ΣΤΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Η συμβολή της ΚΕΔ στην Παγκόσμια Ημέρα του Τύπου
Έχει ιδιαίτερη σημασία. Είναι Μάιος 2006 και δυο δημοσιογράφοι κουβεντιάζουν από τις σελίδες των ΝΕΩΝ.
Ο δάσκαλος Μίμης Παναγιώτου που δίδαξε σε όλους μας δημοσιογραφία ήθους, λέει στον σπουδαίο Γιάννη Διακογιάννη την μεγάλη κουβέντα.: «Η ελευθερία του δημοσιογράφου είναι πρωτίστως προσωπική» Με άλλα λόγια μιλάει για στάση ζωής. Και υπονοεί το δικαίωμα άρνησης που αποτελεί αποτελεί τον πυρήνα του κώδικα επαγγελματικής δημοσιογραφικής ηθικής και δεοντολογίας.
Βρισκόμαστε στο Μάη του 2021 και η κουβέντα αυτή αποκτά ιδιαίτερη αξία σε μια περίοδο που το καρτέλ της ενημέρωσης και οι εργοδοτικές πλειοψηφίες στη διοίκηση της ΕΣΗΕΑ επιδίδονται με πάθος στην χειραγώγηση της ενημέρωσης, που συμπληρώνεται από τηλεοπτικά σκουπίδια και μια πλαστή «δημοσιογραφική ταυτότητα». Και στην επέτειο της Παγκόσμιας Ημέρας του Τύπου.
Χθες «έφυγε» και Δημήτρης Παπαναγιώτου, μετά από μία σπουδαία δημοσιογραφική και πολιτική διαδρομή αφήνοντας μαζί με το συγγραφικό έργο και σημαντικές παρακαταθήκες. Στην επόμενη συνάντηση Του με τον φίλο μου τον Γιάννη Διακογιάννη, που έφυγε νωρίτερα, θα έχουν να θυμηθούν πολλά.
Εμείς κρατάμε μερικά απ όσα είπε ο Δάσκαλος και κατέγραψε ο Γιάννης στις 20 EΡΩΤΗΣΕΙΣ του στα ΝΕΑ. Και υποκλινόμαστε στη μνήμη τους.. Είναι δική μας επιλογή στην Παγκόσμια Ημέρα του Τύπου.
Δ.Τς
ΟΙ 20 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ του Γ. ΔΙΑΚΟΓΙΑΝΝΗ, ΑΠΟ ΤΑ ΝΕΑ ( 27.05.2003)
«Η ελευθερία του δημοσιογράφου είναι πρωτίστως προσωπική», λέει ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου της Προεδρίας της Δημοκρατίας Δημήτρης Παπαναγιώτου. Έχοντας στα ατού του άλλο ένα βιβλίο μετά την «Πέμπτη εποχή», το «Γωνία χωρίς στροφή», συνιστά στους νέους δημοσιογράφους να διαβάζουν, να μη λένε και να μη γράφουν ανακρίβειες.
Ερ: Άλλο ένα βιβλίο-πρόκληση;
Πρόκληση είναι η ζωή, τα πάθη, η χαρά, οι φιλοδοξίες των ανθρώπων - να
μπορέσει ο συγγραφέας να τα δώσει ανάγλυφα στις σελίδες του.
Ερ:Οι ήρωες... πραγματικοί;
Στη «Γωνία χωρίς στροφή» οι ήρωες είναι αληθινοί. Όχι, βέβαια, συγκεκριμένα
πρόσωπα, μα άνθρωποι που αναπνέουν πλάι μας.
Ερ:.Τι σας έσπρωξε να πείτε αλήθειες της σύγχρονης Ελλάδας μέσα από ένα
μυθιστόρημα;
Στην Ελλάδα ζούμε, η Ελλάδα μάς προκαλεί. Εννοείτε, βέβαια, το βιβλίο μου
«Πέμπτη εποχή». Τίτλος συμβολικός για την εποχή που ζούμε τα τελευταία 15-20 χρόνια, μέσα στα οποία, στην Ελλάδα και διεθνώς, συντελέσθηκαν ιλιγγιώδεις ανατροπές και εξελίξεις, που άλλοτε θα χρειάζονταν διάρκεια αιώνα.
Ερ:Εσείς, διευθυντής μιας μεγάλης και σοβαρής εφημερίδας, πώς και δεν
σκεφθήκατε να γράφετε για όσα ζήσατε με το... όνομά τους;
Έτσι πάμε στην αυτοβιογραφία και στα απομνημονεύματα. Αυτό ακριβώς ήθελα να αποφύγω.
Ερ:Τι εννοείτε;
Απλό. Έτσι γράφω.
Ερ:Τα προηγούμενα βιβλία σας;
Είναι, πρώτο, το «Αντίο Γουτεμβέργιε», έκδοση «Η Καθημερινή», επιλογή
χρονογραφημάτων. Μαζί με τη διεύθυνση της εφημερίδας κρατούσα και τακτική στήλη χρονογραφήματος. Το χρονογράφημα είναι η λογοτεχνική ανάσα της εφημερίδας, μέσα στις ριπές πληροφόρησης. Μετά ήρθαν η «Πέμπτη εποχή», ο «Τελευταίος έρωτας» και τώρα η «Γωνία χωρίς στροφή», και τα τρία από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.
Ερ:.Πώς δένουν με το τελευταίο έργο σας;
Είναι απαραίτητο;
Ερ: Στο τελευταίο βιβλίο σας δείχνετε λίγο πικραμένος με όσα συμβαίνουν στον τόπο μας. Γιατί;
Δεν είμαι εγώ ακριβώς ο πικραμένος! Στα 14 διηγήματα του βιβλίου παρουσιάζεται η ανθρώπινη περιπέτεια διαφορετικών ατόμων, συχνά με σκωπτική, ίσως και σατιρική διάθεση. Σχεδόν όλους τους ήρωες τούς διακρίνει ένα κέφι για τη ζωή. Κάποιους όμως η ζωή τούς οδηγεί κάποτε και σε... «Γωνία χωρίς στροφή».
Ερ:Η πείρα τόσων και τόσων χρόνων από τη δημοσιογραφία;
Αν χωρέσουμε σε μία λέξη - πείρα - όλα αυτά τα χρόνια, το δίδαγμα είναι ότι η
δημοσιογραφία, εφόσον την ασκείς με ευθύνη και συνέπεια, σου δίνει τη
δυνατότητα πολυεστιακής όρασης και αποφασιστικής αντιμετώπισης της ζωής και των γεγονότων.
Ερ:Πόσο ελεύθερος είναι ο δημοσιογράφος στην Ελλάδα;
Γενικά, ο Τύπος στην Ελλάδα είναι τόσο ελεύθερος, ώστε να μπορεί ακόμη και να αργοπεθαίνει, με την κρίση που σοβεί εδώ και δύο δεκαετίες. Η ελευθερία του δημοσιογράφου είναι πρωτίστως εσωτερική.
Ερ.Αλλάζατε κείμενα των συντακτών σας;
Όταν το χειρόγραφο έχει υπογραφή και εκφράζει προσωπική εκτίμηση του συντάκτη, δεν το αλλάζεις.
Ερ: Πόσο παρενέβαινε στο έργο σας η Ελένη Βλάχου;
Δεν παρενέβαινε. Θα αναφερθώ σε ένα χαρακτηριστικό συμβάν. Όταν συνελήφθησαν οι πρωταίτιοι της χούντας, αποφάσισα και άλλαξα τελείως τη συντηρητική οπτικά όψη της πρώτης σελίδας της «Καθημερινής». Παρουσίασα με εντυπωσιακό οκτάστηλο τίτλο το πρώτο θέμα, με μεγάλη κεντρική φωτογραφία, χρησιμοποίησα εντονότερα τυπογραφικά στοιχεία στους υπόλοιπους τίτλους και κείμενα και την επομένη το πρωί πήγα στο γραφείο της με την παραίτηση στην τσέπη. «Καλά έκανες και δεν με ερώτησες», μου είπε. «Προχώρα και άλλαξε τώρα όλη την εφημερίδα». Αυτή ήταν η αξέχαστη Ελένη Βλάχου.
Ερ:Τι είναι πιο δύσκολο: διευθυντής εφημερίδας που να στηρίζει μία γραμμή ή
διευθυντής στο Γραφείο Τύπου της Προεδρίας, ξέροντας πολλά και λέγοντας λίγα;
Άλλη λειτουργία η διεύθυνση εφημερίδας άλλη του Γραφείου Τύπου, δύσκολες και οι δύο. Πάντως, με Γραφείο Τύπου για πρώτη φορά ασχολούμαι στην επαγγελματική μου ζωή, με την τιμή που μου έκανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ωστόσο, μη νομίζετε πως όταν κανείς λέει λίγα, σημαίνει πάντα πως ξέρει και πολλά.
Ερ.Οι δημοσιογράφοι λένε ψέματα;
Κάποιοι και λένε και γράφουν - έστω ανακρίβειες...
