"...Ή σημερινή κυβέρνηση Κυρ. Μητσοτάκη δέν θά κριθεί μόνο άπό τήν ψήφο τών Ομογενών, αλλά κυ­ρίως άπό τή στάση της έναντι τού Φαναριού καί τοϋ Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου στους χειρισμούς τους στά εθνικά ζητήματα. Έκεϊ θά κριθεί άν, όπως ό Κων. Καραμανλής καί ό Κων. Μητσοτάκης, πάνω άπό συναισθηματισμούς καί επικοινωνι­ακά τεχνάσματα, βάζει τήν αλήθεια καί τό εθνικό συμφέρον...".

Από την "ΕΣΤΙΑ"

"ΕΣΤΙΑ", 23/09/19

ΤΟΥ Γ.Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ*

Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ Πατριάρχης Βαρ­θολομαίος δέν ανέχθηκε γιά πολύ τήν παρουσία καί τή δραστηριότητα τοϋ Αρχιεπισκόπου Αμερικής 'Ιακώ­βου οτίς ΗΠΑ. Χωρίς ενδοιασμούς, τόν εκδίωξε άπό τήν Αρχιεπισκοπή Αμερικής όταν τόν θεώρησε επικίν­δυνο γιά τήν εξουσία του. Αυτό αν καί ήταν συντοπίτης του, άπό τήν Ίμβρο, πολύ πρεσβύτερος του στά χρόνια - εϊχε γεννηθεί τό 1911 καί ό Βαρθολομαίος είναι γεννημένος τό 1940, καί είχαν πνευματική συγγέ­νεια - ή αδελφή του Ιακώβου είχε βαπτίσει τόν Βαρθολομαίο.

Μετά άπό ανηλεή πόλεμο άπό τό Φανάρι, ό 'Ιάκωβος υποχρεώ­θηκε τόν Ιούλιο τοϋ 1995 νά πα­ραιτηθεί προφορικά στον Βαρθο­λομαίο, σέ συνάντηση τους στή Ζυρίχη. Ή παραίτηση, παρά τή διαβεβαίωση τοϋ Πατριάρχου, «δι­έρρευσε» αμέσως στον «Εθνικό Κήρυκα», άν καί ενεργοποιήθηκε ένα χρόνο μετά, στις 29 Ιουλίου 1996. Ό πρωθυπουργός Ά. Παπαν­δρέου στις 24 Αυγούστου 1995, παρά τή σοβαρή ασθένεια του, αντέδρασε στην ενέργεια τοϋ κ. Βαρθολομαίου νά υποχρεώσει τόν Ιάκωβο σέ παραίτηση καί νά τήν κοινολογήσει μόλις αυτή υποβλή­θηκε προφορικά.

Σέ επιστολή του προς τόν Πατριάρχη Βαρθολομαίο έγραψε, μεταξύ άλλων: «Οι άριστες σχέσεις συνεργασί­ας τοϋ Οικουμενικού Πατριαρχείου μέ τήν Ελληνική Κυβέρνηση, κυρί­ως σέ θέματα τής εθνικής μας όμογένειας, άφηναν τήν εντύπωση ότι δέν θά αιφνιδιασθούμε σέ ένα τό­σο σοβαρό ζήτημα, τό όποίο υπερ­βαίνει τά πλαίσια μιας απλής εσωτε­ρικής μεταβολής στην λειτουργία τοϋ σώματος τής Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Οι προεκτάσεις του επη­ρεάζουν αναμφιβόλως καί τις προ­οπτικές προωθήσεως των εθνικών μας θεμάτων».

Ό Βαρθολομαίος, παρά τίς από­ψεις τής ελληνικής κυβερνήσεως, δέν άλλαξε άποψη. Στην επιστολή απάντηση του προς τόν Ά. Παπαν­δρέου έγραψε ότι «ή μήτηρ Εκκλη­σία διά τό κύρος αυτής... δέν δύνα­ται νά αναθεωρληση τήν αποδοχή τής οικεία βουλήσει υποβληθείσης παραιτήσεως τού Σεβ. Γέροντος Αμερικής κ. Ιακώβου...». «Οικεία βουλήσει», μέ τήν σπάθη πάνω άπό τήν κεφαλή του ό 'Ιάκωβος... Υπάρχει συνέχεια στην κακοποί­ηση της αλήθειας. Μετά τήν εκλο­γή τού Ελπιδοφόρου, ό Μητροπο­λίτης Ικονίου Θεόληπτος, σέ συνέ­ντευξη του στον «Εθνικό Κήρυκα», σημείωσε πώς «πάντοτε τό Οικου­μενικό Πατριαρχείο φρόντιζε οι ποιμενάρχες αυτής τής Επαρχίας νά είναι αξιόλογοι,... όπως ό 'Ιάκωβος Κουκούζης...».

Υποστηρικτής τού Ιακώβου έναντι των επιθέσεων τού Φαναριού ήταν ό πρωθυπουργός Κων. Μητσοτάκης. Πίστευε ακράδαντα ότι ήταν «μιά σημαντική έθνική καί εκκλησιαστική φυσιογνωμία», ότι ήταν «στυλοβάτης τής 'Ορθοδοξίας καί τού Ελληνισμού τής Αμερικής» καθότι «μαχόταν σθεναρά γιά τά εθνικά μας δίκαια». Τόν 'Οκτώβριο τού 1991, ό πατριάρχης Δημήτριος απεβίωσε καί ό Κων. Μητσοτάκης, ως πρωθυπουργός, θέλησε νά προ­ωθήσει τόν Ιάκωβο γιά Πατριάρχη. Δέν τά κατάφερε. Ό Βαρθολομαίος είχε δουλέψει πολύ καλά τήν υπο­ψηφιότητα του καί δέν άφησε κανέ­να περιθώριο στην ελληνική κυβέρ­νηση νά επιχειρήσει τήν προώθηση τής εκλογής τού 'Ιακώβου.

Ό Κων. Μητσοτάκης σέ συνέ­ντευξη του στον Δρα Αθανάσιο Π. Γραμμένο (9 Δεκεμβρίου 2011 ) ση­μείωσε: «Πολύ γρήγορα άντελήφθημεν ότι τά πράγματα ήσαν τε­λείως ξεκάθαρα μέσα στην Ιερά Σύ­νοδο, ότι ό σημερινός Πατριάρχης (Βαρθολομαίος) είχε τήν υποστήρι­ξη τής ολότητας των μελών καί δέν κάναμε κάν προσπάθεια προς τήν κατεύθυνση αυτή - καί εγκαταλεί­ψαμε κάθε σκέψη».

Ό Κων. Μητσοτάκης σεβόταν ώς θεσμό τό Οικουμενικό Πατρι­αρχείο, άλλά πάνω άπό τόν σεβα­σμό έβαζε τήν αλήθεια, τό δίκαιο καί τά καλώς εννοούμενα συμφέροντα τής χώρας. Αυτός ήταν καί ό λόγος πού διαφώνησε απολύτως μέ τό Φανάρι στον πόλεμο πού άνοιξε κατά τής Εκκλησίας τής Ελλάδος καί τού Προκαθημένου Της Αρχιε­πισκόπου Χριστοδούλου.

Μετά τήν επιτυχία του οτήν πα­τριαρχική εκλογή καί τήν εκδίωξη τοϋ 'Ιακώβου άπό τήν Αρχιεπισκο­πή Αμερικής, ό Πατριάρχης Βαρθο­λομαίος επέλεξε σέ αυτήν δικό του άνθρωπο, τόν Μητροπολίτη 'Ιταλί­ας Σπυρίδωνα, απόφοιτο τής Χάλ­κης. Μέ πρόταση του καί, όπως πά­ντα, μέ ομόφωνη απόφαση τής πε­ρί αυτόν Συνόδου, ό Σπυρίδων εξε­λέγη Αρχιεπίσκοπος Αμερικής στίς 30 Ιουλίου 1996. Κυβέρνηση Σημί­τη τότε. Γιά τόν Σπυρίδωνα υπήρξε ισχυρή αντίδραση άπό τόν τότε υπουργό τών Εξωτερικών Θεόδ. Πάγκαλο καί τήν ελληνική διπλω­ματία. Όμως, ό Πατριάρχης ήταν ανένδοτος οτήν επιλογή του.

Οι αγώνες τού Σπυρίδωνος γιά τά εθνικά θέματα έκαμαν τόν

Πά­γκαλο νά αλλάξει στάση απέναντι του. Σέ ταξίδι του στή Νέα Υόρ­κη, τόν διαβεβαίωσε ότι είχε τήν στήριξη του στον πόλεμο πού τού είχε κηρύξει τό Φανάρι. Τόν Φε­βρουάριο τού 1999, λίγους μήνες πρίν υποχρεωθεί σέ παραίτηση, ό Σπυρίδων επισκέπτεται τήν Αθή­να. Τοϋ γίνεται εγκάρδια υποδο­χή άπό τήν κυβέρνηση Σημίτη καί τήν Εκκλησία τής Ελλάδος. Στην ομιλία του προς τά μέλη τής Κοι­νοβουλευτικής Επιτροπής τής Ορθοδοξίας στην Ελληνική Βου­λή, μίλησε ανοικτά «γιά συμφέρο­ντα ιδιοτελή, πού ζητούν αφελλη­νισμένη 'Ορθοδοξία, προσαρμο­σμένη σέ δήθεν εκσυγχρονισμένα δυτικά πρότυπα, ένώ οτήν πραγμα­τικότητα θέλουν προσωπικά προ­νόμια καί εξουσίες καί επιδιώκουν δικούς τους ιδιοτελείς στόχους».

Τό Φανάρι εντός τριών ετών απαρνήθηκε τό «δικό του παιδί» καί τό οδήγησε σέ παραίτηση ταπει­νωτική, άφοΰ δέν άφησε στον Σπυ­ρίδωνα τόν τίτλο τοϋ πρώην Αμε­ρικής, άλλα τοϋ έδωσε τόν τίτλο τοϋ Μητροπολίτου Χαλδίας... Πα­ραδόξως καί ένώ ό Σπυρίδων είχε λάβει διαβεβαιώσεις γιά τήν υπο­στήριξη τής ελληνικής κυβερνήσε­ως άπό τόν τότε υπουργό τών Εξω­τερικών Γ.Ά. Παπανδρέου, όταν τόν επισκέφθηκε στή Νέα Υόρκη, αυτή όχι μόνον δέν τόν υποστήριξε, αλλά συνεργάσθηκε μέ τό Φανάρι γιά τήν αντικατάστασή του...

Μετά τόν Σπυρίδωνα, ό Πατρι­άρχης Βαρθολομαίος, ευρισκό­μενος σέ προφανή δύσκολη θέση, υποχρεώθηκε νά επιλέξει σέ αυτήν τόν ιδιαιτέρου ήθικοϋ κύ­ρους καί μεγάλου θεολογικού βε­ληνεκούς Μητροπολίτη Βρεσθένης Δημήτριο, τής Εκκλησίας τής Ελλάδος. Ή κυβέρνηση Σημίτη δέν αντέδρασε στην εκλογή. Αντί­θετα, οτήν ενθρόνισή του, τόν Σε­πτέμβριο τού 1999, εκπροσωπήθη­κε άπό πολυπληθή αντιπροσωπεία. Άλλο άν εξακολούθησε νά

ύπονομεύει τήν Εκκλησία τής Αμερικής στην Ομογένεια...

Ώσπου, μετά άπό 20 χρόνια, ό Πατριάρχης Βαρθολομαίος απο­φάσισε ότι πρέπει ό Δημήτριος νά υποχρεωθεί σέ παραίτηση -καί αυτός- καί πως, λόγω τής αβελτη­ρίας τής κυβέρνησης Τσίπρα, ήρθε ή ώρα νά τοποθετήσει στην Αρχιε­πισκοπή Αμερικής τόν πιό πιστό του ακόλουθο, αυτόν πού έχει ενστερ­νιστεί τίς σκέψεις του καί τηρεί τίς οδηγίες του, ώς προς τόν χειρισμό τής Ομογένειας οτίς ΗΠΑ.

Ή σημερινή κυβέρνηση Κυρ. Μητσοτάκη δέν θά κριθεί μόνο άπό τήν ψήφο τών Ομογενών, αλλά κυ­ρίως άπό τή στάση της έναντι τού Φαναριού καί τοϋ Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου στους χειρισμούς τους στά εθνικά ζητήματα. Έκεϊ θά κριθεί άν, όπως ό Κων. Καραμανλής καί ό Κων. Μητσοτάκης, πάνω άπό συναισθηματισμούς καί επικοινωνι­ακά τεχνάσματα, βάζει τήν αλήθεια καί τό εθνικό συμφέρον.

*Δημοσιογράφος-συγγραφέας