβούζ» και σκανάρει στόχο ο οποίος είχε υποδειχθεί από σχετικές μελέτες ως πιθανό σημείο για την ύπαρξη υδρογονανθράκων. Τα δικαιώματα του οικοπέδου 8, ως γνωστόν, έχουν παραχωρηθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία στην κοινοπραξία TOTAL-ENI και οι ενδείξεις ότι ίσως η γεώτρηση να έχει τώρα αποτελέσματα είναι αρκετές - και δημιουργούν εύλογη ανησυχία σε Λευκωσία, αλλά και Αθήνα, για τα επόμενα βήματα από την πλευρά της Αγκυρας.
Οι τουρκικές έρευνες στο οικόπεδο 8 ακολουθούν την αποτυχημένη απόπειρα που έκανε το «Γιαβούζ» τον περασμένο Οκτώβριο για έρευνα στο επίσης αδειοδοτημένο (στην κοινοπραξία TOTAL-ENI) οικόπεδο 7, σε μια περιοχή που έχει υποδειχθεί ως στόχος κατόπιν επιστημονικών μελετών. Εχει τη σημασία του ότι αποχωρώντας από το οικόπεδο 7, η τουρκική στρατηγική αλλάζει, με αναβαθμισμένες παράνομες διεκδικήσεις, σε ένα παιχνίδι εξαιρετικά επικίνδυνο για την εξέλιξή του.
Το παιχνίδι αυτό μάλιστα δεν εξελίσσεται μόνο στο πεδίο των γεωτρήσεων, αλλά και επικοινωνιακά - με την Αγκυρα να διαμηνύει ότι αν προχωρήσει σε ανακάλυψη κοιτάσματος, τα έσοδα θα μοιραστούν ανάμεσα στους Ελληνοκυπρίους και τους Τουρκοκυπρίους, καταγγέλλοντας την ΕΕ για μεροληψία προς όφελος της ελληνοκυπριακής πλευράς. Σύμφωνα δε με τους ισχυρισμούς της Τουρκίας η περιοχή που επιχειρεί τη νέα του γεώτρηση το «Γιαβούζ» περιλαμβάνεται στην περιοχή δικαιοδοσίας του ψευδοκράτους και έχει παραχωρηθεί για έρευνες στην τουρκική ΤΡΑΟ.
«Τρίτη εισβολή». Η Κυπριακή Δημοκρατία από την αρχή κατήγγειλε τις τουρκικές ενέργειες ως τρίτη εισβολή και σε αυτό το πλαίσιο επιχείρησε να δημιουργήσει ένα δίχτυ ασφαλείας μέσω συμμαχιών, στρεφόμενη κυρίως προς τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και το Ισραήλ, απέναντι στην προκλητικότητα της Αγκυρας που απειλεί ευθέως ενεργειακούς κολοσσούς, παρεμβαίνοντας στα σχέδιά τους.
Οι τουρκικές έρευνες στο οικόπεδο 8 προετοιμάζουν το έδαφος για μια σοβαρή κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο, με διπλωματικές πηγές ωστόσο να χαμηλώνουν τους τόνους όσον αφορά το ενδεχόμενο πρόκλησης ενός «θερμού επεισοδίου». Διπλωμάτες σε Αθήνα αλλά και Λευκωσία υπογραμμίζουν τη σημασία διατήρησης της ψυχραιμίας από την ελληνική και ελληνοκυπριακή πλευρά και στρέφουν την προσοχή τους στη λήψη μέτρων στο διπλωματικό και νομικό πεδίο, σημειώνοντας με νόημα ότι ούτε η Ελλάδα ούτε η Κύπρος μπορούν να περιμένουν κάποιον άλλον να παρέμβει προς όφελός τους σε περίπτωση σύγκρουσης.
Αξιωματούχοι της κυπριακής κυβέρνησης αποφεύγουν τα σχόλια όσον αφορά ενδεχόμενα ευρήματα στις τουρκικές έρευνες, ωστόσο καθόλου τυχαία δεν θεωρείται η πληροφορία ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης απείλησε την ΕΕ ακόμη και με βέτο. Ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών απαίτησε την άμεση εφαρμογή των αποφάσεων που έχει λάβει εδώ και μήνες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για κυρώσεις εναντίον φυσικών και νομικών οντοτήτων που εμπλέκονται στις παράνομες τουρκικές δραστηριότητες, τονίζοντας ότι «η απλή συζήτηση του θέματος και η έκδοση δηλώσεων, όχι μόνον δεν πτοεί την Τουρκία, αλλά πλήττει την ίδια την αξιοπιστία της ΕΕ».
Η Κυπριακή Δημοκρατία έτσι εξασφάλισε την πολιτική δέσμευση των εταίρων της στην ΕΕ για επιτάχυνση της διαδικασίας που εκκρεμεί στην επιτροπή εργασίας RELEX, με τα αποτελέσματα να μένει να φανούν στην πράξη, καθώς μέχρι στιγμής η Τουρκία υλοποιεί τη στρατηγική της και η διεθνής κοινότητα απλώς παρακολουθεί.
ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗ
Με συνεχή στρατιωτική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω της αποστολής επί μονίμου βάσεως μιας φρεγάτας Fremm στην περιοχή, απαντά η Γαλλία στην τουρκική προκλητικότητα, προσφέροντας ταυτόχρονα στήριξη στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Η γαλλική κίνηση που ανακοινώθηκε χθες επί ελληνικής επικράτειας, πάνω στο θηριώδες ελικοπτεροφόρο πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού της Γαλλίας, «Dixmude», το οποίο κατέπλευσε στον Πειραιά έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς πρωτοβουλιών από το Παρίσι με στόχο να εκφραστεί η αμέριστη στήριξή του στην Αθήνα. Δεν είναι τυχαίο ότι η ανακοίνωση για την παρουσία της γαλλικής φρεγάτας σε σταθερή βάση στην Ανατολική Μεσόγειο έγινε παραμονές της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Εμανουέλ Μακρόν στα Ηλύσια Πεδία.
«Δεν είναι πολλές οι χώρες που επιστρατεύουν επί μονίμου βάσεως μία φρεγάτα στην περιοχή. Η Γαλλία θεωρεί ότι το διακύβευμα στη Ανατολική Μεσόγειο είναι μεγάλο» ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρέσβης της Γαλλίας στην Ελλάδα Πατρίκ Μεζονάβ, δίνοντας σαφές στίγμα των γαλλικών προθέσεων. Οι γάλλοι αξιωματούχοι για ακόμη μία φορά εξέφρασαν την πλήρη στήριξή τους στην Ελλάδα και την πρόθεσή τους για ανάπτυξη των σχέσεών τους με τη χώρα μας ειδικότερα στο θέμα της άμυνας, και ακόμα περισσότερο λόγω αυτών που συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες. Ταυτόχρονα καταδίκασαν την τουρκική προκλητικότητα στην περιοχή χαρακτηρίζοντας ως «ψευτοσυμφωνία» σε βάρος κυπριακών και ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων το μνημόνιο μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης.
Ξεκαθάρισαν δε στέλνοντας αυστηρό μήνυμα στην Αγκυρα ότι σκοπός της Γαλλίας είναι να βρίσκεται πάντοτε στο πλευρό της Ελλάδας - όπως και στα 10 χρόνια της κρίσης - ώστε να γίνονται σεβαστά τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Συμμετοχή σε άσκηση. Η ενίσχυση της γαλλικής παρουσίας στην Ελλάδα αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο εκδηλώνεται με πολλαπλούς τρόπους το τελευταίο διάστημα. Για πρώτη φορά η Γαλλία στέλνει ένα από τα δυνατά χαρτιά του Στόλου της, το ελικοπτεροφόρο πλοίο αμφιβίου επιθέσεως «Dixmude» και μάλιστα όχι απλώς για να ελλιμενιστεί σε ένα ελληνικό λιμάνι αλλά για να συμμετάσχει σε μία σημαντική πολυεθνική άσκηση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Το θηριώδες «Dixmude» με 5.200 τ.μ. κατάστρωμα και δυνατότητα μεταφοράς 16 ελικοπτέρων και 110 τεθωρακισμένων θα συμμετάσχει έως τις 8 Φεβρουαρίου στην άσκηση «Μέγας Αλέξανδρος 2020» μαζί με δυνάμεις της Ελλάδας και των ΗΠΑ στην περιοχή του νομού Μαγνησίας και του Αιγαίου. Πρόκειται για μία από τις πιο σημαντικές πολυεθνικές ασκήσεις που διοργανώνει το ΓΕΕΘΑ, καθώς αφορά συνεκπαίδευση πεζοναυτών και ειδικών δυνάμεων.
Τα προηγούμενα χρόνια οι ΗΠΑ ήταν αυτές που έστελναν ειδικό σκάφος για αμφίβιες επιχειρήσεις, φέτος όμως η Γαλλία ενισχύει το αμυντικό αποτύπωμά της στη χώρα μας.
Σημειώνεται ότι προ ημερών η Γαλλία ανακοίνωσε ότι στέλνει στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου έως τον Απρίλιο και τη ναυαρχίδα του Στόλου της, το αεροπλανοφόρο «Σαρλ ντε Γκολ», σε μία ακόμη έμπρακτη απόδειξη της πρόθεσής της για ενίσχυση της παρουσίας της στην περιοχή.
"ΤΑ ΝΕΑ", 28/01/20 |
Η πρωθυπουργική αίσθηση ότι «το κλίμα είναι πολύ θετικό για τη χώρα, θα το εκμεταλλευτούμε και γεωπολιτικά και οικονομικά», όπως μεταφέρθηκε στα «παρασκήνια» του Νταβός, μαρτυρά τις προθέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη να αυξήσει τις κινήσεις του για ενίσχυση του ρόλου της Ελλάδας σε μία περίοδο έντασης και εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Στον πυρήνα της ελληνικής διπλωματίας βρίσκεται ο άξονας ΗΠΑ - Γαλλία - Ισραήλ, στον οποίο κινούνται πλέον οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες για «θωρακισμένες συμμαχίες» έναντι της επιθετικής Τουρκίας.
Ειδικά ο γαλλικός παράγοντας θεωρείται κομβικός για τη στρατηγική της ελληνικής πλευράς. Αυτό πιστοποιεί και το αυριανό ραντεβού (το δεύτερο σε διάστημα πέντε μηνών) του Πρωθυπουργού με τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι, όπου θα τεθούν εκ νέου τα πιο κρίσιμα θέματα διμερούς συνεργασίας. Ο Μητσοτάκης προσδοκά τη στήριξη του Μακρόν στις ελληνικές θέσεις για τα τουρκολιβυκά μνημόνια αλλά όχι μόνο, καθώς στην πρωθυπουργική ατζέντα εντάσσονται επίσης το Προσφυγικό - Μεταναστευτικό και κυρίως τα πρωτογενή πλεονάσματα. Μένει να φανεί εάν οι συνομιλίες στο Ελιζέ καταλήξουν σε χειροπιαστή ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας Αθήνας - Παρισιού. Συνολικά πάντως ο Μακρόν έχει στείλει ισχυρά σήματα στήριξης στην Ελλάδα, διατηρώντας ανοιχτό μέτωπο σύγκρουσης με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Το Ισραήλ. Παράλληλα, στο ελληνικό σχέδιο αντιμετώπισης των τουρκικών προκλήσεων πέφτει ιδιαίτερο βάρος στην ενίσχυση της συνεργασίας Ελλάδας - Ισραήλ. Τις σχέσεις των δύο χωρών σύσφιξε σίγουρα η υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed (μαζί με την Κύπρο), ωστόσο ο δρόμος άρχισε να στρώνεται πολύ πιο πριν. Από το περασμένο καλοκαίρι ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε ξεκινήσει μπαράζ επαφών στο Ισραήλ συζητώντας για τις προκλήσεις της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο και την ανάγκη για διμερή και τριμερή σχήματα συνεργασίας. Σε εμβάθυνση των σχέσεων σε διαφορετικά μέτωπα - όπως στην αμυντική βιομηχανία - δήλωναν επισήμως από το Μαξίμου ότι προσβλέπουν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο ομόλογός του Μπενιαμίν Νετανιάχου ενώ είχαν προηγηθεί αντίστοιχες συζητήσεις στην Αθήνα μεταξύ του Δένδια και του ισραηλινού ομολόγου του Ισραελ Κατς.
Με φόντο τις θερμές σχέσεις Ελλάδας και Ισραήλ, άλλωστε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρευρέθηκε χθες στις εκδηλώσεις για τα 75 χρόνια από το κλείσιμο του Αουσβιτς, στέλνοντας μηνύματα κατά του αντισημιτισμού. Ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε πως προσέρχεται για να τιμήσει τη μνήμη των έξι εκατομμυρίων Εβραίων οι οποίοι εξολοθρεύτηκαν από το ναζιστικό καθεστώς - ανάμεσα σε αυτούς και 65.000 Ελληνες Εβραίοι και όπως έγραψε στο βιβλίο των επισκεπτών: «Η ανάμνησή τους να ζει για πάντα, ώστε να μας θυμίζει πού μπορούν να οδηγήσουν το μίσος και οι διακρίσεις».
Οι ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση η αναβάθμιση των σχέσεων με το Ισραήλ έρχεται, σύμφωνα με κύκλους της κυβέρνησης, και ως προέκταση της προσπάθειας να αποτελεί η Ελλάδα σταθερό εταίρο των ΗΠΑ. Από το Μαξίμου θεωρούν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει χτίσει σχέσεις ουσίες με βασικούς «παίκτες» στις ΗΠΑ, όπως είναι ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. Ο ίδιος μετά την πρόσφατη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο είχε διοργανώσει δείπνο στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ενώ μερικές μέρες μετά σε επίσημη επιστολή του προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη, χαρακτήριζε την Ελλάδα «σύμμαχο-κλειδί και κρίσιμο παίκτη στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια», μεταφέροντας τη δέσμευση των ΗΠΑ «να στηρίξουν την ευημερία, την ασφάλεια και τη δημοκρατία της Ελλάδας». Πάντως πέραν του βασικού τόξου ΗΠΑ - Γαλλίας - Ισραήλ, η κυβέρνηση δείχνει τη διάθεση να επεκτείνει τις διπλωματικές κινήσεις της και στον αραβικό κόσμο, με προσέγγιση χωρών που δείχνουν να αντιτίθενται στους σχεδιασμούς του Ερντογάν.
ΤΟΥ Π.Κ.ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΗ
Κοινωνιολογικές και ανθρωπολογικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι οι πολιτικές κουλτούρες των αναπτυγμένων κρατών είναι προσανατολισμένες προς δύο κύριες κατευθύνσεις: τις κουλτούρες επίλυσης των προβλημάτων (problem-solving) και τις κουλτούρες διαιώνισης των προβλημάτων (problem-perpetuating). Οι κουλτούρες π.χ. των σκανδιναβικών χωρών είναι προσανατολισμένες προς την επίλυση των προβλημάτων, όσο δύσκολα κι αν είναι αυτά. Οταν έχουν δηλαδή ένα πρόβλημα θεωρούν (πολιτικό σύστημα, κοινωνία, κ.λπ.) ότι θα πρέπει μέσα σε τακτό χρονικό διάστημα να το επιλύσουν βρίσκοντας γι' αυτό τις ενδεδειγμένες προσεγγίσεις και αψηφώντας αυτό που ονομάζεται πολιτικό κόστος. Αντίθετα, οι κουλτούρες χωρών όπως της Ελλάδας είναι προσανατολισμένες στο πρότυπο της διαιώνισης των προβλημάτων. Για πάρα πολλούς λόγους αφήνουμε τα προβλήματα να περιμένουν, να διαιωνίζονται και με τον τρόπο αυτόν η επίλυσή τους να γίνεται ακόμη δυσκολότερη. Δεν είναι απλά και μόνο το πολιτικό κόστος. Είναι αντιλήψεις βαθιά ριζωμένες στο διανοητικό πλαίσιο (mindset). Οταν σε σύσκεψη στο πλαίσιο της δημόσιας διοίκησης παρουσιάζεται μια ιδέα για την επίλυση ενός προβλήματος, η άμεση αντίδραση κατά κανόνα είναι να σας παρουσιάσουν όχι τις ευκαιρίες που ενδεχομένως ανοίγουν, αλλά τα προβλήματα και τους κινδύνους που συνεπάγονται και επομένως να δολοφονηθεί η ιδέα. Και το πρόβλημα να παραμείνει άλυτο. Βεβαίως κάποια πράγματα έχουν αλλάξει, βελτιωθεί, αλλά όχι σε συναρπαστικό βαθμό.
Ενα δεύτερο χαρακτηριστικό που συνοδεύει την αντίληψη αυτή, της μη επίλυσης των προβλημάτων, είναι η απέχθεια προς την έννοια του συμβιβασμού. Θεωρούμε τον συμβιβασμό σε κάποια θέματα περίπου ως προδοσία, ανάθεμα. Είμαστε κατά κανόνα ασυμβίβαστοι. Αυτό ισχύει κυρίως στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Βεβαίως η ιστορία των διεθνών σχέσεων δείχνει ότι χώρες που δεν μπορούν την κατάλληλη στιγμή να κάνουν κάποιους μικρούς συμβιβασμούς αναγκάζονται κάποια στιγμή να κάνουν τους μεγάλους και επώδυνους, καταβάλλοντας στο μεταξύ μεγάλο κόστος γι' αυτό. Η ιστορία του Κυπριακού, από το σχέδιο Ατσεσον (δεκαετία 1960) μέχρι το Σχέδιο Ανάν (2004) και το Κραν Μοντανά (2017), τα λέει όλα και αρκετά εύγλωττα. Αλλά και η πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι επίσης εξόχως διδακτική. Χάσαμε χρόνο και ευκαιρίες.
Τώρα πώς μια χώρα που συμμετέχει σε ένα σύστημα καθημερινών συμβιβασμών, όπως είναι αυτό της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), εξακολουθεί να επιδεικνύει τόση απέχθεια στην έννοια του συμβιβασμού και να χάνει πολύτιμες ευκαιρίες παραμένει ένα μυστήριο. Και πώς ο ρεαλισμός και η αναγνώριση ότι «εθνικό είναι το αληθινό» (Δ. Σολωμός) και ότι υπάρχουν και «οι αλήθειες των άλλων» (Ν. Θέμελης) που θα πρέπει να έχουμε την ικανότητα να ακούμε και να αναγνωρίζουμε βαφτίζεται... ενδοτισμός είναι ένα ακόμη βαθύτερο μυστήριο. Αβυσσος η ψυχή του Ελληνα! Αλλά βεβαίως το άλλο χαρακτηριστικό της κουλτούρας αυτής είναι ότι οι χώρες που την πρεσβεύουν πιστεύουν ταυτόχρονα ότι για όλα τα δεινά «φταίνε οι άλλοι», οι «απ' έξω», ότι αυτές έχουν σε όλα δίκιο. Και ότι είναι θύματα των ξένων (σύνδρομο θυματοποίησης). Αλλά όταν έχεις την ακλόνητη πεποίθηση ότι έχεις πάντοτε όλο το δίκιο με το μέρος σου (και μιλάς για «τα δίκαιά σου») πώς να μη χάσεις ευκαιρίες. «There is a tide in the affairs of men»...
...από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
...από την "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου