"...Η αποτελεσματικότητα του μοντέλου αποτυπώνεται σε δύο μακροοικονομικά μεγέθη: παρά το γεγονός ότι το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε κατά 5% την περίοδο της κρίσης, η ανεργία δεν ξεπέρασε το 6%. «Χάρη σε αυτό το μοντέλο καταφέραμε να διατηρήσουμε αρκετά υψηλό επίπεδο κινητικότητας στην αγορά, παρά το γεγονός ότι εκτεθήκαμε στην κρίση» αναφέρει στη «Λιμπερασιόν» ο Τόρμπεν Αντερσεν, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Ορχους. Το αποτέλεσμα ήταν ότι εκείνοι που έχασαν τη δουλειά τους δεν έμειναν για πολύ καιρό στην ανεργία: αμέσως μόλις εμφανίστηκαν οι πρώτες ενδείξεις της ανάκαμψης, η ζήτηση στην αγορά εργασίας αυξήθηκε πολύ γρήγορα. Ο δανός καθηγητής υπενθυμίζει σε αυτό σημείο ότι «η Δανία είναι η χώρα του ΟΟΣΑ που διαθέτει τα περισσότερα κονδύλια στην κατάρτιση και επανένταξη στην αγορά εργασίας»..."

Από "ΤΑ ΝΕΑ"

"ΤΑ ΝΕΑ", 28/09/16

Πώς η Δανία μηδένισε την ανεργία της
Η χώρα διαθέτει ένα από τα πλέον ελαστικά συστήματα στην αγορά εργασίας, ενώ παράλληλα προσφέρει ισχυρή κοινωνική προστασία
Του Περικλή Δημητρολόπουλου

Ο,τι πολλές χώρες στην Ευρώπη δεν τολμούν να ονειρευτούν, η Δανία το ζει: η ανεργία στη σκανδιναβική χώρα σχεδόν έχει μηδενιστεί. Μόνο που οι Δανοί δεν ζουν αυτό το όνειρο ως θρίαμβο αλλά ως νέα πρόκληση με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η οικονομία τους. Και είναι αυτή που περιγράφει στη γαλλική «Λιμπερασιόν» ο επικεφαλής της EM-Fiberglas, εταιρείας που έχει την έδρα της στη δανική περιφέρεια και δραστηριοποιείται στους κλάδους της αιολικής ενέργειας και της κατασκευής ανταλλακτικών αυτοκινήτων. Τι λέει λοιπόν ο Γιόργκεν Οβε Γένσεν; Οτι είναι αδύνατον να βρει εξειδικευμένο προσωπικό για να προσλάβει. Η εταιρεία του, η οποία έχει εκατό εργαζομένους και τζίρο περίπου 400.000 ευρώ τον χρόνο, αναγκάστηκε να απευθυνθεί σε έναν contract manufacteur περίπου για να «δανειστεί» εργάτες από την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και την Πολωνία. 

Η μικρή αυτή εταιρεία δεν είναι η μόνη που αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα. Στην τελευταία τριμηνιαία έκθεσή της, η Κεντρική Τράπεζα της Δανίας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: πλέον η οικονομία αγγίζει τα επίπεδα μηδενικής ανεργίας και αν γενικευτεί η έλλειψη σε εργατικά χέρια, μπορεί να απειλήσει την ανάπτυξη της οικονομίας τα επόμενα χρόνια. Η ανεργία καταγράφεται αυτή τη στιγμή στο 4,2%, βρίσκεται δηλαδή «πολύ κοντά στο δομικό της όριο» όπως επισημαίνεται στην έκθεση της τράπεζας. Πώς μεταφράζεται αυτό; Ως εξής: «Οι διαθέσιμοι πόροι στην αγορά εργασίας έχουν αρχίσει να εξαντλούνται, ενώ υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η πίεση αυξάνεται». 

Αυτό δεν σημαίνει ότι η θέση της Δανίας στον ευρωπαϊκό χάρτη της απασχόλησης δεν παραμένει ζηλευτή. Ειδικά στις χώρες του Νότου όπου η νεανική ανεργία σαρώνει, αλλά και σε οικονομικές δυνάμεις όπως η Γαλλία όπου πρώτα ο Νικολά Σαρκοζί και τώρα Φρανσουά Ολάντ έχασαν το στοίχημα της μείωσης της ανεργίας. Μάλιστα προεκλογικά ο γάλλος πρόεδρος είχε υποσχεθεί ότι αν δεν κατάφερνε να μειώσει την ανεργία κάτω από ένα ορισμένο ποσοστό, δεν θα διεκδικούσε νέα θητεία στο Ελιζέ. Πώς απέτυχε η Γαλλία εκεί όπου πέτυχε η Κοπεγχάγη; Το μυστικό φαίνεται να βρίσκεται στη λεγόμενη flexicurity, όρο που προέκυψε από τη σύνθεση των λέξεων ελαστικότητα και ασφάλεια. Η Δανία διαθέτει ένα από τα πλέον ελαστικά συστήματα στην αγορά εργασίας. Παράλληλα όμως προσφέρει ισχυρή κοινωνική προστασία και προγράμματα κατάρτισης αλλά και επανένταξης στην αγορά εργασίας.

Η αποτελεσματικότητα του μοντέλου αποτυπώνεται σε δύο μακροοικονομικά μεγέθη: παρά το γεγονός ότι το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε κατά 5% την περίοδο της κρίσης, η ανεργία δεν ξεπέρασε το 6%. «Χάρη σε αυτό το μοντέλο καταφέραμε να διατηρήσουμε αρκετά υψηλό επίπεδο κινητικότητας στην αγορά, παρά το γεγονός ότι εκτεθήκαμε στην κρίση» αναφέρει στη «Λιμπερασιόν» ο Τόρμπεν Αντερσεν, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Ορχους. Το αποτέλεσμα ήταν ότι εκείνοι που έχασαν τη δουλειά τους δεν έμειναν για πολύ καιρό στην ανεργία: αμέσως μόλις εμφανίστηκαν οι πρώτες ενδείξεις της ανάκαμψης, η ζήτηση στην αγορά εργασίας αυξήθηκε πολύ γρήγορα. Ο δανός καθηγητής υπενθυμίζει σε αυτό σημείο ότι «η Δανία είναι η χώρα του ΟΟΣΑ που διαθέτει τα περισσότερα κονδύλια στην κατάρτιση και επανένταξη στην αγορά εργασίας». 

Ολα αυτά θα ήταν αδύνατα χωρίς ένα σχεδόν πανταχού παρόν κοινωνικό κράτος. Η Δανία έχει ένα από υψηλότερα ποσοστά στη γυναικεία απασχόληση. Αυτό όμως δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς τη χρηματοδότηση της φύλαξης των παιδιών τους ή την αρωγή στους ηλικιωμένους γονείς τους. «Χρειαζόμαστε χρήματα για να βάλουμε τον κόσμο στην αγορά εργασίας» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Τόρμπεν Αντερσεν. Πάντως το 20% του ενήλικου πληθυσμού είναι εκτός παραγωγικής δραστηριότητας (άτομα που παίρνουν επιδόματα αναπηρίας, φοιτητές, πρόωρες συνταξιοδοτήσεις κ.λπ.). Κάτι που επιστρέφει τη συζήτηση στο αρχικό ερώτημα: πώς θα ικανοποιήσει η αγορά εργασίας τις ανάγκες της δανικής παραγωγής; 

Η κυβέρνηση του Λαρς Λόκε Ράσμουσεν προτίθεται να προτείνει μία σειρά από μέτρα για να μειωθεί ο αριθμός των ανενεργών έως το 2025. Ενα από αυτά τα μέτρα ήταν η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από τα 61 χρόνια στα 65, ενώ ο στόχος είναι να αυξηθεί το όριο στα 67 χρόνια έως το 2022. «Υπήρχαν αντιδράσεις αλλά όχι βίαιες διαδηλώσεις όπως αλλού» αναφέρει ο καθηγητής Αντερσεν. Είναι ενδεχομένως και αυτό ένα από τα μυστικά της επιτυχίας του δανικού μοντέλου. Ή ενός θριάμβου που συνιστά και πρόκληση.