Ερ.Εσείς;
«Η ελευθερία του δημοσιογράφου είναι πρωτίστως προσωπική», λέει ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου της Προεδρίας της Δημοκρατίας Δημήτρης Παπαναγιώτου. Έχοντας στα ατού του άλλο ένα βιβλίο μετά την «Πέμπτη εποχή», το «Γωνία χωρίς στροφή», συνιστά στους νέους δημοσιογράφους να διαβάζουν, να μη λένε και να μη γράφουν ανακρίβειες.
Ερ: Άλλο ένα βιβλίο-πρόκληση;
Πρόκληση είναι η ζωή, τα πάθη, η χαρά, οι φιλοδοξίες των ανθρώπων - να
μπορέσει ο συγγραφέας να τα δώσει ανάγλυφα στις σελίδες του.
Ερ:Οι ήρωες... πραγματικοί;
Στη «Γωνία χωρίς στροφή» οι ήρωες είναι αληθινοί. Όχι, βέβαια, συγκεκριμένα
πρόσωπα, μα άνθρωποι που αναπνέουν πλάι μας.
Ερ:.Τι σας έσπρωξε να πείτε αλήθειες της σύγχρονης Ελλάδας μέσα από ένα
μυθιστόρημα;
Στην Ελλάδα ζούμε, η Ελλάδα μάς προκαλεί. Εννοείτε, βέβαια, το βιβλίο μου
«Πέμπτη εποχή». Τίτλος συμβολικός για την εποχή που ζούμε τα τελευταία 15-20 χρόνια, μέσα στα οποία, στην Ελλάδα και διεθνώς, συντελέσθηκαν ιλιγγιώδεις ανατροπές και εξελίξεις, που άλλοτε θα χρειάζονταν διάρκεια αιώνα.
Ερ:Εσείς, διευθυντής μιας μεγάλης και σοβαρής εφημερίδας, πώς και δεν
σκεφθήκατε να γράφετε για όσα ζήσατε με το... όνομά τους;
Έτσι πάμε στην αυτοβιογραφία και στα απομνημονεύματα. Αυτό ακριβώς ήθελα να αποφύγω.
Ερ:Τι εννοείτε;
Απλό. Έτσι γράφω.
Ερ:Τα προηγούμενα βιβλία σας;
Είναι, πρώτο, το «Αντίο Γουτεμβέργιε», έκδοση «Η Καθημερινή», επιλογή
χρονογραφημάτων. Μαζί με τη διεύθυνση της εφημερίδας κρατούσα και τακτική στήλη χρονογραφήματος. Το χρονογράφημα είναι η λογοτεχνική ανάσα της εφημερίδας, μέσα στις ριπές πληροφόρησης. Μετά ήρθαν η «Πέμπτη εποχή», ο «Τελευταίος έρωτας» και τώρα η «Γωνία χωρίς στροφή», και τα τρία από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.
Ερ:.Πώς δένουν με το τελευταίο έργο σας;
Είναι απαραίτητο;
Ερ: Στο τελευταίο βιβλίο σας δείχνετε λίγο πικραμένος με όσα συμβαίνουν στον τόπο μας. Γιατί;
Δεν είμαι εγώ ακριβώς ο πικραμένος! Στα 14 διηγήματα του βιβλίου παρουσιάζεται η ανθρώπινη περιπέτεια διαφορετικών ατόμων, συχνά με σκωπτική, ίσως και σατιρική διάθεση. Σχεδόν όλους τους ήρωες τούς διακρίνει ένα κέφι για τη ζωή. Κάποιους όμως η ζωή τούς οδηγεί κάποτε και σε... «Γωνία χωρίς στροφή».
Ερ:Η πείρα τόσων και τόσων χρόνων από τη δημοσιογραφία;
Αν χωρέσουμε σε μία λέξη - πείρα - όλα αυτά τα χρόνια, το δίδαγμα είναι ότι η
δημοσιογραφία, εφόσον την ασκείς με ευθύνη και συνέπεια, σου δίνει τη
δυνατότητα πολυεστιακής όρασης και αποφασιστικής αντιμετώπισης της ζωής και των γεγονότων.
Ερ:Πόσο ελεύθερος είναι ο δημοσιογράφος στην Ελλάδα;
Γενικά, ο Τύπος στην Ελλάδα είναι τόσο ελεύθερος, ώστε να μπορεί ακόμη και να αργοπεθαίνει, με την κρίση που σοβεί εδώ και δύο δεκαετίες. Η ελευθερία του δημοσιογράφου είναι πρωτίστως εσωτερική.
Ερ.Αλλάζατε κείμενα των συντακτών σας;
Όταν το χειρόγραφο έχει υπογραφή και εκφράζει προσωπική εκτίμηση του συντάκτη, δεν το αλλάζεις.
Ερ: Πόσο παρενέβαινε στο έργο σας η Ελένη Βλάχου;
Δεν παρενέβαινε. Θα αναφερθώ σε ένα χαρακτηριστικό συμβάν. Όταν συνελήφθησαν οι πρωταίτιοι της χούντας, αποφάσισα και άλλαξα τελείως τη συντηρητική οπτικά όψη της πρώτης σελίδας της «Καθημερινής». Παρουσίασα με εντυπωσιακό οκτάστηλο τίτλο το πρώτο θέμα, με μεγάλη κεντρική φωτογραφία, χρησιμοποίησα εντονότερα τυπογραφικά στοιχεία στους υπόλοιπους τίτλους και κείμενα και την επομένη το πρωί πήγα στο γραφείο της με την παραίτηση στην τσέπη. «Καλά έκανες και δεν με ερώτησες», μου είπε. «Προχώρα και άλλαξε τώρα όλη την εφημερίδα». Αυτή ήταν η αξέχαστη Ελένη Βλάχου.
Ερ:Τι είναι πιο δύσκολο: διευθυντής εφημερίδας που να στηρίζει μία γραμμή ή
διευθυντής στο Γραφείο Τύπου της Προεδρίας, ξέροντας πολλά και λέγοντας λίγα;
Άλλη λειτουργία η διεύθυνση εφημερίδας άλλη του Γραφείου Τύπου, δύσκολες και οι δύο. Πάντως, με Γραφείο Τύπου για πρώτη φορά ασχολούμαι στην επαγγελματική μου ζωή, με την τιμή που μου έκανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ωστόσο, μη νομίζετε πως όταν κανείς λέει λίγα, σημαίνει πάντα πως ξέρει και πολλά.
Ερ.Οι δημοσιογράφοι λένε ψέματα;
Κάποιοι και λένε και γράφουν - έστω ανακρίβειες...
Ερ.Εσείς;
Ως δημοσιογράφος, όχι.
Ερ.Τι θα συμβουλεύατε ένα νέο συντάκτη;
Ερ.Τι θα συμβουλεύατε ένα νέο συντάκτη;
Να διαβάζει σωστά λογοτεχνία, ιστορία, πολιτική. Να σπουδάσει δημοσιογραφία, έχουμε πλέον και πανεπιστημιακές σχολές. Τις πραγματικές σπουδές θα τις κάνει, πάντως, μέσα στην εφημερίδα.
Ερ.Έναν δημοσιογράφο που γίνεται υπεύθυνος Τύπου;
Δεν είμαι σε θέση να απαντήσω. Το Γραφείο της Προεδρίας της Δημοκρατίας δεν είναι ένα από τα πάμπολλα γραφεία Τύπου.
Ερ.Τόσα χρόνια πλάι στον κ. Κ. Στεφανόπουλο, τι μάθατε από αυτόν;
Πάρα πολλά θετικά. Με τη συμπεριφορά του, διδάσκει.
Ερ.Τον επηρεάζετε;
Φυσικά, όχι. Ο Πρόεδρος ξέρει να δημιουργεί ατμόσφαιρα ποιοτικής και
αποδοτικής καθημερινής συνεργασίας.
Ερ .Μετά το τέλος της θητείας του Προέδρου θα γράψετε ένα βιβλίο «Δέκα χρόνια στην Προεδρία της Δημοκρατίας», να μάθουμε όσα μας κρύβετε;
Δεν θα μάθετε. Γιατί δεν σας κρύβω. Σας λέω όσα γνωρίζω. Δεν ξέρω αν θα
μπορέσω να γράψω βιβλίο για τον Πρόεδρο.
Ερ.Έναν δημοσιογράφο που γίνεται υπεύθυνος Τύπου;
Δεν είμαι σε θέση να απαντήσω. Το Γραφείο της Προεδρίας της Δημοκρατίας δεν είναι ένα από τα πάμπολλα γραφεία Τύπου.
Ερ.Τόσα χρόνια πλάι στον κ. Κ. Στεφανόπουλο, τι μάθατε από αυτόν;
Πάρα πολλά θετικά. Με τη συμπεριφορά του, διδάσκει.
Ερ.Τον επηρεάζετε;
Φυσικά, όχι. Ο Πρόεδρος ξέρει να δημιουργεί ατμόσφαιρα ποιοτικής και
αποδοτικής καθημερινής συνεργασίας.
Ερ .Μετά το τέλος της θητείας του Προέδρου θα γράψετε ένα βιβλίο «Δέκα χρόνια στην Προεδρία της Δημοκρατίας», να μάθουμε όσα μας κρύβετε;
Δεν θα μάθετε. Γιατί δεν σας κρύβω. Σας λέω όσα γνωρίζω. Δεν ξέρω αν θα
μπορέσω να γράψω βιβλίο για τον Πρόεδρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου