"...Είναι είδηση να ακούει κανείς διευθυντές με μεγάλη εμπειρία στα εργοτάξια να ομολογούν ότι βλέπουν πως η ΔΕΗ κινδυνεύει να σκάσει στα χέρια τους, αφού ήδη δυσκολεύεται να πληρώσει εργολάβους και προμηθευτές, και αύριο, ποιος ξέρει, ίσως και τους ίδιους. «Κάθε μέρα που περνάει δίχως η κυβέρνηση να τολμά να πάρει γενναίες αποφάσεις, κοστίζει στη ΔΕΗ, και όσο δεν της επιτρέπεται να λειτουργήσει με ένα πιο ευέλικτο μάνατζμεντ, τόσο θα είναι δέσμια πολιτικών παρεμβάσεων, θα αδυνατεί να κόψει το ρεύμα στους μπαταξήδες ή να απολύσει προσωπικό» είναι το μήνυμα που μεταφέρουν τα στελέχη αυτά. Μιλούν επίσης για την ανάγκη να απαλλαγεί η ΔΕΗ από τους αναχρονιστικούς κανονισμούς προσωπικού, να πάψει να πληρώνει απαλλοτριώσεις για χωράφια γύρω από τα ορυχεία της Πτολεμαΐδας σε τιμές δεκαπλάσιες των αγοραίων, και να προσλάβει ικανά στελέχη από την ελεύθερη αγορά, και όχι από τα γύρω χωριά, όπως την υποχρεώνει σήμερα το ξεπερασμένο κριτήριο της εντοπιότητας. Τέτοιες φωνές θα ενισχύονται όσο η Επιχείρηση θα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, όπως συμβαίνει από την περασμένη Τρίτη, όταν μια στρατιά από 30 ελεγκτές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού άρχισαν να ξεσκονίζουν τα αρχεία της, όπως και εκείνα του ΑΔΜΗΕ...."

Από "ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ" και την "Επένδυση"

"ΤΑ ΝΕΑ/ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ", 18-19/02/17

ΔΕΗ: Ισορροπεί τώρα μεταξύ επιβίωσης και χρεοκοπίας
Η είσοδος στρατηγικού επενδυτή που θα πάρει και το μάνατζμεντ ψιθυρίζεται τελευταία όλο και πιο συχνά ως μονόδρομος για να εκσυγχρονιστεί ο μεγάλος ασθενής της ελληνικής οικονομίας και να λειτουργήσει με πιο ευέλικτο τρόπο

Του Γιώργου Φιντικάκη

Στην πιο ευάλωτη φάση της ιστορίας της έχει εισέλθει η ΔΕΗ, που θυμίζει ολοένα και περισσότερο το ελληνικό κράτος, σε μικρογραφία.

Χρωστά παντού και της χρωστούν οι πάντες, έχει μπροστά της δύο ομόλογα 500 εκατ. ευρώ που λήγουν ώς τον Απρίλιο και αν δεν τα πληρώσει κινδυνεύει με χρεοκοπία, όπως είπε πρόσφατα ο επικεφαλής της Μανώλης Παναγιωτάκης, ενώ η τρόικα της ζητά να πουλήσει μονάδες (ή και να πουληθεί), προκειμένου να επιβιώσει.

Την ίδια στιγμή κουβαλά στην πλάτη της όλες τις παθογένειες του Δημοσίου, από την έλλειψη εκσυγχρονισμού μέχρι την αδυναμία απολύσεων ακόμη και για απλά πειθαρχικά παραπτώματα όπως κλοπή, και την κακώς εννοούμενη δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία.

Και ίσως η μοναδική της διαφορά με το ελληνικό κράτος να είναι ότι ενώ εκείνο μετακυλίει μονίμως τα βάρη του προϋπολογισμού στους φορολογουμένους υπερφορολογώντας τους, η ΔΕΗ δεν μπορεί να κάνει το ίδιο αυξάνοντας όπως κάποτε τα τιμολόγια στο ρεύμα, καθώς οι πελάτες της θα έφευγαν μαζικά προς τους ανταγωνιστές της.

Μονόδρομος ο εκσυγχρονισμός
Δίχως διάθεση για κινδυνολογία, ο μεγάλος ασθενής της ελληνικής οικονομίας βαδίζει ανάμεσα στην επιβίωση και τη χρεοκοπία. Ως αποτέλεσμα, η είσοδος στη ΔΕΗ ενός στρατηγικού επενδυτή που θα πάρει και το μάνατζμεντ ψιθυρίζεται τελευταίως όλο και συχνότερα ως μονόδρομος για να εκσυγχρονιστεί η εταιρεία και να λειτουργήσει με πιο ευέλικτο τρόπο.

Το συζητούν κατ' ιδίαν στελέχη του οικονομικού επιτελείου υποστηρίζοντας ότι η παρουσία ενός μεγάλου ξένου παίκτη στην εταιρεία θα της προσφέρει οξυγόνο και φρέσκα κεφάλαια, δίχως τα οποία η Επιχείρηση οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στην κατάρρευση.

Το λένε όμως μεταξύ τους και στελέχη της ίδιας της ΔΕΗ, που μιλούν για την ανάγκη να φύγει η Επιχείρηση από την αγκαλιά του Δημοσίου, να πουληθεί το 17% και η υπόλοιπη να μπει στο υπερταμείο, μην τυχόν και «σουλουπωθεί», πετώντας τα βαρίδια, αφού δεν θα τη θεωρεί πια φέουδό του ο κάθε υπουργός Ενέργειας.

Είναι είδηση να ακούει κανείς διευθυντές με μεγάλη εμπειρία στα εργοτάξια να ομολογούν ότι βλέπουν πως η ΔΕΗ κινδυνεύει να σκάσει στα χέρια τους, αφού ήδη δυσκολεύεται να πληρώσει εργολάβους και προμηθευτές, και αύριο, ποιος ξέρει, ίσως και τους ίδιους.

«Κάθε μέρα που περνάει δίχως η κυβέρνηση να τολμά να πάρει γενναίες αποφάσεις, κοστίζει στη ΔΕΗ, και όσο δεν της επιτρέπεται να λειτουργήσει με ένα πιο ευέλικτο μάνατζμεντ, τόσο θα είναι δέσμια πολιτικών παρεμβάσεων, θα αδυνατεί να κόψει το ρεύμα στους μπαταξήδες ή να απολύσει προσωπικό» είναι το μήνυμα που μεταφέρουν τα στελέχη αυτά. Μιλούν επίσης για την ανάγκη να απαλλαγεί η ΔΕΗ από τους αναχρονιστικούς κανονισμούς προσωπικού, να πάψει να πληρώνει απαλλοτριώσεις για χωράφια γύρω από τα ορυχεία της Πτολεμαΐδας σε τιμές δεκαπλάσιες των αγοραίων, και να προσλάβει ικανά στελέχη από την ελεύθερη αγορά, και όχι από τα γύρω χωριά, όπως την υποχρεώνει σήμερα το ξεπερασμένο κριτήριο της εντοπιότητας.

Τέτοιες φωνές θα ενισχύονται όσο η Επιχείρηση θα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, όπως συμβαίνει από την περασμένη Τρίτη, όταν μια στρατιά από 30 ελεγκτές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού άρχισαν να ξεσκονίζουν τα αρχεία της, όπως και εκείνα του ΑΔΜΗΕ. Σκοπός τους, να βρουν αποδεικτικά στοιχεία χειραγώγησης των τιμών στην αγορά ενέργειας κατά την τελευταία εξαετία.

Δίχως να έχει κανείς αποδείξεις ότι η απόβαση της DG Com συνδέεται άμεσα με τις πιέσεις της τρόικας για εκποίηση μονάδων, τα δύο γεγονότα δεν παύουν να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Ούτως ή άλλως, η εμπειρία του παρελθόντος έχει δείξει ότι δεν πρόκειται για απλές συμπτώσεις. Την ίδια στιγμή που η Επιχείρηση ελέγχεται εξονυχιστικά για το αν χρησιμοποιεί τα λιγνιτικά και υδροηλεκτρικά της εργοστάσια για να κρατά χαμηλά τις τιμές χονδρικής και να εμποδίζει τη δράση των ανταγωνιστών της, οι δανειστές πιέζουν για άμεση πώληση του 40% των λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών της μονάδων.


Κίνδυνος να πουληθεί κοψοχρονιά
Οι πιέσεις των δανειστών δεν απαντούν όμως στο βασικότερο ερώτημα: αν θα βρεθεί επενδυτής να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να αγοράσει μονάδες της ΔΕΗ ή αν αυτές θα πουληθούν τελικά κοψοχρονιά.

Πόσω μάλλον όταν στην πλειονότητά τους είναι παλαιές, ενώ τα ορυχεία χρήζουν εκτεταμένου εκσυγχρονισμού και απασχολούν ένα προσωπικό με μέσο όρο ηλικίας τα 50 χρόνια, το οποίο έχει «πλαφονάρει» μισθολογικά στο ανώτατο όριο (4.750 ευρώ μεικτά). Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι μόνο η ανανέωση του στόλου των φορτηγών, μαζί με τους εκσκαφείς και τους αποθέτες στο ορυχείο του Νότιου Πεδίου της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα, απαιτεί γύρω στα 50 εκατ. ευρώ. Επειτα, οι παλαιοί εργαζόμενοι με είκοσι και τριάντα χρόνια υπηρεσίας, όπως οι 200 που έχουν συμπληρώσει τα όρια συνταξιοδότησης και είναι προς αποχώρηση, κοστίζουν ετησίως στη ΔΕΗ γύρω στα 6.000 ευρώ έκαστος.

Το κυριότερο ωστόσο είναι ότι ο αυριανός αγοραστής μονάδων ή στρατηγικός επενδυτής της ΔΕΗ θα πρέπει να έρθει αντιμέτωπος με το βαθύ Δημόσιο. Δηλαδή με την Αρχαιολογική Υπηρεσία, η οποία κάθε φορά που η ΔΕΗ ξεκινά νέες εκσκαφές στα ορυχεία, παρεμβαίνει για να προστατέψει τυχόν ευρήματα. Εχει φτάσει η Επιχείρηση να πληρώσει τα τελευταία χρόνια 100 εκατ. ευρώ στο υπουργείο Πολιτισμού προκειμένου να πάρει την έγκριση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας για έργα σε Κοζάνη και Φλώρινα. Αντιμέτωπος θα έρθει επίσης με έντονες συνδικαλιστικές αντιδράσεις όταν θα χρειαστεί να αλλάξει τον αναχρονιστικό κανονισμό προσωπικού, που αφενός προβλέπει ελαφρές ποινές για πειθαρχικά παραπτώματα (π.χ. 4 μήνες παύση εργασιών για κλοπή στο εργοτάξιο), αφετέρου αυτές εγκρίνονται από πειθαρχικά συμβούλια στα οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των εργαζομένων. Ετερο εμπόδιο, το πλαίσιο για τις απαλλοτριώσεις, που έπειτα από τροπολογία των τοπικών βουλευτών, δεν υποχρεώνει το δικαστήριο να αιτιολογεί τη διαφορά ανάμεσα στην εμπορική τιμή και εκείνη που επιδικάζει για την απαλλοτρίωση. Ως εκ τούτου η ΔΕΗ καταβάλλει αποζημιώσεις 5.000 και 6.000 ευρώ ανά στρέμμα, όταν οι αγοραίες τιμές δεν ξεπερνούν τα 600 - 800 ευρώ.

Τέτοιες αβαρίες θα βρει μπροστά του ο αυριανός επενδυτής της ΔΕΗ εφόσον η τρόικα επιμείνει στις πιέσεις να βγουν στο σφυρί μονάδες της. Το σχέδιο είναι παλιό και περιλαμβάνει πώληση του 40% των λιγνιτικών και υδροηλεκτικών εργοστασίων της Επιχείρησης τον Ιούλιο του 2018, εφόσον οι δανειστές αποφανθούν σε τέσσερις μήνες από σήμερα (τον Ιούνιο του 2017) ότι η πορεία μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ αποκλείνει από τους στόχους. Σύμφωνα με αυτούς, το ποσοστό της εταιρείας στην αγορά λιανικής πρέπει να έχει πέσει από 89,83% τον Δεκέμβριο του 2016, σε 75,24% τον Δεκέμβριο του 2017, δηλαδή να έχει μειωθεί κατά 15%.

Πρόκειται όμως για επίδοση εξαιρετικά μαξιμαλιστική. Ετσι όπως έχουν σήμερα τα πράγματα θεωρείται εντελώς απίθανο να έχει προλάβει η αγορά έως τον Ιούνιο να αποκτήσει μια τέτοια δυναμική που να προοιωνίζεται τόσο μεγάλη απώλεια μεριδίου για τη ΔΕΗ μέσα σε έναν χρόνο. Κάτι παραπάνω λοιπόν θα ξέρουν οι δανειστές που ζητούν να διατυπωθεί ρητά ότι θα πουληθούν αμέσως εργοστάσια σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι στόχοι μέσω των υποχρεωτικών δημοπρασιών πώλησης ρεύματος (ΝΟΜΕ).

Σκληρή η στάση της τρόικας
Εχει γίνει ευάλωτη στις έντονες πιέσεις για ιδιωτικοποίηση
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η στάση των θεσμών έχει σκληρύνει σε όλα τα επίπεδα απέναντι στην Ελλάδα. «Μας ξετινάζει από παντού η DG Comp, μας έχει βάλει στο στόχαστρο και δεν μας χαρίζεται σε τίποτα» λέει χαρακτηριστικά κυβερνητικό στέλεχος. Και αυτό καθώς μία εβδομάδα πριν από την απόβαση των κοινοτικών στα γραφεία ΔΕΗ και ΑΔΜΗΕ, οι ελληνικές Αρχές έλαβαν έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού που έθετε θέμα επιστροφής κρατικών ενισχύσεων του ΟΣΕ ύψους 8 δισ. ευρώ.

Και αν στον ΟΣΕ δεν τίθεται θέμα «τεμαχισμού» του, στην περίπτωση της ΔΕΗ η έρευνα για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης δίνει νέα πατήματα στην τρόικα να πιέσει για πιο σκληρές λύσεις. Ανθρωπος που γνωρίζει πώς λειτουργούν οι Κοινοτικοί, θεωρεί ότι η εξέλιξη αυτή αποδυναμώνει σε πολιτικό επίπεδο τη διαπραγματευτική ισχύ της κυβέρνησης απέναντι στις οχλήσεις για βίαιο άνοιγμα της αγοράς και πώληση μονάδων. Τη φέρνει σε πιο μειονεκτική θέση, καθώς έχει μια κρατική επιχείρηση που ελέγχεται για χειραγώγηση της αγοράς, και υπό αυτή την έννοια είναι πιο ευάλωτη στις ούτως ή άλλως έντονες πιέσεις για ιδιωτικοποίηση. Δίχως τα δύο γεγονότα να συνδέονται ευθέως το ένα με το άλλο, δεν παύουν να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, πόσω μάλλον όταν η ΔΕΗ αποτελεί μια ιδιαίτερα προβληματική περίπτωση.

ΟΙ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ. Ακόμη και αν εξέλιπε ο μοχλός πίεσης των Βρυξελλών, στελέχη της ΔΕΗ, τραπεζίτες και άνθρωποι των ιδιωτικοποιήσεων συμφωνούν ότι το πρώην μονοπώλιο έχει περιορισμένες επιλογές. Είτε, όπως λένε, θα «σπάσει» στα δύο, θα δημιουργηθεί μια παραλλαγή της Μικρής ΔΕΗ που θα πουληθεί, και εν συνεχεία θα εισέλθει στην εναπομείνασα εταιρεία στρατηγικός επενδυτής, είτε θα απαξιωθεί κι άλλο, προκειμένου στο τέλος να πουληθεί για ένα κομμάτι ψωμί. Δηλαδή είτε έτσι είτε αλλιώς στο τέλος της ημέρας το σενάριο γράφει «πώληση», το ζητούμενο είναι το πότε, καθώς όσο αυτή θα καθυστερεί, τόσο πιο επώδυνες θα είναι οι λύσεις που απαιτούνται.
Εως ότου φτάσει η ώρα της κρίσης για τη ΔΕΗ, η Επιχείρηση θα ζει με τους εφιάλτες της και η κυβέρνηση θα ψάχνει τις σωστές απαντήσεις για την επόμενη ημέρα. Είναι τέτοια η κατάσταση της ρευστότητας της ΔΕΗ, που την Πέμπτη η κυβέρνηση νομιμοποίησε τη δυνατότητα του Δημοσίου να προπληρώσει για ένα χρόνο τη ΔΕΗ, απολαμβάνοντας σε αντάλλαγμα έκπτωση 6%. Η ένεση ρευστότητας στην Επιχείρηση που θα της καταβάλει προκαταβολικά το Δημόσιο, θα είναι της τάξης των 100 εκατ. ευρώ.

Επίσης, αν η ΔΕΗ δεν συμφωνούσε πριν από μια εβδομάδα με τις τέσσερις συστημικές τράπεζες σε ένα νέο δάνειο 200 εκατ. ευρώ, ουδείς ξέρει αν θα κατάφερνε να αποπληρώσει τα ομόλογα που λήγουν έως τον Απρίλιο. Ενα δάνειο όμως που η ΔΕΗ πλήρωσε πανάκριβα, αφού στο όνομα της διατήρησης του ΑΔΜΗΕ υπό τον έλεγχο του Δημοσίου, κατέληξε να ενεχυριάσει στις τράπεζες πολύτιμα για τη ρευστότητά της μελλοντικά έσοδα από πελάτες της.


ΘΑ ΚΟΒΕΙ ΤΟ ΡΕΥΜΑ. Είναι επίσης τέτοια η κατάσταση, που η διοίκηση της ΔΕΗ, όπως άφησε να εννοηθεί το περασμένο Σάββατο ο Μανώλης Παναγιωτάκης από την Πτολεμαΐδα, φέρεται ότι εγκαταλείπει εν μέρει τουλάχιστον, τη «χαλαρή» έως σήμερα πολιτική που εκτίναξε τις οφειλές της. Και εμφανίζεται αποφασισμένη να κόβει το ρεύμα σε όσους μπορούν να το πληρώσουν αλλά δεν το κάνουν, με εύλογο ωστόσο το ερώτημα πώς θα αντιδράσει η κυβέρνηση μπροστά στο πολιτικό κόστος που συνεπάγονται οι περισσότερες αποκοπές. «Δεν διατυμπανίζουμε ότι θα προχωρήσουμε σε αποκοπές ρεύματος, αλλά δεν κάνουμε και κοινωνική πολιτική» ήταν το μήνυμα Παναγιωτάκη, ερωτηθείς αν συνεχίζει να ισχύει το άτυπο εμπάργκο σε αποκοπές παροχών για χρέη έως τα 1.000 ευρώ.

"Επένδυση", πρωτοσέλιδο, 18-19/02/17

"Επένδυση", 18-19/02/17