Aπό "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ"
Ψάχνουν «σύμφωνο συμβίωσης» με τα νέα μέτρα
Εντάσεις και τριβές σε Μαξίμου και κόμμα – Τα «αντισταθμιστικά» για τις περικοπές θα κρίνουν τη διάρκεια και την έκβαση της διαπραγμάτευσης
Του Άγγελου Κωβαίου
Οι θριαμβολογίες της κυβέρνησης για το αποτέλεσμα του Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου κράτησαν δύο ημέρες. Εκδηλώθηκαν με ένα non paper με το οποίο κηρύχθηκε «το τέλος της λιτότητας» και μια άνευ προηγουμένου προπαγανδιστική εκστρατεία μέσω της ΕΡΤ και πλέον αρχίζει η γνωστή διαδικασία: οι εκπρόσωποι των δανειστών επιστρέφουν. Ομως οι εντάσεις που διαπιστώνονται στην ηγεσία της κυβέρνησης και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν ότι η ατμόσφαιρα έχει βαρύνει πολύ.
Ρευστό περιβάλλον σε Ευρώπη και Ελλάδα
Ο πέπλος μυστικότητας που καλύπτει το περιεχόμενο της συμφωνίας είναι το στοιχείο που κάνει πολλούς να εκτιμούν ότι η παράταση της συζήτησης για την αξιολόγηση είναι το πιθανότερο σενάριο. Κατά την κυβερνητική γραμμή πληροφόρησης, στόχος είναι να έχει διευθετηθεί η εκκρεμότητα μέσα στον Μάρτιο. Παρ' όλα αυτά, κάτι τέτοιο συγκεντρώνει λίγες πιθανότητες σύμφωνα με έλληνες και ξένους αξιωματούχους.
Η έναρξη του κύκλου των εκλογικών αναμετρήσεων από την Ολλανδία σε δύο εβδομάδες, η προεδρική εκλογή στη Γαλλία τον Απρίλιο - Μάιο και η αναμέτρηση Μέρκελ - Σουλτς στη Γερμανία τον Σεπτέμβριο διαμορφώνουν ένα πολιτικό περιβάλλον στο οποίο ουσιαστικά δεν θα υπάρχουν διαθέσιμοι συνομιλητές και κανείς (στην Ευρώπη) δεν θα βιάζεται. Ούτε και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όμως.
Το κλειδί για τις όποιες εξελίξεις κρύβεται στην εσπευσμένη νέα υπόσχεση της κυβέρνησης, η οποία προμηνύει μια μάλλον μακρά διαδικασία: πρόκειται για το νέο δόγμα «για κάθε ευρώ επιβάρυνσης ένα ευρώ ελάφρυνσης». Με δεδομένο ότι η κυβέρνηση επισήμως δεν έχει μιλήσει για το περιεχόμενο της συμφωνίας της προηγούμενης Δευτέρας, εκτιμάται βασίμως από τεχνοκράτες και στελέχη της αντιπολίτευσης ότι το συγκεκριμένο σημείο δεν έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές. Ως εκ τούτου, οι περισσότεροι διατηρούν τις επιφυλάξεις τους και προεξοφλούν μια διαπραγμάτευση μεγαλύτερης διάρκειας από αυτήν που προαναγγέλλει το Μέγαρο Μαξίμου.
Η διάρκεια, όπως και το περιεχόμενο, της συζήτησης με τους δανειστές αναμένεται να αποκαλύψει όμως σύντομα και μία άλλη διάσταση του ζητήματος. Η κατ' αρχήν αποδοχή από την κυβέρνηση της νομοθέτησης προληπτικών μέτρων συνιστά σύμφωνα με ερμηνείες παραγόντων που έχουν εμπειρία από ανάλογες διαδικασίες του παρελθόντος έναν ελιγμό, υπό την εξής έννοια: Η εφαρμογή των μέτρων θα οριοθετείται στο διάστημα μετά το 2019, οπότε ακόμη και αν η σημερινή κυβέρνηση κατόρθωνε να εξαντλήσει τη θητεία της, αυτά τα μέτρα θα βαρύνουν πολιτικά την επομένη - που σύμφωνα με τα σημερινά δημοσκοπικά δεδομένα θα είναι της ΝΔ. Από την άλλη πλευρά ο κ. Μητσοτάκης, που φάνηκε ότι στην πρόσφατη επίσκεψή του στο Βερολίνο έλαβε ένα μήνυμα συγκράτησης των αιτημάτων του για εκλογές, θα έχει έτοιμη μια απάντηση για την όποια κριτική: «Δεν τα ψήφισα εγώ τα μέτρα αλλά ο Τσίπρας».
Αντιπαραθέσεις για «το τέλος της λιτότητας»
Πίσω από αυτήν τη θολή εικόνα της νέας διαπραγμάτευσης φανερώνονται όμως οι εσωκομματικές τριβές και - κυρίως - οι εντάσεις στην ηγεσία της κυβέρνησης. Η αποχή του Ευκλείδη Τσακαλώτου από κάθε δημόσια ή και ανεπίσημη δήλωση σχετικά με το περιεχόμενο των δεσμεύσεών του στο Eurogroup της Δευτέρας επανέφερε στη συζήτηση τις πληροφορίες για την απόσταση που τον χωρίζει από την ομάδα του Μεγάρου Μαξίμου.
Κατά μία εκδοχή, που όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια ευσταθεί, ο κ. Τσακαλώτος δεν είχε συμφωνήσει με τη γραμμή διαχείρισης που αποτυπώθηκε στο non paper της κυβέρνησης όσο αυτός βρισκόταν στις Βρυξέλλες. Κατά τα όσα άφηναν να εννοηθούν στελέχη που γνωρίζουν τις διαθέσεις του, η λογική του «τέλους της λιτότητας» που εορτάστηκε από το Μέγαρο Μαξίμου δεν τον βρίσκει σύμφωνο. Οπως και το ότι ενώ ο ίδιος συνομιλούσε με τους υπουργούς Οικονομικών, στην Ηρώδου Αττικού έσπευσαν να αναλάβουν την πολιτική διαχείριση. Ακόμη και η απάντηση του κ. Τσακαλώτου όταν επισημάνθηκε η ιδιότυπη στάση του και σχολιάστηκε από τη ΝΔ δεν διέψευδε τίποτε. Προτίμησε απλώς να παραπέμψει στον Μαρκ Τουέιν με τη φράση «Οι φήμες για τον πρόωρο πολιτικό θάνατό μου είναι υπερβολικές».
Εν τέλει, έπειτα από όλες αυτές τις πιέσεις, εμφανίστηκε στη Βουλή το μεσημέρι της Πέμπτης και επιβεβαίωσε τον μυστικό χαρακτήρα της συμφωνίας και την παράταση της εκκρεμότητας με τη φράση: «Εμείς θα κάνουμε τα πάντα στη διαπραγμάτευση αλλά δεν μπορώ να σας πω ποιο θα είναι το πακέτο».
Η διαφωνία αυτή του κ. Τσακαλώτου με την ηγεσία της κυβέρνησης και η ένταση μεταξύ στελεχών του οικονομικού και του πρωθυπουργικού επιτελείου επιβεβαιώθηκαν στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ το απόγευμα της Τρίτης. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνεδρίαση αυτή εκδηλώθηκε η ενόχληση του κ. Τσακαλώτου για τον τρόπο πολιτικής διαχείρισης και τους πανηγυρισμούς για το τέλος της λιτότητας.
Αρχικά ο Τσακαλώτος συγκρούστηκε με τον αναπληρωτή υπουργό του Γ. Χουλιαράκη, με τον οποίο σε πολλές περιπτώσεις έχει διαπιστωθεί ότι δεν βρίσκονται σε κοινή γραμμή. Ενταση υπήρξε σύμφωνα με πληροφορίες και μεταξύ του κ. Τσακαλώτου και του Ν. Παππά, ενώ ακολούθησε και καβγάς μεταξύ του... πρώην στενότερου συνεργάτη του Πρωθυπουργού Ν. Παππά και του νυν Δ. Τζανακόπουλου.
Κομματικά στελέχη «με το όπλο παρά πόδα»
Η νευρικότητα που έχει διαπιστωθεί εδώ και καιρό στο εσωτερικό της κυβερνητικής πλειοψηφίας ήδη παίρνει νέα μορφή υπό το βάρος μιας επικείμενης (;) συμφωνίας με τους δανειστές. Η νομοθέτηση προληπτικών περικοπών συντάξεων και διεύρυνσης της φορολογικής βάσης προσκρούει ήδη στις διαθέσεις βουλευτών, οι οποίοι είτε σπεύδουν να δηλώσουν πως δεν θα ψηφίσουν είτε να περιγράψουν το πώς και πού θα «κολλήσει» η διαπραγμάτευση.
Ο Ν. Μανιός είναι ένας από αυτούς που έχουν ήδη πάρει θέση, δηλώνοντας ότι δεν ψηφίζει τέτοιου είδους συμφωνία. Από την άλλη πλευρά, ο εσχάτως ιδιαιτέρως δραστήριος στα κομματικά Ν. Φίλης θέλησε να στείλει ένα ακόμη μήνυμα εν όψει ενδεχόμενης συμφωνίας για το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Σε συζήτησή του με δημοσιογράφους στη Βουλή είπε την Πέμπτη ότι μείωση της φορολογίας επιχειρήσεων με ταυτόχρονη περικοπή συντάξεων δεν πρόκειται να περάσει: «Δεν είναι δυνατόν να τσακίζουμε τους συνταξιούχους και να ελαφρύνουμε τις επιχειρήσεις. Αυτό δεν περνά. Δεν υπάρχει περίπτωση να το φέρει η κυβέρνηση στη Βουλή και είμαι σίγουρος πως θα τους πείσουμε [τους δανειστές]». Η βεβαιότητα αυτή ερμηνεύτηκε ως μία πρώτη ένδειξη των διαθέσεων του κόμματος για τα επίδικα της νέας αυτής φάσης διαπραγμάτευσης.
Πέραν αυτού όμως, ο κ. Φίλης έχει διαμηνύσει ότι έπεται και συνέχεια στο σίριαλ με τον Π. Καμμένο. Η ερώτηση για τα εξοπλιστικά προγράμματα προς τον υπουργό Αμυνας παραμένει στο συρτάρι του και απ' ό,τι μεταδίδεται όταν έλθει η ώρα θα βρει τον δρόμο της προς τη Βουλή.
"ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ",25-26/02/17
Το κοστούμι των μέτρων και
Από νέα βάση ξεκινά την Τρίτη ο νέος γύρος των διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης με τους δανειστές προκειμένου να μετρηθούν και να συμφωνηθούν όλα τα μέτρα - δημοσιονομικά και διαρθρωτικά - που θα επιτρέψουν να κλείσει η αξιολόγηση και η Ελλάδα να προχωρήσει στο επόμενο βήμα που θα είναι η ένταξη των ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
«Μελετούν αντίμετρα»
Δεδομένου ότι το πλαίσιο των μέτρων έχει προσδιοριστεί από το Eurogroup και δεν είναι άλλο από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου και τη μείωση των συντάξεων από το 2019 μέσω της σταδιακής κατάργησης της προσωπικής διαφοράς, οι συζητήσεις πλέον θα επικεντρωθούν στο ύψος των πρόσθετων μέτρων που απαιτούνται για να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ από το 2019 και μετά και στα αντίμετρα που σχεδιάζει η κυβέρνηση προκειμένου να στηρίξει ανέργους και ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες και να περάσει τον «πολιτικό σκόπελο» των δύσκολων αυτών αποφάσεων.
Στο τραπέζι βρίσκεται η ελάφρυνση των ασφαλιστικών εισφορών της μισθωτής εργασίας μαζί με το πακέτο των 3 δισ. ευρώ που θα προέλθει από δανεισμό - μέσω της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων - προκειμένου να κατευθυνθεί στη δημιουργία 100.000 θέσεων εργασίας. Κυβερνητικός στόχος είναι «μέτρα και αντίμετρα» να συμφωνηθούν και να πάνε «πακέτο» για ψήφιση στη Βουλή εντός του Μαρτίου.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες από στενούς συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα αυτό που ξεμπλόκαρε τη διαπραγμάτευση είναι ότι η κυβέρνηση αποδέχθηκε τη μείωση του αφορολογήτου σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα επιπρόσθετα μέτρα που ζητούσε το ΔΝΤ δεν θα είναι 2% του ΑΕΠ, δηλαδή 3,6 δισ. ευρώ αλλά χαμηλότερα από 2,8 δισ. ευρώ, κάτι που αποδέχθηκε ο Πόουλ Τόμσεν.
Και τα ελληνικά «όπλα» στη διαπραγμάτευση είναι η υπεραπόδοση των εσόδων από ΦΠΑ που αυξάνεται λόγω της χρήσης πλαστικού χρήματος κατά 200 εκατ. ευρώ τον μήνα (όπως έδειξε ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος) επάνω από τους στόχους. Επιπλέον σημειώνεται η υπεραπόδοση του ΕΝΦΙΑ καθώς το 2016 οι εισπράξεις του φόρου έφθασαν τα 3 δισ. ευρώ έναντι στόχου 2,65 δισ. ευρώ.
Το επιχείρημα εδράζεται και στις υπεραποδόσεις του 2016, και συγκεκριμένα στα έσοδα από ΦΠΑ ο οποίος απέδωσε συνολικά 15 δισ. ευρώ έναντι 13,62 δισ. ευρώ το 2015, δηλαδή 1,38 δισ. ευρώ επιπλέον, και τους συνολικούς φόρους στην περιουσία που απέφεραν 3,6 δισ. ευρώ έναντι 3,18 δισ. ευρώ το 2015, δηλαδή 420 εκατ. ευρώ επιπλέον.
Το στίγμα των διαπραγματεύσεων έδωσε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. Οπως είπε «οι συζητήσεις θα εντατικοποιηθούν με τους θεσμούς. Θα υπάρξει μια αλλαγή στόχων πέρα από τη λιτότητα» και ξεκαθάρισε πως εφόσον υπάρξει τεχνική συμφωνία στην Αθήνα τότε οι δύο πλευρές θα προχωρήσουν στις τελικές πολιτικές συζητήσεις για τα επόμενα βήματα.
Ερωτηθείς για τους λόγους που οδήγησαν τις δύο πλευρές σε αυτή τη συμφωνία τόνισε πως η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε για βαθιές τομές και μεταρρυθμίσεις σε εργασιακά, ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό.
Οι πιέσεις για άμεση εφαρμογή ορισμένων μέτρων όπως οι περικοπές των παλαιών υψηλών συντάξεων, με ψαλίδισμα της προσωπικής διαφοράς, συνεχίζονται. Μετά το Eurogroup η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «στο τρέχον πρόγραμμα, και όχι μετά το 2018, θα πρέπει να εκπληρωθεί η μεταρρύθμιση για το συνταξιοδοτικό καθώς είναι μία από τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνεται στο τρέχον πρόγραμμα».
Σήμα από Λαγκάρντ
Την ανάγκη να προχωρήσει η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού και να υπάρξει ρύθμιση για το χρέος, διευκρινίζοντας ότι δεν χρειάζεται «κούρεμα» αλλά μείωση επιτοκίων, τόνισε και η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ μετά τη συνάντησή που είχε με την Ανγκελα Μέρκελ. Υπογράμμισε ότι χρειάζεται να γίνει πολλή δουλειά προτού παρουσιαστεί ένα σχέδιο για την Ελλάδα στο δ.σ. του Ταμείου.
Οπως είπε η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού και η αναδιάρθρωση του χρέους αποτελούν παράγοντες που κρίνουν τη συμμετοχή του Ταμείου στο πρόγραμμα.
Μάλιστα σε μια «θεαματική στροφή» από τις μέχρι τώρα θέσεις του Ταμείου επανέλαβε ότι δεν υπάρχει ανάγκη για κούρεμα του χρέους αλλά για μείωση των επιτοκίων, ενώ αναγνώρισε ότι χρειάζεται να επανεξεταστεί το ζήτημα της ωρίμασης των δανείων.
Μία ημέρα μετά, την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος του Ταμείου Τζέρι Ράις δήλωσε ότι το ΔΝΤ προκειμένου να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα θα πρέπει να προηγηθούν:
1. Γενναίες μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα διευκολύνουν την ανάπτυξη της οικονομίας.
2. Η δέσμευση και εξειδίκευση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους από πλευράς Ευρωπαίων. Οπως τόνισε αυτή είναι η θέση του Ταμείου, όπως τη μετέφερε η Κριστίν Λαγκάρντ στηνΑνγκελα Μέρκελ.
Ο κ. Ράις υπογράμμισε ότι η συζήτηση για το χρέος θα μπορέσει να ξεκινήσει μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και αποκάλυψε πως η επικεφαλής του ΔΝΤ είχε προσφάτως επικοινωνία και με τον Αλέξη Τσίπρα σχετικά με την αξιολόγηση. Κατά ορισμένες πληροφορίες, την περασμένη Τρίτη ο κ. Τσίπρας συνομίλησε και με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ για το ζήτημα του χρέους.
Αλλαγή δεδομένων
Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται μετά την αξιολόγηση στην Αθήνα να τροποποιηθούν και ορισμένες προβλέψεις του ΔΝΤ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας όπως αυτές είχαν διατυπωθεί στην τελευταία έκθεσή του.
Θυμίζουμε ότι η τελευταία έκθεση του ΔΝΤ για το 2017 ανεβάζει τον πήχη της ανάπτυξης στο 2,7%, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστούν όσα προβλέπονται στο μνημόνιο, ότι η Ελλάδα θα ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, ότι θα εξαλειφθούν γρήγορα τα capital controls και ότι θα επιταχυνθεί η διαδικασία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Για τα επόμενα χρόνια, όμως, το ΔΝΤ κάνει λιγότερο αισιόδοξες προβλέψεις σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στο κρίσιμο θέμα του πρωτογενούς πλεονάσματος, η κυρία Ντέλια Βελκουλέσκουπαραδέχεται ότι το 2016 θα υπάρξει υπεραπόδοση και προσδιορίζει το πρωτογενές πλεόνασμα στο 1%, την ώρα που η κυβέρνηση έχει ενημερώσει ότι θα είναι 2% του ΑΕΠ.
«Πικρό ποτήρι» η μείωση αφορολογήτου και συντάξεων
Επί της ουσίας των μέτρων, το βασικό είναι η μείωση του αφορολόγητου ορίου. Στην περίπτωση που το αφορολόγητο όριο μειωθεί στα 7.000 ευρώ (από 8.600 ευρώ σήμερα), οι επιβαρύνσεις που θα προκύψουν θα είναι αισθητές και θα ανέλθουν στα 220 ευρώ για φορολογούμενο με ετήσιο εισόδημα 8.000 ευρώ και στα 340 ευρώ για εισοδήματα από 8.600 ευρώ και άνω.
Η πλειονότητα των φορολογουμένων είναι μισθωτοί. Συνολικά 5.370.677 φορολογούμενοι δήλωσαν εισόδημα 56,72 δισ. ευρώ από μισθούς και συντάξεις. Από αυτούς δήλωσαν μέχρι 5.000 ευρώ και παραμένουν στο αφορολόγητο 1.440.000 πολίτες και από 5.001 έως 10.000 ευρώ 1.608.859 φορολογούμενοι. Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, κάτω από 15.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα δήλωσαν 8 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες.
Στα τεχνικά κλιμάκια θα συζητηθούν οι περικοπές των καταβαλλόμενων συντάξεων. Η σταδιακή κατάργηση της προσωπικής διαφοράς θα επιφέρει σημαντικές απώλειες που υπολογίζονται κατά μέσο όρο 20% στις παλιές συντάξεις. Στους συνταξιούχους που θα υποστούν μειώσεις σχεδιάζεται να χορηγηθούν αντισταθμιστικά οφέλη, όπως η απαλλαγή φόρου για την αγορά φαρμάκων.
 |
| "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ",25-26/02/17 |
Εντάσεις και τριβές σε Μαξίμου και κόμμα – Τα «αντισταθμιστικά» για τις περικοπές θα κρίνουν τη διάρκεια και την έκβαση της διαπραγμάτευσης
Του Άγγελου Κωβαίου
Οι θριαμβολογίες της κυβέρνησης για το αποτέλεσμα του Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου κράτησαν δύο ημέρες. Εκδηλώθηκαν με ένα non paper με το οποίο κηρύχθηκε «το τέλος της λιτότητας» και μια άνευ προηγουμένου προπαγανδιστική εκστρατεία μέσω της ΕΡΤ και πλέον αρχίζει η γνωστή διαδικασία: οι εκπρόσωποι των δανειστών επιστρέφουν. Ομως οι εντάσεις που διαπιστώνονται στην ηγεσία της κυβέρνησης και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν ότι η ατμόσφαιρα έχει βαρύνει πολύ.
Ρευστό περιβάλλον σε Ευρώπη και Ελλάδα
Ο πέπλος μυστικότητας που καλύπτει το περιεχόμενο της συμφωνίας είναι το στοιχείο που κάνει πολλούς να εκτιμούν ότι η παράταση της συζήτησης για την αξιολόγηση είναι το πιθανότερο σενάριο. Κατά την κυβερνητική γραμμή πληροφόρησης, στόχος είναι να έχει διευθετηθεί η εκκρεμότητα μέσα στον Μάρτιο. Παρ' όλα αυτά, κάτι τέτοιο συγκεντρώνει λίγες πιθανότητες σύμφωνα με έλληνες και ξένους αξιωματούχους.
Η έναρξη του κύκλου των εκλογικών αναμετρήσεων από την Ολλανδία σε δύο εβδομάδες, η προεδρική εκλογή στη Γαλλία τον Απρίλιο - Μάιο και η αναμέτρηση Μέρκελ - Σουλτς στη Γερμανία τον Σεπτέμβριο διαμορφώνουν ένα πολιτικό περιβάλλον στο οποίο ουσιαστικά δεν θα υπάρχουν διαθέσιμοι συνομιλητές και κανείς (στην Ευρώπη) δεν θα βιάζεται. Ούτε και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όμως.
Το κλειδί για τις όποιες εξελίξεις κρύβεται στην εσπευσμένη νέα υπόσχεση της κυβέρνησης, η οποία προμηνύει μια μάλλον μακρά διαδικασία: πρόκειται για το νέο δόγμα «για κάθε ευρώ επιβάρυνσης ένα ευρώ ελάφρυνσης». Με δεδομένο ότι η κυβέρνηση επισήμως δεν έχει μιλήσει για το περιεχόμενο της συμφωνίας της προηγούμενης Δευτέρας, εκτιμάται βασίμως από τεχνοκράτες και στελέχη της αντιπολίτευσης ότι το συγκεκριμένο σημείο δεν έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές. Ως εκ τούτου, οι περισσότεροι διατηρούν τις επιφυλάξεις τους και προεξοφλούν μια διαπραγμάτευση μεγαλύτερης διάρκειας από αυτήν που προαναγγέλλει το Μέγαρο Μαξίμου.
Η διάρκεια, όπως και το περιεχόμενο, της συζήτησης με τους δανειστές αναμένεται να αποκαλύψει όμως σύντομα και μία άλλη διάσταση του ζητήματος. Η κατ' αρχήν αποδοχή από την κυβέρνηση της νομοθέτησης προληπτικών μέτρων συνιστά σύμφωνα με ερμηνείες παραγόντων που έχουν εμπειρία από ανάλογες διαδικασίες του παρελθόντος έναν ελιγμό, υπό την εξής έννοια: Η εφαρμογή των μέτρων θα οριοθετείται στο διάστημα μετά το 2019, οπότε ακόμη και αν η σημερινή κυβέρνηση κατόρθωνε να εξαντλήσει τη θητεία της, αυτά τα μέτρα θα βαρύνουν πολιτικά την επομένη - που σύμφωνα με τα σημερινά δημοσκοπικά δεδομένα θα είναι της ΝΔ. Από την άλλη πλευρά ο κ. Μητσοτάκης, που φάνηκε ότι στην πρόσφατη επίσκεψή του στο Βερολίνο έλαβε ένα μήνυμα συγκράτησης των αιτημάτων του για εκλογές, θα έχει έτοιμη μια απάντηση για την όποια κριτική: «Δεν τα ψήφισα εγώ τα μέτρα αλλά ο Τσίπρας».
Αντιπαραθέσεις για «το τέλος της λιτότητας»
Πίσω από αυτήν τη θολή εικόνα της νέας διαπραγμάτευσης φανερώνονται όμως οι εσωκομματικές τριβές και - κυρίως - οι εντάσεις στην ηγεσία της κυβέρνησης. Η αποχή του Ευκλείδη Τσακαλώτου από κάθε δημόσια ή και ανεπίσημη δήλωση σχετικά με το περιεχόμενο των δεσμεύσεών του στο Eurogroup της Δευτέρας επανέφερε στη συζήτηση τις πληροφορίες για την απόσταση που τον χωρίζει από την ομάδα του Μεγάρου Μαξίμου.
Κατά μία εκδοχή, που όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια ευσταθεί, ο κ. Τσακαλώτος δεν είχε συμφωνήσει με τη γραμμή διαχείρισης που αποτυπώθηκε στο non paper της κυβέρνησης όσο αυτός βρισκόταν στις Βρυξέλλες. Κατά τα όσα άφηναν να εννοηθούν στελέχη που γνωρίζουν τις διαθέσεις του, η λογική του «τέλους της λιτότητας» που εορτάστηκε από το Μέγαρο Μαξίμου δεν τον βρίσκει σύμφωνο. Οπως και το ότι ενώ ο ίδιος συνομιλούσε με τους υπουργούς Οικονομικών, στην Ηρώδου Αττικού έσπευσαν να αναλάβουν την πολιτική διαχείριση. Ακόμη και η απάντηση του κ. Τσακαλώτου όταν επισημάνθηκε η ιδιότυπη στάση του και σχολιάστηκε από τη ΝΔ δεν διέψευδε τίποτε. Προτίμησε απλώς να παραπέμψει στον Μαρκ Τουέιν με τη φράση «Οι φήμες για τον πρόωρο πολιτικό θάνατό μου είναι υπερβολικές».
Εν τέλει, έπειτα από όλες αυτές τις πιέσεις, εμφανίστηκε στη Βουλή το μεσημέρι της Πέμπτης και επιβεβαίωσε τον μυστικό χαρακτήρα της συμφωνίας και την παράταση της εκκρεμότητας με τη φράση: «Εμείς θα κάνουμε τα πάντα στη διαπραγμάτευση αλλά δεν μπορώ να σας πω ποιο θα είναι το πακέτο».
Η διαφωνία αυτή του κ. Τσακαλώτου με την ηγεσία της κυβέρνησης και η ένταση μεταξύ στελεχών του οικονομικού και του πρωθυπουργικού επιτελείου επιβεβαιώθηκαν στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ το απόγευμα της Τρίτης. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνεδρίαση αυτή εκδηλώθηκε η ενόχληση του κ. Τσακαλώτου για τον τρόπο πολιτικής διαχείρισης και τους πανηγυρισμούς για το τέλος της λιτότητας.
Αρχικά ο Τσακαλώτος συγκρούστηκε με τον αναπληρωτή υπουργό του Γ. Χουλιαράκη, με τον οποίο σε πολλές περιπτώσεις έχει διαπιστωθεί ότι δεν βρίσκονται σε κοινή γραμμή. Ενταση υπήρξε σύμφωνα με πληροφορίες και μεταξύ του κ. Τσακαλώτου και του Ν. Παππά, ενώ ακολούθησε και καβγάς μεταξύ του... πρώην στενότερου συνεργάτη του Πρωθυπουργού Ν. Παππά και του νυν Δ. Τζανακόπουλου.
Κομματικά στελέχη «με το όπλο παρά πόδα»
Η νευρικότητα που έχει διαπιστωθεί εδώ και καιρό στο εσωτερικό της κυβερνητικής πλειοψηφίας ήδη παίρνει νέα μορφή υπό το βάρος μιας επικείμενης (;) συμφωνίας με τους δανειστές. Η νομοθέτηση προληπτικών περικοπών συντάξεων και διεύρυνσης της φορολογικής βάσης προσκρούει ήδη στις διαθέσεις βουλευτών, οι οποίοι είτε σπεύδουν να δηλώσουν πως δεν θα ψηφίσουν είτε να περιγράψουν το πώς και πού θα «κολλήσει» η διαπραγμάτευση.
Ο Ν. Μανιός είναι ένας από αυτούς που έχουν ήδη πάρει θέση, δηλώνοντας ότι δεν ψηφίζει τέτοιου είδους συμφωνία. Από την άλλη πλευρά, ο εσχάτως ιδιαιτέρως δραστήριος στα κομματικά Ν. Φίλης θέλησε να στείλει ένα ακόμη μήνυμα εν όψει ενδεχόμενης συμφωνίας για το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Σε συζήτησή του με δημοσιογράφους στη Βουλή είπε την Πέμπτη ότι μείωση της φορολογίας επιχειρήσεων με ταυτόχρονη περικοπή συντάξεων δεν πρόκειται να περάσει: «Δεν είναι δυνατόν να τσακίζουμε τους συνταξιούχους και να ελαφρύνουμε τις επιχειρήσεις. Αυτό δεν περνά. Δεν υπάρχει περίπτωση να το φέρει η κυβέρνηση στη Βουλή και είμαι σίγουρος πως θα τους πείσουμε [τους δανειστές]». Η βεβαιότητα αυτή ερμηνεύτηκε ως μία πρώτη ένδειξη των διαθέσεων του κόμματος για τα επίδικα της νέας αυτής φάσης διαπραγμάτευσης.
Πέραν αυτού όμως, ο κ. Φίλης έχει διαμηνύσει ότι έπεται και συνέχεια στο σίριαλ με τον Π. Καμμένο. Η ερώτηση για τα εξοπλιστικά προγράμματα προς τον υπουργό Αμυνας παραμένει στο συρτάρι του και απ' ό,τι μεταδίδεται όταν έλθει η ώρα θα βρει τον δρόμο της προς τη Βουλή.
"ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ",25-26/02/17
Το κοστούμι των μέτρων και
οι υποσχέσεις για αντισταθμιστικά
Η εκ των προτέρων υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών στην Ελλάδα και η δέσμευση και εξειδίκευση μέτρων ελάφρυνσης του χρέους από τους Ευρωπαίους, προϋποθέσεις συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα
Του Ζώη Τσώλη
Η εκ των προτέρων υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών στην Ελλάδα και η δέσμευση και εξειδίκευση μέτρων ελάφρυνσης του χρέους από τους Ευρωπαίους, προϋποθέσεις συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα
Του Ζώη Τσώλη
Από νέα βάση ξεκινά την Τρίτη ο νέος γύρος των διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης με τους δανειστές προκειμένου να μετρηθούν και να συμφωνηθούν όλα τα μέτρα - δημοσιονομικά και διαρθρωτικά - που θα επιτρέψουν να κλείσει η αξιολόγηση και η Ελλάδα να προχωρήσει στο επόμενο βήμα που θα είναι η ένταξη των ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
«Μελετούν αντίμετρα»
Δεδομένου ότι το πλαίσιο των μέτρων έχει προσδιοριστεί από το Eurogroup και δεν είναι άλλο από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου και τη μείωση των συντάξεων από το 2019 μέσω της σταδιακής κατάργησης της προσωπικής διαφοράς, οι συζητήσεις πλέον θα επικεντρωθούν στο ύψος των πρόσθετων μέτρων που απαιτούνται για να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ από το 2019 και μετά και στα αντίμετρα που σχεδιάζει η κυβέρνηση προκειμένου να στηρίξει ανέργους και ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες και να περάσει τον «πολιτικό σκόπελο» των δύσκολων αυτών αποφάσεων.
Στο τραπέζι βρίσκεται η ελάφρυνση των ασφαλιστικών εισφορών της μισθωτής εργασίας μαζί με το πακέτο των 3 δισ. ευρώ που θα προέλθει από δανεισμό - μέσω της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων - προκειμένου να κατευθυνθεί στη δημιουργία 100.000 θέσεων εργασίας. Κυβερνητικός στόχος είναι «μέτρα και αντίμετρα» να συμφωνηθούν και να πάνε «πακέτο» για ψήφιση στη Βουλή εντός του Μαρτίου.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες από στενούς συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα αυτό που ξεμπλόκαρε τη διαπραγμάτευση είναι ότι η κυβέρνηση αποδέχθηκε τη μείωση του αφορολογήτου σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα επιπρόσθετα μέτρα που ζητούσε το ΔΝΤ δεν θα είναι 2% του ΑΕΠ, δηλαδή 3,6 δισ. ευρώ αλλά χαμηλότερα από 2,8 δισ. ευρώ, κάτι που αποδέχθηκε ο Πόουλ Τόμσεν.
Και τα ελληνικά «όπλα» στη διαπραγμάτευση είναι η υπεραπόδοση των εσόδων από ΦΠΑ που αυξάνεται λόγω της χρήσης πλαστικού χρήματος κατά 200 εκατ. ευρώ τον μήνα (όπως έδειξε ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος) επάνω από τους στόχους. Επιπλέον σημειώνεται η υπεραπόδοση του ΕΝΦΙΑ καθώς το 2016 οι εισπράξεις του φόρου έφθασαν τα 3 δισ. ευρώ έναντι στόχου 2,65 δισ. ευρώ.
Το επιχείρημα εδράζεται και στις υπεραποδόσεις του 2016, και συγκεκριμένα στα έσοδα από ΦΠΑ ο οποίος απέδωσε συνολικά 15 δισ. ευρώ έναντι 13,62 δισ. ευρώ το 2015, δηλαδή 1,38 δισ. ευρώ επιπλέον, και τους συνολικούς φόρους στην περιουσία που απέφεραν 3,6 δισ. ευρώ έναντι 3,18 δισ. ευρώ το 2015, δηλαδή 420 εκατ. ευρώ επιπλέον.
Το στίγμα των διαπραγματεύσεων έδωσε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. Οπως είπε «οι συζητήσεις θα εντατικοποιηθούν με τους θεσμούς. Θα υπάρξει μια αλλαγή στόχων πέρα από τη λιτότητα» και ξεκαθάρισε πως εφόσον υπάρξει τεχνική συμφωνία στην Αθήνα τότε οι δύο πλευρές θα προχωρήσουν στις τελικές πολιτικές συζητήσεις για τα επόμενα βήματα.
Ερωτηθείς για τους λόγους που οδήγησαν τις δύο πλευρές σε αυτή τη συμφωνία τόνισε πως η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε για βαθιές τομές και μεταρρυθμίσεις σε εργασιακά, ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό.
Οι πιέσεις για άμεση εφαρμογή ορισμένων μέτρων όπως οι περικοπές των παλαιών υψηλών συντάξεων, με ψαλίδισμα της προσωπικής διαφοράς, συνεχίζονται. Μετά το Eurogroup η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «στο τρέχον πρόγραμμα, και όχι μετά το 2018, θα πρέπει να εκπληρωθεί η μεταρρύθμιση για το συνταξιοδοτικό καθώς είναι μία από τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνεται στο τρέχον πρόγραμμα».
Σήμα από Λαγκάρντ
Την ανάγκη να προχωρήσει η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού και να υπάρξει ρύθμιση για το χρέος, διευκρινίζοντας ότι δεν χρειάζεται «κούρεμα» αλλά μείωση επιτοκίων, τόνισε και η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ μετά τη συνάντησή που είχε με την Ανγκελα Μέρκελ. Υπογράμμισε ότι χρειάζεται να γίνει πολλή δουλειά προτού παρουσιαστεί ένα σχέδιο για την Ελλάδα στο δ.σ. του Ταμείου.
Οπως είπε η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού και η αναδιάρθρωση του χρέους αποτελούν παράγοντες που κρίνουν τη συμμετοχή του Ταμείου στο πρόγραμμα.
Μάλιστα σε μια «θεαματική στροφή» από τις μέχρι τώρα θέσεις του Ταμείου επανέλαβε ότι δεν υπάρχει ανάγκη για κούρεμα του χρέους αλλά για μείωση των επιτοκίων, ενώ αναγνώρισε ότι χρειάζεται να επανεξεταστεί το ζήτημα της ωρίμασης των δανείων.
Μία ημέρα μετά, την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος του Ταμείου Τζέρι Ράις δήλωσε ότι το ΔΝΤ προκειμένου να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα θα πρέπει να προηγηθούν:
1. Γενναίες μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα διευκολύνουν την ανάπτυξη της οικονομίας.
2. Η δέσμευση και εξειδίκευση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους από πλευράς Ευρωπαίων. Οπως τόνισε αυτή είναι η θέση του Ταμείου, όπως τη μετέφερε η Κριστίν Λαγκάρντ στηνΑνγκελα Μέρκελ.
Ο κ. Ράις υπογράμμισε ότι η συζήτηση για το χρέος θα μπορέσει να ξεκινήσει μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και αποκάλυψε πως η επικεφαλής του ΔΝΤ είχε προσφάτως επικοινωνία και με τον Αλέξη Τσίπρα σχετικά με την αξιολόγηση. Κατά ορισμένες πληροφορίες, την περασμένη Τρίτη ο κ. Τσίπρας συνομίλησε και με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ για το ζήτημα του χρέους.
Αλλαγή δεδομένων
Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται μετά την αξιολόγηση στην Αθήνα να τροποποιηθούν και ορισμένες προβλέψεις του ΔΝΤ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας όπως αυτές είχαν διατυπωθεί στην τελευταία έκθεσή του.
Θυμίζουμε ότι η τελευταία έκθεση του ΔΝΤ για το 2017 ανεβάζει τον πήχη της ανάπτυξης στο 2,7%, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστούν όσα προβλέπονται στο μνημόνιο, ότι η Ελλάδα θα ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, ότι θα εξαλειφθούν γρήγορα τα capital controls και ότι θα επιταχυνθεί η διαδικασία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Για τα επόμενα χρόνια, όμως, το ΔΝΤ κάνει λιγότερο αισιόδοξες προβλέψεις σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στο κρίσιμο θέμα του πρωτογενούς πλεονάσματος, η κυρία Ντέλια Βελκουλέσκουπαραδέχεται ότι το 2016 θα υπάρξει υπεραπόδοση και προσδιορίζει το πρωτογενές πλεόνασμα στο 1%, την ώρα που η κυβέρνηση έχει ενημερώσει ότι θα είναι 2% του ΑΕΠ.
«Πικρό ποτήρι» η μείωση αφορολογήτου και συντάξεων
Επί της ουσίας των μέτρων, το βασικό είναι η μείωση του αφορολόγητου ορίου. Στην περίπτωση που το αφορολόγητο όριο μειωθεί στα 7.000 ευρώ (από 8.600 ευρώ σήμερα), οι επιβαρύνσεις που θα προκύψουν θα είναι αισθητές και θα ανέλθουν στα 220 ευρώ για φορολογούμενο με ετήσιο εισόδημα 8.000 ευρώ και στα 340 ευρώ για εισοδήματα από 8.600 ευρώ και άνω.
Η πλειονότητα των φορολογουμένων είναι μισθωτοί. Συνολικά 5.370.677 φορολογούμενοι δήλωσαν εισόδημα 56,72 δισ. ευρώ από μισθούς και συντάξεις. Από αυτούς δήλωσαν μέχρι 5.000 ευρώ και παραμένουν στο αφορολόγητο 1.440.000 πολίτες και από 5.001 έως 10.000 ευρώ 1.608.859 φορολογούμενοι. Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, κάτω από 15.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα δήλωσαν 8 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες.
Στα τεχνικά κλιμάκια θα συζητηθούν οι περικοπές των καταβαλλόμενων συντάξεων. Η σταδιακή κατάργηση της προσωπικής διαφοράς θα επιφέρει σημαντικές απώλειες που υπολογίζονται κατά μέσο όρο 20% στις παλιές συντάξεις. Στους συνταξιούχους που θα υποστούν μειώσεις σχεδιάζεται να χορηγηθούν αντισταθμιστικά οφέλη, όπως η απαλλαγή φόρου για την αγορά φαρμάκων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου