Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ ζήτησε πράγματι από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να διεξαγάγει έρευνα γύρω από έναν πολιτικό του αντίπαλο, τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ και νυν φαβορί για το δημοκρατικό χρίσμα, Τζο Μπάιντεν. Του το ζήτησε μάλιστα επανειλημμένα, ενθαρρύνοντάς τον να έρθει για αυτόν τον λόγο σε επαφή με τον αμερικανό υπουργό Δικαιοσύνης, Ουίλιαμ Μπαρ - ο οποίος ενημερώθηκε σχετικά μόλις χθες. «Ο πρόεδρος έχει προσπαθήσει να κάνει την ανομία μια αρετή στην Αμερική και τώρα την εξάγει στο εξωτερικό», ήταν η αντίδραση της Δημοκρατικής προέδρου της Βουλής, Νάνσι Πελόζι. Λίγες ώρες νωρίτερα, η Πελόζι είχε ανακοινώσει επισήμως την έναρξη έρευνας στη Βουλή με το ερώτημα του «impeachment», της παραπομπής του Τραμπ σε δίκη με το ενδεχόμενο της καθαίρεσης, καταγγέλλοντάς τον για «προδοσία απέναντι στον προεδρικό όρκο», «προδοσία απέναντι στην εθνική μας ασφάλεια», «προδοσία της ακεραιότητας των εκλογών μας».

Από "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 26/09/19

ΤΗΣ ΚΙΤΤΥΣ ΞΕΝΑΚΗ

"Θα ήθελα να μας κάνετε μια χάρη...»: παρότι το κείμενο που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα από τον Λευκό Οίκο ήταν απλώς μία απόδοση, και όχι αυτολεξεί η διαβόητη πια τηλεφωνική συνομιλία που είχε στα τέλη Ιουλίου ο Ντόναλντ Τραμπ με τον νεοεκλεγμένο ουκρανό πρόεδρο, είναι πλέον ξεκάθαρο ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ ζήτησε πράγματι από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να διεξαγάγει έρευνα γύρω από έναν πολιτικό του αντίπαλο, τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ και νυν φαβορί για το δημοκρατικό χρίσμα, Τζο Μπάιντεν. Του το ζήτησε μάλιστα επανειλημμένα, ενθαρρύνοντάς τον να έρθει για αυτόν τον λόγο σε επαφή με τον αμερικανό υπουργό Δικαιοσύνης, Ουίλιαμ Μπαρ - ο οποίος ενημερώθηκε σχετικά μόλις χθες. «Ο πρόεδρος έχει προσπαθήσει να κάνει την ανομία μια αρετή στην Αμερική και τώρα την εξάγει στο εξωτερικό», ήταν η αντίδραση της Δημοκρατικής προέδρου της Βουλής, Νάνσι Πελόζι. Λίγες ώρες νωρίτερα, η Πελόζι είχε ανακοινώσει επισήμως την έναρξη έρευνας στη Βουλή με το ερώτημα του «impeachment», της παραπομπής του Τραμπ σε δίκη με το ενδεχόμενο της καθαίρεσης, καταγγέλλοντάς τον για «προδοσία απέναντι στον προεδρικό όρκο», «προδοσία απέναντι στην εθνική μας ασφάλεια», «προδοσία της ακεραιότητας των εκλογών μας». Και οι έξι επιτροπές της Βουλής που ερευνούν ήδη, εδώ και μήνες τον Τραμπ, θα συνεχίσουν το έργο τους υπό αυτή την ομπρέλα. Μία κίνηση υψηλού ρίσκου, η έκβαση της οποίας θα κρίνει πιθανότατα και το αποτέλεσμα των επόμενων αμερικανικών προεδρικών εκλογών.

1. Τι είναι το impeachment;

Η παραπομπή ενός υψηλόβαθμου πολιτικού αξιωματούχου των ΗΠΑ (όχι μόνο του προέδρου) σε δίκη με το ερώτημα της καθαίρεσης περιγράφεται στο τέταρτο εδάφιο του δεύτερου άρθρου του αμερικανικού Συντάγματος: «Ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος και όλοι οι πολιτικοί αξιωματούχοι των Ηνωμένων Πολιτειών θα εκπίπτουν του αξιώματός τους ύστερα από παραπομπή και καταδίκη για προδοσία, δωροδοκία ή άλλα σοβαρά εγκλήματα και πλημμελήματα».

2. Και πώς λειτουργεί η διαδικασία;

Χρειάζεται η συναίνεση τόσο της Βουλής των Αντιπροσώπων όσο και της Γερουσίας. Τη διαδικασία την ξεκινά η Βουλή, με έρευνα της δικαστικής επιτροπής της. Στο πέρας της η επιτροπή υποβάλλει ψήφισμα στη Βουλή - για να εγκριθεί η πρόταση παραπομπής σε δίκη απαιτείται απλή πλειοψηφία. Το θέμα παραπέμπεται πλέον στη Γερουσία, χρέη προέδρου της οποίας αναλαμβάνει για την περίσταση ο πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Γιατί γίνεται κανονική δίκη, με τον κατηγορούμενο (που έχει παυθεί προσωρινά από τα καθήκοντά του) να εκπροσωπείται από έναν ή περισσότερους δικηγόρους. Αν μία πλειοψηφία δύο τρίτων των παρισταμένων κρίνει πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ (εν προκειμένω) είναι ένοχος, τότε καθαιρείται και τον αντικαθιστά αμέσως ο αντιπρόεδρος.

3. Εχει χρησιμοποιηθεί το impeachment άλλες φορές στο παρελθόν;
Από όταν υιοθετήθηκε το αμερικανικό Σύνταγμα, το 1789, έχει κινηθεί συνολικά 19 φορές η διαδικασία, τις περισσότερες φορές εις βάρος ομοσπονδιακών δικαστών. Μόνο τρεις φορές αφορούσε προέδρους των ΗΠΑ. Η Βουλή των Αντιπροσώπων είχε ψηφίσει το 1868 υπέρ της παραπομπής σε δίκη του Αντριου Τζόνσον, επειδή είχε αντιπαρέλθει μία διαδικασία διορισμού υψηλόβαθμων κυβερνητικών αξιωματούχων που είχε μόλις ψηφιστεί, και το 1998 υπέρ της παραπομπής σε δίκη του Μπιλ Κλίντον, για «ψευδορκία» και «παρακώλυση δικαιοσύνης» στην υπόθεση Λιουίνσκι. Η Γερουσία όμως τους είχε κατόπιν απαλλάξει αμφότερους. Διαδικασία παραπομπής σε δίκη με το ερώτημα της καθαίρεσης είχε κινηθεί και εις βάρος του Ρίτσαρντ Νίξον, το 1974, εν μέσω του Watergate. Εμεινε όμως ανολοκλήρωτη γιατί ο Νίξον επέλεξε να παραιτηθεί.

4. Γιατί αποφάσισαν τώρα οι Δημοκρατικοί να ξεκινήσουν έρευνα με το ερώτημα της παραπομπής του Ντόναλντ Τραμπ;

Η αλήθεια είναι ότι η Νάνσι Πελόζι, η Δημοκρατική πρόεδρος της Βουλής, αντιστεκόταν επί μήνες στις πιέσεις που ασκούσε η αριστερή πτέρυγα του κόμματός της να ξεκινήσει διαδικασία παραπομπής σε δίκη του Τραμπ, με φόντο τις καταγγελίες ότι η Μόσχα είχε εμπλακεί στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016 προς όφελός του, και τη σχετική έρευνα του ειδικού εισαγγελέα Ρόμπερτ Μιούλερ. Η έρευνα αυτή αποδείχθηκε ουσιαστικά ατελέσφορη και ας έμεινε να αιωρείται η υποψία της παρακώλυσης της δικαιοσύνης πάνω από τον αμερικανό πρόεδρο. Αυτήν τη φορά, όμως, μετά την αποκάλυψη ότι ο Τραμπ ζήτησε τη βοήθεια ξένου κράτους / πίεσε ξένο κράτος προκειμένου να σπιλώσει πολιτικό του αντίπαλο, έναρξη της διαδικασίας παραπομπής του ζητούσε ένα 80% των Δημοκρατικών βουλευτών. Ο αμερικανός πρόεδρος βαρύνεται με υποψίες κατάχρησης εξουσίας, υπονόμευσης της κρατικής ασφάλειας καθώς και παρακώλυσης της δικαιοσύνης. Η Πελόζι προφανώς πείστηκε ότι το ρίσκο είναι μικρότερο από το προσδοκώμενο κέρδος.

5. Να θυμηθούμε λίγο την ιστορία;

Ολα ξεκίνησαν στις 9 Σεπτεμβρίου, όταν ο γενικός επιθεωρητής των υπηρεσιών πληροφοριών, Μάικλ Ατκινσον, ανέφερε πως του κατατέθηκε αρχές Αυγούστου μία καταγγελία από έναν «αξιόπιστο» μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος, μέλος και ο ίδιος κάποιας υπηρεσίας πληροφοριών, την οποία έκρινε αρκούντως «ανησυχητική» ώστε να τη θεωρήσει «κατεπείγουσα» και να ενημερώσει το Κογκρέσο. Ομως η κυβέρνηση Τραμπ και ο υπηρεσιακός διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών Τζόζεφ Μαγκουάιρ δεν κατέθεσαν αντίγραφο της αναφοράς στο Κογκρέσο. Τα αμερικανικά Μέσα ερευνούν και η Washington Post αποκαλύπτει πρώτη στις 18 Σεπτεμβρίου πως στη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας που είχε στις 25 Ιουλίου (την επομένη της κατάθεσης του Ρόμπερτ Μιούλερ στη Βουλή…) με τον νεοεκλεγμένο ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Τραμπ τον πίεσε να ξεκινήσει έρευνα γύρω από τον Τζο Μπάιντεν και τον γιο του Χάντερ - ο τελευταίος εργαζόταν από το 2014 έως το 2019 για έναν ουκρανικό όμιλο αερίου και ο Τραμπ ζητούσε από τον Ζελένσκι να ερευνήσει τις ατεκμηρίωτες καταγγελίες ότι ως αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, ο Τζο Μπάιντεν είχε ασκήσει πιέσεις ώστε να καθαιρεθεί ένας εισαγγελέας που ερευνούσε τον όμιλο και τον γιο του για διαφθορά. Στη συνέχεια, αποκαλύφθηκε πως λίγες ημέρες πριν από το περιβόητο τηλεφώνημα, ο Τραμπ είχε διατάξει το πάγωμα στρατιωτικής βοήθειας ύψους σχεδόν 400 εκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία - η οποία τελικά αποδεσμεύτηκε, χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις, στις 12 Σεπτεμβρίου. Οι Δημοκρατικοί είδαν αμέσως σε αυτό ένα quid pro quo -«κάτι για κάτι». Κι ας μη γίνεται αναφορά στη βοήθεια στην απόδοση της επίμαχης τηλεφωνικής συνομιλίας που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.

6. Πόσες πιθανότητες υπάρχουν όμως να καταλήξουν όλα αυτά στην καθαίρεση του αμερικανού προέδρου;

Σε αυτό το στάδιο, λίγες. Γιατί η Γερουσία ελέγχεται, αντίθετα με τη Βουλή, από τους Ρεπουμπλικανούς. Η ίδια Γερουσία, βέβαια, υιοθέτησε ομόφωνα (!) την Τρίτη ψήφισμα με το οποίο αξιώνει από την κυβέρνηση Τραμπ να σταλεί στο Κογκρέσο η πλήρης αναφορά-καταγγελία του πληροφοριοδότη, τον οποίο πιθανώς να καλέσει για κατάθεση. Στο μεταξύ, ο υπηρεσιακός διευθυντής της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας, Τζόζεφ Μαγκουάιρ, αναμένεται να καταθέσει σήμερα στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής (δημόσια) και της Γερουσίας (κεκλεισμένων των θυρών). Δεδομένου ότι μιλάμε για την εθνική ασφάλεια, και την Ουκρανία, άρα και για ψυχροπολεμικές σκιές, θέματα πολύτιμα για τους Ρεπουμπλικανούς, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει, όσο θα προχωρούν οι αποκαλύψεις, μία μετατόπιση της κοινής γνώμης - σήμερα μόλις ένα 37% των Αμερικανών θεωρεί ότι ο Τραμπ πρέπει να παραπεμφθεί σε δίκη με το ερώτημα της καθαίρεσης. Ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος, βέβαια, καταγγέλλει «προεδρική παρενόχληση!» και «το μεγαλύτερο κυνήγι μαγισσών στην Ιστορία!» και θεωρεί πως όλη αυτή η ιστορία τελικά θα τον ωφελήσει εκλογικά. Μείνετε συντονισμένοι, δεν αποκλείονται ανατροπές στην υπόθεση.